اخبار اقتصادی تاجیکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در هفته سوم تیر 1401 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

بازدید رئیس‌جمهور تاجیکستان از نیروگاه برق‌آبی راغون

به گزارش آسیا پلوس، در این بازدید علاوه بر نخست‌وزیر، رئیس مجلس جمهوری تاجیکستان نیز امامعلی رحمان را همراهی می‌کردند. طبق گزارش متخصصان، هم‌اکنون مقاوم‌سازی بتن سازه‌ای دیوار، سقف تونل، سیمان‌کاری و اقدامات عمرانی به‌صورت شبانه‌روزی در حال انجام است. رئیس‌جمهور تاجیکستان در این بازدید ضمن تأکید بر اینکه نیروگاه برق‌آبی راغون در شمار تأسیسات راهبردی محسوب می‌شود، گفت: «ساخت این نیزوگاه از برنامه‌های اصلی دولت برای تقویت خودکفایی در تولید انرژی است.»

وزارت دارایی تاجیکستان در سال 2022 برای ساخت این نیروگاه تقریباً 2.5 میلیارد سامانی (حدود 220 میلیون دلار) تخصیص داده است. از آغاز ساخت این نیروگاه در سال 2008 تاکنون برای تکمیل آن 37.7 میلیارد سامانی هزینه شده است. انتظار می‌رود ساخت نیروگاه برق‌آبی راغون در سال 2033 به پایان برسد. ظرفیت طراحی این نیروگاه که در 110 کیلومتری شرق شهر دوشنبه واقع شده 13.1 میلیارد کیلووات ساعت برق در سال است. ارتفاع پیش‌بینی‌شده سد این نیروگاه 330 متر و حجم مخزن آن 13.3 میلیارد متر مکعب است.

کاهش 1.3 درصدی تولید ناخالص داخلی تاجیکستان

رشد تولید ناخالص داخلی تاجیکستان در نیمه نخست سال 2022 به اندازه 7.4 درصد بوده، اما نسبت به دوره مشابه سال گذشته 1.3 درصد کاهش یافته است.

«ذوقی ذوقی‌زاده» وزیر توسعه اقتصادی و تجارت تاجیکستان در نشست خبری اعلام کرد: «حجم تولید ناخالص داخلی در این دوره به بیش از 46.1 میلیارد سامانی رسید. در این دوره، رشد تولید محصولات صنعتی 17.3 درصد، محصولات کشاورزی 7.2 درصد، حمل‌و‌نقل بار  18.7 درصد و خدمات 12.8 درصد بوده است. نرخ تورم در این دوره شش‌ماهه 4.1 درصد بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته 0.2 واحد درصد افزایش یافته است. تورم قیمت محصولات غذایی 7 درصد و محصولات غیرخوراکی 2.3 درصد برآورد شده است.»

رشد 27 درصدی حجم تجارت خارجی تاجیکستان در سال 2022

به گزارش خبرگزاری دولتی خاور، حجم تجارت خارجی تاجیکستان در نیمه آغازین سال 2022 بیش از 3.7 میلیارد دلار آمریکا بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته 790.3 میلیون دلار یا 27.1 درصد بیشتر است.

خورشید کریم‌زاده، رئیس اداره گمرک وابسته به دولت تاجیکستان با اعلام این مطلب در نشست خبری به خبرنگاران گفت: «از این رقم بیش از 2.3 میلیارد دلار به واردات و بیش از 1.3 میلیارد دلار به صادرات اختصاص دارد. در این مدت جمهوری تاجیکستان با 101 کشور جهان روابط تجاری داشته است.»

تاجیکستان بیش از 326 میلیون دلار مواد معدنی و کنسانتره، 55.5 میلیون دلار آنتیموان، 127.4 میلیون دلار الیاف پنبه، بیش از 31 میلیون دلار برق و 28 میلیون دلار طناب پنبه‌ای صادر کرده است. کریم‌زاده تصریح کرد: «حجم مبادلات تجاری با کشورهای همسایه بالغ بر یک میلیارد و 751.4 میلیون دلار بوده که معادل 47.2 درصد حجم تجارت خارجی کشور است. صادرات 388.9 میلیون دلار و واردات بیش از 1.3 میلیارد دلار را تشکیل داده است.»

افزایش 30 درصدی صادرات تاجیکستان

در ۶ ماه نخست سال 2022 صادرات کالا و خدمات در تاجیکستان 30 درصد افزایش یافته است. این کشور در این دوره 6 ماهه به میزان 1.3 میلیارد دلار کالا و خدمات صادر کرده که در قیاس با دوره مشابه سال گذشته 30 درصد بیشتر است. بر اساس گزارش اداره گمرک تاجیکستان، در این دوره محصولات این کشور عمدتاً به سوییس، قزاقستان، چین، ازبکستان و ایران صادر شده است.

تاجیکستان در نیم‌سال اول 2022 همچنین 2.3 میلیارد دلار کالا وارد کرده که 27.7 درصد بیشتر از دوره مشابه سال گذشته (1.8 میلیارد دلار) است. روی هم رفته، در این دوره مبادلات تجاری تاجیکستان با کشورهای خارجی به 3.6 میلیارد دلار رسیده که در قیاس با نیمه اول سال گذشته میلادی 28.5 درصد بیشتر بوده است.

کاهش تولید گاز طبیعی در تاجیکستان

به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از مقامات تاجیکستان، هم‌زمان با افزایش تولید نفت در این کشور، تولید گاز طبیعی به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. جمشید شایم‌زاده معاون اول وزیر انرژی و منابع آب تاجیکستان در نشست خبری اعلام کرد که در نیمه اول سال 2022 تولید گاز طبیعی در این کشور تنها 304 هزار مترمکعب بوده که 99 هزار مترمکعب کمتر از برنامه است. او همچنین از کاهش 80 هزار مترمکعبی تولید گاز طبیعی نسبت به دوره مشابه سال گذشته خبر داد. این در حالی است که به گفته وزارت انرژی و منابع آب تاجیکستان، در نیمه اول سال 2022 تولید نفت در این کشور 12566.5 تن بوده که 163.5 تن بیشتر از برنامه پیش‌بینی‌شده است.

شایم‌زاده افزود: «مبلغ 25481.4 هزار سامانی نفت استخراج شده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته 3903.4 هزار سامانی بیشتر بوده و نرخ رشد 147.2 درصدی را به نمایش گذاشته است.» باید یادآوری کرد که تاجیکستان نفت و گاز را عمدتاً از کشورهای خارجی وارد می‌کند. صادرکنندگان اصلی نفت و گاز به تاجیکستان عبارت‌اند از روسیه، ترکمنستان، قزاقستان.

تاجیکستان 10 نوع کالای اساسی خود را وارد می‌کند

به گزارش آسیا پلوس، صفرعلی قربان‌زاده، معاون اول رئیس اداره ضدانحصار تاجیکستان اعلام کرد 10 کالای اساسی که قیمت آن‌ها را دولت تنظیم می‌کند از خارج به تاجیکستان وارد می‌شوند. وی تأکید کرد فهرست کالاهای دارای اهمیت که با مصوبه دولت در ماه مه سال 2018 تأیید شده شامل 19 قلم است: 1. آرد (نوع اول و دوم) 2. محصولات نانی (از آرد نوع اول و دوم) 3. محصولات ماکارونی 4. گندم 5. برنج 6. سیب‌زمینی 7. سبزیجات (هویج، پیاز، کلم) 8. شکر و پودر شکر 9. روغن (پنبه، آفتابگردان) و کره 10. محصولات لبنی 11. عدس، نخود، گندم سیاه، لوبیا، جو 12. گوشت (گاو، گوسفند، طیور) 13. تخم‌مرغ 14. نمک 15. چای (سبز و سیاه) 16. مواد غذایی اطفال 17. مواد سوختی (بنزین، گازوییل، گاز مایع) 18. مواد دارویی 19. کودهای معدنی.

 افزایش تولید 5 نوع کالا در تاجیکستان

به گزارش آسیا پلوس، در تاجیکستان اندازه کل تولید محصولات کشاورزی 7.2 درصد نسبت به دوره مشابه سال گذشته افزایش یافته، اما هم‌زمان قیمت این محصولات نیز بالا رفته است. سعدی کریم‌زاده، وزیر کشاورزی جمهوری تاجیکستان علت اصلی افزایش بهای محصولات کشاورزی را افزایش هزینه‌های پرورش آن‌ها شامل افزایش هزینه سوخت و کودهای معدنی می‌داند.

وزیر کشاورزی تاجیکستان اعلام کرد حدود 70 درصد بهای محصولات را هزینه‌های سوخت و کودهای معدنی تشکیل می‌دهد. وی افزود: «اگر در سال گذشته در 6 ماه 143 هزار تن کود معدنی به ارزش 28.9 میلیون دلار به کشور وارد شده بود، در سال 2022 این میزان 104 هزار تن به ارزش 35 میلیون دلار بوده است که 39 هزار تن کمتر از سال گذشته ولی بهای آن 6 میلیون دلار بیشتر است.»

وزیر کشاورزی تاجیکستان گفت نیاز این کشور به گندم 2 میلیون تن در سال است که 800 تا 850 هزار تن آن در داخل کشور تولید می‌شود.

پنج نوع محصول کشاورزی تاجیکستان که تولید و قیمت آن‌ها نسبت به سال گذشته افزایش یافته از این قرار است:

1. ماهی (1 هزار و 145 تن یا 26.5 درصد افزایش تولید نسبت به دوره مشابه سال گذشته). بهای متوسط یک کیلو ماهی از 35 تا 60 سامانی (افزایش از 20 تا 40 درصد).

2. تخم‌مرغ (576.1 میلیون عدد معادل 24.5 درصد افزایش تولید). بهای متوسط یک عدد تخم‌مرغ 1 سامانی و 40 درم (افزایش 40 درصد).

3. گوشت مرغ (20.3 هزار تن معادل 11.5 درصد افزایش تولید). بهای متوسط: 40 سامانی (افزایش 25 درصد).

4. انگور (2.4 هزار تن معادل 11.2 درصد افزایش تولید). بهای متوسط: 15 سامانی (افزایش 50 درصد).

5. خربزه و هندوانه (283 هزار تن معادل 7.6 درصد افزایش تولید). بهای متوسط: 6 سامانی در  هر کیلو. به‌عنوان نمونه هنوانه 5 کیلویی 30 سامانی ارزش دارد (افزایش 50 درصد).

توضیح اداره ضدانحصار تاجیکستان درباره افزایش قیمت گازوییل

خبرگزاری آسیا پلوس به نقل از اداره ضدانحصار تاجیکستان، علت افزایش بهای خرده‌فروشی گازوییل را بالا رفتن قیمت در کشورهای صادرکننده و افزایش نرخ روبل روسیه اعلام کرد. صفرعلی قربان‌زاده، معاون اول رئیس اداره ضدانحصار وابسته به دولت جمهوری تاجیکستان در نشست خبری گفت: در آغاز سال 2022 بهای یک تن گازوییل در کارخانه‌های روسیه 560 دلار بود که اکنون به 890 دلار رسیده، یعنی 58.9 درصد یا 330 دلار در هر تن افزایش یافته است. بنا بر اعلام وزارت انرژی و ذخایر آب جمهوری تاجیکستان، در ماه‌های ژانویه تا ژوئن سال 2022 این کشور حدود 185 هزار تن گازوییل وارد نموده است. بیش از 95 درصد این حامل انرژی (175 هزار تن) از روسیه وارد می‌شود. به گفته مرکز آمار وابسته به ریاست‌جمهوری تاجیکستان، بهای خرده‌فروشی گازوییل در این کشور در پنج ماه نخست سال 2022 به اندازه 8.4 درصد بالا رفته و بهای بنزین و گاز مایع در پمپ‌بنزین‌ها بالعکس 1.8 و 16.1 درصد کاهش یافته است.

افزایش تولید تخم‌مرغ و ماهی در تاجیکستان

به گزارش آسیا پلوس، در تاجیکستان در نیمه نخست سال 2022 اندازه تولیدات کشاورزی نسبت به دوره مشابه سال گذشته 7.2 درصد افزایش یافته است. تولید ماهی (26.5 درصد)، تخم‌مرغ (24.5 درصد)، میوه (12.1 درصد) و گوشت مرغ (11.5 درصد) بیشتر شده است. همچنین میزان برداشت انگور (11.2%)، هندوانه و خربزه (7.6%) و غلات (5.9%) افزایش یافته است. از آغاز سال 2022 در تاجیکستان 1145 تن ماهی، 576.1 میلیون عدد تخم‌مرغ، 116.3 هزار تن میوه و 20.3 هزار تن گوشت مرغ تولید شده است.

رشد تولید برق در تاجیکستان

به گزارش خبرگزاری دولتی خاور، تاجیکستان در شش ماه آغازین سال 2022 نزدیک به 10 میلیارد و 400 میلیون کیلووات ساعت برق تولید کرده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته بیش از 341 میلیون کیلووات ساعت افزایش یافته است. جمشید شایم‌زاده، معاون اول وزیر انرژی و ذخایر  آب جمهوری تاجیکستان با اعلام این مطلب در نشست خبری گفت: «صادرات برق در این دوره یک میلیارد و 058.7 میلیون کیلووات ساعت (به ارزش 426.2 میلیون سامانی) بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته 141.5 میلیون کیلووات ساعت بیشتر است.

وی افزود: در این دوره تاجیکستان عمدتاً به ازبکستان و افغانستان برق صادر می‌کند. این وزارت‌خانه با حمایت دولت برای ساخت نیروگاه‌های برق‌آبی جدید، توجه ویژه‌ای به افزایش ظرفیت‌های موجود دارد. هم‌اکنون نوسازی نیروگاه‌های برق‌آبی «نارک»، «سربند» و «قیراق قم» به سرعت در حال انجام است و پس از نوسازی کامل، مجموع ظرفیت نیروگاه‌ها 370 مگاوات افزایش می‌یابد.