اندونزی و مالزی؛ گسترش بازار صادراتی روغن پالم در جهان

اندونزی و مالزی دو کشور بزرگ جهان در تولید و صادرات روغن پالم بوده که بیش از 80 درصد تولید این محصول در سطح جهان را به خود اختصاص داده اند. روغن پالم به عنوان یکی از کالاهای صادراتی نقش مهمی در فعالیت اقتصادی این دو کشور دارد. اخیراً اتحادیه اروپا قانونی را تصویب نمود که واردات کالاهای مرتبط با جنگل زدایی را ممنوع می‌کند، اقدامی‌که انتظار می رود به تولید و صادرات روغن پالم آسیب برساند.

اخیراً اتحادیه اروپا قانونی را تصویب نمود که واردات کالاهای مرتبط با جنگل زدایی را ممنوع می‌کند، اقدامی‌که انتظار می رود به تولید و صادرات روغن پالم آسیب برساند. این اقدام با واکنش برخی از کشورهای متاثر از این قانون از جمله مالزی و اندونزی - به عنوان بزرگترین صادرکنندگان روغن پالم به اروپا - مواجه شده است.  مالزی و اندونزی، این قانون را ناعادلانه و EU را به اجرای سیاست های تبعیض آمیز علیه روغن پالم متهم کردند. در اواخر ماه می دو کشور در واکنش به سیاست اتحادیه، در یک ماموریت تجاری مشترک، مقامات بلندپایه خود را به اتحادیه اروپا فرستادند تا نگرانی شان را در مورد قانون جنگل زدایی و دفاع از صنعت روغن پالم ابراز کنند. پس از آن در سفر اخیر رئیس جمهور اندونزی به مالزی دو کشور توافق کردند با سیاست های تبعیض آمیز علیه روغن پالم مبارزه کرده و از طریق گفتگوهای سیاسی با کشور های عمده وارد کننده روغن پالم، بازار این محصول را در جهان افزایش دهند.

تولیدات روغن پالم اندونزی و مالزی و سهم کشورهای واردکننده

مالزی و اندونزی بیش از 80 درصد از کل صادرات روغن پالم جهان را به خود اختصاص می دهند که در همه چیز از شیرینی‌ها گرفته تا لوازم آرایش یافت می‌شود. در سال 2021، اندونزی با تولید 46 میلیون تن روغن پالم خام به بزرگترین تولیدکننده روغن پالم جهان تبدیل شد  و مالزی با حدود 18 میلیون تن در پشت سر قرار گرفت. در همان سال، اتحادیه اروپا 6.4 میلیارد دلار محصولات روغن پالم وارد کرد که سه چهارم آن از دو کشور آسیای جنوب شرقی بود. برای بازار مالزی، اتحادیه اروپا 9.4 درصد از حجم صادرات مالزی یا 1.47 میلیون تن روغن پالم را به خود اختصاص داده است.

داده‌های شورای روغن پالم مالزی نشان می دهد که در سال 2022، مالزی 15.72 میلیون تن روغن پالم با درآمد کل 135 میلیارد رینگیت صادر کرده است. هند، چین، ترکیه، هلند، کنیا، فیلیپین، پاکستان، ژاپن، عربستان سعودی و ایران واردکنندگان اصلی مالزی هستند که در مجموع بیش از  9 میلیون تن فرآورده‌های روغن پالم را خریداری  می‌کنند که 62.4 درصد از صادرات روغن پالم این کشور را تشکیل می‌دهد. انتظار می رود صادرات روغن پالم مالزی با افزایش تقاضای مستمر از سوی کشورهای واردکننده مانند امارات متحده عربی، عربستان سعودی، ژاپن، بنگلادش و مصر از 15.72 میلیون تن در سال گذشته، به 16.3 میلیون تن در سال 2023 افزایش یابد.

10کشورهای عمده واردکننده روغن پالم مالزی سال 2022-2023 ژانویه- دسامبر 2022 ژانویه- آوریل 2022 ژانویه- آوریل 2023 کشور 2,898,770 912,032 783,663 هند 1,763,640 384,225 435,949 چین 824,771 262,515 314,868 ترکیه 763,060 255,253 255,253 کنیا 313,618 313,618 196,440 هلند 564,082 158,849 175,655 ژاپن 417,865 126,935 171,741 کره جنوبی 511,754 179,771 144,942 عربستان 569,961 170,703 138,142 پاکستان 638,718 225,152 134,599 فلیپین 9,768,366 2,961,321 2,751,252 جمع کل

کشورهای اتحادیه اروپا در مجموع 1,467,014 تن از صادرات روغن پالم این کشور را وارد کردند.

از دست دادن اتحادیه اروپا به عنوان یک شریک تجاری، ضربه مهلکی برای مالزی نخواهد بود. سهم اتحادیه اروپا از صادرات روغن پالم مالزی در سال 2022 به 9.4 درصد کاهش یافت و حجم صادرات به این بلوک در هفت سال گذشته 40 درصد و در سال گذشته 10 درصد کاهش یافت.

صادرات روغن پالم مالزی به اتحادیه اروپا سال 2022-2023 ژانویه- دسامبر 2022 ژانویه- آوریل 2022 ژانویه- آوریل 2023 1,467,014 516,199 387,216

اندونزی بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده روغن پالم در جهان است و تقریباً نیمی از عرضه روغن پالم جهان را تامین می‌کند. روغن پالم به عنوان یکی از کالاهای صادراتی نقش مهمی در فعالیت اقتصادی اندونزی داشته که برای تولید ارز به غیر از نفت و گاز نیز مهم است.  این کشور سالانه میلیاردها دلار درآمد ارزی از صادرات روغن پالم به عنوان موتور اقتصادی ایجاد می‌کند.

به طور مشابه، حجم تجارت روغن پالم اندونزی به اتحادیه اروپا در سال گذشته 14 درصد کاهش یافت و این اتحادیه اکنون حدود 13.3 درصد از کل صادرات کالا را در اختیار دارد. در همین حال، تجارت با ایالات متحده 15 درصد افزایش یافت و سایر بازارها مانند هند، چین، ترکیه و پاکستان اشتهای فزاینده ای برای روغن پالم نشان می دهند. رئیس انجمن روغن پالم اندونزی گفت: اندونزی نیازی به ترس از دست دادن اتحادیه اروپا ندارد، زیرا بازارهای دیگری نیز وجود دارند که به رشد خود ادامه خواهند داد.

 قانون جنگل زدایی (EUDR )

در ماه آوریل 2023 اتحادیه اروپا، قانون جدیدی را برای مبارزه با جنگل زدایی جهانی (EUDR ) تصویب کرد که براساس آن اتحادیه واردات کالاها را در صورت ارتباط با تخریب جنگل های کشور مبدأ ممنوع می‌کند. ممنوعیت واردات کالاها علاوه بر روغن پالم، در مورد سویا، گوشت گاو، چوب، کاکائو، قهوه، کائوچوطبیعی، زغال چوب و محصولات مشتقات آن مانند چرم، شکلات و مبلمان نیز اعمال خواهد شد. این قانون نیز با هدف از بین بردن جنگل زدایی از زنجیره تامین اتحادیه اروپا، شرکت های فروشنده کالا به اتحادیه را ملزم می‌کند، اطلاعات «تأیید پذیر» مبنی بر عدم رشد این محصولات در زمین‌هایی که پس از سال 2020 جنگل زدایی شده اند، ارائه دهند.

طبق درخواست اتحادیه، شرکت‌ها همچنین باید بررسی کنند که این محصولات با قوانین مربوطه کشور تولیدکننده، از جمله در مورد حقوق بشر، مطابقت داشته و حقوق افراد بومی آسیب دیده رعایت شده است. این قانون هیچ کشوری را هدف قرار نمی دهد، اما با واکنش برخی از کشورهای متاثر از این قانون از جمله مالزی و اندونزی - به عنوان بزرگترین صادرکنندگان روغن پالم به اروپا - مواجه شده است.

  واکنش مالزی و اندونزی به قانون جنگل زدایی (EUDR )

مالزی و اندونزی، اتحادیه اروپا را به اجرای سیاست های تبعیض آمیز علیه روغن پالم متهم کرده اند. مالزی ماه گذشته اعلام کرد که می‌تواند صادرات روغن پالم به اتحادیه اروپا را در پاسخ به قانون جنگل زدایی متوقف کند. این کشور قانون جدید را «ناعادلانه» و تلاشی برای حمایت از بازار داخلی دانه‌های روغنی اتحادیه اروپا که نمی‌تواند با روغن پالم رقابت کند توصیف کرده و نیز تأثیر نامطلوبی بر کشاورزان کوچکی که نمی‌توانند هزینه‌های انطباق را تامین کنند خواهد داشت. براساس اظهارات مقامات مالزی ؛ این قانون، رویه‌های اداری سختی را بر دوش مالکان خرد خواهد گذاشت و نقش آن‌ها را در زنجیره تأمین جهانی حذف کرده و اهمیت و حقوق آنها را به رسمیت نمی‌شناسد. این سیاست به نفع "شرکت های بزرگ یا چند ملیتی" است که می‌توانند سطح بوروکراسی مورد نیاز این مقررات را تحمل کنند.

مقامات اندونزی نیز در اعتراض به این قانون اظهار داشتند؛ اتحادیه اروپا نمی‌تواند استاندارد خود را بر دیگران تحمیل کند. روغن پالم ثابت کرده که یکی از راه حل‌های تضمین امنیت غذایی به ویژه با درگیری ژئوپلیتیک کنونی در اروپا - جنگ روسیه و اوکراین - است زیرا این کالا جایگزینی در زنجیره تامین مواد غذایی است.

ماه گذشته، مالزی و اندونزی در یک ماموریت تجاری مشترک، مقامات بلندپایه خود- ایرلانگا هارتارتو، وزیر هماهنگ کننده امور اقتصادی اندونزی  و معاون نخست‌وزیر مالزی، فضیل الله یوسف - را به اتحادیه اروپا فرستادند تا نگرانی شان را در مورد قانون جنگل زدایی و دفاع از صنعت روغن پالم ابراز کنند. هدف از این ماموریت تعامل با اتحادیه اروپا بود زیرا علیرغم ابتکاراتی که توسط مالزی و اندونزی در زمینه مراقبت از محیط زیست انجام شده است، صنعت روغن پالم همچنان با چالش های تحمیل شده توسط اتحادیه اروپا مواجه است. در این ماموریت آنها به دنبال بحث در مورد راه‌های به حداقل رساندن تأثیرات منفی قانون، به ویژه بر مالکان خرد بودند.

در این سفر هر دو کشور نیز مذاکرات تجاری با اتحادیه اروپا را در انتظار مذاکرات برای رفتار عادلانه تر با مالکان کوچک روغن پالم که تحت تأثیر قانون EUDR قرار گرفته اند، به حالت تعلیق درآوردند.

همچنین در واکنش به این اقدام، انور ابراهیم در مجامع بین المللی مواضع دو کشور  مبنی بر ضرورت حفاظت از این صنعت برای حفظ معیشت میلیون‌ها خرده مالک و نه فقط شرکت ها را مطرح کرد.

در سفر اخیر (اوایل ماه ژوئن) رئیس جمهور اندونزی به مالزی و در دیدار با انور ابراهیم، رهبران بزرگترین کشورهای تولید کننده روغن نخل در جهان توافق کردند که به طور هماهنگ در مورد "تبعیض" تصور شده علیه صنعت چند میلیارد دلاری صادرات روغن پالم  عمل کرده و همکاری را از طریق شورای کشورهای تولید کننده روغن پالم (CPOPC) [1]تقویت کنند تا بازار روغن پالم را افزایش و با تبعیض علیه آن  مبارزه کنند. در این دیدار، دو کشور توافق کردند که به دنبال گفتگوهای سیاسی با کشورهای عمده واردکننده روغن نخل باشند. این استراتژی می‌تواند به شناسایی گسترده سیستم روغن پالم پایدار اندونزی (ISPO) و روغن پالم پایدار مالزی (MSPO) در بازار جهانی و به دنبال آن اقدامات فعال در کشف بازار های هدف کمک کند.

انور و جوکووی همچنین در مورد اقداماتی برای حمایت از حقوق شهروندان اندونزیایی شاغل در مالزی توافق کردند که مکانیزمی‌برای رسیدگی به همه مسائل مربوط به همه کارگران مهاجر به شیوه ای جامع  ایجاد کنند. اندونزی منبع اصلی نیروی کار برای مالزی است، جایی که کارگران خارجی معمولاً ده‌ها هزار نفر برای چیدن میوه نخل روغنی در مزارع بزرگ تجاری و کارخانه‌ها و همچنین به عنوان کمک های خانگی استخدام می‌شوند.

 

[1] در سال 2015، دو کشور شورای کشورهای تولیدکننده روغن پالم (CPOPC) را تأسیس کردند که یک سازمان بین دولتی است که وظیفه آن ترویج استفاده جهانی از روغن پالم و به عنوان تلاشی برای پاسخ به فشار کشورهای توسعه یافته، سازمان‌های غیردولتی بین‌المللی و شرکت‌های جهانی است.