استفاده هند از کریدورهای حمل و نقلی برای ارسال کالا به روسیه و کشورهای CIS

در پی وقوع مناقشه روسیه و اوکراین و مشکلات بوجود آمده در تامین کالاهای مورد نیاز روسیه از طریق غرب و اتحادیه اروپا، دهلی نو به دنبال استفاده حداکثری از فرصت بدست آمده و صدور کالاهای بیشتر به روسیه و کشورهای حوزه CIS است . در این شرایط بدلیل مشکلات موجود دهلی نو در صدد یافتن راههای جایگزین برای حمل و نقل کالا بین این کشورهاست.

صادرات هند به کشورهای مستقل مشترک المنافع تا ژانویه 2022 با افزایش 24 درصدی نسبت به سال قبل به حدود 4 میلیارد دلار افزایش یافته است. از این میزان روسیه به تنهایی 2.85 میلیارد دلار و اوکراین 427 میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است. این در حالیست که واردات هند از کشورهای حوزهCISدر سال 22-2021 حدود 12 میلیارد دلار بوده است. صادرات عمده هند به روسیه محصولات کشاورزی، غذاهای دریایی، دارو و تجهیزات پزشکی است و واردات کلیدی هند از روسیه شامل نفت خام، زغال سنگ، کود و جواهرات و تجهیزات نظامی می‌شود. هند شرایط بوجود آمده و نیاز روسیه به مواد غذایی، دارو و تجهیزات پزشکی را فرصتی برای افزایش صادرات آن کشور و بهبود تراز تجاری به نفع کشورش می‌بیند.

پس از مناقشه روسیه و اوکراین و چالشهای بوجود آمده ناشی از تحریم های غرب در پی انسداد مسیر دریای سیاه، مراودات هند با روسیه و کشورهای این حوزه دچار اختلال شده و دهلی نو در صدد یافتن راههای جایگزین برای حمل و نقل کالا بین این کشورهاست. در حال حاضر شرکت های کشتیرانی جهانی محموله‌های بسیار کمی را از طریق دریای سیاه به روسیه منتقل می‌کنند. بخش هایی از دریای سیاه و دریای آزوف برای کشتی‌ها بسیار خطرناک است. ظرفیت هوایی نیز بسیار محدود است و حریم هوایی اوکراین به روی پروازهای غیر نظامی‌بسته است. علاوه بر آن خطوط هوایی از حریم هوایی روسیه اجتناب می‌کنند. در همین حال، قیمت جهانی نفت خام و هزینه‌های بیمه نیز به شدت افزایش یافته است. این در حالیست که به نظر نمی رسد مسیر موجود از طریق دریای سیاه حتی پس از پایان جنگ و عادی شدن وضعیت (با توجه به تخریب زیر ساختها) بلافاصله قابل استفاده باشد. این موضوع تجار هندی را بر آن داشته که مجموعه ای از گزینه‌ها را برای یافتن مسیرهای جایگزین جهت ارسال محموله‌ها به روسیه و کشورهای مشترک المنافع CIS مورد بررسی قرار دهند.

در حال حاضر 3 گزینه  برای حمل و نقل کالاها با کشورهای حوزه  CISپیش روی تجار هندی است:

1-از طریق چین با استفاده از بندر چینگدانو

گزینه ارسال کالا از طریق چین به دلیل ترافیک سنگین کالایی، برای هند گزینه مطلوبی نیست. سخت گیری چینی‌ها در موضوع کرونا،  شلوغی بنادر چین و معطلی کشتی‌ها در این بنادر  منجر به کاهش سرعت تردد شده است. در زمان ترافیک بار نیز پکن محموله‌های خود در این بندر را نسبت به محموله‌های دیگر کشورها در اولویت قرار داده است. از طرفی ترسیم مجدد مسیر شمال چین به روسیه نیز زمان برو هزینه بر است. روابط چین و هند هم روابط مطلوبی نیست که هند و روسیه به آن اتکای زیادی داشته باشند.

2-حمل کالا به بندر پوتی [1]در گرجستان

صادرات به روسیه از طریق بندر پوتی یکی دیگر از گزینه‌ها است. در بلاتکلیفی ناشی از  درگیری روسیه و اوکراین در 24 فوریه، صادرات هند به روسیه برای مدت زمان کوتاهی متوقف شد. اما پس از اعمال تحریم های غرب و ممنوعیت عرضه توسط اتحادیه اروپا، روسیه برای ذخیره اقلام غذایی مورد نیاز به هند روی آورد. از آوریل 2022 صادرات بخشی از اقلام غذایی به روسیه از طریق بندر پوتی در گرجستان آغاز شده است. هند به تازگی 60 کانینر برنج غیر باسماتی را به روسیه ارسال کرده است که وزن هر کدام حدود 22 هزار کیلوگرم بوده است و صادرات چای به روسیه نیز در دست انجام است. این کریدور به دلیل ضعف امنیتی، ساختاری و بی اعتمادی موجود میان روسیه و گرجستان، چندان مورد استفاده عمده نخواهد بود.

3-از طریق کریدور حمل و نقل ریلی شمال- جنوب INSTC

از نظر کارشناسان مسیر کریدور حمل و نقل ریلی شمال- جنوب INSTC ارزانترین، امن ترین و کوتاهترین مسیر است  که در مقایسه با مسیرهای سنتی از نظر مسافت و زمان حدود 40 درصد کوتاهتر بوده و می‌تواند سبب کاهش 30 درصدی هزینه‌ها شود.

صادرات هند به کشورهای مستقل مشترک المنافع تا ژانویه 2022 با افزایش 24 درصدی نسبت به سال قبل، به حدود 4 میلیارد دلار رسیده است. از این میزان روسیه به تنهایی 2.85 میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است. این در حالیست که واردات هند از کشورهای حوزه CIS در سال 22-2021 حدود 12 میلیارد دلار بوده است.

حجم مبادلات تجاری هند با کشورهای حوزه CIS و دیگر کشورهای واقع در مسیر کریدور شمال- جنوب و شرق به غرب در سال2021 به شرح ذیل می‌باشد: روسیه 11.8 میلیارد، دلار آذربایجان 136 میلیون دلار، ارمنستان 147 میلیون دلار، ازبکستان 135 میلیون دلار، تاجیکستان 50 میلیون، بلاروس 443 میلیون دلار، قزاقستان 526 میلیون دلار، قرقیزستان 31 میلیون دلار، مولداوی 8 میلیون، عراق 29.54 میلیارد دلار، گرجستان 318 میلیون دلار، ترکیه 9.52 میلیارد دلار و افغانستان 974 میلیون دلار بوده است.

تجارت دو جانبه هند و روسیه در حال حاضر به شدت به نفع روسیه است. در سال مالی 2022-2021 از مجموع تجارت سالانه حدود 11.86 میلیارد دلاری، صادرات روسیه به هند حدود 8.68 میلیارد و واردات آن تنها 3 میلیارد دلار بوده است. هند شرایط بوجود آمده و نیاز روسیه به مواد غذایی، دارو و تجهیزات پزشکی را فرصتی برای افزایش صادرات آن کشور و بهبود تراز تجاری به نفع کشورش می‌بیند. در حال حاضر به دلیل تحریم های غرب، روسیه بیشتر وارداتش را از چین انجام می دهد. چنانچه زیر ساختهای حمل و نقل ریلی و بنادر کشور در کوتاهترین زمان ممکن توسعه یابد می‌توان از فرصت بوجود آمده در ترانزیت کالا استفاده کرد.