وضعیت تولید و سرمایه گذاری در بخش تجهیزات و مصالح ساختمانی ازبکستان

تدوین سیاست های توسعه زیرساخت ها و بدنبال آن اجرای پروژه‌های زیربنایی و ساخت و ساز در کشور ازبکستان که در دوران ریاست جمهوری شوکت میرضیایف تسریع گردیده است، باعث افزایش میزان مصرف مصالح ساختمانی و تجهیزات مربوطه در این کشور شده است. به علاوه دسترسی این کشور به بازارهای کشورهای منطقه آسیای مرکزی و روسیه، افزایش تولید و صادرات این محصولات را به لحاظ اقتصادی توجیه پذیر نموده است. بدین لحاظ، طی سالیان اخیر شاهد این بوده ایم که این کشور بتدریج خود را از وضعیت واردات کننده صرف این محصولات به وضعیت تولید کننده و حتی صادرکننده تغییر داده است. در این گزارش ضمن بررسی روند واردات، تولید و صادرات تجهیزات و مصالح ساختمانی طی دوره 5 ساله 2018 لغایت 2022 میلادی، مهمترین فرصتهای سرمایه گذاری در این بخش معرفی خواهند شد.

آمار واردات تجهیزات و مصالح ساختمانی در دوره 2018 الی 2022 میلادی

ازبکستان در سال 2018 به ارزش 439.7 میلیون دلار مصالح ساختمانی از جمله سیمان، آهن، میلگرد، قیر، تجهیزات ساختمان، کاشی و سرامیک، چینی بهداشتی، سنگ های ساختمانی و...  وارد کرده است. این میزان در سالهای بعد افزایش داشته است بطوریکه  در سال 2019 ارزش واردات این حوزه به  645.1  میلیون دلار، سال 2020  به 554 میلیون دلار، سال 2021 به 580 میلیون دلار و بالاخره در سال 2022 به میزان 593.6 میلیون دلار ارتقاء یافته  است. به عبارت دیگر میزان واردات این حوزه طی 5 سال بیشتر از 30 درصد افزایش یافته است.

 

بومی سازی فناوری تولید مصالح و تجهیزات ساختمانی در ازبکستان

در این دوره 5 ساله شرکتهای ازبک توانسته اند از طریق مشارکت با شرکتهای خارجی تولید کننده تجهیزات و مصالح ساختمانی و انتقال تکنولوژی مربوطه، به نوعی فناوری تولید محصولات مذکور را بومی سازی نموده و بتدریج به حوزه تولید محصولات مورد اشاره وارد شوند. در این دوره در حوزه بومی سازی تولید محصولات مذکور هم کارهای زیادی انجام شد. در سال 2018 به  ارزش 175.4 میلیارد صوم تولیدات این بخش بومی‌ شده است. این آمار در سال  به 2019 417.7 میلیارد صوم، در سال 2020 به  787.8 میلیارد صوم، در سال 2021 به 923 میلیون صوم  و در سال  2022 میلادی به رقم 1.400.2  میلیارد صوم رسیده است. به عبارت بهتر روند بومی سازی تولید مصالح و تجهیزات صنعت ساخت و ساز در ازبکستان در سال 2022 میلادی نسبت به سال 2018 تقریبا 8 برابر شده است.

میزان تولید تجهیزات و مصالح ساختمانی در دوره 2018 لغایت 2022 میلادی

طی سالیان اخیر میزان تولید تجهیزات و مصالح ساختمانی در ازبکستان سال به سال در حال رشد گزارش شده است. در نمودار ذیل آمار تولید محصولات ساختمانی و تجهیزات مربوطه در ازبکستان طی دوره سال 2022-2018 نشان داده شده است. طبق این جدول تولید محصولات مذکور در سال 2018  به ارزش 12.956.9 میلیارد صوم بوده که در سال 2019 ارزش محصولات تولیدی این بخش با حدود 30 درصد افزایش به 16.841.2 میلیار صوم رسیده است.  این رقم در در سال 2020 میلادی به  22.014.2 میلیارد صوم  ارتقاء یافته و در سالهای  پس از آن نیز به ترتیب به عدد  و 24.212 میلیارد صوم در سال 2021  و 30.685 میلیارد صوم در سال 2022 رسیده است. نتیجه گیری کلی اینکه میزان تولید مصالح ساختمانی در سال پایانی دوره مورد نظر ، نسبت به سال آغازین دوره 150 درصد افزایش داشته است.

 

 

میزان صادرات مصالح و تجهیزات ساختمانی در دوره زمانی 2018 لغایت 2022 میلادی

میزان صادرات ازبکستان در این دوره 5 ساله تقریبا 8.5 برابر شده است. در سال 2018 میلادی حدود 80.4 میلیون دلار کالا و مصالح ساختمانی از ازبکستان به کشورهای ثالث صادر شده است. این میزان  در سال 2019  به 139.8 میلیون دلار، در سال 2020 به   253.2 میلیون دلار، در سال 2021 به رقم 438.1 میلیون دلار و در سال پایانی مورد مطالعه نیز به رقم 611.2 میلیون دلار رسیده است. آمار صادرات کالا های این حوزه از ازبکستان به کشورهای خارجی در نمودار زیر آمده است:

 

میزان جذب سرمایه توسط دولت ازبکستان در حوزه ساخت و ساز

میزان جذب سرمایه در این عرصه در دوره 5 ساله مذکور نیز افزایشی تقریبا 2.5 برابری داشته است. طبق آمارهای موجود، سرمایه گذاری در حوزه تولید مصالح ساختمانی ازبکستان در سال 2018 میلادی، حدود 749 میلیون دلار  و 2019 نیز حدود 940 میلیون دلار بود. این روند در سالهای بعد نیز صعودی بوده است، بطوریکه در سال  2020 میلادی 1102 میلیون دلار، سال 2021 در حدود 1402 میلیون دلار  و در سال 2022 حدود 1802 میلیون دلار سرمایه گذاری در این بخش صورت گرفته است.

 

در ادامه به وضعیت تولید مهمترین کالاهای ساختمانی و وضعیت تقاضای بازار داخلی و خارجی محصولات مذکور خواهیم پرداخت:

تولید شیشه‌های چندمنظوره

تولید شیشه‌های چندمنظوره در ازبکستان بیشتر در استان‌های تاشکند و جیزخ انجام می‌شود. در این استان‌ها  نزدیک به 120 میلیون دلار سرمایه گذاری برای تولید انواع شیشه‌های چند منظوره صورت پذیرفته که کارخانجات تولیدی این حوزه وسعتی در حدود 20 میلیون متر مربع را به خود اختصاص داده اند. در این شرکت ها 280 نفر نیرو مشغول به کار هستند. تقاضا برای محصولات این حوزه بالغ بر 40 میلیون دلار در بازار داخلی ازبکستان و حدود 65 میلیون دلار  در کشورهای همسایه ازبکستان برآورد می‌شود.

 

 تولید سرامیک و چینی بهداشتی

در این دوره 5 ساله در حوزه تولید سرامیک و چینی بهداشتی در ازبکستان حدود 12 میلیون دلار سرمایه گذاری شده است. در این حوزه نزدیک 180 نفر در استان‌های سمرقند، تاشکند و فرغانه مشغول به کار هستند. تقاضا برای محصولات این پروژه بیش از 15 میلیون دلار در بازار داخلی است. در کشورهای همسایه ازبکستان این رقم 25 میلیون دلار است.

تولید سنگ های ساختمانی

در حوزه تولید سنگ های ساختمانی، در فاصله بین سالهای 2018 الی 2022 میلادی حدود 12.6 میلیون دلار سرمایه گذاری شده است. اکثر کارخانجات تولید سنگ بیشتر در استانهای  بخارا، نوایی، سرخاندریا، سمرقند و نمنگان  قرار دارند و حدود 100 نفر نیز در این عرصه مشغول بکار هستند. لازم به ذکر است که تقاضای بازار داخلی ازبکستان برای سنگهای ساختمانی حدود 30 میلیون دلار و میزان تقاضای این بخش در کشورهای منطقه آسیای مرکزی رقم 50 میلیون دلار برآورد شده است.

 

 

کاغذ دیواری

میزان سرمایه گذاری شرکتهای ازبک در حوزه تولید کاغذ دیواری در این دوره حدود 12 میلیون دلار بوده و 70 نفر نیرو در این بخش مشغول بکار بوده اند. بیشتر کارخانه‌های این حوزه در استان‌های خوارزم و شهر تاشکند مستقر هستند. میزان تقاضای بازار داخلی ازبکستان برای این بخش بیش از 62 میلیون دلار و تقاضای بازارهای کشورهای همسایه ازبکستان نیز  رقم 85 میلیون دلار برآورد شده است.

لوله، تجهیزات، پنل وکف پوش های PVC

میزان سرمایه گذاری شرکتها در حوزه لوله، تجهیزات، پنل، کف پوش های پی وی سی و صنایع وابسته و مربوط به آن حدود  4.6 میلیون دلار در این پنج سال بوده و اکثر کارخانجات تولیدی این بخش در استانهای اندیجان، بخارا، نوایی و تاشکند احداث شده اند. تقاضا برای این حوزه بیش از 40 میلیون دلار در بازار داخلی است و در کشور های همسایه ازبکستان نیز این رقم 60 میلیون دلار است.

تولید رنگ

طی سالهای بین 2018 الی 2022 میلادی به میزان 18 میلیون دلار در حوزه تولید رنگ، رزین و مواد رنگی در ازبکستان سرمایه گذاری شده است. در این بخش حدود 150 نفر نیروی کار در استان‌های نوایی، فرغانه و تاشکند مشغول به کار است. تقاضا برای این پروژه بیش از 20 میلیون دلار در بازار داخلی و حدود 40 میلیون دلار در کشورهای همسایه ازبکستان است.

برگرفته شده از گزارش اتحادیه مصالح ساختمانی ازبکستان