اخبار اقتصادی سریلانکا

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی سریلانکا در نیمه اول تیر ماه 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

آخرین وضعیت تغییر ساختار بدهی‌های داخلی سریلانکا

دولت سریلانکا در مسیر انجام اقدامات مد نظر صندوق بین‌المللی پول و در موازات مذاکرات خود با طلبکاران خارجی، تغییر یا آنگونه که دولت اعلام می‌کند، بهینه‌سازی بدهی‌های داخلی[1] را نیز آغاز کرد. به این منظور دولت از تعطیلات 5 روزه کشور و تعطیلی ساختارها و نهادهای مالی و پولی برای تحقق این امر استفاده کرد.

دولت و راس آنها رئیس‌جمهوری سریلانکا معتقدند که تجدید ساختار بدهی داخلی سریلانکا بر ثبات هیچ بانک دولتی یا خصوصی یا موجودی هیچ یک از صندوق‌های تامین اجتماعی و بازنشستگی تأثیر نمی‌گذارد. البته در این بین کنار گذاشته شدن بانک‌های خصوصی از تغییر ساختار بدهی‌های داخلی موجب شد که سهام این بانک‌ها با رشد قابل توجهی در بازار سهام رو‌به‌رو شود.

در همین زمینه باید اشاره کرد که کل بدهی عمومی سریلانکا، شامل بدهی داخلی و خارجی، تا پایان سال 2022 به 83700 میلیون دلار رسیده بود که 128.3 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور است. از این مقدار، بدهی خارجی بالغ بر 41500 میلیون دلار که 63.6 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد و بدهی داخلی معادل 42100 میلیون دلار بود که 64.6 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌داد.

کاهش رتبه سریلانکا توسط موسسه Fitch

موسسه رتبه‌بندی Fitch‌ پس از اعلام طرح بازسازی داخلی، اعتبار اوراق قرضه روپیه سریلانکا را از «CC» به «C» کاهش داد و گفت که این رتبه پس از اجرای این طرح به نکول محدود کاهش می یابد. بر این اساس به نظر می‌رسد که این موسسه با اجرای کامل تغییر ساختار بدهی‌های داخلی اعتبار این کشور را به پایین‌ترین حد ممکن یعنی DDR کاهش خواهد داشت.

امیدواری سریلانکا برای همکاری چین در تغییر ساختار بدهی‌های خارجی

علی صبری وزیر امور خارجه سریلانکا اعلام کرد که امیدوار است که چین در تلاش برای بازسازی بدهی خارجی با توجه به آنکه آنها بیش از 50 درصد از بدهی خارجی سریلانکا را در اختیار دارند، در مذاکرات جاری به این کشور کمک کند.

در حال حاضر چندین دور گفت‌وگو در این زمینه با چین انجام شده است. البته بر اساس گفته وزیر خارجه چین به عنوان ناظر در پلتفرم ایجاد شده توسط باشگاه پاریس حضور دارد.

این موضوع لازم به ذکر است که سریلانکا می‌بایست تا پیش از جلسه بعدی صندوق بین‌المللی پول که در سپتامبر یا اکتبر برگزار خواهد شد، برنامه خود برای تغییر ساختار بدهی‌های خارجی را ارائه نماید. برنامه‌ای که در صورت تطبیق با مقررات این نهاد بین‌المللی و تایید همه اعضا منجر به ادامه همکاری دو طرف و پرداخت قسط بدهی وام به سریلانکا خواهد شد.

ادامه کاهش نرخ بهره توسط بانک مرکزی

هیئت پولی بانک مرکزی سریلانکا تصمیم گرفته است که نرخ تسهیلات سپرده ثابت و نرخ تسهیلات وام ثابت بانک مرکزی را به ترتیب 11 درصد 12.00 درصد کاهش دهد.

هیأت مدیره بانک مرکزی در جلسه 5 تیرماه به دنبال تحلیل دقیق تحولات جاری و مورد انتظار از جمله روند کاهش نرخ تورم سریعتر از پیش بینی شده و انتظارات تورمی خوش خیم در اقتصاد داخلی، به این تصمیم رسید. CBSL گفت: توانمندسازی اقتصاد برای رسیدن به پتانسیل خود و تثبیت تورم در سطوح متوسط تک رقمی در میان مدت و در عین حال کاهش فشار در بازارهای مالی اهداف این نهاد برای کاهش نرخ بهره بانکی محسوب می‌شوند.

افزایش ذخیره ارزی سریلانکا

طبق گزارش بانک مرکزی سریلانکا، ذخایر رسمی ناخالص این کشور در پایان ژوئن 2023، با در نظر گرفتن تسهیلات سوآپ از بانک خلق چین، حدود 3.5 میلیارد دلار برآورد شده است.

از سوی دیگر بانک مرکزی در جدیدترین بررسی‌های خود خاطرنشان کرد که کسری تجاری طی پنج ماه منتهی به می 2023 با کاهش قابل توجهی در واردات کالا علیرغم برخی عقب‌نشینی‌ها در صادرات کالا کاهش چشمگیری داشته است که نشان دهنده تعدیل تقاضای جهانی است.

همچنین شرایط نقدینگی در بازار ارز داخلی در ماه‌های اخیر با حمایت از افزایش جریان‌های ورودی ارز ادامه داشته است. بانک مرکزی پیش بینی کرد که انتظار می رود درآمد حاصل از گردشگری و همچنین حواله‌های کارگران در نیمه اول سال 2023 در مقایسه با دوره مشابه سال 2022 به میزان قابل توجهی افزایش یابد.

برنامه سریلانکا برای ساخت نیروگاه هسته‌ای

وزیر انرژی سریلانکا گفت که سریلانکا در حال ارزیابی پیشنهادات روسیه، ایالات متحده، هند و برخی کشورهای اروپایی است برای ساخت نیروگاه هسته ای در این کشور است. وزیر انرژی همچنین ادعاها و گمانه زنی‌ها مبنی بر امضای قرارداد دولت با با شرکت روسیه‌ای «روس اتم» را برای ساخت نیروگاه هسته ای در این کشور را رد کرد.

در همین زمینه باید اشاره کرد که بر اساس برنامه 2023-2042، شورای برق سیلان، تولید انرژی هسته ای را در نظر گرفته نشده است. بنابراین به نظر می‌رسد که گزارش‌های قبلی که توسط دولت و رئیس‌جمهوری این کشور مبنی بر تولید برق هسته‌ای تا سال 2032 منتشر شده بود، قابل اجرا به نظر نمی‌رسد.

رقابت شرکت‌های چینی و سنگاپوری برای ساخت پالایشگاه

کانچانا ویجسکرا، وزیر انرژی سریلانکا گفت که این کشور پس از ارزیابی هفت پیشنهاد برای ساخت بزرگترین پالایشگاه کشور با حداقل سرمایه گذاری 4 میلیارد دلار، درخواست پیشنهاد برای شرکت انرژی دولتی سینوپک چین و شرکت انرژی مستقر در سنگاپور ویتول صادر کرده است.

آغاز مذاکرات مجدد با ژاپن برای ساخت راه آهن سریع‌السیر

کابینه وزرای سریلانکا پیشنهادی را برای آغاز گفتگوهای دیپلماتیک با ژاپن در مورد پروژه حمل و نقل ریلی سبک (LRT) که کلمبو به طور یکجانبه آن را در سال 2020 لغو کرده بود، تصویب کرد.

در بیانیه‌ای کابینه سریلانکا آمده است که این نهاد پیشنهادی را که توسط رئیس جمهور رانیل ویکرمسینگه ارائه شده بود برای آماده کردن «فرصت زمانی مناسب برای ورود به توافقنامه فعال کردن مجدد گفتگوها با هیئت دیپلماتیک ژاپن در کلمبو»، موافقت کرده است.

لازم به ذکر است که رئیس جمهوری سریلانکا در سفر ماه می خود به توکیو از لغو پروژه LRT عذرخواهی کرد و خواستار مذاکره برای از سرگیری مجدد این پروژه شد.

درخواست شرکت‌ هواپیمایی برای استخدام خلبان خارجی

مدیر کل اجرایی سازمان هواپیمایی سریلانکا گفت: خطوط هوایی سریلانکا و فیتس ایر که پروازهای بین المللی را از مبدا سریلانکا انجام می دهند، به دنبال مجوز برای استخدام خلبانان خارجی هستند.

او گفت که هر دو شرکت هواپیمایی با کمبود جدی خلبان مواجه هستند زیرا تعداد زیادی از کارشناسان و خلبانان صنعت هوانوردی سریلانکا در شش ماه گذشته کشور را ترک کرده اند تا به خطوط هوایی خارجی بپیوندند که حقوق بسیار بالاتری می‌پردازند.

مدیر کل اجرایی سازمان هواپیمایی سریلانکا اضافه کرد که تقاضای زیادی برای متخصصان و خلبانان صنعت هوانوردی سریلانکا در کشورهای دیگر وجود دارد و حقوق این افراد پنج یا شش برابر بیشتر از سریلانکا است. او گفت که سازمان هواپیمایی کشوری در تلاش است تا هشت پست اصلی را که برای مدت طولانی خالی بوده اند پر کند، اما افراد واجد شرایط کافی برای این پست ها وجود ندارد.

در همین زمینه ساجیت پرماداسا، رهبر مخالفان گفته بود که حدود 70 خلبان وابسته به خطوط هوایی سریلانکا در طول شش ماه گذشته استعفا داده اند، لذا در حال حاضر سریلانکا برای انجام بهینه پروازهای خود به 330 خلبان نیاز دارد، اما اکنون تنها 260 خلبان دارد.

 دریافت اولین بسته‌ وام بانک جهانی

شهان سماسینگه وزیر مشاور در امور دارایی سریلانکا اعلام کرد که این کشور اولین پرداخت به ارزش 250 میلیون دلار را از مجموع کمک 500 میلیون دلاری بانک جهانی را برای حمایت از بودجه این کشور از این نهاد بین‌المللی دریافت کرده است.

این وام در دو بخش ارائه می‌شود و بر اساس معیارهای ساختاری در برنامه صندوق بین المللی پول به سریلانکا پرداخت خواهد شد. البته باید اشاره کرد که کل این وام 700 میلیون دلار خواهد بود که 500 میلیون دلار آن برای حمایت از بودجه سریلانکا اختصاص خواهد یافت و 200 میلیون دلار باقیمانده برای حمایت رفاهی به افرادی که به شدت تحت تأثیر بحران قرار گرفته اند اختصاص داده خواهد شد.

ادامه روند کاهش تورم در سریلانکا

تورم سریلانکا در ژوئن 2023 از 25.2 درصد در ماه می 2023 به 12 درصد کاهش یافت. همچنین شاخص قیمت مصرف کننده کلمبو سریلانکا در ژوئن نسبت به ماه قبل بدون تغییر در 192.3 واحد باقی ماند. بر همین اساس نیز بانک مرکزی امیدوار است که تورم این کشور در ماه جولای تک رقمی‌شود که در این صورت، این کشور زودتر از برنامه‌های پیش‌بینی شده به این مهم رسیده است.

تعهد شرکت چینی به ادامه سرمایه‌گذاری در پروژه شهر بندری کلمبو

شرکت مهندسی بندر چین (CHEC) بر تعهدات خود نسبت به سریلانکا تایید کرد و اطمینان داد که این شرکت سرمایه‌گذاری‌های بیشتری را در این کشور انجام خواهد داد. رئیس این شرکت تأیید کرده است که آنها 1.2 میلیارد دلار در بندر سیتی کلمبو سرمایه گذاری خواهند کرد.

این گفته‌ها در سفر وزیر خارجه سریلانکا به چین و در خلال دیدار او از شرکت مهندسی بنادر چین و ملاقات با روسا و مدیران این شرکت انجام شد. همچنین باید اشاره کرد که این شرکت، پیمانکار اصلی پروژه عظیم شهر بندری کلمبو محسوب می‌شود.

کسری بودجه سریلانکا در چهارماه ابتدای سال 2023

کسری بودجه سریلانکا تا آوریل 2023 با افزایش 57 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته به 824 میلیارد روپیه رسید. این کسری که به عنوان سهم بدهی به تولید ناخالص داخلی اسمی‌پیش بینی شده، از 2.2 درصد به 2.7 درصد افزایش یافت.

همچنین درآمدهای مالیاتی با افزایش نرخ ارزش افزوده و مالیات بر درآمد، با 37 درصد افزایش به 820 میلیارد روپیه و مخارج فعلی با رشد 46 درصدی به 1485 میلیارد روپیه رسید. از سوی دیگر هزینه‌های جاری قبل از بهره تنها 12.6 درصد افزایش یافت و از 590 میلیارد به 666 میلیارد روپیه رسید.

کسری حساب جاری بودجه یا کل درآمدها منهای مخارج جاری با 72 درصد رشد به 664.9 میلیارد روپیه رسید که عمدتاً ناشی از هزینه‌های بهره است. در مجموع کسری بودجه کلی سریلانکا پس از کمک های بلاعوض 824.3 میلیارد روپیه (2.7 درصد تولید ناخالص داخلی) بود که نسبت به 524.1 میلیارد روپیه در سال گذشته 57 درصد افزایش داشته است.

 

[1]. Domestic Debt Optimisation (DDO)