مشخصات اقتصادی و سرمایه گذاری منطقه شمال شرق بلغارستان

ساختار اقتصاد منطقه شمال شرق بلغارستان مشابه میانگین کشوری است اما سهم کشاورزی بالاتری دارد.

ارزش افزوده ناخالص در منطقه در سال 2019 معادل 10.6 میلیارد BGN است که 6.6 میلیارد BGN آن در منطقه وارنا است. ساختار اقتصاد منطقه شمال شرق مشابه میانگین کشوری است اما سهم کشاورزی بالاتری دارد (8 درصد در مقایسه با 4 درصد برای کشور).  مناطق منطقه تفاوت قابل توجهی دارند. دوبریچ یکی از کشاورزی ترین مناطق هم در منطقه و هم در کشور است و سهم ارزش افزوده ناخالص در بخش کشاورزی به 13 درصد (در مقایسه با 4 درصد برای کشور) می رسد. در نواحی تارگویشته و شومن، صنعت سهم 3.1 از ارزش افزوده ناخالص (در 4.1 درصد برای کشور) را به خود اختصاص می دهد و خدمات زیر 60٪ (بیش از 71٪ برای کشور) است. ارزش افزوده در منطقه وارنا در خدمات متمرکز است (73٪ در مقایسه با 71٪ برای کشور). دلیل آن هم وسعت منطقه و هم ظاهر توریستی آن است.

 تولید ناخالص داخلی در منطقه شمال شرق بلغارستان به 12.3 میلیارد BGN در سال 2019 رسید (آخرین داده‌های رسمی NSI در سطح منطقه تا اوت 2021). بیشترین سهم مربوط به ناحیه وارنا (7.7 میلیارد BGN) است، در حالی که در ناحیه دوبریچ و شومن تولید ناخالص داخلی هر کدام 1.7 میلیارد BGN است.

فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری در این منطقه نیز وارنا را از سایر مناطق در منطقه شمال شرق در سال 2019 جدا می‌کند. کارآفرینی در منطقه وارنا در سطوح بالاتر از میانگین ملی با تعداد نسبی شرکت‌های غیرمالی در منطقه وارنا است که به 71 در هزار می‌رسد (61 در هزار نفر برای کشور)، در حالی که در منطقه تارگویشته تقریباً دو برابر پایین تر است(37 در هزار نفر). سرمایه‌گذاری‌ها نیز عمدتاً در ناحیه وارنا متمرکز شده‌اند که با هزینه‌های کسب دارایی‌های ثابت مشهود و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی اندازه‌گیری می‌شود. سرمایه گذاری مستقیم خارجی در بخش غیرمالی در منطقه وارنا برای دومین سال متوالی کاهش یافت، اما سطح آنها نسبتاً بالا باقی ماند. کمترین میزان سرمایه گذاری در منطقه شمال شرقی، مربوط به منطقه شومن با 665 یورو برای هر نفر است. حجم نسبی تولید در منطقه همچنان به رشد خود ادامه می دهد و در ناحیه وارنا به 23000 BGN برای هر نفر می رسد، در حالی که در سه منطقه دیگر سطح آن در حدود 16000 BGN برای هر نفر است.

کارمندان در منطقه شمال شرقی بعد از کارکنان منطقه جنوب غربی بیشترین حقوق را در سال 2019 با متوسط حقوق سالانه به 13.3 هزار BGN دریافت کرده اند که بالاترین آن در منطقه وارنا (14.3 هزار BGN) و کمترین در منطقه Dobrich است (11.4 هزار لوا) با سهم نسبتاً پایین فقرا در منطقه - 20٪ (در مقایسه با 24٪ برای کشور) است. با این حال، جمعیتی که با محرومیت مادی زندگی می‌کنند، نزدیک به میانگین کشوری هستند.

بازار کار در منطقه شمال شرق از میانگین شاخص های کشور پیروی می‌کند، اما داده‌ها روندهای متفاوتی را در مناطق مختلف منطقه در سال 2020 نشان می دهد. نیروی کار به 423.2 هزار نفر می رسد، زیرا افراد فعال اقتصادی (شاغل و جویای کار) یک عدد را تشکیل می دهند. ضریب فعالیت اقتصادی 71.1 درصد برای جمعیت 15-64 ساله است که کمتر از میانگین کشوری است (72.2 درصد). بیشترین فعالیت اقتصادی در منطقه شومن (75.0٪) و منطقه وارنا (71.8٪) و کمترین آن در منطقه تارگویشته (63.4٪) است. فعالیت اقتصادی نسبتاً کم در منطقه با اشتغال نسبتاً کم و بیکاری بالا همراه است. نرخ اشتغال جمعیت برای منطقه شمال شرق به 66.7٪ (در مقایسه با 68.5٪ برای کشور) در سال 2020 کاهش یافت که البته بدلیل کرونا بوده است. وارنا تنها ناحیه دراین منطقه است که در آن اشتغال بالاتر از میانگین ملی - 70.2٪ است. کمترین آن در منطقه تارگویشته با فقط 56.5٪ است. نرخ بیکاری در منطقه شمال شرق در رتبه دوم کشور (پس از بیکاری در منطقه شمال غرب) با 6.2٪ (در مقایسه با 5.2٪ برای کشور) برای جمعیت 15-64 ساله است. مجدداً در ناحیه وارنا مقادیر به طور قابل توجهی مطلوب تر است و نرخ بیکاری  در آن تنها 2.2٪ است در حالی که در سه منطقه دیگر ضرایب 10 درصد و بیشتر است.

چالش‌های بازار کار در منطقه شمال شرق و در سال 2020 همچنان پیری جمعیت و تحصیلات نسبتاً پایین نیروی کار است.

نرخ جایگزینی جمعیتی به عنوان نسبت جمعیت 15-19 ساله به جمعیت 60-64 ساله در منطقه به طور کلی مطلوب تر از میانگین ملی است، اما افزایش سن نیروی کار را بیش از پیش کاهش می دهد. در منطقه وارنا این ضریب بالاترین است - 77.5٪ (در مقایسه با 67.1٪ برای کشور)، که به این معنی است که به ازای هر صد سالمندی که در چند سال آینده بازار کار را ترک می‌کنند، 78 جوان وجود دارد که در شرف جایگزینی  هستند. جانشینی جمعیتی در سه ایالت دیگر زیر 70 درصد است که کمترین آن در ایالت شومن (66.3 درصد) است.

نیروی کار در منطقه شمال شرق نسبتاً ضعیف است. یک استثنا منطقه وارنا است که در آن سهم فارغ التحصیلان دانشگاه در میان جمعیت 64-25 ساله کمتر از میانگین ملی است (25 درصد در مقایسه با 29 درصد برای کشور)، اما افراد دارای تحصیلات متوسطه اکثریت جمعیت را تشکیل می دهند. (61 درصد در مقایسه با 54 درصد برای کشور). در سه ایالت دیگر منطقه، سهم نسبی جمعیت با تحصیلات ابتدایی و پایین بیش از 25 درصد (در مقایسه با 17 درصد برای کشور) است که در ایالت ترگوویشت به 38 درصد می رسد.

این منطقه از نظر زیرساخت نسبتاً توسعه یافته است. به استثنای ناحیه دوبریچ، ایالت های وارنا، شومن و تارگویشته دارای تراکم بیشتر از حد متوسط جاده و شبکه راه آهن، سهم بیشتری از بزرگراه‌ها و جاده‌های درجه یک در شبکه عمومی جاده‌ها، کیفیت بهتر سطح جاده‌ها و موارد دیگر هستند.

 

منبع:

https://www.economic.bg/bg/a/view/ikonomicheski-i-investicionen-profil-na-severoiztochen-rajon