اخبار اقتصادی تاجیکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در هفته چهارم مردادماه 1402مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

کشورهای اصلی سرمایه گذار خارجی در تاجیکستان در نیمه اول 2023

سعدی قادرزاده، رئیس کمیته دولتی سرمایه گذاری و اداره اموال دولتی جمهوری تاجیکستان در تاریخ 10 اوت سال 2023 در نشست خبری اعلام کرد که طی شش ماه سال 2023 کشورهای قزاقستان، چین و ایتالیا به ترتیب بزرگترین سرمایه گذار خارجی در اقتصاد تاجیکستان می‌باشند.   

طی نیمه اول سال جاری قزاقستان با 83.5 میلیون دلار بیشترین میزان سرمایه گذاری را وارد تاجیکستان کرده است. چین با 59.6 میلیون دلار در مقام دوم قرار دارد. از ایتالیا بیش از 44 میلیون دلار، هند با 22،1 میلیون دلار، روسیه با 20،9 میلیون دلار، انگلیس با 12،1 میلیون دلارو سایر کشورهای خارجی، سرمایه وارد تاجیکستان شده است.

بیشترسرمایه گذاران در بخش های اسخراج معدن، صنعت تبدیل و ساخت و ساز فعالیت نموده اند.

خبرگزاری اوستا، مورخ 20 مرداد

https://avesta.tj/2023/08/11/v-ekonomiku-tadzhikistana-v-2023-godu-bolshe-vseh-investirovali-kazahstan-kitaj-i-italiya/

 

ذخایر طلا و ارز در بانک ملی تاجیکستان

بنا به اعلام حاکم خالق زاده، رئیس بانک ملی (مرکزی) تاجیکستان، تا پایان نیمه اول سال جاری، ذخایر ارزی بانک ملی تاجیکستان برای  7 ماه جهت واردات اقلام مورد نیاز کفایت می‌کند. بر اساس آمار سازمان آمار، متوسط حجم واردات ماهانه تاجیکستان در نیمه نخست امسال 456 میلیون دلار بوده است به عبارت دیگر ذخایر ارزی تاجیکستان در پایان شش ماهه نخست سال جاری به 3192 میلیون دلار رسیده است.

رئیس بانک ملی (مرکزی) خاطرنشان کرد: بخشی از این منابع در صورت نیاز جهت حمایت از ثبات نرخ ارز ملی استفاده قرار می‌گیرد و در صورت نیاز با خرید در بازارهای مربوطه این منابع افزایش می یابد. از سال گذشته یورو و یوان چین نیز به عنوان ذخایر بین المللی این کشور استفاده می‌شود. به گفته خالق زاده سکه در ذخایر بانک ملی12 درصد و سبد سرمایه گذاری‌های خارجی 2 درصد است. در سال 2022، ذخایر ارزی تاجیکستان  37 درصد افزایش یافت. در تاجیکستان در کنار بانک ملی، وزارت مالیه(دارایی) نیز دارای ذخایر طلا و ارز اختصاصی است.

 

نشست خبری وزارت دارایی تاجیکستان

فیض الدین قهارزاده، وزیر دارایی جمهوری تاجیکستان در تاریخ 24 مرداد سال 1402 در  نشست خبری اعلام کرد که میزان تولید ناخالص داخلی این کشور طی شش ماه اول سال جاری 54.2 میلیارد سامانی و رشد اقتصادی این کشور 8.3 درصد بوده است. نامبرده افزود، در این دوره زمانی رشد اقتصادی بیشتر از محل تولید محصولات صنعتی به میزان 10.3 درصد، گردش کالا 12.3 درصد، گردش مسافر 19.6 درصد، کشاورزی 7.9 درصد، ساخت و ساز 27.1 درصد، گردش تجارت 11.8 درصد و خدمات بانکی در تمامی حوزه‌های خدمات 5.5 درصد تامین شده است.

 حجم روابط تجارت خارجی در این دوره 3415 میلیون دلار بالغ شده است که نسبت به دوره مشابه سال گذشته 98.1 میلیون دلار و یا 2.8 درصد کمتر می‌باشد. در این دوره از کشور به مبلغ 678.6 میلیون دلار محصولات صادر شده، همچنین به مبلغ 2736.4 میلیون دلار محصولات به کشور وارد شده است. این میزان نسبت به دوره مشابه سال گذشته 438.4 میلیون دلار و یا بیش از 19 درصد بیشتر می‌باشد. 

خبرگزاری خاور، مورخ 24 مرداد

https://khovar.tj/2023/08/nishasti-matbuot-a-mi-mmd-dar-to-ikiston-besh-az-54-milliard-somon-va-surati-rushdi-on-ziyoda-az-8-foizro-tashkil-dod/

 

70 درصد اجرای طرح های دولتی در تاجیکستان با کمک های بلاعوض بین المللی

گزارش آسیاپلوس: عشوربای صالح زاده، معاون اول وزیر توسعه اقتصادی و بازرگانی جمهوری تاجیکستان در نشست خبری اعلام کرد در نیمه اول سال جاری تاجیکستان 82 طرح دولتی با هزینه ای معادل 49.1 میلیارد سامانی (4.5 میلیارد دلار) اجرا شده که 50 طرح با گرانتی (کمک بلاعوض)، 4 طرح اعتباری، و 28 طرح با سرمایه گذاری مشترک (کمک بلاعوض+ تامین اعتبار) اجرا می‌شود.

بیش از 33 میلیارد سامانی (3.2 میلیارد دلار) و یا 67.3 درصد برای اجرای این طرح ها با کمکهای  بلاعوض، 14.6 میلیارد سامانی (1.3 میلیارد دلار) و یا 29.7 درصد به صورت تامین اعتبار، 1.3 میلیارد سامانی (120 میلیون دلار) و یا 2.6 درصد سهم دولت جمهوری تاجیکستان و سایر منابع می‌باشد.

در چارچوب طرح های جاری در نیمه اول سال 2023 حدود 3.3 میلیارد سامانی (حدود 300 میلیون دلار) سرمایه خارجی جلب شده است.

در سه ماهه اول سال جاری 736.1 میلیون دلار سرمایه خارجی به کشور وارد شده است که 86.5 میلیون دلار آن سرمایه‌های مستقیم و 649.6 میلیون دلار سایر انواع سرمایه گذاری می‌باشد.

خبرگزاری آسیا پلوس، مورخ 19 مرداد

https://old.asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/economic/20230810/okolo-70-finansirovanie-gosinvestproektov-v-tadzhikistane-bezvozmezdnaya-pomotsh

 

اعزام 646 نیروی کار تاجیک به انگلیس

بنا به اعلام قیام الدین دولت زاده معاون وزیر کار، مهاجرت و شغل اهالی تاجیکستان، در 6 ماه سال اول جاری، 646 شهروند تاجیکستان به عنوان نیروی کار مهاجر به انگلیس رفتند. بیش از 10 هزار شهروند تاجیکستان برای کار در بریتانیا به وزارت کار، مهاجرت و شغل اهالی ثبت نام کرده اند. بریتانیا یکی از مقاصد جدید مهاجرت نیروی کار تاجیکستان می‌باشد.

 از سال گذشته وزارت کار، مهاجرت و شغل اهالی تاجیکستان با همکاری مقامات بریتانیایی، اعزام اتباع این کشور برای کار به این کشور اروپایی را در دستور کار قرارداه اند. به گفته مقامات وزارت کار، مهاجرت و شغل اهالی تاجیکستان، روسیه همچنان مسیر اصلی مهاجرت شهروندان این کشور است.

حمایت دولت از اشتغال بانوان درتاجیکستان

بنا به اعلام هلالبی قربان‌ زاده رئیس کمیته کار زنان و خانواده تاجیکستان در مجلس نمایندگان این کشور، برنامه راهبرد ملی فعال‌سازی نقش زنان در جامعه برای سال‌های 2030-2021 و برنامه عملیاتی آن برای سال‌های 2025-2021 امضا شد. در سال 2006 میزان کمک دولت جهت اشتغال زنان و دختران 150 هزار سامانی بود که اکنون این رقم به دو میلیون و پانصد هزار سامانی افزایش یافته است. هدف اصلی از اعطای کمک‌های بلاعوض ایجاد اشتغال زنان و دختران و افزایش تولید صنایع دستی ورونق کارگاه‌های خیاطی و صنایع دستی و نیز ارتقای سطح اقتصادی است. 

خانم قربان‌ زاده افزود: این کمک ها بیشتر در زمینه آموزش خیاطی، مرغداری، صنایع دستی، ادرس و ساتن بافی استفاده می‌شود. کمک های مالی رئیس جمهور  تاجیکستان در سال 2023 نهایی شده است.

هلالبی قربان‌ زاده رئیس کمیته کار با زنان و خانواده تاجیکستان ادامه داد امسال 80 نفر از بانوان و دختران شهرستان‌ها ونواحی کشور در راستای توسعه کارآفرینی و صنایع دستی  از حمایت دولت برخوردار و موفق به اعطای مدرک دیپلم کمیته کار با زنان شدند.

 

افزایش دارایی‌های امانت بانک تاجیکستان

گزارش اسپوتنیک: دارایی‌های بزرگترین بانک تاجیکستان"امانت بانک"در نیمه اول سال جاری افزایش و به 6.6 میلیارد سامانی رسید. مدیرامانت بانک گفت: میزان دارایی‌ها 6.6 میلیارد سامانی و میزان بدهی‌ها 5.8 میلیارد سامانی است. وی افزود: سود خالص بانک حدود 58 میلیون است که 35.5 درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است.

بزرگترین بانک نظارتی تاجیکستان نیز پرداخت های اجباری به بودجه دولتی را تقریباً 47 درصد افزایش داده است. هیئت مدیره « امانت بانک » مبلغ واریز شده به بودجه کشور را 42 میلیون سامانی برآورد کرد. این بانک در نیمه اول سال 2023 به بیش از 13 هزار شرکت و سازمان خدمات رسانی کرده است.

همچنین بیش از 789 هزار مستمری بگیر نهادهای عمومی حمایت اجتماعی و نیروی انتظامی از خدمات این بانک استفاده کردند. تعداد سپرده گذاران امانت بانک 1.9 میلیون نفر و تعداد کارکنان آن حدود 3 هزار نفر است.

 

کمبود3 هزار پزشک و پرستاردر مراکز بهداشتی و درمانی تاجیکستان

بنا به اعلام جمال الدین عبدالله زاده وزیر تندرستی و حفظ اجتماعی اهالی تاجیکستان، این کشور با کمبود 2298 پزشک و 575 پرستار در مراکز بهداشتی مواجه است. عبدالله زاده کمبود پزشک در شهرها و   مناطق را تشریح کرد و گفت: به ویژه در مراکز درمانی شهر دوشنبه 49 پزشک و 35 پرستار کمبود دارد.

وزیر تندرستی و حفظ اجتماعی اهالی تاجیکستان گفت: کمبود پزشک در ختلان 788 پزشک و مشکل کمبود پرستار در منطقه به طور کامل برطرف شده است. وی اظهار کرد، سغد به 579 دکتر و 54 پرستار و نواحی تابع مرکز 412 دکتر و 319 پرستار نیاز دارند. همچنین موسسات خصوصی درمانی نیز149 پزشک و 67 پرستار کمبود دارند.

 

افزایش 34 درصدی سفر گردشگران خارجی به تاجیکستان

خبرگزاری خاور: «کمال‌الدین مومن‌زاده» رئیس کمیته توسعه گردشگری وابسته به دولت تاجیکستان در یک مصاحبه خبری اعلام کرد تعداد جهانگردان خارجی که در نیمه اول 2023 به تاجیکستان سفرکرده اند در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بیش از 34 درصد افزایش یافته است. طی ماه‌های ژانویه – ژوئن سال جاری میلادی حدود 628 هزار شهروند خارجی از تاجیکستان بازدید کردند که نسبت به زمان مشابه سال گذشته 181 هزار و 867 نفر بیشتر است. از این تعداد 487 هزار 403 نفر را گردشگران خارجی تشکیل می دهند که 124 هزار و 314 نفر (34.2 درصد) بیشتر از نیمه اول سال 2022 است. همچنین حدود 34 هزار نفر از کشورهای دوردست خارجی و بقیه که بیش از 453 هزار نفر برآورد شده‌اند از کشورهای مستقل مشترک المنافع بودند.

5 کشور اول که شهروندان آنها بیشتر به تاجیکستان آمده‌اند، کشورهای آسیای مرکزی و روسیه هستند. تاجیکستان در سال های آینده بیش از 100 میلیون دلار به بخش گردشگری تخصیص خواهد داد.

رئیس کمیته توسعه گردشگری تاجیکستان همچنین گفت که بر اساس برآوردها به طور متوسط هر گردشگر در تاجیکستان روزانه 200 تا 250 دلار هزینه می‌کند.

به گفته کمال‌الدین‌اف پنجمین سال در تاجیکستان است که استراتژی توسعه گردشگری تا سال 2030 اجرا می‌شود که شامل 3 مرحله توسعه سریع (2022-2019)، تکمیل صنعتی شدن سریع (2026-2023) و ایجاد ظرفیت برای توسعه مبتنی بر دانش و نوآوری (2030-2027) می‌شود. از ابتدای سال 2023 در تاجیکستان مرحله دوم اجرا استراتژی توسعه گردشگری آغاز شده است.

در سال جاری توجه اصلی به معرفی منابع گردشگری به عنوان یک برند ملی، شکل‌گیری محصولات و خدمات گردشگری در زمینه‌های دارای اولویت‌ می‌باشد که همه این موارد به جذب گردشگران از کشورهای خارجی کمک می‌کند.

در طول 5 سال گذشته از آغاز اجرای استراتژی توسعه گردشگری در تاجیکستان بیش از 3.9 میلیون نفر به این کشور سفر کرده اند. در سال 2022 از این کشور 999.3 هزار گردشگر خارجی بازدید کردند که 3.4 برابر یا 703 هزار نفر بیشتر از سال 2021 میلادی است.پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال جاری میلادی بیش از یک میلیون مهمان خارجی از تاجیکستان بازدید کنند.

https://khovar.tj/2023/08/nishasti-matbuot-shumorai-sha-rvandoni-hori-ie-ki-ba-to-ikiston-omadaand-nisbat-ba-soli-guzashta-40-7-ziyod-ast/

 

کاهش 53 درصدی صادرات تاجیکستان در نیمه اول 2023

به گزارش اسپوتنیک، خورشیدکریم زاده رئیس خدمات گمرک تاجیکستان در یک نشست خبری اعلام کرد: تجارت خارجی در نیمه نخست به 3.4 میلیارد دلار رسید  که نسبت به مدت مشابه سال قبل 324.7 میلیون دلار کاهش داشته است. رئیس خدمات گمرک تاجیکستان ارزش اقلام وارداتی به کشور را 2.7 میلیارد دلار اعلام کرد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 414.7 میلیون دلار افزایش یافته است.

به گفته او میزان اقلام صادراتی این کشور 53 درصد کاهش یافته و عامل اصلی کاهش میزان صادرات، کاهش حجم صادرات فلزات گرانبها، مواد معدنی، الیاف پنبه و آلومینیوم اولیه است.

50 درصد تجارت خارجی تاجیکستان با روبل و سامانی

بختیار بحرالدین اف، مدیر کل آمار و توازن پرداخت های بانک ملی تاجیکستان در نشست خبری اعلام کرد نصف تجارت خارجی این کشور طی شش ماه سال 2023 با روبل انجام داده است. مشارالیه به افزایش معاملات کالا در تاجیکستان با ارز ملی اشاره و افزود طی شش ماه سال 2023، 47 درصد معاملات تجارت خارجی با روبل روسی پرداخت شده است.

عشوربای صالح‌زاده، معاون وزیر توسعه اقتصادی و بازرگانی تاجیکستان در هفته گذشته گفت روسیه شریک اصلی تجارت خارجی این کشور می‌باشد و در شش ماه اول سال 2023 گردش کالا میان دو کشور 24.8 درصد تجارت خارجی تاجیکستان را به خود اختصاص می دهد. 

شایان ذکر است تاجیکستان با کشورهای روسیه، قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان، چین، آبخازیستان و سایر کشورها با روبل و سامانی تجارت می‌کند.

خبرگزاری اسپوتنیک تاجیکستان، مورخ 20 مرداد

https://sputnik.tj/20230811/tojikiston-muomilot-mol-rubl-somoni-afzoish-1058774583.html

میزان تولید برق در تاجیکستان طی نیمه اول سال 2023

خبرگزاری اوستا: عبداله قربان زاده، معاون اول رئیس شرکت برق تاجیک در تاریخ10 اوت سال جاری در نشست خبری گفت، طی شش ماه سال 2023 میزان کل تولید نیروی برق در این کشور10 میلیارد و 653.3 میلیون کیلووات ساعت بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته بیش از 341.2 میلیون کیلووات ساعت یعنی 103،3 افزایش یافته است. 

وی افزود تولید برق در نیروگاه‌های شرکت برق تاجیک 7 میلیارد و 868.8 میلیون کیلووات ساعت، در نیروگاه سنگتوده-1، 1 میلیارد و 385.5 میلیون کیلووات ساعت، در نیروگاه سنگتوده-2، 435.5 میلیون کیلووات ساعت و در نیروگاه راغون 963.7 میلیون کیلووات ساعت صورت گرفته است.

تلقات نیروی برق در نیروگاه‌ها و مراکز تولید برق و گرمایی شرکت برق تاجیک در این دوره 38.8 میلیون کیلووات ساعت و یا 0.49 درصد از تولید نیروی برق ارزیابی می‌شود.

خبرگزاری اوستا، مورخ 20 مرداد

https://avesta.tj/2023/08/11/v-tadzhikistane-v-2023-godu-proizvodstvo-elektroenergii-sostavilo-10-milliardov-653-3-mln-kvt-chasov/

لغو ممنوعیت صادرات سیمان در تاجیکستان

 «بهرالدین سراج‌الدین‌زاده» رئیس آژانس صادرات تاجیکستان در نشست مطبوعاتی اعلام کرد: ممنوعیت صادرات سیمان در این کشور به دلیل سوء تفاهم اعمال شده بود. اگرچه وی جزئیات مربوط به ماهیت این سوء تفاهم را توضیح نداد، اما تاکید کرد که این مشکل به دلیل قیمت سیمان صادراتی به ازبکستان صورت گرفت که باعث درگیری برخی از ساختارهای دولتی شد. رئیس آژانس صادرات تاجیکستان افزود: مشکل در این زمینه حل شد و در نتیجه ممنوعیت صادرات برطرف شده است.

شیرعلی کبیر وزیر صنعت و فناوری‌های نوین تاجیکستان نیز گفت: ممنوعیت صادرات سیمان تنها 5 روز اعمال شد و دلیل آن کمبود سیمان با کیفیت بالا برای ساخت برخی تاسیسات مهم اقتصادی بود. به تاکید شیر علی کبیر این ممنوعیت اکنون لغو شده است.

بر اساس گزارش وزارت صنعت و فناوری‌های نوین تاجیکستان در نیمه اول سال جاری در این کشور حدود 2.1 میلیون تن سیمان تولید شده که 4 درصد بیشتر از زمان مشابه سال گذشته است. طی این مدت 538 هزار تن سیمان به ازبکستان و 193.7 هزار تن به افغانستان صادر شده است که درآمد حاصل از صادرات سیمان به افغانستان 19.9 میلیون دلار را تشکیل داده است.

 

کاهش 30 درصدی مبادلات تجاری تاجیکستان و جمهوری آذربایجان

حجم مبادلات تجاری تاجیکستان و آذربایجان در نیمه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه قبل با  30 درصد کاهش  به یک میلیون و 786 میلیون دلار رسید. مبادلات بازرگانی دو کشور در مدت مشابه سال قبل دو میلیون دلار و 587 دلار بود.

بر اساس گزارش منتشر شده از سوی کمیته دولتی جمهوری آذربایجان، تاجیکستان در این مدت 1 میلیون و 745 میلیون دلار کالا از جمهوری آذربایجان وارد کرده است. ارزش واردات کالا از این کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل 31.7 درصد کاهش داشته است. تاجیک ها در شش ماه اول سال 2022، دو میلیون و 558 دلار از جمهوری آذربایجان خریداری کرده بود.

تاجیکستان در شش ماه اول امسال، فقط  40 هزار و 490 دلار به جمهوری آذربایجان کالا صادر کرده است.  صادرات تاجیک ها به جمهوری  آذربایجان 41.5 درصد افزایش داشته است. تاجیکستان در نیمه اول پارسال، 28 هزار و 600 دلار کالا به این کشور صادر کرده بودند.

ارزش تجارت خارجی تاجیکستان در نیمه اول سال 2023 با 2.8 درصد افزایش نسبت به شش ماه اول سال قبل به 3.42 میلیارد دلار رسیده است. تاجیک ها در مدت مشابه پارسال ، 98 میلیون و 200 هزار دلار کمتر کالا صادر کرده بودند.

توسعه همکاری منطقه سین کیانگ چین با ولایت خودمختار بدخشان تاجیکستان

خبرگزاری خاور: هیئتی از مسئولین و مدیران منطقه سین کیانگ چین برای شرکت در همایش بین المللی تجارت و سرمایه گذاری “Pomirinvest-2023”به تاجیکستان سفر کرده بودند. این هیئت با مقامات محلی و مدیران شرکتهای ولایت بدخشان دیدار و خواهان گسترش همکاری‌های دوجانبه در زمینه اقتصاد و کشاورزی، توسعه گردشگری و سایر زمینه‌ها شدند.

هیئت منطقه سین‌کیانگ چین اعلام کرد مبادله کالاها و محصولات بین دو کشور در 20 سال گذشته به طور بی سابقه ای از طریق مرز قلما توسعه یافته است. در خصوص توسعه عرصه کشاورزی و کشت محصولات کشاورزی، افزایش حجم محصولات صادراتی، برگزاری آموزش های میدانی با کشاورزان استان و افزایش صادرات محصولات کشاورزی این ولایت و سایر مناطق جمهوری تاجیکستان به کشور هم مرز چین ابراز علاقه شد.

طرفین ابراز امیدواری کردند در کنار سرمایه گذاری در اقتصاد در ولایت بدخشان در آینده، همکاری در حوزه‌های راه و ترابری، کشاورزی، آموزشی و گردشگری در سطح لازم اجرایی شود.