چندجانبه گرایی بالقوه در سبد ارزی کشورهای آمریکای لاتین

آقای پابلو راسل آرسه تحلیلگر اقتصادی در مقاله ای با عنوان فوق الاشاره که در روزنامه لاراسون بولیوی انتشار یافته است بر این عقیده است که جهان در حال گذر از استیلای دلار بر اقتصاد و سبد ذخیره ارزی بانکهای مرکزی کشورها است.

آقای پابلو؛ راسل آرسه (Pablo Rassel Arce) تحلیگر اقتصادی در بخش نظرات روزنامه لاراسون(laRazon ) چندی قبل مطلبی با عنوان چند جانبه گرایی بالقوه در سبد ارزی کشورهای آمریکای لاتین درج نمود که بخش هایی از آن به شرح زیر ارائه می‌گردد: 

ما در دوران گذار زندگی می‌کنیم این موضوع را همه جا می‌توان دید. موضوع بحث این است که این دوران گذار به کجا می انجامد. هر تغییر طیف وسیعی از ممکن‌ها را ایجاد می‌کند ولی در اینکه دوران حاضر یک مرحله گذار می‌باشد شکی نیست.

به عنوان مثال یکی از نشانه‌های این گذار کاهش ارزش دلار به عنوان ارز ذخیره بانکهای مرکزی جهان است. در حالی که در آغاز قرن حاضر واحد پول آمریکا 70 درصد ذخایر بانک های مرکزی کشورهای جهان را تشکیل می داد؛ تا سال 2021 این میزان به 59 درصد کاهش یافته و سبدی از سایر ارزها از جمله دلار استرالیا؛ دلار کانادا؛ فرانک سوئیس و یوان چین شاهد افزایش سهم خود در ذخایر جهانی  بوده است.

از سوی دیگر علیرغم بحران در قیمت ارزهای دیجیتال که چند هفته پیش باعث فاجعه ای در بازار ارزهای دیجیتال شد. بیت کوین همچنان ارزش سرمایه ای بسیار بالای خود را حفظ کرده است. بعبارتی یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز که پشتوانه دیگری جز سیستم پیچیده ای از مسائل و الگوریتم های ریاضی ندارد این وزن را در اقتصاد جهانی پیدا کرده است.

این روند از زمانی شروع شد که ایالات متحده آمریکا از سال 1971 ذخایر طلا را بعنوان پشتوانه دلار کنار گذاشت و این ارز هیچ پشتوانه دیگری جز ظرفیت تولیدی کشوری که هنوز قدرت برتر اقتصادی جهان است ندارد. با توجه به اینکه قدرت اقتصادی ایالات متحده در دهه‌های اخیر روبه کاهش بوده است این کاهش لزوما در قدرت پول آن کشور نیز منعکس شده است.

البته این روند نباید ما را به این نتیجه غلط برساند که طلا؛ یوان چین یا بیت کوین قرار است فردا جایگزین دلار شوند. خیر با اینکه اینگونه نیست اما حتی صندوق بین المللی پول هم اکنون در حال بحث در مورد یک سیستم پولی بین المللی چند جانبه در آینده است.  

پول از جنبه عملکردی آن ذخیره ارزش است. ما پس انداز خود را به صورت اسکناس ذخیره می‌کنیم. همچنین پول واحد اندازه گیری قیمت ها بوده و وسیله پرداخت است. مورد دوم مهمترین کارکرد پول است یعنی قدرت خرید را نشان می دهد و به عبارت دیگر نوعی از انرژی و قدرت است که توانایی کسب اشیاء را دارد. این موضوع خود یک دستور العمل برای طراحی یک واحد پول چند جانبه (در آینده) می‌باشد زیرا بنا به قدرت خرید آن پول، سبدهای ارزی ذخایر بانکهای مرکزی می‌تواند از نو ساماندهی شود. به عنوان یک مثال می‌توان گفت که در حال حاضر چین شریک تجاری نخست آمریکای لاتین است و اهمیتی برابر با ایالات متحده دارد در حالیکه تنها 20 سال پیش اهمیت تجاری چین برای منطقه مزبور تنها 5 درصد اهمیت تجاری ایالات متحده بود.

از این منظر کاملا طبیعی و عملی است که آمریکای لاتین شروع به انباشت ذخایر ارزی خود به واحدپول چین یعنی یوان نماید. زیرا در نهایت یوان ارزی است که بخش عظیمی از واردات کشورهای منطقه با آن صورت می‌گیرد و لذا می‌توان از استفاده از ارز واسطه اجتناب کرد. البته انتقال از دلار به یوان ممکن است زمان ببرد زیرا به حجم نقدینگی زیادی از یوان نیاز هست اما این امکان کاملا وجود دارد.

در حال حاضر نمی‌توان گفت که آیا این روندهای به ظاهر آشفته کنونی اقتصاد جهانی را طی چند سال آینده سازماندهی مجدد خواهند کرد و نهایتا به چه نوع سازماندهی خواهد انجامید. همچنین نمی‌توان تعیین کرد که این روندها چه مدت زمان طول خواهد کشید.  ولی در میانه این احتمالات امکان دستیابی به تعادلی که عملکردی تر از واقعیت فعلی است که کشورهای جهان در حال تجربه آن هستند به صورت یک واقعیت بالقوه باقی می ماند.

شایان ذکر است آقای پابلو راسل یکی از اعضای هیئت مدیره بانک یونیون  (BancoUnion ) است که مهمترین بانک دولتی در بولیوی می‌باشد.

روزنامه لاراسون(laRazon )

مورخ 31 مرداد 1401 ( 22 اگوست 2022 )