استراتژی جدید صادرات ترکیه در ورود به بازار کشورهای عضو RCEP
ترکیه بر اساس ‘’برنامه میان مدت اقتصادی’’ خود قرار است صادرات را تا پایان سال 2024 میلادی به 402 میلیارد دلار برساند که شامل 267 میلیارد دلار صادرات کالا و 135 میلیارد دلار صادرات خدمات خواهد بود.
با توجه به روند رشد محدود تجارت جهانی و نیز محدودیت دامنه بازارهای بین المللی به ویژه بازار کشورهای با اقتصاد توسعه یافته، به نظر می رسد که ترکیه برای دستیابی به هدف صادرات خود در سال جاری میلادی نیاز به بازارهای جایگزین برای جبران محدودیت صادرات در بازارهای اشباع دارد.
به همین منظور مسئولان اقتصادی و بخشهای خصوصی کشور توجه خود را بر روی فرصتهای موجود در بازارهای کشورهای آسیا و اقیانوسیه متمرکز نموده و برندهای ترک تلاش می‌کنند تا با ورود به این بازارها بتوانند راهی برای جبران ضرر و زیان احتمالی در پیش رو بیابند.
ترکیه برای ورود به بازارهای جایگزین، به توافقنامه همکاریهای جامع اقتصادی منطقه ای ( RCEP ، شامل کشورهای عضو آس آن و 5 کشور، استرالیا، چین، ژاپن، نیوزلند و کره جنوبی)، بزرگترین توافق تجارت آزاد جهان، که توسط 15 کشور منطقه از جمله چین امضا شده است چشم دوخته است. این توافقنامه که شامل 10 کشور آسیایی و 5 کشور آسیا – اقیانوسیه است ، تشکیلاتی بزرگتر از اتحادیه اروپا بوده و یک سوم جمعیت جهان را پوشش می دهد.
صادر کنندگان ترک در دوره جدید، بدنبال بازار فروش کالا و استفاده از فرصتهای مناطق در برگیرنده توافقنامه RCEP بوده که معادل 30 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی است.
50 الی 55 درصد صادرات ترکیه به اتحادیه اروپا است، در حال حاضر 70 الی 80 درصد این بازار اشباع شده و ترکیه برای دسترسی به هدف صادرات 402 میلیارد دلاری خود بر اساس برنامه میان مدت اقتصادی، نیاز دارد تا بازارهای جدید یافته و دست به ابتکارات جدید بزند.
توافقنامه همکاریهای جامع اقتصادی منطقه ای ( RCEP ) در اول ژانویه 2022 میلادی امضاء شد که در آن به رفت و آمد آزاد کالا بین کشورهای عضو اشاره شده است. بر اساس این توافقنامه، چنانچه 40 درصد از محصولات تولید شده در هریک از 15 کشور تولید همان کشور باشد، حق جابجایی آزاد را در کشورهای دیگر به دست می آورد که این مورد موجب رشد تجارت آزاد در این کشورها خواهد شد.
پیش بینی می‌شود که در سال 2030 میلادی، بیش از 50 درصد تولید ناخالص داخلی جهانی از 15 کشور عضو RCEP حاصل شود. انتظار می رود تا سال 2030، چین تولید ناخالص داخلی خود را 0.5 درصد، کره جنوبی که قبلاً هرگز در هیچ بلوکی نبوده، 1.4 درصد و ژاپن 1.3 درصد افزایش دهند.
توافقنامه همکاریهای جامع اقتصادی منطقه ای باعث افزایش سرمایه گذاری در بخش تولید پوشاک آماده در کامبوج، لائوس، میانمار و حتی ویتنام شده است و تصور می‌شود که این توافق تقریباً 45 میلیارد دلار به تجارت بین کشورهای عضو کمک کند که 17 تا 20 میلیارد دلار از این سهم، از افزایش تجارت بین کشورهای طرف قرارداد و 25 میلیارد دلار از سهم تجارت خارجی کشورهای خارج از توافق در منطقه تامین می‌شود.
واقعیت غیرقابل انکار این که منطقه ای که بیشترین تأثیر را از توافق RCEP خواهد گرفت کشورهای غربی خواهند بود که این مورد نیز یکی از دلایل اصلی انقباض در بازار اتحادیه اروپا به شمار می رود.
انقباض تدریجی بازار اروپا که یکی از بازارهای هدف صادرات این کشور بوده و بیش از 55 درصد از محصولات تولیدی ترکیه به آن صادر می‌گردد سبب شده است تا ترکها به این نتیجه برسند که زمان ورود به بازار آسیا فرا رسیده است.
در این اواخر به دلیل افزایش هزینه‌ها واردات ترکیه از آسیا افزایش یافته و متناسب با آن کسری تجارت خارجی نیز سیری صعودی داشته است. در سال 2022 میلادی در 17 کشور مختلف مجموعا 77 میلیارد دلار کسری تجارت خارجی داشت و این در حالیست که پیش بینی می‌شود این میزان کسری در سال گذشته که هنوز آمار و ارقام آن از سوی دولت اعلام نشده بیش از سال 2022 باشد.
واردات ترکیه از چین 40 میلیارد دلار بوده و نیمی از کسری تجارت خارجی این کشور در این منطقه از کشورهایی مانند کره جنوبی، ژاپن و هند سرچشمه می‌گیرد.
دولت ترکیه و مسئولان اقتصادی این کشور تلاش می‌کنند تا بخش خصوصی را تشویق نمایند تا به سوی صادرات به بازارهای کشورهای عضو RCEP بروند و صادرات خود را به کشورهایی همچون مالزی، سنگاپور و کره جنوبی که جزو کشورهای RCEP بوده و قرارداد تجارت آزاد با ترکیه دارند به راحتی افزایش دهند.
بخش خصوصی ترکیه نگاه ویژه ای نه تنها برای فروش محصولات بلکه برای سرمایه گذاری به منطقه کشورهای RCEP دارد که می‌توان به سرمایه گذاری 200 میلیون دلاری شرکت ترکیه ای اویاپ در مالزی اشاره کرد.
ترکیه در تبیین سیاستهای جدید اقتصادی و شناسایی بازار کشورهای دور ، 18 کشور را مد نظر قرار داده است که عبارتند از: ایالات متحده آمریکا، استرالیا، برزیل، چین، اندونزی، فیلیپین، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، هند، ژاپن، کانادا، مالزی، مکزیک، نیجریه، پاکستان، شیلی، تایلند و ویتنام . در میان این کشورها، 10 کشوری که هدف افزایش صادرات ترکیه هستند، کشورهای RCEP هستند. این کشورها در فهرست "کشورهای هدف" قرار دارند که وزارت بازرگانی برای آنها نرخ های حمایتی مضاعف در برنامه‌های حمایتی دولتی صادرات محور ارائه می‌کند.