اخبار اقتصادی تاجیکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در هفته چهارم تیر 1401 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

رشد 7.4 درصدی تولید ناخالص داخلی تاجیکستان

در 6 ماه نخست سال 2022 حجم تولید ناخالص داخلی تاجیکستان 7.4 درصد رشد داشته است. به گزارش خبرگزاری دولتی خاور، «فیض‌الدین قهارزاده» وزیر دارایی تاجیکستان در نشست خبری خود حجم تولید ناخالص داخلی این کشور در 6 ماه آغازین سال 2022 را 46.2 میلیارد سامانی (4.6 میلیارد دلار) عنوان کرد که بیانگر نرخ رشد 7.4 درصدی است.

به گفته وی، مجموع درآمدهای بودجه با احتساب منابع مالی جذب‌شده در پروژه‌های سرمایه‌گذاری دولتی و اعتبارات ویژه ادارات دولتی 15.1 میلیارد سامانی (1.5 میلیارد دلار) بوده است. همچنین از محل درآمدهای داخلی 7.3 میلیارد سامانی (730 میلیون دلار)، فعالیت‌های اقتصادی 3.4 میلیارد سامانی (340 میلیون دلار) و اعتبارات ویژه سازمان‌های بودجه‌ای 1.2 میلیارد سامانی (120 میلیون دلار) وارد بودجه کشور شده است.

مصارف بودجه دولتی تاجیکستان در نیمه نخست سال 2022 از این قرار است: 591.2 میلیون سامانی (59.1 میلیون دلار) در نهادهای مدیریتی، 2.8 میلیارد سامانی (280 میلیون دلار) در آموزش و پرورش، 1.1 میلیارد سامانی (110 میلیون دلار) در مراقبت‌های بهداشتی، 813.9 میلیون سامانی (81.3 میلیون دلار) در هزینه‌های آب و برق، 465.8 میلیون سامانی (46.5 میلیون دلار) در فرهنگ و ورزش، 2.4 میلیارد سامانی (240 میلیون دلار) در سوخت و انرژی، 361.4 میلیون سامانی (36 میلیون دلار) در کشاورزی، 100 میلیون سامانی (10 میلیون دلار) در ساخت‌وساز و صنعت و 925.1 میلیون سامانی (92.5 میلیون دلار) در حمل‌ونقل و ارتباطات.

وزیر دارایی تاجیکستان همچنین اعلام کرد 46.3 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را بدهی دولتی تشکیل می‌دهد که معادل 3.7 میلیارد دلار است. به گفته وی، در این دوره برای پرداخت به‌موقع بدهی‌های خارجی، یک میلیارد و 300 میلیون سامانی (130 میلیون دلار) از محل اعتبارات بودجه پرداخت شده که 926 میلیون سامانی (92 میلیون دلار) اصل بدهی و 428 میلیون سامانی (42.8 میلیون دلار) سود آن بوده است.

افزایش 40 درصدی تجارت خارجی استان سغد

به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، استان سغد در 6 ماه آغازین سال 2022 نزدیک به 1.5 میلیارد دلار تجارت داشته و سهم واردات نیز مانند همیشه بیشتر از صادرات بوده است. گردش تجارت خارجی استان سغد در ماه‌های ژانویه تا ژوئن 2022 به یک میلیارد و 416 میلیون و هشتصد هزار دلار رسید.

رجب احمدزاده رئیس ولایت سغد در نشست خبری خود همچنین گفت: این شاخص نسبت به دوره مشابه سال گذشته 38.2 درصد معادل 391.3 میلیون دلار افزایش داشته است. حجم واردات نیز 897 میلیون دلار بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته 147 میلیون دلار (19.7 درصد) افزایش داشته است. صادرات ولایت سغد در این دوره 519.8 میلیون دلار بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته 243.9 میلیون دلار (1.9 برابر) افزایش یافته است. در مقایسه با دوره مشابه سال 2021 حجم صادرات به دلیل افزایش صادرات الیاف پنبه، محصولات کشاورزی، پوشاک، مواد معدنی و کنسانتره افزایش یافته است. سهم سنگ معدن و کنسانتره از کل حجم صادرات 62.7 درصد بوده و نسبت به دوره مشابه سال گذشته 4.1 درصد بیشتر شده است. احمدزاده افزود: «تجارت خارجی استان سغد عمدتاً مربوط به کشورهای مستقل مشترک‌المنافع است که 63 درصد حجم کل را به خود اختصاص می‌دهند.»

افزایش صادرات محصولات کشاورزی نسبت به دوره مشابه سال گذشته 3 هزار و 212 تن معادل 3.5 درصد بوده و 92 هزار و 875 تن محصولات کشاورزی از تاجیکستان صادر شده است. در میان محصولات کشاورزی صادراتی، سهم میوه خشک و پیاز بسیار چشمگیر باقی ماند: در این دوره 19 هزار و 480 تن میوه خشک به ارزش 11.96 میلیون دلار صادر شد که نسبت به دوره مشابه سال 2021 نزدیک به 7 هزار و 13 تن (70 میلیون دلار) بیشتر است. استان سغد در 6 ماه نخست 2022 تنها 61 هزار و 730 تن پیاز به ارزش 6.2 میلیون دلار صادر کرد.

کاهش واردات کالاهای اساسی به تاجیکستان

به گزارش خبرگزاری آسیا پلوس به نقل از محمدسعید فیض‌الله‌زاده، رئیس کمیته امنیت غذایی تاجیکستان، این کشور در شش ماه نخست سال 2022 واردات گندم، آرد، برنج، سیب‌زمینی، میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری و برخی از دیگر کالاها را کاهش داده است. هم‌زمان واردات شکر به این کشور افزایش یافته است.

رئیس کمیته امنیت غذایی تاجیکستان افزود: «در نیمه نخست سال 2022 تاجیکستان 356 هزار تن گندم از خارج خریداری نموده که 19 هزار تن کمتر از دوره مشابه سال گذشته است. از آغاز سال 2022 بیش از 87 هزار تن شکر به کشور وارد شده که 2.9 هزار تن بیشتر از دوره مشابه سال گذشته است. با نظرداشت حوادث اوکراین، ما به کشورهای هند و پاکستان توجه کردیم و امروز بخش عمده شکر را از این کشورها وارد می‌کنیم.»

به گفته کمیته امنیت غذایی تاجیکستان، در نیمه نخست سال 2022 در مرزهای ورودی این کشور 3.9 هزار تن محصولات گوشتی، 5.6 هزار تن محصولات لبنی، 1.5 میلیون تن جوجه، حدود 8 میلیون قطعه تخم‌مرغ، 2.4 هزار تن محصولات ماهی و حدود 330 هزار تن غذای دام مورد بررسی و نظارت بهداشتی قرار گرفته است.

فیض‌الله‌زاده همچنین گفت در سال 2022 تاجیکستان واردات میوه تازه را به‌طور چشمگیر (12.8 هزار تن یعنی 7.7 هزار تن بیشتر از نیمه اول سال 2021) و خشکبار (بیش از 20 هزار تن یعنی 8 هزار تن بیشتر از دوره مشابه سال گذشته) افزایش داده است.

رشد چشمگیر استخراج طلا در تاجیکستان

خبرگزاری دولتی خاور گزارش کرد استخراج و تولید طلا در تاجیکستان در نیمه نخست سال 2022 نزدیک به 15 درصد افزایش یافته است. شیرعلی کبیر، وزیر صنایع و فناوری‌های نوین تاجیکستان با اعلام این مطلب در نشست خبری گفت: «در دوره شش‌ماهه نخست سال 2022 حجم تولید طلا در تاجیکستان 15 درصد افزایش یافت که عددی مطلوب است.» وی تأکید کرد راه‌اندازی دو شرکت بزرگ جدید در زمینه استخراج طلا باعث افزایش بیشتر حجم تولید فلزات گران‌بها و تأثیر مثبت بر شاخص‌های کلان اقتصادی کشور خواهد شد. کبیر تصریح کرد: «در نظر داریم تا پایان سال 2023 چهار شرکت فرآوری فلزات گران‌بها راه‌اندازی کنیم.» به گفته وی، روی‌هم‌رفته 19 شرکت در زمینه استخراج طلا در تاجیکستان فعالیت دارند.

بررسی ظرفیت‌های صادراتی تاجیکستان در وزارت امور خارجه این کشور

به گزارش وزارت امور خارجه تاجیکستان، شوکت بابازاده، رئیس آژانس صادرات وابسته به دولت این کشور با رؤسای نمایندگی‌های دیپلماتیک تاجیکستان در خارج از کشور به‌طور مجازی دیدار و درباره ظرفیت‌های صادرات به خارج از کشور و جذب سرمایه‌گذاری گفت‌وگو کرد. مسئولان وزارت امور خارجه و کمیته دولتی سرمایه‌گذاری و مدیریت اموال دولتی جمهوری تاجیکستان در این نشست شرکت کردند و حجم صادرات و تجارت خارجی را مورد بررسی قرار دادند.

شوکت بابازاده خاطرنشان کرد برگزاری چنین نشستی با رؤسای نمایندگی‌های دیپلماتیک به‌موقع است. به گفته وی، ساماندهی فعالیت‌های اقتصادی خارجی، حمایت از صادرکنندگان و تقویت همکاری‌های اقتصادی با کشورهای خارجی از موضوعات مورد توجه امامعلی رحمان، رئیس‌جمهوری تاجیکستان است.

در این نشست ظرفیت‌های صادرات محصولات تاجیکستان، محورهای اصلی فعالیت آژانس صادرات از جمله ارتقای توسعه پایدار حجم و کیفیت صادرات، افزایش توان صادراتی کشور و جذب خریداران خارجی مورد بررسی قرار گرفت.

افزایش 3.7 برابری مبادلات تجاری جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان

به گزارش اداره گمرک تاجیکستان، در شش ماه نخست سال 2022 حجم مبادلات تجاری تاجیکستان و ایران 116 میلیون دلار بوده که نسبت به دوره مشابه سال 2021 افزایش 3.7 برابری داشته است. در این دوره، صادرات تاجیکستان به ایران به بیش از 61 میلیون دلار رسید.

در نیمه آغازین سال 2022 تاجیکستان 58.6 میلیون دلار پنبه به ایران صادر کرده که 17 برابر بیشتر از نیمه اول سال 2021 است. در ماه‌های ژانویه تا ژوئن 2022 تاجیکستان 55 میلیون دلار کالا از ایران وارد کرده که 26.3 میلیون دلار از دوره مشابه سال پیش از آن بیشتر است.

افزایش 13 درصدی تولید زغال‌سنگ در تاجیکستان

به گزارش وزارت صنایع و فناوری‌های نوین تاجیکستان، در شش ماه نخست سال 2022 تولید زغال‌سنگ در این کشور با 13 درصد افزایش نسبت به دوره مشابه سال گذشته به 853 هزار تن رسیده است. در این دوره شرکت‌های دولتی بیش از 365 هزار تن و شرکت‌های خصوصی 488 هزار تن (نزدیک به 58 درصد کل) زغال‌سنگ تولید کرده‌اند.

در تاجیکستان 13 شرکت داخلی و خارجی به استخراج زغال‌سنگ مشغول‌اند و از 200 کارخانه برای تولید محصول استفاده می‌کنند. ذخایر شناسایی‌شده در 21 معدن زغال‌سنگ تاجیکستان بیش از 3 میلیارد تن اعلام شده است. تولید زغال‌سنگ در تاجیکستان در سال‌های اخیر به بیش از 2 میلیون تن در سال رسیده است.

تاجیکستان کارخانه‌های قدیمی‌ تولید روغن مایع را فعال می‌کند

به گزارش اسپوتنیک، شیرعلی کبیر، وزیر صنایع و فناوری‌های نوین تاجیکستان اعلام کرد این کشور قصد دارد برای کاهش واردات روغن مایع، کارخانه‌های دوران شوروی را به کمک متخصصان چینی دوباره فعال سازد. هم‌اکنون تاجیکستان 80 درصد روغن مایع مورد نیاز خود را از خارج وارد می‌کند، اما به علت بحران اوکراین در این زمینه مشکلاتی پدید آمده است.

وزیر صنایع و فناوری‌های نوین تاجیکستان تأکید کرد که با مسئولان چند شرکت چینی دیدار کرده و فعالسازی کارخانه‌های تولید روغن مربوط به دوران شوروی در شهرهای باختر، خجند، کانی بادام و دوشنبه را مورد بررسی قرار داده است. تاجیکستان سالانه حدود 400 هزار تن پنبه تولید می‌کند که در صورت فرآوری آن در داخل کشور زمینه تولید 60 هزار تن روغن پنبه وجود خواهد داشت. در سال 2021 تاجیکستان 123 هزار تن روغن مایع به ارزش 148 میلیون دلار وارد کرد.

حجم تولیدات صنعتی در تاجیکستان 19.1 میلیارد سامانی است

خبرگزاری اوستا به نقل از شیرعلی کبیر، وزیر صنعت و فناوری‌های نوین تاجیکستان، گزارش کرد که حجم تولیدات صنعتی در تاجیکستان در نیمه نخست سال 2022 بالغ بر 19.1 میلیارد سامانی بوده است. به گفته کبیر، این رقم نسبت به دوره مشابه سال قبل 17.3 درصد معادل 2.8 میلیارد سامانی بیشتر است. در این دوره 887 میلیون دلار محصولات صنعتی شامل اقلامی چون 677 هزار تن سیمان، 49.9 هزار تن الیاف پنبه و 278.3 هزار تن زغال‌سنگ صادر شد.

وزارت صنعت تاجیکستان همچنین از جذب 2.4 میلیارد سامانی به بخش صنعت تا آغاز ژوئیه 2022 خبر داد. به گفته کبیر، تولید محصولات صنعتی بدون در نظر گرفتن نیروی برق و محصولات آبی 26.3 درصد افزایش یافته و تاجیکستان از دید سرعت دوباره در میان کشورهای مشترک‌المنافع به جایگاه نخست رسیده است.

وی افزود: «از کل محصولات صنعتی تاجیکستان 57.2 درصد سهم بخش معدن، 24 درصد سهم صنعت استخراج و 18.4 درصد سهم بخش انرژی بوده است. بیش از نصف این محصولات (نزدیک به 58.3 درصد) را شرکت‌های استان سغد تولید کرده‌اند.

تاجیکستان در نیمه نخست سال 2022 صادرات زغال را به خارج از کشور حدود 15 برابر افزایش داده است. صادرات این محصول در سال 2022 حدود 279 هزار تن و در سال پیش از آن 19 هزار تن بوده است.

عدم فعالیت 673 شرکت در تاجیکستان

خبرگزاری آسیا پلوس به نقل از شیرعلی کبیر، وزیر صنایع و فناوری‌های نوین جمهوری تاجیکستان نوشت در 1 ژوییه 2022 در این کشور 2 هزار و 479 شرکت صنعتی ثبت شده است. تعداد شرکت‌های غیرفعال 673 شرکت بوده که 583 شرکت به‌صورت دوره‌ای و 77 شرکت به‌طور دائم فعالیت خود را متوقف کرده‌اند. در شهر دوشنبه 25 شرکت، در استان ختلان 13 شرکت، در استان سغد 47 شرکت و در استان خودمختار کوهستان بدخشان 5 شرکت از فعالیت بازمانده‌اند.

وزیر صنایع و فناوری‌های نوین تاجیکستان دلایل اصلی عدم فعالیت این شرکت‌ها را قرار داشتن در معرض انحلال یا ورشکستگی عنوان کرد. به گفته وی، بیشتر این شرکت‌ها با مشکل مالی مواجه‌اند و برخی از آن‌ها بدهی‌های زیاد مالیاتی و مشکلات ملکی با بانک‌ها دارند. شیرعلی کبیر افزود: «همچنین بخشی از شرکت‌ها به علت‌هایی چون فرسودگی یا عدم تجهیزات تولیدی لازم، نداشتن مجوز، نبود تقاضا برای کالای تولیدی آن‌ها در بازار از فعالیت بازمانده‌اند.»

وزیر همچنین گفت شرکت‌های جدیدی نیز در سال 2022 راه‌اندازی شده‌اند. به گفته وی، در نیمه نخست سال 2022 در تاجیکستان 137 شرکت و 47 کارگاه جدید راه‌اندازی شده و در آن‌ها حدود 4 هزار شغل جدید ایجاد شده است.

نظارت هوشمند بر وسایل نقلیه عمومی در شهر دوشنبه

به گزارش شهرداری دوشنبه، در مرحله نخست طرح نظارت هوشمند بر وسایل نقلیه عمومی در این شهر، با نصب تجهیزات پیشرفته نکاتی همچون روند مصرف سوخت، زمان رسیدن به ایستگاه‌ها، کرایه دریافتی ازمسافران و زمان حرکت در 250 اتوبوس گازوئیل‌سوز و 100 اتوبوس برقی نظارت و پایش می‌شود. هدف از این اقدام، نظارت دقیق بر حرکت وسایل نقلیه عمومی، رعایت فاصله زمانی تعیین‌شده و بهبود کیفیت خدمات‌دهی به مسافران اعلام شده است.