نگاهی به حجم نقدینگی،نگهداری و نحوه سرمایه گذاری در کشور هند

اقتصاد کشور هند یکی از اقتصادهای رو به رشد و مطرح در جهان است.در سال مالی 2022میزان پول نقدموجود در کل بانک های هند به طورمتوسط روزانه بیش از 61میلیارد دلار بوده است.

اقتصاد کشور هند یکی از اقتصادهای رو به رشد و مطرح در جهان است. با توجه به رشد متوسط7درصدی تولید ناخالص داخلی هند درسال های اخیر، جایگاه دوم در میان پرجمعیت ترین کشورهای جهان(و نیل قریب الوقوع به رتبه اول)، وجود جمعیتی همگن از هندی‌ها و اتباع هندی الاصل مقیم خارج کشور، سیاست های مستقل و دموکراسی آزاد اقتصادی، به وجود حجم انبوهی ازنقدینگی درگردش منجر شده است. به گزارش بانک جهانی، درسال 2022کشور هند با 89میلیارد دلار بزرگترین کشور دریافت کننده وجوه انتقالی از کشورهای خارجی درجهان بوده است. در سال مالی 2022میزان پول نقدموجود در کل بانک های هند به طورمتوسط روزانه بیش از 61میلیارد دلار بوده است.

ورود نقدینگی عمومی‌به بازارهای سهام هند:

متناسب با رشد اقتصادی هند، بازار سهام این کشور نیز به طور مشابه شاهد رشد قابل توجهی (هم از لحاظ تعدادشرکت های ثبت شده و هم از لحاظ ارزش)بوده است و تمایل مردم به سرمایه گذاری دربازارهای سهام این کشور نیز رو به رشد بوده است. به طور کلی دو بازار بورس مهم در کشور هند در حال فعالیت است که عبارتند از :

1.بازار بورس ملی NSEکه در دهلی نو پایتخت هند مستقر است و از سال 1992 آغاز به کار نموده است.
2.بازار بورس بمبئی BSEکه در کلانشهر مومبای پایتخت تجاری و مالی هند فعالیت می‌کند.

هر دو بازار بورس از یک سازوکار تجاری پیروی می‌کنند و دارای ساعت کاری همزمان و دستورالعمل تسویه یکسان هستند. تا پایان ماه نوامبر 2021در بازاربورس بمبئی 5565شرکت به ثبت رسیده است در حالیکه شمار شرکت های ثبت شده در بازار رقیب آن یعنی بازار بورس ملی NSEتا پایان مارس 2021به 1920شرکت رسیده است .

تقریباً کلیه شرکت های مطرح و بزرگ هند در یک یا هر دو بازار مذکوربه ثبت رسیده اند. بازار بمبئی قدمت بیشتری دارد در حالیکه بازار ملی از لحاظ حجم مالی، گسترده تر است. SENSEXوNIFTYشاخص های بازار سهام هند هستند. شاخص SENSEXشامل 30شرکت برتر ثبت شده در بازار بورس بمبئی است در حالیکه شاخص NIFTYشامل50شرکت برتر بازار بورس ملی می‌باشد. مسئولیت کلی توسعه، تنظیم قوانین و مدیریت بازار سهام هند بر عهده هیئت بورس و اوراق بهادار هندSecurities and Exchange Board of India(SEBI)است که از سال 1992به عنوان نهاد مسئول و مستقل تشکیل شد. این هیئت از زمان تأسیس تا کنون به طور متناوب قوانین جدیدی را برای بکارگیری بهترین دستورالعمل بازار بورس معرفی کرده است.این نهاد اختیارات گسترده ای برای جریمه کردن فعالان بازار بورس در صورت نقض قوانین دارد.

میزان مشارکت در بازار سهام:

علی رغم جمعیتی بالغ بر یک میلیارد و سیصد و شصت میلیون نفر، تنها 3.7درصد از مردم این کشور در معاملات بازارسهام مشارکت می‌کنند، در حالی که این آمار در کشورهای مشابه مانند چین بالغ بر 12درصد است.

با این حال بسیاری از ناظران اقتصادی معتقدندکه هند به سهولت میتواند طی5تا 10سال آینده، بازار سهامی‌ برابر با بازار سرمایه چین و حتی رشدی سریع تر از آن داشته باشد.محدودیتهای ایجاد شده به واسطه شیوع بیماری کرونا و بیکاری، نه تنها به افزایش تجارت آنلاین در این کشور منجر شده بلکه توجه و تمایل کاربران بانکداری اینترنتی را به سرمایه گذاری در بازارهای بورس این کشور به شدت افزایش داده است.لازم به ذکر است که بسیاری از سهامداران تازه وارد، خارج از کلانشهرهای مومبای و دهلی هستند.

عوامل اصلی ارجحیت مردم به سرمایه گذاری در بازار سهام عبارتند از:

- افزایش آگاهی مردم به ویژه در دوران شیوع بیماری کرونا نسبت به الگوهای خرید و فروش سهام و مزایای آن افزایش حجم نقدینگی جهانی
-افزایش قابل توجه ارزش بازار ، به نحوی که بازار بورس بمبئی به تنهایی شاهد رشد 1.8برابری ارزش سهام بازار خود بوده است.

بخش بانکی و خدمات مالی هند:

به طور کلی مجموعه بانک های هند تا سال 2022شامل12بانک عمومی، 22بانک خصوصی، 44بانک خارجی، 43بانک مناطق روستایی و97484بانک تعاونی می‌باشد .ضمن این که شمار متعددی از موسسات اعتباری،مالی و تعاونی نیز مشغول به کار هستند. مهمترین بانک های دولتی هند عبارتند ازBank of Baroda, State Bank of India:Bank of India, Bank of Maharashtra, Canara Bank, Punjab National Bank و بانک های HDFCوICICI, Axis Bank, Kotak Mahindraاز جمله بانک های مهم خصوصی هستند.

تا پایان ماه جولای 2022 ارزش اعتبار و وام های کلی بانک ها 1553میلیارد دلار اعلام شد، درحالیکه بخش قابل توجهی از وامهای اعطاء شده به شرکت های صنعتی (غیراز بخش های غذایی) بوده است. تعامل و اعتماد بیشتر مردم هند به سیستم بانکی این کشور با تلاش ها و طرح های ارائه شده توسط دولت هند برای تشویق مردم به افتتاح حساب تا ابتدای ماه ژوئن 2022، تعداد حساب های بانکی در هند به 45میلیارد و 600 میلیون عدد رسید. همچنین ارزش مالی حسابهای افتتاح شده و مجموعه پول موجود در این حساب ها، بیست و یک میلیارد و پانصد و شصت میلیون دلار اعلام شده است. با افزایش درآمدهای مردمی و لزوم استفاده بیشتر از خدمات بانکی در بخش روستایی، انتظار می رود رشد قابل توجهی در تعداد مشتریان بانک هامشاهده گردد.

بانکداری مجازی:

هند بیشترین تعداد برنامه‌های اندروید اعطای وام بانکی را ایجاد کرده است. پرداخت های الکترونیک تحول عظیمی در نحوه و میزان وام دهی در کشور هند ایجاد خواهد کرد. گفتنی است پس از اجرای طرح مشهور مودی در سال 2016مبنی بر حذف اسکناس های درشت موجود در چرخه پولی و بانکی هند، اجرای این طرح منجر به جایگزین شدن بیشتر کارت بانکیdebit cardبه جای کارت های اعتباری credit cardگردید. اما با این حال آمارهای بانک مرکزی هند(RBI)نشان می دهدعلیرغم گذشت 6سال از اجرای طرح مذکور(با هدف مقابله با پول شویی و فرار مالیاتی) کماکان مردم نگهداری پول نقد را به سپرده گذاری در نهادهای مالی و یا خرید سهام ترجیح می دهند.

5تا ماه اکتبر 2022حجم پول نقد در اختیار عموم مردم 88.33 تریلیون روپیه(حدوداً 378.6 میلیارد دلار) بوده است که نسبت به ماه نوامبر 2016یعنی قبل از اجرای طرح حذف اسکناس های درشت،84.71 درصد افزایش یافته است.گزارش سال 2019بانک مرکزی هند همچنین ادامه سیر صعودی استفاده مردم این کشور از پول نقد به منظور اجرای نقل و انتقالات مالی را پیش بینی و در توضیح آن اشاره داشته که به رغم افزایش تراکنشهای مالی آنلاین در چند سال اخیر (هم از لحاظ ارزش و هم از لحاظ تعداد تراکنش های بین المللی)، نسبت پول نقد موجود در چرخه مالی هند نسبت به تولید ناخالص داخلی نیز به طور متناسب با رشد کلی اقتصاد افزایش یافته است. با این وجود تحقیقات بانک SBIحاکی از آن است که در ایام دیوالی(عیدسال جدید هند)، میزان پول نقد در گردش نسبت به اعیاد سال گذشته 76میلیارد روپیه کاهش یافته که بیشترین میزان در دو دهه اخیر بوده است .اخیراً بانک مرکزی هند(RBI)به حجم قابل توجه نقدینگی در بانک های این کشور اشاره نموده است.

جمع بندی :

هرچند متأثر از معرفی طرح ها، فناوری‌های مرتبط و ارائه خدمات اینترنتی درعرصه‌های مالی و اقتصادی و همچنین اتخاذ سیاست های مختلف، آگاهی و پویایی اقتصاد هند، میزان سرمایه گذاری مردم در بخش های بانکی و بازار سهام این کشور به تدریج در حال افزایش است، اما همچنان اکثریت مردم این کشور مایل به استفاده از پول نقد برای تبادلات تجاری و مالی هستند.

 منابع:

1.https://www.investopedia.com/terms/l/liquidity.asp

2.https://www.youtube.com/watch?v=2CEYLUVIYY4

3.https://www.timesnownews.com/business-economy/economy/six-years-after-demo-cash-is-still-king-currency-circulation-grows-7

4-from-2016-levels-article-953384944.https://indianexpress.com/article/business/banking-and-finance/liquidity-turns-surplus-as-demand-for-cash-drops-post-festive-season-8253524/

5.https://testbook.com/current-affairs/india-again-highest-recipient-of-foreign-remittance-says-world-bank/#:~:text=India%20again%20the%20highest%20recipient%20of%20foreign%20remittance%3A,in%202022.%20...%203%20Regional%20
Remittance%20Trends%20

6.An Introduction to the Indian Stock Market (investopedia.com)

7.https://www.ibef.org/industry/banking-presentation#