اخبار اقتصادی تاجیکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در هفته اول دی ماه 1403 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

هفت میوه برتر صادراتی تاجیکستان در سال 2024

آسیا پلاس: بر اساس داده‎های ۹ ماهه سال جاری، زردآلو از نظر درآمد و انگور از نظر حجم پیشتاز است.تا سال 2025، تاجیکستان قصد دارد حجم صادرات میوه‎های تازه را به 30 هزار تن افزایش دهد و بیش از 8 میلیون دلار درآمد کسب کند.

هفت میوه برتر صادراتی تاجیکستان عبارتند از :

1. زردآلو تازه

صادرات: 2 میلیون دلار، حجم: 4.8 هزار تن

زردآلو به طور سنتی علامت بارز تاجیکستان است. بیش از 60 هزار هکتار به باغات زردآلو اختصاص دارد. بهره‎وری به 34.7 سنتر در هکتار می رسد و مناطق عمده رویش این محصول استان سغد و ختلان می‌باشد.پیشرو در کشت نهال زردآلو شهر ایسفره است و بیش از 90 گونه زردآلو در اینجا کشت می‌شود.

2. انگور

صادرات: 1.4 میلیون دلار، حجم: 5.4 هزار تن

وسعت تاکستان‎ها در تاجیکستان حدود 39.9 هزار هکتار است و حجم کل تولید سالانه به 500 هزار تن می رسد. صادرات انگور در فصل زمستان ادامه دارد که به تاجیکستان امکان می دهد موقعیت خود را در بازار بین المللی تقویت کند.

امروزه بیش از 300 نوع انگور در کشور وجود دارد. از جمله محبوب ترین آنها عبارتند از: «حسینی»، «پابدا»، «شاهانه»، «پشپزک»، «کیشمیش»، «تیفی»، «جوزک،  اخیرا گونه‏های خارجی «ایزابلا»، «آواتار» و دیگران شروع به رشد کرده‎اند.

3. آلو

صادرات: 1.3 میلیون دلار، حجم: 3.7 هزار تن

آلو به دلیل پیشرفت در تکنولوژی خشک کردن و افزایش علاقه به آلو به یک محصول صادراتی محبوب تبدیل شده است. عمده تولیدات در منطقه ختلان متمرکز شده است که بیش از 10 نوع از این میوه در آن  نهال کشت می‎شود.

4. پسته

صادرات: 881 هزار دلار، حجم: 1.1 هزار تن

اگرچه مزارع پسته در تاجیکستان بیشتر خود رو است، صادرات آن همچنان رو به رشد است. توده‎های اصلی در مناطق دنغره، فرخار و پنج قرار دارند.هر منطقه در جمهوری دارای انواع محلی خاص خود است که با شرایط محلی سازگار است. اما آنها با بهره وری زیادی ندارند. ساماندهی مزارع صنعتی آجیل و پسته بر اساس بهترین گونه‌های خارجی رو به بهبود است.

5. شلیل و هلو

صادرات: 823 هزار دلار، حجم: 750 تن

باغ‎های هلو در تاجیکستان عمدتا در مناطق سغد و ختلان واقع شده‎اند. تولید سالانه به 30-32 هزار تن می رسد. این میوه‌ها در بازارهای کشورهای مستقل مشترک المنافع متقاضی زیاد دارد.

6. آلبالو و گیلاس

صادرات: 529.2 هزار دلار، حجم: 1 هزار تن

گیلاس که در دره وخش و حصار می روید جایگاه مهمی در صادرات کشور دارد. این میوه‌ها به روسیه، قزاقستان و بلاروس صادر می‌گردد.

7. لیمو

صادرات: 145 هزار دلار، حجم: 495 تن

کاشت نهال لیمو در حال تبدیل شدن به یک سمت امیدوارکننده برای صادرات است. بخش عمده‎ای از تولید در فصل زمستان صادر می‌شود که در آن تقاضا برای مرکبات زیاد است.

در تاجیکستان، بیش از 1.5 هزار هکتار زمین باغ‌های لیمو در بر گرفته است که سالانه بیش از 50 هزار تن محصول تولید می‌کند.

آنها عمدتا در منطقه قومسنگیر رشد می‌کنند جایی که 90 در صد جمعیت در مرکبات مشغول هستند: بیش از 100 هکتار زمین برای گلخانه‎ها اختصاص داده شده است.

https://www.asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/economic/20241213/top-7-samih-eksportiruemih-fruktov-tadzhikistana-v-2024-godu

انجام بیش از 85 درصد تجارت بین کشورهای مستقل مشترک المنافع به ارزهای ملی

اسپوتنیک: در کشورهای عضو کشورهای مستقل مشترک المنافع، استفاده از ارزهای ملی به طور قابل توجهی افزایش یافته است. آندری گرازاف، نماینده دائم روسیه در نهادهای قانونی و سایر نهادهای کشورهای مشترک المنافع گفت: در قلمرو کشورهای مستقل مشترک المنافع، سهم استفاده از پول ملی در تسویه حساب‎های متقابل به بیش از 85 در صد افزایش یافته است.

وی افزود: در حوزه تجارت و اقتصاد با وجود بسته‌های مختلف تحریم‌ها علیه روسیه و بلاروس و تهدید تحریم‌های ثانویه برای سایر کشورها، افزایش تولید ناخالص داخلی در کشورهای همسود به میزان 4.7 درصد را به ثبت رساندیم. سهم استفاده از  ارز ملی در تجارت متقابل به بیش از 85 درصد رسیده است.

گرازاف در مورد نتایج ریاست جمهوری روسیه در کشورهای مستقل مشترک المنافع در سال 2024 سخن گفت و به تصویب مفهوم همکاری در زمینه انرژی تا سال 2035 اشاره کرد.

https://sputnik.tj/20241218/tijorat-miyoni-kishvarhoi-idm-puli-milli-surat-megirad-1065563119.html

آیا رشد جمعیت آسیای مرکزی به اقتصاد کمک کرده است؟

آسیا پلاس: رشد جمعیت در آسیای مرکزی و رونق جمعیتی در کشورهای لین منطقه، پتانسیل اقتصادی کل منطقه را تقویت کرده است: این میزان در تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان به میزان بیشتری مشاهده شد.

چنین داده‎هایی در مطالعه  ACRA «بین شرق و غرب» که به قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان و قرقیزستان اختصاص داده شده است  (CA-5) ارائه شده است.

«جمعیت به 80 میلیون نفر نزدیک می‌شود»

مولفان می نویسند: «این منطقه با رشد مداوم جمعیت و افزایش امید به زندگی مشخص می‌شود، بنابراین افزایش نیروی کار و افزایش مصرف پتانسیل اقتصادی آن را تقویت می‌کند.»

بر اساس این مطالعه، جمعیت آسیای مرکزی به 80 میلیون نفر نزدیک می‌شود که با ارقام مثلا ترکیه یا ایران (هر یک از این کشورها 85 میلیون نفر جمعیت دارند) قابل مقایسه است.

«طبق آخرین سرشماری جمعیت انجام شده در اتحاد جماهیر شوروی، در سال 1989 تنها 49.5 میلیون نفر در منطقه مورد تجزیه و تحلیل زندگی می‌کردند، بنابراین، در طول دوره‎ای که از آن زمان گذشته است، جمعیت کشورهای آسیای مرکزی 60در صد افزایش یافته است. با این حال، سهم منطقه در شاخص جهانی 0.925در صد در سال 1991، 1.01در صد در سال 2023  نسبتا ثابت است. مولفان این گزارش به منابع انسانی قابل توجهی اشاره می‌کنند که تأثیر مثبتی بر اقتصاد دارد.علاوه بر این واقعیت که جمعیت منطقه جوان است میانگین سنی از 23 سال در تاجیکستان تا 32 سال در قزاقستان  به طور متوسط 1.5 تا 2 در صد در سال افزایش می یابد.در عین حال، مهاجرت نیروی کار در سه کشور آسیای مرکزی گسترده است.

https://asiaplustj.info/ru/news/centralasia/20241219/demograficheskii-bum-tsentralnoi-azii-pomog-ekonomike

3.4 درصد نرخ تورم تاجیکستان در 11 ماه سال جاری

آسیا پلاس: بر اساس داده‌هایی آژانس آمار تاجیکستان نرخ تورم تاجیکستان در 11 ماه سال 2024 به 3.4 در صد رسیده است. به طور خاص، محصولات غذایی 2.7 درصد، محصولات غیر خوراکی 3.9 درصد، خدمات پرداخت شده به مردم 4.7 درصد افزایش قیمت داشته اند. کمترین میزان رشد قیمت مصرف کننده و تعرفه‌ها در تاجیکستان طی تمام سال های استقلال در سال 2013 با 3.7 درصد ثبت شده است.

در سال گذشته تورم در جمهوری تاجیکستان 4.2 درصد بود. نرخ تورم هدف دولت جمهوری برای سال 2024 در محدوده 6.0 درصد (2± واحد درصد) است، یعنی از 4.0 درصد تا 8.0 درصد است.

https://t.me/asiaplus)/

سرمایه گذاری 1.9 میلیارد دلار روسیه در اقتصاد تاجیکستان

اسپوتنیک: اوگنی کارنکاف نماینده بازرگانی روسیه در تاجیکستان گفت: حجم کل سرمایه گذاری روسیه در اقتصاد تاجیکستان به 1.9 میلیارد دلار افزایش یافت.

به گفته وی: بر اساس اطلاعات کمیته دولتی سرمایه گذاری و مدیریت اموال دولتی تاجیکستان، روسیه از نظر میزان سرمایه‎گذاری انباشته در سال‎های اخیر مقام اول را به خود اختصاص داده و به 1.9 میلیارد دلار رسیده است. همچنین در این مدت روسیه بعد از چین از نظر سرمایه گذاری مستقیم جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است

تا پایان سال 2023، حجم سرمایه گذاری روسیه در اقتصاد جمهوری تاجیکستان به 1.8 میلیارد دلار رسید.

به گفته نماینده تجاری روسیه، میزان سرمایه گذاری روسیه در بخش‌های انرژی، معدن، تولید مصالح ساختمانی، کشاورزی و صنایع سبک کشور تاجیکستان افزایش یافته است. اوگنی کارنکاف گفت: صادرات پوشاک و کفش از تاجیکستان به روسیه تقریبا 5 برابر شده است.

 وی افزود: ما سال‌هاست که پویایی صادرات و واردات را رصد می‌کنیم. به طور کلی ساختار واردات و صادرات تغییر نکرده است. اما من می خواهم به افزایش قابل توجهی در عرضه از تاجیکستان به فدراسیون روسیه در برخی از دسته‌ها از جمله جوراب ، پوشاک، کفش اشاره کنم. این دسته تقریبا 4.5 برابر رشد کرده است و از کل واردات تقریبا  40 در صد را شامل می‌شود و 60 درصد مابقی پنبه و الیاف پنبه است.

کارنکاف خاطرنشان کرد که این رشد با لغو تدریجی صادرات الیاف پنبه و اجرای برنامه توسعه فرآوری داخلی پنبه به محصولات پیچیده تر در کشور همراه است.

علاوه بر این، افزایش عرضه میوه و سبزیجات تاجیکستان نیز در سال جاری به ثبت رسیده است. نسبت به سال گذشته 43 درصد افزایش داشته است.

وی گفت: این نشان می دهد که همکاری‎ها به طور مثبت در حال توسعه است و چشم اندازهایی برای توسعه بیشتر در آینده وجود دارد.

نماینده تجاری روسیه اظهار داشت «ما چشم انداز توسعه تاجیکستان را می‌بینیم که چگونه فرصت‎هایی را برای جذب سرمایه‎گذاری در این کشور ایجاد می‌کند، شرکت‎های ما به طور جدی به این وضعیت علاقه مند هستند» و ابراز امیدواری کرد که در سال آینده میزان سرمایه گذاری بیش از پیش افزایش یابد.

پیش از این، سمیون گریگاریوف، سفیر روسیه در جمهوری تاجیکستان گزارش داده بود که تجارت بین روسیه و تاجیکستان در ژانویه تا سپتامبر 2024 نسبت به مدت مشابه سال گذشته 18.4 درصد افزایش یافته است.

https://sputnik.tj/20241223/sarmoyaguzorihoi-rusiya-iqtisodi-tojikiston-1065626164.html

https://halva.tj/news/torgpred_rf_eksport_nekotorykh_vidov_produktsii_iz_tadzhikistana_uvelichilsya/?tg_rhash=cd8f2dd43a655e

افزایش 10.5 درصد صادرات برق در ماه نوامبر در تاجیکستان

آسیا پلاس: درآمد ماهانه از صادرات برق به همسایگان تقریبا 4.2 میلیون دلار را در برگرفت. آژانس آمار وابسته به ریاست جمهوری تاجیکستان گزارش می دهد که در نوامبر سال جاری، تاجیکستان برق به ارزش حدود 4.2 میلیون دلار برای همسایگان خود صادر کرد که 10.5 درصد بیشتر از ماه اکتبر است.

به طور کلی، طی 11 ماه سال 2024، این کشور حدود 106.6 میلیون دلار برق صادر کرده است که 1.1 درصد کمتر از مدت مشابه در سال 2023 است.سهم تامین برق از کل حجم صادرات کشور در ژانویه تا اکتبر سال جاری 6.1 درصد بوده است.

پیش از این، شرکت سهانی عام «برق تاجیک» اطمینان داد که در فصل پاییز و زمستان، زمانی که مشکلات تامین انرژی در خود کشور ایجاد می‌شود، برق در مقادیر کم فقط به افغانستان عرضه می‌شود - برای حفظ خطوط و سایر تجهیزات زیربنایی. این شرکت، قرارداد با ازبکستان منحصرا برای تأمین در تابستان طراحی شده است.

علاوه بر این شرکت برق افغانستان «برشنا» اعلام کرده بود که برای خرید برق در سال 2025 با شرکت «برق تاجیک» قراردادی منعقد کرده است. تامین برق تاجیکستان به افغانستان در چارچوب یک توافقنامه عمومی‌که در سال 2008 به امضا رسید انجام می‌شود که تا سال 2028 اعتبار دارد. در پایان هر سال تقویمی، طرفین یک پروتکل اضافی امضا می‌کنند که حجم عرضه و قیمت برق را برای سال آینده مشخص می‌کند.

بر اساس گزارش آژانس آماری تاجیکستان، در 11 ماه سال جاری، تاجیکستان بیش از 20.2 میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کرده است که 1.8 درصد بیشتر از مدت مشابه در سال گذشته است.

https://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/economic/20241223/tadzhikistan-v-noyabre-uvelichil-eksport-elektrichestva-na-105

بار دیگر ثبت تورم کم سابقه‎ای در تاجیکستان

خبرگزاری‌هالوا: اداره آمار این کشور اعلام کرد که تاجیکستان ، در 11 ماه سال 2024 به 3.4 درصد تورم کم سابقه‎ای را به نسبت تمام سال های استقلال به ثبت رسانده است.

آماردانان خاطرنشان می‌کنند که قیمت محصولات غذایی 2.7در صد، محصولات غیر غذایی 3.9در صد افزایش یافته است. در همین زمان، خدمات پرداختی به جمعیت 4.7 درصد افزایش یافت.

مقامات چنین سطح پایینی از تورم را با کاهش قیمت میوه‎ها (-10.8در صد)، آرد (-7.9در صد)، شکر (-6.7 در صد)، سبزیجات (-4در صد) و برخی دیگر از کالاها و محصولات مرتبط در اندازه‎های نسبتا کمتر مرتبط می دانند.

شایان ذکر است که برای سومین سال متوالی، آمارگران از تورم کم سابقه‎ای گزارش کرده‎اند. بنابراین، قیمت‎ها و تعرفه‎ها در سال 2022 تنها 4.2 درصد و در سال  2023 3.8 درصد افزایش یافت.

پیش از این گزارش شده بود که نرخ تورم هدف بانک ملی کشور که به حفظ سطح ثابت قیمت‌های داخلی اشتغال دارد، در محدوده 6.0 درصد (2± واحد درصد) باقی مانده است.

https://halva.tj/news/v_tadzhikistane_vnov_zafiksirovali_rekordno_nizkuyu_inflyatsiyu_/?tg_rhash=cd8f2dd43a655e