اخـبار اقتصادی سوئد

گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی سوئد در هفتۀ سوم آبان 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

افزایش نرخ تورم در ماه اکتبر

در ماه اکتبر، در روند کاهشی تورمِ سوئد وقفه ایجاد شده است. بر اساس داده‌های رسمی، معیار کلیدی شاخص قیمت مصرف‌کننده با نرخ بهرۀ ثابت (CPIF)، در مقیاس تغییرات سالانه، از 4.0 درصد در ماه سپتامبر به 4.2 درصد در ماه اکتبر افزایش یافت که البته اندکی کمتر از 4.4 درصد پیش‌بینی‌شده بود. نرخ تورم شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) نیز مانند ماه سپتامبر در 6.5 درصد ثابت ماند. به گفتۀ Caroline Neander، کارشناس مرکز آمار سوئد، این ثبات در نرخ تورم، عمدتا به دلیل اثرات کاهش قیمت برق بوده است. در یک سال منتهی به اکتبر، شاخص قیمت خوراک و پوشاک نسبت به سال قبل به ترتیب 6.7 درصد و 7.7 درصد افزایش یافته است، اما قیمت برق 27.7 درصد کاهش داشته است.

هشدار بانک مرکزی سوئد

بانک مرکزی سوئد در بیانیه ای مطبوعاتی به تاثیر نرخ‌های بهره بالا بر شرکت‌های بدهکار سوئدی و خانواده‌ها اشاره نمود که در بخشی از این بیانیه آمده است: وضعیت ژئوپلتیک و اثرات اقتصادی آن می‌تواند مشکلاتی را برای اقتصاد سوئد ایجاد نماید؛ علاوه بر جنگ اوکراین، درگیری‌ها در خاورمیانه نیز وجود دارد که چنانچه این شرایط بدتر شود، می‌تواند به آشفتگی در بازارهای مالی منجر شود و در آن صورت نمی‌توان تاثیر آن بر تورم و فعالیت‌های اقتصادی را در نظر نگرفت.

کاهش مصرف خانوارها در سپتامبر

به گزارش مرکز آمار سوئد، مصرف خانوارهای سوئدی در سپتامبر 2023 در مقایسه با ماه قبل از آن (با اعمال تعدیلات فصلی و تقویمی)، به میزان 0.5 درصد و در مقایسه با سپتامبر 2022 نیز، به میزان 0.7 درصد کاهش یافت، اما در مجموع سه ماهۀ سوم سال جاری، میزان مصرف نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان 0.1 درصد افزایش داشته است. مسکن، برق، گاز و گرمایش بیشترین سهم منفی وزنی را در کل مصرف داشته‌اند و در قیمت‌های ثابت، 3.0 درصد نسبت به سپتامبر سال گذشته کاهش داشته‌اند. بیشترین سهم مثبت وزنی نیز مربوط به بخش حمل‌و‌نقل و خرده‌فروشی و خدمات وسایل نقلیه موتوری است که در مقایسه با سپتامبر سال گذشته 2.2 درصد در قیمت‌های ثابت افزایش یافته است.

افزایش سفارشات صنعت در ماه سپتامبر

بر اساس داده‌های مرکز آمار سوئد، کل سفارشات در صنعت در سپتامبر 2023 در مقایسه با اوت، با اعمال تعدیلات فصلی، 4.2 درصد افزایش یافت و در مقایسه با سپتامبر 2022 نیز، با اعمال تعدیلات تقویمی، 3.6 درصد افزایش داشته است. اکثر زیربخش‌های صنعتی به صورت ماهانه پیشرفت مثبتی را ثبت کردند و بیشترین افزایش در صنعت سایر تجهیزات حمل‌و‌نقل با 181 درصد بود. در این میان، سفارشات بازار داخلی 14.3 درصد و سفارشات صادراتی 1.4 درصد افزایش یافت.

افزایش میزان بیکاری در سوئد

گزارش اخیر موسسۀ خدمات اشتغال عمومی سوئد نشان می‌دهد که بیکاری در این کشور همچنان در حال افزایش است و بیش از 334 هزار نفر در پایان اکتبر به عنوان بیکار ثبت‌نام کرده‌اند که نسبت به سپتامبر، اندکی افزایش نشان می‌دهد. اطلاعیه‌های اخراج نیز به 6756 نفر رسیده است، در حالی که که در ماه مشابه سال گذشته، 4939 نفر بوده است. بر اساس این داده‌ها، نرخ بیکاری سوئد همچنان در 6.4 درصد باقی مانده است، اما پیش‌بینی می‌شود بیکاری در سال آینده افزایش یابد. یکی از نکات مثبت این گزارش، کاهش بیش از 10 درصدی بیکاری طولانی‌مدت در بین افرادی است که خارج از اتحادیه اروپا متولد شده‌اند که نشان دهنده بهبود وضعیت برای این گروه است.

احتمال افزایش شدید اجاره بها در سال 2024

داده‌های اتحادیه مستاجران سوئد نشان می‌دهد اجاره بها ممکن است در سال 2024 به شدت افزایش یابد. عوامل موثر در افزایش احتمالی اجاره‌بها عبارتند از: افزایش هزینه‌های بهره، افزایش هزینه‌ها (9.1 درصد بیشتر در سال‌های 2021 تا 2023)، رشد تولید ناخالص داخلی (5.2 درصد به طور متوسط در سه سال گذشته) و افزایش هزینه‌های مدیریت و نگهداری اموال که طی سه سال گذشته با افزایش متوسط 6.2 درصدی مواجه بوده است. لازم به ذکر است مالکان، افزایش متوسط 10 درصدی را برای سال 2024 پیشنهاد کرده‌اند، اما تجربیات گذشته نشان می‌دهد افزایش به این میزان نخواهد بود.

اثرات پایین آوردن بهای گازوئیل

Expressen می‌نویسد که وعده دولت مبنی بر گازوئیل ارزان می‌تواند هزینه‌های گزافی را برای سوئد به دنبال داشته باشد. دولت در ابتدای سال بعد، با کاهش تعهدات سوخت زیستی، قیمت گازوئیل را حدود 5 کرون در هر لیتر کاهش خواهد داد، اما علی‌رغم هدف دولت برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در بخش حمل‌ونقل از طریق برق‌رسانی، رهبران صنعت هشدار می‌دهند که قیمت‌های پایین‌تر دیزل باعث می‌شود کامیون‌های برقی از نظر مالی برای شرکت‌های حمل‌ونقل جذاب نباشند. به این ترتیب کاهش قیمت گازوئیل می‌تواند منجر به افزایش آلایندگی شود. نکته مهم این است که سوئد نیز توسط اتحادیه اروپا متعهد است که به طور مداوم انتشار کربن خود را کاهش دهد و واضح است که با گذشت زمان، انتشار گازهای گلخانه‌ای پرهزینه‌تر خواهد شد. اگر شرکت‌های حمل‌ونقل در حال حاضر انگیزه‌ای برای برقی‌سازی ناوگان خود نداشته باشند، این امر در آینده سوئد را در موقعیت نامناسبی قرار خواهد داد.

خرید شرکت سازنده باتری توسط ولوو

شرکت خودروسازی ولوو به عنوان پیشنهاد دهنده موفق در مزایده شرکت سازنده باتری ایالات متحده (Proterra Inc) که در حال ورشکستگی است، ظاهر شده است. قیمت خرید 210 میلیون دلاری شامل دارایی‌های این شرکت از جمله یک مرکز توسعه باتری مستقر در کالیفرنیا و یک کارخانه مونتاژ در کارولینای جنوبی است. این معامله در انتظار تایید دادگاه ورشکستگی ایالات متحده است و انتظار می‌رود در اوایل سال 2024 (مشروط به تایید ادغام و سایر شرایط) نهایی شود. ولوو قصد دارد با این خرید، ابتکارات خودروهای الکتریکی خود را بدون اینکه تاثیر قابل توجهی بر عملکرد مالی‌اش بگذارد، تقویت نموده و تسریع بخشد.

مشکلات بزرگترین مزرعه بادی سوئد برای بازسازی

یکی از بزرگترین مزارع بادی سوئد (Markbygden Ett)، که در Piteå  واقع شده است، با چالش‌های مالی مواجه گردیده  است. این مزرعۀ بادی که 75 درصد آن متعلق به دولت چین است و 179 توربین را در اختیار دارد، اخیرا در 2 نوامبر 2023 برای بازسازی درخواست داد. این شرکت که متحمل خسارات قابل توجهی شده است، مشکلات مالی خود را به توافق نامطلوب فروش برق به شرکت نروژی Hydro Energi نسبت می‌دهد که طبق آن، متعهد شده است که حجم ثابتی از برق را با قیمت تعیین شده به مدت 19 سال به این شرکت نروژی بفروشد. با این حال، زمانی که تولید برق بادی کمتر از میزان قرارداد می‌شود، شرکت باید کسری آن را با خرید برق به نرخ بازار آزاد پوشش دهد که با توجه به قیمت‌های فوق‌العاده بالای برق، فشار مالی زیادی به این شرکت وارد شده است. Markbygden Ett قصد دارد با بدهی‌هایی در حدود 6 میلیارد کرون، در طول فرآیند بازسازی، برق تولیدی را در بازار آزاد بفروشد، اما هیدرو انرژی با درخواست بازسازی مخالف است.