راه‌کارهای آژانس بین‌المللی انرژی برای کاهش وابستگی اروپا به گاز روسیه

آژانس بین‌المللی انرژی طرحی را برای عدم تمدید قراردادهای منقضی‌شده با روسیه، افزایش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و حفظ نیروگاه‌های هسته ای موجود تنظیم کرده است.

کارشناسان مدت‌هاست روی نقشه راه انرژی اتحادیه اروپا کار می‌کنند که هدف آن کمک به این اتحادیه برای مقابله با وابستگی به گاز طبیعی روسیه است. CNBC می‌نویسد که با این حال، اتحادیه اروپا از اعمال تحریم‌های انرژی علیه روسیه به عنوان مجازات تهاجم آن به اوکراین نگران است.

به عنوان مثال، آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) هدف خود را کاهش وابستگی اروپا به گاز طبیعی روسیه به‌اندازه یک‌سوم در یک سال قرار داده است. در عین حال، این آژانس به پیمان سبز اروپا - توافقنامه درون اتحادیه اروپا برای کاهش انتشار خالص گازهای گلخانه‌ای حداقل به‌میزان 55 درصد از سال 1990 تا 2030 - پایبند خواهد بود. توصیه‌های آژانس بین‌المللی انرژی مشابه توصیه‌های اتحادیه اروپاست که می‌گوید واردات گاز طبیعی روسیه را در سال آینده 80 درصد کاهش خواهد داد.

با این حال، کارشناسان می‌گویند محدود کردن گاز روسیه دشوار خواهد بود و به‌سرعت اتفاق نخواهد افتاد، زیرا اتحادیه اروپا بسیار به آن وابسته است و البته هم‌زمان به محدود کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای نیز تعهد دارد.

بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، اتحادیه اروپا در سال 2021 حدود 155 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از روسیه وارد کرد که تقریباً نیمی (45 درصد) از کل واردات گاز و نزدیک به 40 درصد از کل گاز مصرفی است. تغییر سوخت مصرفی از گاز طبیعی به زغال‌سنگ راه حل سریعی است که از نظر فنی امکان‌پذیر است، اما به اتحادیه اروپا در دستیابی به اهداف آب‌وهوایی‌اش کمک نخواهد کرد.

طرح آژانس بین‌المللی انرژی که 10 راه‌کار برای کاهش وابستگی اتحادیه اروپا به گاز طبیعی روسیه را دربرمی‌گیرد، مجموعه‌ای از اقدامات طراحی‌شده برای تنوع‌بخشی به منابع انرژی اروپا، تسریع حرکت آن به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر و تمرکز بر بهره‌وری انرژی است. آژانس بین‌المللی انرژی توصیه می‌کند که قراردادهای تأمین گاز با روسیه تمدید نشود. اتحادیه اروپا در حال حاضر قراردادی با گازپروم برای واردات بیش از 15 میلیارد متر مکعب گاز در سال دارد که در انتهای سال 2022 به پایان خواهد رسید. شورای اتحادیه اروپا باید اجازه دهد این قرارداد و دیگر قراردادهای واردات گاز منقضی شود.

به گفته آژانس بین‌المللی انرژی، قراردادهای منقضی‌شده با روسیه باید با قراردادهای دیگر تأمین‌کنندگان بالقوه جایگزین شود. انتظار می‌رود که تولید و واردات گاز داخلی از منابع غیرروسی، از جمله جمهوری آذربایجان و نروژ، در سال 2022 در مقایسه با سال 2021 تا 10 میلیارد متر مکعب افزایش یابد. گاز طبیعی (LNG) نیز می‌تواند جایگزین شود، زیرا می‌توان آن را راحت‌تر با کشتی یا کامیون حمل کرد. البته مقدار آن بسیار کم است.

آژانس همچنین توصیه می‌کند که اتحادیه اروپا منابع بیوگاز و بیومتان را افزایش دهد، اما رشد این زنجیره‌های تأمین زمان‌بر است. همین امر در مورد زنجیره‌های تأمین هیدروژن «سبز» کم‌کربن ساخته‌شده از راه الکترولیز نیز صدق می‌کند.

ذخیره‌سازی بیشتر گاز از دیگر توصیه‌های آژانس انرژی است. این امر به هر منطقه در صورت تغییر فصل، رویدادهای شدید یا در این مورد جنگ، حائل امنیتی می‌دهد. یکی دیگر از اقدامات، عرضه سریع انرژی‌های تجدیدپذیر بادی و خورشیدی است. در سال 2022، به دلیل وضعیت مساعد آب‌وهوایی، انتظار می‌رود اتحادیه اروپا شاهد افزایش 15 درصدی ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر در مقایسه با سال 2021 باشد. آژانس توصیه می‌کند که از راه تسریع در صدور مجوز، پروژه‌های انرژی تجدیدپذیرِ در حال انجام سرعت بگیرند. این امر مستلزم استفاده از تعداد بیشتری از کارکنان اداری است.

آژانس بین‌المللی انرژی همچنین توصیه می‌کند که تأسیسات هسته‌ای موجود باز بماند و نیروگاه‌های انرژی زیستی با ظرفیت کامل کار کنند. برخی از راکتورهای هسته‌ای اروپا در سال 2021 برای بازرسی‌های تعمیر و نگهداری و ایمنی تعطیل شدند. اما در سال 2022 دوباره شروع به کار خواهند کرد و به تولید انرژی پاک کمک خواهند نمود. نیروگاه‌های هسته‌ای، پس از راه‌اندازی، بدون انتشار گازهای گلخانه‌ای، انرژی تولید می‌کنند. تعداد کمی از راکتورهای هسته‌ای قرار بود در سال‌های 2022 و 2023 تعطیل شوند، اما اگر به کار خود ادامه دهند، تقاضای اتحادیه اروپا برای گاز طبیعی روسیه کاهش خواهد یافت. همچنین نیروگاه‌های بیوانرژی که تنها با 50 درصد ظرفیت کار می‌کنند باید با کارایی کامل کار کنند.

به گفته آژانس، اتحادیه اروپا باید از مشتریان آسیب‌پذیر محافظت کند. هنگامی‌که قیمت انرژی افزایش می‌یابد، شرکت‌های انرژی عملکرد خوبی دارند، در حالی که برخی از مشتریان اغلب از نظر اقتصادی با مشکل مواجه می‌شوند. اتحادیه اروپا باید آماده حمایت از پرداخت قبوض بالای انرژی مشتریان کم‌درآمد باشد. یکی از راه‌حل‌های فعلی، وضع مالیات موقت بر سود بیش از حد شرکت‌های انرژی است. پول گرد آمده برای پرداخت قبوض انرژی مصرف‌کنندگان کم‌درآمد به کار می‌رود.

آژانس بین‌المللی انرژی همچنین خواستار تسریع در جایگزینی کوره‌های گازی با پمپ‌های حرارتی شد. دو برابر شدن سرعت نصب پمپ‌های حرارتی در منازل هزینه‌ای معادل 16.3 میلیارد دلار (15 میلیارد یورو) برای اتحادیه اروپا خواهد داشت و در سال اول 2 میلیارد متر مکعب گاز صرفه‌جویی به همراه خواهد آورد.

آژانس تسریع برنامه‌های بهره‌وری انرژی برای ساختمان‌ها و تأسیسات صنعتی را توصیه می‌کند. در حال حاضر، هر سال حدود 1 درصد از ساختمان‌ها در اتحادیه اروپا برای بهره‌وری انرژی بیشتر تغییر کاربری می‌دهند. برای بیشینه‌سازی تأثیر این امر، اتحادیه اروپا باید بر بهبود کارایی خانه‌ها و ساختمان‌های غیرمسکونی که کمترین کارایی را دارند تمرکز کند. آژانس همچنین نصب ترموستات‌های هوشمند را برای کاهش تقاضای انرژی پیشنهاد می‌کند که می‌تواند با اعطای یارانه به خانوارها به انجام رسد.

آژانس بین‌المللی انرژی توصیه می‌کند که قابلیت اطمینان و انعطاف‌پذیری شبکه انرژی در آینده بهبود یابد. این موضوع به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله به فناوری باتری و فناوری‌های ذخیره‌سازی انرژی در مقیاس بزرگ. استفاده از برخی از گازهای کم‌کربن تولیدشده در اتحادیه اروپا مانند بیومتان و هیدروژن کم‌کربن و متان مصنوعی ممکن است مایه بهبود قابلیت اطمینان شبکه شود، اما برای برآوردن نیازهای کلی انرژی کافی نخواهد بود.

(برای مطالعه متن اصلی به این آدرس بروید.)