همایش یوروافریقا-2022

انجمن EurAfrican یک پلت فرم عمل محور است که هدف آن تقویت همکاری قوی تر بین اروپا و آفریقا، ترویج بهتر رشد سبز و فراگیر مشترک، کشف فرصت های سرمایه گذاری تجاری جدید و تاثیر اجتماعی و ایجاد هم افزایی است.

این اجلاس که با حضور بیش از 400 نفر از مسئولین، دانشگاهیان پرتغالی و خارجی و برخی سفرای مقیم، نمایندگان مؤسسات افریقایی و رؤسای جمهور پرتغال و کیپ ورد در مورخ 28 و 29 جولای برگزار گردید، در دو پنل مجزا با سخنرانی وزیر امور خارجه پرتغال کراوینیو افتتاح شد.

ژوائو گومش کراوینیو، وزیر امور خارجه پرتغال، از تعمیق روابط بین اروپا و آفریقا صحبت کرد وگفت "زمان اختلال(بحران)زمان مشارکت، تنوع و ادغام" بین دو قاره است. وی در سخنرانی افتتاحیه مجمع یورافریقا که پنجشنبه 28 و جمعه 29 جولای در شهر کاشکایش در حومه لیسبون برگزار شد، گفت: سه بعد حیاتی وجود دارد که باید لنگر روابط اروپا با آفریقا باشد: مشارکت، تنوع و ادغام. وزیر امور خارجه در سخنان خود با بررسی جنبه‌های اصلی روابط دو قاره، مزیت های تعمیق روابط بین اروپا و آفریقا را برجسته کرده و نشان داد که پیوند بین دو بلوک اقتصادی برای یکدیگر سودمند است. وی در خصوص تعمیق مشارکت‌ها اذعان داشت: «امروزه آفریقا عرصه کلیدی رقابت منافع و رقابت‌های ژئوپلیتیکی است» که نمونه آن برگزاری دومین اجلاس روسیه و آفریقا در سال آینده و برگزاری این اجلاس در ایالات متحده و آفریقا در ماه دسامبر در واشنگتن، همچنین " گفت و گوی سطح بالا با چین " می‌باشد. وی خاطرنشان کرد، دولت‌های اروپایی تعامل با این قاره را افزایش داده‌اند. کراوینیو، ناامنی غذایی فزاینده، ظرفیت های بهداشتی توسعه نیافته، اولین رکود اقتصادی طی 25 سال گذشته، بار بدهی رو به رشد و ناپایدار، نیاز به تنوع بخشیدن به تامین کنندگان انرژی اروپا و آسیب پذیری جهانی در برابر جنگ اوکراین و واکسیناسیون علیه کووید-19 و کمپین‌های اطلاعات نادرست را به عنوان نقاط ضعف اصلی برشمرد. در سخنرانی افتتاحیه، کراوینیو همچنین تاکید کرد که "در مواقع اختلالات جهانی، آفریقا و اروپا می‌توانند گرد هم آیند و در مقیاس مناسب برای ایجاد ظرفیت و پاسخ به کسری‌های فوری سرمایه گذاری کنند." وی تاکید کرد: "افزایش ظرفیت تولید برای آفریقا، از جمله محصولات با ارزش افزوده بیشتر" ضروری است، و نتیجه گیری کرد که "همجواری جغرافیایی، سابقه تاریخی قوی سرمایه گذاری در توسعه، و محیط زبانی مشترک، آفریقا را به یک پلت فرم تولید رقابتی برای اروپا است.

آنچه روشن است مسئله حضور افریقایی‌ها در اروپا بدلیل دریافت پناهندگی نیست، بلکه 90 درصد آنها بطور قانونی مهاجرت کرده و برای موقعیت بهتر سفر می‌کنند. وزیرخارجه پرتغال اضافه کرد که افریقا فقط برای مواد اولیه نیست و نمی‌توان بعنوان یک منطقه جغرافیایی صرف به آن نگاه کرد. ما باید با هم باشیم.

در ادامه معاون شهرداری کشکایش ضمن بازگوکردن پتانسیل بالقوه قاره افریقا گفت: اروپا دانش یک مرد مسن را دارد و افریقا قدرت یک مرد جوان. ما با در کنار هم قرار دادن این دو عامل، می‌توانیم براحتی بر مشکلات فائق بیائیم. قاره افریقا جوان ترین در جهان می‌باشد و باید سرمایه گذاری‌ها را جزء اولویت ها قرار داد.

ژوزه ماریا نِوِش، رئیس جمهور کیپ ورده (دماغه سبز)، در لیسبون نیز به لطف "کمک بزرگ پرتغال" تاکید کرد و گفت  دو کشور ارزش های مشابهی دارند و حتی می‌توانند این روند را عمیق تر کنند. ژوزه نِوِش پس از استقبال  رسمی آقای مارسلو ربلو دسوزا، رئیس جمهور پرتغال، در کاخ ریاست جمهوری به عنوان بخشی از اولین سفر دولتی به پرتغال آغاز شد، با همتای پرتغالی خود دیدار کرد. برای رئیس دولت کیپ ورد، روابط بین دو کشور "عالی است و بسیار فراتر از داده‌های کمی" است که معمولاً در اجلاس ها یا جلسات ارائه می‌شود. وی افزود: جنبه‌های ناملموس بسیاری در این همکاری وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. ما ارزش‌های یکسانی از دموکراسی، آزادی، انسان‌گرایی، احترام به حقوق بشر، ایده حکومت‌داری خوب را داریم. وی در این رابطه گفت این مجمع الجزایر دارای «منابع طبیعی سنتی دیگر» بجز حکمرانی خوب ، است. ما همچنین یک همگرایی نهادی قوی با پرتغال داریم و همه این عناصر به کیپ ورد کمک کرده است تا خود را در شبکه بین المللی نشان داده و همچنین توسعه یابد. ژوزه ماریا نِوِش که در نوامبر سال گذشته به قدرت رسید، ضمن تمجید از پرتغال، گفت: جامعه کیپ ورده (دماغه سبز) در پرتغال یکی از بزرگ‌ترین جوامع است. روابط بین کیپ وردی‌ها و پرتغالی‌ها روابط بسیار قوی، تاریخی و خویشاوندی است، مانند ایالات متحده، جایی که حضور پررنگ مهاجران کیپ ورد و پرتغالی وجود دارد. از نظر ژوزه ماریا نِوِش، کیپ ورد همان چیزی است که امروز به لطف مشارکت عظیم مهاجران، به ویژه مهاجرین در پرتغال، ایده‌هایی را ارائه کرده که در تدوین سیاست های عمومی در کیپ ورد مشارکت داشته اند. وی با تاکید بر سطح بالای همکاری در زمینه‌هایی مانند مالی، آموزشی یا بهداشتی، اظهار امیدواری کرد که این سفر بتواند "مسیرها و راهبردهای جدید" را باز کند. دستور کار ژوزه ماریا نِوِش همچنین شامل دیدار با رئیس مجلس، آگوشتو سانتوش سیلوا، سفر به شورای شهر لیسبون، و بازدید از جامعه کشورهای پرتغالی زبان (CPLP)، در لیسبون است. او روز جمعه به همراه رئیس‌جمهور پرتغال، مارسلو ربلو دو سوزا، در "گفتگو بین رؤسای جمهور" به عنوان بخشی از برنامه سال 2022 مجمع یورآفریقا شرکت کرد. گفتگوی جهانی که سالانه توسط شورای دیاسپورای پرتغال برای تقویت روابط بین اروپا و آفریقا برگزار می‌شود. رئیس جمهور کیپ ورد از این موضوع دفاع کرد که دولت ها و ایالت ها باید هر کاری انجام دهند تا کانال های تحرک را باز کنند و به جابجایی مهاجران اجازه دهند ، این برای پاسخگویی به نیازهای توسعه ضروری است. ژوزه ماریا نِوِش در پاسخ به سوالی در مورد اهمیت این جنبش مهاجران،  برای اقتصاد پرتغالی و کیپ ورد گفت که دو کشور در حال حاضر در تلاش هستند تا این جابجایی را برای کار فراهم کنند. در اوایل سال 2018، رصدخانه مهاجرت هشدار داده بود که پرتغال "به شدت به مهاجران نیاز دارد" و برای حل مشکل کمبود نیروی کار، باید ورود خارجی‌ها را تسهیل و کمپین‌های استخدام در خارج از کشور را انجام دهد.رئیس جمهور کابو ورد، ژوزه ماریا نِوِش، گفت که بحران اقتصادی "تغییرات عمیق" را در روابط بین قاره اروپا و آفریقا ایجاد خواهد کرد و اذعان کرد که هنوز "کینه" و بقایای جنگ سرد وجود دارد. با در نظر گرفتن پیچیدگی موجود در قاره آفریقا، هنوز نارضایتی‌های زیادی وجود دارد و جنبه‌های جنگ سرد تداوم دارد، لازم است این عناصر در بحث روابط بین آفریقا و اروپا در نظر گرفته شود. ژوزه نوش، در گفتگوی ریاست جمهوری با همتای پرتغالی خود، مارسلو ربلو د سوزا، در پایان نشست یورافریقا2022، که در روزهای پنجشنبه 28 و جمعه 29 جولای در کارکاوِلوش، کاشکایش در حومه لیسبون برگزار شد، این سخنان را بیان کرد و گفت موضوع فقط بحث مالی نیست، اتحادیه اروپا می‌تواند 150 میلیارد یورو، چین 3 میلیارد یورو، روسیه به همین میزان پول بگذارد، اما اکنون موضوع پیچیده تر است. در نشستی که در ماه ژوئن چندین تن از سران کشورهای آفریقایی در نشستی با اتحادیه اروپا گرد هم آمدند، کشور کابورد به قطعنامه محکومیت سازمان ملل رأی نداد، اما او آنجا در بروکسل  حاضر بود. ژوزه ماریا نئوس با گزارش تجربه حضور در آن نشست، حضور این رئیس دولت را که علیه محکومیت حمله روسیه به اوکراین توسط سازمان ملل رای منفی داد، معنی‌دار دانست و افزود: «پاسخ‌های اتحادیه اروپا باید این پیچیدگی موجود در قاره آفریقا را در نظر بگیرید» و اعلام کرد که «اجلاس بروکسل و بازدید برخی از سران کشورها و دولت ها از آفریقا در حال حاضر نشان دهنده علاقه به ایجاد تغییرات استراتژیک مهم در روابط فی ما بین است». به نوبه خود، رئیس جمهور پرتغال، مارسلو ربلو د سوزا، اظهار داشت که «آفریقایی‌ها باید تعهدات قاطعانه طرف اروپایی را، چه از نظر استراتژیک، نظامی، اقتصادی، مالی یا غذایی ببینند. پرتغال با دولت های متوالی و در شرایط مختلف، قاطعانه عمل کرده است. اتحادیه اروپا در مقاطع خاصی قاطع بود. در حال حاضر اتحادیه بهانه‌هایی دارد، زیرا در مشکلات غرق شده است. رئیس جمهور پرتغال با نگاهی انتقادی گفت، «لازم است به تعهداتی که اروپایی‌ها در رابطه با آفریقا بر عهده گرفته اند، استحکام بیشتری داده شود» زیرا «اروپا بیش از هر چیز باید سازگار باشد». «اروپا نمی‌تواند کشورهای مهمی داشته باشد که آفریقا را نادیده بگیرند یا در عوض قول حضور بدهند، یک بار ظاهر شوند و سپس از پرتغال بخواهند که بماند و جایگزین آن شود. ما کاری به این تفکر نداریم، چون این حرفه و رابطه تاریخی ماست، اما اگر آنها هم بمانند خوب است.» مارسلو در پاسخ به سوالی درباره نحوه رفتار با چین در چارچوبی که در حال حاضر وجود دارد، گفت: شاید بهتر باشد فعلاً چین را تنها بگذاریم.

پائولو پورتاش وزیرامورخارجه سابق پرتغال نیز ضمن اشاره به جنگ اوکراین و نیاز همگرایی بیشتر در برابر معضلات، گفت که در بحث چالش های مهم مانند فقر، هیچکدام از نظریات لیبرال یا مارکسیست نتوانستند مشکل را حل کنند. معتقد است که مشکل در کشورهای غربی است که برای رفع مشکلات عمیق راه حل نداشته اند. وی همچنین اشاره داشت که جنگ باعث تغییر نگاه غرب به شرق شده است. اومی‌گوید تحریم ها را نمی‌توان راه حل رفع معضلات دانست، بلکه از راه دیپلماسی می‌توان مسائل را پیگیری کرد. در رابطه با افریقا و ارتباط آن با اروپا، ژئوپلتیک پرتغال می‌تواند به توسعه اقتصادی و بهبود تجارت و تعاملات کمک کند. برای مثال کشور مراکش دومین منبع انرژی خورشیدی را دارد و این نویدبخش توسعه و اقدامات مهمی در افریقا و کمک به رشد انرژی‌های نو می‌کند. در بحث جنگ، تفاوت منافع وجود دارد. به نحوی که برای افریقا مباحث دفاعی مهم می‌باشد. برای مثال هند 60 درصد از مواد اولیه تجهیزات جنگی و نظامی خود را از کشورهای اوراسیا که عضو سابق اتحاد جماهیر شوروی بوده اند، وارد می‌کند. اگر اروپا نگاه بلندی داشته باشد، می‌تواند افریقا را بعنوان شریک خوبی داشته باشد.

 

اما رئیس بانک افریکیسم گفت، چه چیزی باعث گردهمایی ما شده است، موضوع کووید19 و جنگ اوکراین. این دو چالش جهانی ما را به اینجا رسانده است. در افریقا 42 واحد پولی و 44 ملت وجود دارد که در تلاش برای ایجاد یک سیستم یکپارچه هستیم. در بخش فرآورده‌های شیمیایی افریقا ظرفیت خوبی در منابع پتروشیمی مانند اوره و کودهای شیمیایی دارد.

خانم اونانو که مؤسس گروه ابتکار پیشرو از افریقا بودند، با اشاره به انتقال اساسی و ریشه ای تکنولوژی و دیجیتالیزه کردن افریقا در بحث آموزش و دانش، کمک به رشد کیفی را مهم دانست. رئیس یوروافریقا ژوائو مانوئل بارروسو در ادامه گفت که اتحادیه اروپا در حال شیفت به مفهوم ژئوپلیتیکی است و به سمت همگرایی بیشتر نزدیک می‌شود. در خصوص تغییرات آب و هوایی، بحران انرژی فسیلی، انتقال به انرژی‌های پاک و تقابل امریکا و چین نگرانی‌های زیادی وجود دارد. همکاری اروپا و افریقا در سطح جهانی می‌بایست شروع شود. برای مثال، در بحث خرید واکسن چرا ما با هم شروع نکردیم؟؟ یا موضوع گاز. ما اکنون در حالتی بینابین مانند جنگ سرد هستیم. یک طرف امریکا و اروپا و ... و طرف دیگر چین و روسیه و همراهان آنها که در تلاش برای خرید مواداولیه و خام از افریقا می‌باشند. این تحولات باعث جنگ منافع می‌گردد و ما اکنون به چندجانبه گرایی نیاز داریم.

از شرکت های بیمه ای حاضر در این اجلاس، فلیدیداد و ام دی اس بودند که به اولویت های خود پرداخته و ارتباطات بین المللی خود را با کشورهایی که روابط تاریخی و فرهنگی-زبانی دارند، تشریح کردند. برای این دو مهمترین عامل ارتباط و همکاری، ارتباطات تاریخی کشورها با پرتغال اولویت دارد.

رئیس جمهور مارسلو با حضور در این همایش گفت: راه حل این نیست که آفریقا را به نفاق در مورد جنگ اوکراین مانند همتای فرانسوی خود(مکرون عدم به رسمیت شناختن واضح «تجاوز یکجانبه» روسیه به اوکراین را توسط برخی افریقایی‌ها نفاق دانسته است) متهم کنیم. وی گفت که این "یک درگیری جهانی" است با وجود اینکه "دو سوم جهان" خلاف این را وانمود می‌کنند. او همچنین در اجلاس یورآفریقا2022 اظهار داشت که «بخش بزرگی از آفریقا نمی‌دانند که در اروپا چه اتفاقی می‌افتد یا همان چیزی که ما داریم را ندارند. زیرا بیشتر اروپا درباره آنچه در اوکراین اتفاق می افتد را جنگ اروپایی می دانند. مارسلو ربلو دسوزا می‌گوید، در "درک آنچه در حال رخ دادن است بسیار واقع بین تر باشیم".

در این همایش دوروزه دبیرکل سازمان ملل آنتونیو گوترش و معاون دستیار دبیرکل ناتو خانم کارمن رومرو نیز بصورت ویدئویی پیام خود را ارسال کردند.

منابع:

https://observador.pt/2022/07/28/presidente-cabo-verdiano-enaltece-o-enorme-contributo-de-portugal-para-o-desenvolvimento-do-pais/

https://observador.pt/2022/07/28/disrupcao-propicia-relacoes-mais-profundas-com-africa-diz-ministro-dos-negocios-estrangeiros-portugues/

https://observador.pt/2022/07/29/crise-economica-vai-criar-profundas-mudancas-na-relacao-europa-africa-diz-presidente-de-cabo-verde/

https://observador.pt/2022/07/29/marcelo-diz-que-nao-e-solucao-acusar-africa-de-hipocrisia-quanto-a-guerra/