اخبار اقتصادی تاجیکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در هفته چهارم آبان ماه 1402مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد:

روابط تاجیکستان و ایران وارد مرحله جدیدی شده است

خبرگزاری آسیاپلوس: روابط بین جمهوری تاجیکستان و جمهوری اسلامی ایران به مرحله جدی و جدیدی رسیده است که باید به آن توجه شود. خبرگزاری آسیاپلوس تاجیکستان با اشاره به سفر اخیر جناب آقای سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران به آن کشور نوشت: کارشناسان اطمینان دارند که باید به همکاری بین تاجیکستان و ایران توجه جدی شود و دسترسی ایران به آبهای آزاد نه تنها برای تاجیکستان، بلکه برای سایر کشورهای آسیای مرکزی نیز مهم است.

براساس این گزارش بندر چابهار ایران می‌تواند به مناسب ترین و راحت ترین مسیر برای منطقه آسیای مرکزی تبدیل شود و از طرفی تاجیکستان می‌تواند دروازه ایران به آسیای مرکزی شود و این فرصت را نمی‌توان نادیده گرفت. در سفر چند روز پیش سید ابراهیم رئیسی به تاجیکستان علاوه بر توافقنامه لغو روادید ۱۹ سند در بخش های مختلف از جمله اقتصادی بین مقامات این کشور و ایران امضاء شد.

تاجیکستان: از طریق چابهار ایران به اقیانوس خواهیم رسید

وزارت حمل‌ و نقل تاجیکستان در گزارشی به تشریح توافق با ایران برای استفاده از بندر «چابهار» با هدف دسترسی به اقیانوس هند پرداخت و نوشت: ایجاد حمل‌ونقل جاده‌ای از مسیر «تاجیکستان - ازبکستان - ترکمنستان - ایران» با استفاده موثر از ظرفیت‌های بندر «چابهار»، فرصت همکاری اقتصادی بین تاجیکستان و ایران را بیشتر خواهد کرد.

 بنابر اعلام این نهاد، کمیته راهبری برای دستیابی به اهداف تشکیل خواهد شد که متشکل از اعضای رسمی در دسترس بوده و مسئولیت هماهنگی و کنترل فعالیت‌ها را برای تامین و پشتیبانی کلیه اقدامات نهادی، انسانی و مادی و فنی منابع بر عهده خواهد داشت.

در بیانیه وزارت حمل و نقل تاجیکستان آمده است: ایجاد حمل‌ونقل جاده‌ای از مسیر «تاجیکستان - ازبکستان - ترکمنستان - ایران» با استفاده مؤثر از ظرفیت‌های بندر «چابهار»، تسهیل شرایط ورود و ترانزیت کالا فرصت همکاری اقتصادی بین تاجیکستان و ایران را بیشتر خواهد کرد.

رشد ۷۵ درصدی صادرات ایران به تاجیکستان

بر اساس آمار منتشر شده  در ۷ ماهه امسال صادرات ایران به تاجیکستان نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد ۷۵ درصدی همراه بوده است. در هفت ماهه اول سال 1402 بیش از ۱۵۹ هزار تن کالا به ارزش ۱۳۳ میلیون دلار از ایران به تاجیکستان صادر شده است. این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که  ۱۰۷ هزار تن کالا به ارزش ۷۶ میلیون دلار بوده نشان می‌دهد ارزش صادرات ایران به تاجیکستان در هفت ماهه امسال حدود ۷۵ درصد افزایش یافته است. پنج قلم کالای اول صادراتی ایران به تاجیکستان نیز شامل میله‌های آهنی یا فولادی گرم نورد شده، پسته با پوست تازه و خشک، سایر رنگ‌ها و ورنی‌ها، ترکیبات پلی اتیلن ویژه روکش سیم و کابل و کف‌پوش‌های غیرمخملی باف است.

همچنین در هفت ماهه امسال بیش از ۱۳ هزار و ۵۳۳ تن کالا به ارزش ۳۵ میلیون دلار از تاجیکستان به کشور وارد شده است. این رقم‌ها در مدت مشابه سال قبل ۱۳ هزار و ۲۹۳ تن به ارزش ۳۸ میلیون دلار بوده که نشان می‌دهد ارزش واردات ایران از تاجیکستان در هفت ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷.۹ درصد کاهش یافته است. بررسی مجموع این آمارها نشان می‌دهد تراز تجاری ایران ۹۸ میلیون دلار به نفع ایران است. پنج قلم کالای اول وارداتی ایران از تاجیکستان نیز شامل سایر پنبه حلاجی نشده، صفحه، ورق و نوار از نیکل غیرممزوج، نخ یک‌لا از الیاف شانه‌زده، سایر مواد دباغی غیر آلی و صفحه و ورق از پلیمرهای اتیلن بوده است.

در سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران به تاجیکستان در تاریخ 1402.08.17 که در راستای گسترش و تعمیق تعاملات اقتصادی و سیاسی با کشورهای همسایه انجام شد، رؤسای جمهور و مقامات عالیرتبه ایران و تاجیکستان یک بیانیه مشترک و ۱۸ سند و تفاهم نامه همکاری امضا کردند.

یادداشت تفاهم نقشه راه همکاری‌های تجاری و اقتصادی بلندمدت برای سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۰، لغو رویداد، مبارزه با قاچاق مواد مخدر، حمل و نقل و ترانزیت، مدیریت بحران، ایجاد منطقه آزاد مشترک، فرهنگ و هنر، آموزش عالی، تحقیقات فناوری و نوآوری، خدمات پستی، امور ورزشی و خواهر خوانندگی میان شهرهای یزد و خجند تاجیکستان از جمله اسناد و تفاهم‌نامه‌های همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان بود که توسط مقامات دو کشور به امضا رسید.

https://sputnik.tj/20231113/sodiroti-eron-tojikiston-darsad-afzoish-1060450762.html

برگزاری نشست هم‌اندیشی فعالان اقتصادی ایران در تاجیکستان

با هدف عملیاتی شدن توافقات سفر اخیر رئیس جمهور ایران به تاجیکستان، همایش هم‌اندیشی تجار و فعالان اقتصادی ایرانی با حضور مقامات رسمی دو کشور برگزار شد. این نشست با حضور «سعدی قادرزاده» رئیس کمیته سرمایه‌گذاری و اداره اموال دولتی تاجیکستان، «مهدی صفری» معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه ایران، «علیرضا حقیقیان» و «نظام‌الدین زاهدی» سفرای ایران و تاجیکستان و جمع زیادی از بازرگانان و کارآفرینان ایرانی در محل سفارت جمهوری اسلامی در این کشور برگزار شد.

تصویب قانون جمهوری تاجیکستان “درباره بودجه دولتی جمهوری تاجیکستان برای سال 2024”

خبرگزاری خاور: در پنجمین اجلاسیه مجلس نمایندگان مجلس عالی جمهوری تاجیکستان به ریاست محمدطاهر ذاکرزاده رئیس مجلس نمایندگان مجلس عالی جمهوری تاجیکستان، پیش نویس قانون جمهوری تاجیکستان “در مورد بودجه این کشور برای سال 2024” و چشم انداز شاخص های بودجه دولتی 2026-2025 و سایر پیشنویس قانون‌ها مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در جریان بررسی پیش نویس قانون جمهوری تاجیکستان “در باره بودجه دولتی جمهوری تاجیکستان برای سال 2024” تاکید شد که با توجه به رشد اقتصادی 8 درصدی و چشم انداز تولید ناخالص داخلی به میزان 143.9 میلیارد سامانی در سال 2024 درآمد بودجه کشور از محل کلیه منابع درآمدی بالغ بر 43.0 میلیارد سامانی برنامه ریزی شده است که 5.9 میلیارد سامانی یا 15.9 درصد بیشتر از بودجه مصوب سال جاری است.

هزینه‌های بودجه سال 2024 کشور از محل کلیه منابع مالی به میزان 44.1 میلیارد سامانی با افزایش 6 میلیارد سامانی برنامه ریزی شده است. مجموع هزینه‌های حوزه‌های اجتماعی در سال 2024 بالغ بر 18971.1 میلیون سامانی برآورد شده است که افزایش آن نسبت به بودجه سال 2023 بالغ بر 2025.5 میلیون سامانی یا 43 درصد از کل هزینه‌های بودجه کشور است. در عین حال چشم انداز هزینه در این حوزه‌ها معادل 13.2 درصد تولید ناخالص داخلی است. در لایحه بودجه سال 2024 کشور، 15322.4 میلیون سامانی از همه منابع مالی برای توسعه اقتصاد کشور پیش بینی شده است که معادل 10.6 درصد تولید ناخالص داخلی است. در پیش نویس بودجه سال 2024، کسری بودجه جاری نسبت به تولید ناخالص داخلی 0.8 درصد یا 1151.6 میلیون سامانی است.

تاجیکستان بخشی از بدهی و بهره خارجی خود را پرداخت کرد

اسپوتنیک: براساس اعلام مقامات وزارت مالیه (دارایی) تاجیکستان، این کشور 212 میلیون دلار را به منظور پرداخت به موقع بدهی‌های خارجی پرداخت کرده است. مقامات مالی تاجیکستان اعلام کردند  که تعهدات دولت در زمینه بدهی‌های خارجی جمهوری طی مدت 9 ماه گذشته به موقع انجام شده است.

فیض الدین قهار زاده وزیر دارایی تاجیکستان در نشستی در پارلمان این کشور اظهار داشت: 139 میلیون دلار برای پرداخت اصل بدهی و بیش از 73 میلیون دلار سود بدهی خارجی اختصاص یافته است. در خصوص تعهدات بدهی داخلی کشور اعم از اوراق بهادار، اسناد خزانه و بدهی دولتی نیز اعلام شد که در 9 ماهه امسال نزدیک به 604 میلیون سامانی پرداخت شده است. 568  میلیون از این مبلغ اصلی وام به سامانی و سود وام حدود 37 میلیون سامانی است.  وزیر دارایی تاجیکستان اخیرا اعلام کرده است که حجم بدهی خارجی این کشور در حد نرمال است و هیچ خطری وجود ندارد.

 برداشت 805 هزار تن سیب زمینی در تاجیکستان

براساس گزارش وزارت کشاورزی تاجیکستان، در سال جاری 805 هزار تن سیب زمینی برداشت شده است که 29.6 تن بیشتر از رقم مشابه سال 2022 است. برداشت در برخی از مناطق تاجیکستان همچنان ادامه دارد. در حال حاضر حدود 3 هزار نوع سیب زمینی در جهان کشت می‌شود که کشت 15 نوع آن در تاجیکستان رایج است.

به گفته مقامات وزارت کشاورزی تاجیکستان این کشور هر ساله به یک میلیون و 200 هزار تن سیب زمینی نیاز دارد که تأمین همه این مقدار در داخل غیرممکن است. سیب زمینی پس از آرد گندم دومین محصول در سبد غذایی خانواده‌های تاجیکستان است. سیب زمینی که در تاجیکستان بیشتر در مناطق کوهستانی نظیر رشت، زرفشان و بدخشان کشت  می‌شود، از  مهم ترین مواد غذایی تاجیکان محسوب می‌شود و در سفره  خانواده‌های تاجیک از جایگاه  ویژه ای برخوردار است. تاجیکستان از روسیه، ایران  و پاکستان سیب زمینی  وارد  می‌کند.

افزایش تعداد دام و تولید شیر و گوشت در تاجیکستان

گزارش اسپوتنیک: در تاجیکستان تعداد دام افزایش و در نتیجه تولید شیر و گوشت نیز نسبت به سال گذشته بیشتر شده است. شاکر نظرزاده معاون وزیر کشاورزی تاجیکستان در "جشنواره نمایشگاه و فروش گاو شجره ای" در دنغره گفت: صنعت دامپروری یکی از حوزه‌های مهم و دارای اولویت مجتمع کشت و صنعت است. به گفته نظرزاده این بخش در تامین امنیت غذایی کشور از جمله تامین گوشت و لبنیات و همچنین صنایع مواد خام جایگاه ویژه ای دارد.

از اوایل اکتبر 2023، بیش از 2.6 میلیون راس گاو در تاجیکستان پرورش داده شده است. این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل 125 هزار راس افزایش داشته است. وزارت کشاورزی تاجیکستان تعداد بز و گوسفند تاجیکستان را 6.6 میلیون راس اعلام کرد که این افزایش بیش از 440 هزار راس بود. تعداد اسب ها هم در مراکز پرورش  تاجیکستان نیز افزایش یافته و به 87 هزار راس رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از 2 هزار راس بیشتر است. مقامات همچنین از افزایش تولید گوشت و شیر خبر دادند. به ویژه، از ژانویه تا سپتامبر بیش از 221 هزار تن گوشت و 688 هزار تن شیر تولید شد.

تلاش برای پنهان و فرار مالیاتی یک میلیارد سامانی در تاجیکستان

اسپوتنیک: مقامات کمیته مالیات تاجیکستان مواردی از عدم محاسبه یا کتمان مالیات در 9 ماهه اول سال جاری را فاش کرده اند.  مدیر امور مالیاتی در حین کنترل، 994 میلیون سامانی را به دلیل دست کم گرفتن و کتمان مالیات کشف کرد. نشریه صدای مردم به نقل از کمیته مالیات تاجیکستان در این باره خبر داد و افزود: با احتساب وام های سال های گذشته، طی ماه‌های ژانویه تا سپتامبر سال جاری 872 میلیون سامانی از این حساب دریافت شده است.  این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 303 میلیون سامانی بیشتر است. در مجموع براساس اطلاعات سازمان مالیاتی، مانده بدهی مالیاتی تا اول مهرماه سال جاری 894 میلیون سامانی است.  این رقم بیش از 166 میلیون سامانی بیشتر از ابتدای سال جاری است.

امضای توافقنامه 100 میلیون یوان بین «امانت‌بانک» تاجیکستان و بانک توسعه چین در دوشنبه

 خبرگزاری آسیا پلوس : امانت‌بانک تاجیکستان و بانک دولتی توسعه چین یک توافقنامه  در زمینه وام 100 میلیون یوان (بیش از 13.8 میلیون دلار) امضا کردند. این توافقنامه از سوی سراج‌الدین اکرامی رئیس امانت بانک و تانگ چون  رئیس هیات مدیره بانک دولتی توسعه چین امضا شد.

هدف از امضای این توافقنامه ارائه وام‌های کوچک برای توسعه بخش کشاورزی، توسعه مشاغل کوچک و متوسط، معرفی تجهیزات و فناوری‌های تولید کالا و محصولات وارداتی، عنوان شده است.

https://www.asiaplustj.info/tj/news/tajikistan/economic/20231120/amonatbonk-va-bonki-davlatii-rushdi-chin-ba-mablai-100-mln-yuan-

بهره برداری از 52 طرح عمرانی در ولایت ختلان

گزارش اسپوتنیک: نیمی از طرح های عمرانی که به مناسبت سی و پنجمین سالگرد استقلال تاجیکستان در ناحیه ناصر خسرو درحال احداث است، تکمیل شده است. در یکی از نواحی منطقه ختلان 52 طرح به ارزش 5.2 میلیون سامانی پس از تعمیر و ساخت به بهره برداری رسید.

اجرای 112 طرح  شامل مرغداری، رستوران، هتل و مراکز خدماتی  جهت اجرا در سال جاری برنامه ریزی شده بود. سال گذشته نیز، 33 مرکز تفریحی در منطقه ختلان به بهره برداری رسیده است. بر اساس اطلاعات رسمی از منطقه ختلان، طی 9 ماه سال 2023، حدود 43.8 هزار شغل جدید ایجاد شده است.

فعالیت الف بانک تاجیکستان در بازار بورس

الف بانک، اسنادی را برای دریافت این مجوزها به آژانس توسعه بازار اوراق بهادار و ثبت تخصصی وزارت مالیه (دارایی) تاجیکستان که مرجع صدور مجوز به بانکها، شرکتها و افراد برای فعالیت در بازار سرمایه این کشور است، ارائه کرده بود.

کریم گل مرادزاده معاون وزیر دارایی تاجیکستان گفت: بورس اوراق بهادار نهاد مهمی در توسعه بازار سرمایه است. وی افزود: بورس یک بازار باثبات با بازدهی قوی را فراهم، واسطه گری مالی را تسهیل، صدور بدهی توسط بخش خصوصی را با هزینه‌ها و ریسک های کمتر تسهیل و در نتیجه از رشد اقتصادی حمایت می‌کند.

وی گفت: صدور مجوزها هم به دلیل درخواست مشتریان الف بانک و هم به دلیل نیاز خود بانک برای سرمایه گذاری در اوراق بهادار بود. ایشان افزود: بنابراین، مجوز فعالیت در بورس به بانک الف، اجازه می‌دهد تا به یک مشارکت کامل در بازار اوراق بهادار تبدیل شود.

گل نور اتابک رئیس الف بانک هم خاطرنشان کرد: این موسسه مالی  همیشه در تلاش است تا خدمات بانکی مورد تقاضا را ارائه دهد و دائماً به دنبال محصولات و راه‌حل‌های جدیدی است تا زندگی روزمره مشتریان خود را آسان‌تر کند. او افزود:  با رصد توسعه بازار اوراق بهادار در سراسر جهان و مشاهده پتانسیل های جدی، می‌خواهیم به مشتریان و شرکای خود فرصت سرمایه گذاری در آنها را بدهیم ما تلاش خواهیم کرد تا به توسعه بازار اوراق بهادار کشور کمک کنیم.

مشکل کمبود گاز مایع در مناطق سغد

اسپوتنیک: طی یک ماه گذشته قیمت گاز طبیعی مایع در ولایت سغد بیش از 15 درصد افزایش یافته و خرید آن در برخی نقاط عرضه سوخت در شهرها و مناطق کشور با مشکل مواجه شده است. این در حالی است که گاز طبیعی مایع یکی از مهم ترین منابع سوخت در تاجیکستان است و ساکنان این کشور نه تنها برای وسایل نقلیه، بلکه در خانه نیز به وفور از آن استفاده می‌کنند. به خصوص با نزدیک شدن به فصل سرما، تقاضا برای استفاده از این نوع سوخت افزایش می یابد طی یک هفته گذشته مشکل کمبود گاز مایع در برخی از مراکز خرده فروشی سوخت (پمپ بنزین) در شهرها و محلات منطقه سغد به وجود آمد. در جداول برخی ایستگاههای عرضه سوخت، شرکت ها که قیمت انواع سوخت اعم از بنزین و گازوئیل اعلام می‌کنند، جای گاز مایع خالی مانده و یا در برخی جاها عبارت «بدون گاز» را نصب کرده اند.

رئیس یک شرکت تامین کننده سوخت در خجند به اسپوتنیک تاجیکستان گفت: واردات گاز مایع توسط شرکت های عمده فروشی در روزهای اخیر کاهش یافته است. وی افزود: سوخت از جمله گاز مایع به خرده فروشی‌ها و شرکت های عمده فروشی تحویل می‌شود، واردات گاز مایع در روزهای اخیر با کندی مواجه شده است.

فروش گاز مایع طی یک ماه بیش از 15 درصد افزایش یافته و اکنون به 7.8 سامانی رسیده است. در ابتدای مهرماه، گاز مایع تنها با قیمت 6.6 سامانی به فروش می رسید. این در حالی است که قیمت بنزین AI 92 ، یازده سامانی، AI 95 ، یازده ممیز چهار  سامانی و سوخت گازوئیل 11.4 تا 11.5 سامانی است. گاز مایع از روسیه و قزاقستان به تاجیکستان وارد می‌شود. شرکت های زیادی هستند که مجوز واردات سوخت دارند.

 

میزان گردش تجاری بین ولایت سغد تاجیکستان و قزاقستان

بنابر اطلاع دفتر مطبوعات رئیس ولایت سغد، در دیدار رجب‌بای احمدزده، رئیس ولایت سغد با ولیخان توره‌خان‌اف، سفیر فوق العاده و نماینده تام الاختیار جمهوری قزاقستان در  تاجیکستان گردش تجاری بین آن ولایت  و کشور قزاقستان طی نه ماه سال جاری 602.1 میلیون دلار اعلام شد. رجب‌بای احمدزاده، رئیس ولایت سغد در خصوص ادامه گفتگو، آمادگی خود را جهت  تقویت همکاری‌ها اعلام کرد. نامبرده همچنین چشم انداز بخش‌های صنایع، کشاورزی و سرمایه‌گذاری را تشریح کرد.

ولیخان توره‌خان‌اف اعلام کرد که کارآفرینان و سرمایه‌گذاران قزاقستان آماده اند طرح‌های خود را در چارچوب توافقنامه‌های دو جانبه برای تاسیس شرکت‌های مشترک و همکاری با شرکای تجاری خود ارائه نمایند.

https://avesta.tj/2023/11/11/tovarooborot-mezhdu-sogdijskoj-oblastyu-i-respublikoj-kazahstan-za-9-mesyatsev-sostavil-bolee-602-mln/