اخبار اقتصادی تاجیکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در نیمه دوم مهرماه 1404 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

انتقال بیش از 1.8 میلیارد دلار توسط مهاجران کاری از روسیه به تاجیکستان در سال 2024

خبرگزاری ویچیارکا: یوری اوشاکوف، دستیار رئیس جمهور روسیه، در آستانه سفر رسمی ولادیمیر پوتین به دوشنبه به خبرنگاران گفت که شهروندان تاجیک شاغل در روسیه در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱.۸ میلیارد دلار به کشور خود منتقل کرده‌اند.

به گفته اوشاکوف، تقریبا ۱.۲ میلیون شهروند تاجیک در حال حاضر در روسیه کار می‌کنند که تقریبا 16 در صد از کل کارگران خارجی در فدراسیون روسیه را تشکیل می‌دهند.

وی تأکید کرد: حواله‌های شهروندان تاجیک به کشور خود در سال ۲۰۲۴ از ۱.۸ میلیارد دلار فراتر رفته است. این تقریبا ۱۷در صد از تولید ناخالص داخلی جمهوری را تشکیل می‌دهد. این رقم عنصر بسیار مهمی از همکاری بین دو کشور ما است.

دستیار رئیس جمهور خاطرنشان کرد که مسائل مهاجرت از اولویت‌های اصلی در دستور کار سفر هیات روسی به تاجیکستان خواهد بود که از ۸ اکتبر آغاز شد. ولادیمیر کولوکولتسف، وزیر کشور روسیه، در این هیات حضور دارد که در بحث‌های مربوط به مهاجرت کاری و اقامت شهروندان خارجی در فدراسیون روسیه شرکت خواهد کرد.

پیش‌بینی می‌شود سفر رئیس جمهور ولادیمیر پوتین به تاجیکستان یک سفر رسمی‌باشد. در طول مذاکرات، رهبران در مورد زمینه‌های کلیدی همکاری‌های دوجانبه - سیاسی، تجاری و اقتصادی، فرهنگی و بشردوستانه و مهاجرت - بحث و گفتگو خواهند کرد.

خبرگزاری ویچیارک

صادرات بیش از ۲۹ هزار تن محصولات کشاورزی از تاجیکستان به روسیه

خبرگزاری خاور: به گزارش خدمات گمرک وابسته به جمهوری تاجیکستان از ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۵، ۲۹.۵ هزار تن محصولات کشاورزی از جمهوری تاجیکستان به فدراسیون روسیه صادر شده است.

محصولات صادراتی ۱۸ هزار تن بیشتر از مدت مشابه سال ۲۰۲۴ یا ۲.۶ برابر از نظر حجم و ۸.۵ میلیون دلار از نظر ارزش گمرکی یا ۷۳ درصد بیشتر است.

تاجیکستان عمدتا سبزیجات تازه، میوه، میوه خشک، انگور، عسل، گردو و سایر محصولات کشاورزی را به روسیه صادر می‌کند.

صادرات محصولات کشاورزی، از جمله سبزیجات، ۱۴.۶ تن (شامل ۱۳.۶ تن پیاز)، میوه  ۸.۳ هزار تن (شامل ۶۴۲ تن انگور)، میوه خشک ۶.۲ هزار تن و گردو ۲۲۹ تن بوده است.

در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۲۴، صادرات سبزیجات ۱۳.۳ هزار تن یا ۱۱.۹ برابر (شامل پیاز  ۱۲.۶ هزار تن یا ۱۳ برابر)، میوه‌ها ۳.۴ هزار تن یا ۷۰در صد (شامل انگور ۶۴۲ تن یا ۱۰۰در صد)، میوه‌های خشک  ۶۴۲ تن یا ۱۰۰در صد و گردو ۱۶۵ تن یا ۳.۶ برابر افزایش یافته است.

جمهوری تاجیکستان یکی از کشورهایی است که به عنوان صادرکننده میوه‌های خشک در آسیای مرکزی و فراتر از آن شناخته می‌شود.

https://khovar.tj/2025/10/az-to-ikiston-ba-rusiya-besh-az-29-azor-tonna-ma-suloti-kishovarz-sodirot-karda-shudaast/

 گسترش همکاری کشورهای مستقل مشترک المنافع در بخش حمل و نقل

 سران دولت‌های کشورهای مستقل مشترک المنافع در 29 سپتامبر 2025 در مینسک، طرح عملیاتی برای اجرای مرحله دوم «استراتژی توسعه اقتصادی کشورهای مستقل مشترک المنافع برای دوره تا سال 2030» را تصویب کردند.

یکی از اهداف اصلی این طرح، توسعه حمل و نقل بار، از جمله ترانزیت، در مرزهای دولتی کشورهای مستقل مشترک المنافع است. مرحله دوم «استراتژی توسعه اقتصادی کشورهای مستقل مشترک المنافع» سال‌های 2030-2026 را پوشش می‌دهد. نمایندگان نهادهای اقتصادی، مالی و سایر نهادهای کشورهای عضو کشورهای مستقل مشترک المنافع، اداره‌های همکاری بخشی، جامعه علمی و کمیته اجرایی کشورهای مشترک المنافع در تدوین پیش‌نویس طرح عملیاتی شرکت کردند.

این سند ادامه‌ی طرح عملیاتی برای اجرای مرحله‌ی اول (2025-2021) این استراتژی است. این طرح شرایط مساعدی را برای توسعه‌ی پایدار بیشتر اقتصاد کشورهای عضو CIS و بهبود بیشتر رفاه مردم ایجاد می‌کند.

طرح عملیاتی برای اجرای مرحله‌ی دوم این استراتژی شامل 26 بخش است و همکاری در زمینه‌های تجارت متقابل کالا و خدمات، صنعت، مجتمع سوخت و انرژی، حمل و نقل، ارتباطات، مجتمع کشاورزی-صنعتی، سیاست مالی و بازار کار را پوشش می‌دهد.

همانطور که قبلا گزارش شد، سران دولت‌ها «استراتژی توسعه‌ی علمی و فناوری»، «استراتژی دیجیتالی کردن کریدورهای اصلی حمل و نقل چندوجهی کشورهای شرکت‌کننده» و «استراتژی همکاری در توسعه‌ی جامعه‌ی اطلاعاتی و اقتصاد دیجیتال» را امضا کردند.

همکاری بین کشورهای عضو CIS در بخش حمل و نقل هم در سطح دوجانبه و هم در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، از جمله بین نهادهای بخشی CIS  شورای هماهنگی حمل و نقل کشورهای عضو CIS ، شورای حمل و نقل ریلی کشورهای عضو و شورای بین دولتی سازندگان جاده انجام می‌شود.

در آوریل 2024، در هفتاد و هشتمین نشست شورای روسای گمرک کشورهای عضو CIS، چندین موضوع همکاری بین بخشی ، از جمله تجربه استفاده از چراغ‌های ناوبری برای ردیابی محموله‌ها، یادداشت تفاهم بین مقامات گمرکی کشورهای عضو CIS در مورد ساده‌سازی حمل و نقل ترانزیتی و تدوین پیش‌نویس پروتکل ایجاد پایگاه داده ترانزیتی (پورتال) مقامات گمرکی کشورها مورد بحث و توافق قرار گرفت

طبق ارزیابی آکادمی تجارت خارجی روسیه، اجرای مرحله دوم «استراتژی توسعه اقتصادی کشورهای مستقل مشترک المنافع برای دوره تا سال 2030» به تولید ناخالص داخلی کشورهای مستقل مشترک المنافع اجازه می‌دهد تا در پنج سال آینده به طور متوسط 1 درصد و حجم تجارت متقابل 78 درصد رشد کند. طبق گزارش بورس بین‌المللی حمل و نقل «ATI.SU»، در سال 2024 تقاضا برای حمل و نقل بین کشورهای مستقل مشترک المنافع به طور قابل توجهی افزایش یافته و افزایش گردش کالا در این کشورها مشاهده شده است. به طور خاص، در این دوره، حجم کل حمل و نقل جاده‌ای به 2.024 میلیارد تن رسید، سهم حمل و نقل تجاری در کل حجم لجستیک 28 درصد، حمل و نقل داخلی و حمل و نقل وارداتی 6 درصد و حمل و نقل صادراتی 45 درصد افزایش یافت.

در شش ماه اول سال ۲۰۲۵، گردش مالی کالا بین جمهوری تاجیکستان و کشورهای مشترک‌المنافع به ۲.۱ میلیارد دلار رسید که ۴.۶ درصد بیشتر از مدت مشابه در سال ۲۰۲۴ است. حمل و نقل جاده‌ای نقش مهمی در گردش مالی کالا بین کشورها ایفا می‌کند. این امر حمل و نقل کالا، از جمله به مناطق دورافتاده و صعب‌العبور را تضمین می‌کند. برخی از مزایای حمل و نقل جاده‌ای در حمل و نقل بین‌المللی عبارتند از:

تنوع و تطبیق‌پذیری: وسایل نقلیه  جاده ای می‌توانند تقریبا در هر جایی که جاده وجود دارد، کالا را حمل کنند.

سرعت حمل و نقل: کامیون‌ها می‌توانند کالا را سریع‌تر از قطار یا کشتی حمل کنند.

حالت انعطاف‌پذیر: حمل و نقل بار را می‌توان در زمان مناسب، از جمله طبق سفارشات فوری یا حمل و نقل برای تاریخ‌ها و زمان‌های خاص، سازماندهی کرد.

نقش در ترخیص کالا از گمرک.: با استفاده از کانتینرها، می‌توان بار را به راحتی و با خیال راحت از مرزها بدون مشکلات گمرکی جابجا کرد.

شایان ذکر است که از اول ژانویه ۲۰۲۵، ریاست اتحادیه کشورهای مستقل مشترک‌المنافع به جمهوری تاجیکستان واگذار شده است.

https://khovar.tj/2025/10/amkorii-kishvar-oi-itti-odi-davlat-oi-musta-il-dar-so-ai-na-liyot-gustarish-meyobad/

علاقه بیش از ۱۷۰ شرکت روسی برای بومی‌سازی تولید در تاجیکستان

آسیا پلاس: طرف روسی ۵۰۰ میلیون روبل برای ایجاد یک پارک صنعتی مشترک در دوشنبه کمک خواهد کرد. بیش از ۱۷۰ شرکت روسی از بخش‌های متالورژی، شیمیایی، برق، مکانیک، ابزارسازی و تولید تجهیزات پزشکی قبلا برای اجرای این پروژه ابراز علاقه کرده‌اند.

سمیون گریگوریف، سفیر روسیه در تاجیکستان، در مصاحبه‌ای اظهار داشت که ایجاد یک پارک صنعتی مشترک در دوشنبه گامی استراتژیک در جهت توسعه یک اقتصاد با ارزش افزوده بالا خواهد بود.

به گفته این دیپلمات، اجرای این پروژه امکان توسعه فرآوری مواد اولیه داخلی، ایجاد مشاغل جدید، جذب سرمایه‌گذاری، افزایش پتانسیل صادرات و کاهش وابستگی به واردات را فراهم می‌کند. در نتیجه، این امر باعث تقویت تاب‌آوری اقتصاد ملی و ارتقای سطح زندگی مردم خواهد شد. گریگوریف خاطرنشان کرد که این پروژه مطابق با توافقنامه بین دولتی که در جریان سفر امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، به روسیه در ۱۷ مارس ۲۰۲۵ امضا شد، اجرا می‌شود.

طبق طرح مصوب، طرف روسی ۵۰۰ میلیون روبل به دارایی‌های شرکت بنیانگذار این سرمایه‌گذاری مشترک کمک خواهد کرد، در حالی که طرف تاجیک تأسیسات تولیدی را فراهم خواهد کرد. یک توافقنامه سرمایه‌گذاری تهیه شده است که سازوکار اجرای رژیم مالیاتی و گمرکی ویژه برای ساکنان پارک صنعتی را تعریف می‌کند.

همزمان، فهرستی از شرکت‌های روسی علاقه‌مند به بومی‌سازی تولید خود در تاجیکستان در حال تهیه است. فهرست اولیه شامل بیش از ۱۷۰ شرکت از بخش‌های متالورژی، شیمی، مهندسی برق، مهندسی مکانیک، ابزارسازی و تولید تجهیزات پزشکی است.

شرکت دولتی «کارخانه ماشین‌سازی»(کارخانه مهندسی مکانیک) به عنوان محل پارک صنعتی انتخاب شده است. مساحت زمین ۹.۳ هکتار و مساحت کل ساختمان ۴۵.۰۰۰ متر مربع است. سه ساختمان برای استقرار تأسیسات تولیدی جدید بازسازی خواهند شد. حوزه‌های دارای اولویت شامل صنایع سبک، تولید ماشین آلات، تولید تجهیزات پزشکی و متالورژی است.

انتظار می‌رود اولین شرکت‌های باشقیری «اونات» (Evnat)و « اکوسبیر» (Ecosber)، «کاردی‎عودات»(Kardiodata) مستقر در مسکو،«روس‏خیم» (Ruskhim) مستقر در نیژنی نووگورود «ستاره تاج» (Sitorai Tаj) مستقر در این پارک، در تاجیکستان باشند. شرکت‌کنندگان در این پروژه از مشوق‌هایی بهره‌مند خواهند شد: مالیات بر زمین، املاک و سود به نصف کاهش می‌یابد و آنها از مالیات بر ارزش افزوده و عوارض گمرکی معاف خواهند بود. همانطور که سفیر اشاره کرد، مرحله فعال این پروژه در سال 2026 آغاز خواهد شد.

رادی خبیروف، رئیس جمهوری باشقیرستان، در 8 اکتبر به عنوان بخشی از سفر خود به تاجیکستان، از پارک صنعتی در حال ساخت در دوشنبه بازدید کرد.

ایده ایجاد یک پارک فناوری صنعتی مشترک تاجیکستان و روسیه در دوشنبه برای اولین بار در سال ۲۰۲۴ اعلام شد. در آن زمان، رامن چکوشوف، مدیر دپارتمان همکاری‌های بین‌المللی و صدور مجوز در تجارت خارجی در وزارت صنعت و تجارت روسیه، اعلام کرد که این پروژه در کارخانه ماشین‌سازی(مهندسی مکانیک) سابق دوشنبه، که عملا در مرکز پایتخت واقع شده و دسترسی حمل و نقل مناسبی را فراهم می‌کند، اجرا خواهد شد.

در فوریه ۲۰۲۵، شیرعلی کبیر، وزیر صنعت و فناوری‌های نوین تاجیکستان، تأیید کرد که کار بر روی پارک فناوری امسال آغاز خواهد شد. وی خاطرنشان کرد که ساختمان‌های موجود بازسازی می‌شوند و این امر امکان راه‌اندازی سریع‌تر پروژه را فراهم می‌کند. تجهیزات فناوری مدرن برای پارک جدید خریداری خواهد شد و مشوق‌های مالیاتی شرایط جذابی را برای سرمایه‌گذاران ایجاد خواهد کرد.

به گفته وزیر، پارک صنعتی دوشنبه با الگوبرداری از پارک فناوری صنعتی کازان ساخته خواهد شد و بخشی از یک برنامه بزرگ خواهد بود که قصد دارد بیش از ۳۰ تأسیسات مشابه در تاجیکستان بسازد.

https://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/economic/20251009/bolee-170-rossiiskih-kompanii-virazili-interes-k-lokalizatsii-proizvodstva-v-tadzhikistane-posol-rf-v-rt