تمرکز کرواسی بر توسعۀ «اقتصادِ هیدروژن پایه»

چندی پیش اعلام شد که دولت کرواسی استراتژی اقتصادی انرژی خود را بر محور تولید هر چه بیشتر هیدروژن در چرخه انرژی متمرکز کرده است و در این راستا در تلاش است ضمن جلب کمکهای مالی حداکثری از اتحادیه اروپا و در امتداد الزامات «انتقال سبز»، همچنین همکاری با کشورهای دیگر، بهره مندی از هیدروژن را به سایر بخش هایی که به نیروی محرکه نیاز دارند نیز اضافه کند. از جمله، شرکت ملی نفت کرواسی اینا INA در تلاش است تا با همکاری مجارستان اتوبوس های هیدروژنی را در زاگرب و سراسر این کشور فعال نماید.

اتوبوس های هیدروژنی در اروپای شرقی برای اولین بار در مجارستان وارد بازار شدند و شرکت INA مذاکراتی با مجارها برای کمک به فعال شدن اتوبوس های هیدروژنی در کرواسی انجام داده است. دولت کرواسی اخیراً یک استراتژی توسعه ملی برای اقتصاد مبتنی بر هیدروژن ارائه کرده است، که از طریق  INAشرکت نفت دولتی این کشور (که حدود نیمی از سهام آن متعلق به شرکت نفتی مول در مجارستان است) مدیریت خواهد شد. هدف از این استراتژی تامین انواع انرژی مورد نیاز جامعه مبتنی بر هیدروژن است.

 حدود ده سال پیش، یا شاید بیشتر، صحبت ها در مورد اقتصاد مبتنی بر هیدروژن آغاز شد اگر چه ریشه چندانی نگرفت. عمدتا به این دلیل که هر چیزی که به هیدروژن مربوط می‌شود بسیار گران است و نیز هیچ مانع فنی برای استفاده انبوه از انرژی صفر کربن وجود ندارد. با این وجود، لابی هیدروژن بسیار قوی است. زیرا صنعت نفت این را فرصتی برای بقا و نجات مدل تجاری کلاسیک خود می داند. ایستگاه‌های سوخت، خطوط لوله هیدروژن، کارخانه‌های تولید هیدروژن همه چیزهایی هستند که خاطرات دنیای زیبای قدیمی را به نوستالژی تبدیل می‌کنند. ناگفته نماند که در حال حاضر از هیدروژن در پالایشگاه‌های نفت برای تولید آمونیاک استفاده می‌شود.

با این حال، هیدروژن، به عنوان حامل انرژی سبز، تنها زمانی سبز است که از طریق الکترولیز تولید شود و الکتریسیته هم از منابع تجدیدپذیر تامین شود. پیشرفت‌هایی در این زمینه در حال وقوع است، آزمایشگاه‌ها در سراسر جهان فرآیندها و کاتالیزورهای جدیدی را گزارش می‌کنند، اما وضعیت واقعی این است که تولید هیدروژن با روش‌های دیگر و کمتر سازگار با محیط‌زیست ارزان‌تر است.شناخته شده ترین آنها به اصطلاح هیدروژن آبی است که با قرار دادن متان در معرض حرارت و فشار زیاد و همچنین قرار دادن آن در معرض بخار برای تجزیه مولکول، تولید می‌شود. البته بر اساس برخی دیدگاه‌ها، هیدروژن آبی از نظر تغییرات آب و هوایی حتی بدتر از زغال سنگ است، اما اکنون به این موضوع خیلی پرداخته نمی‌شود.

علاوه بر این، هیدروژن خاکستری، قهوه ای و سیاه نیز وجود دارد، بسته به اینکه آیا دی اکسید کربن در طی فرآوری متان آزاد می‌شود یا نه و آیا از زغال سنگ، ضایعات چوب و سایر مواد خام استخراج می‌شود یا خیر. همچنین هیدروژن زرد رنگ نیز وجود دارد که به عنوان محصول جانبی فرآیندهای شیمیایی ظاهر می‌شود. در هر صورت، همه هیدروژن را یک هدیه فانتزی می‌بینند زیرا در حین استفاده محیط زیست را آلوده نمی‌کند و می‌توان آن را در هر جایی که انرژی کافی در دسترس است استخراج کرد. این امر در بحران فعلی گاز بسیار امیدوارکننده به نظر می رسد، بنابراین اتحادیه اروپا و در داخل آن، کشورهای عضو، حداقل روی ایده سوئیچ به هیدروژن کار می‌کنند.

متخصصین کرواسی  نیز به این موضوع ورود کردند. آنها توانستند به پروژه دره هیدروژن آدریاتیک شمالی همراه با منطقه ایتالیایی Friuli-Venezia-Giulia و اسلوونی بپیوندند. مفهوم نسبتاً جدید در اینجا دره هیدروژن است که در قیاس با دره سیلیکونی ابداع شد. در حال حاضر 36 دره هیدروژنی در جهان وجود دارد که بیشتر آنها در اتحادیه اروپا هستند، اما در قاره آمریکا، آسیا و آفریقا نیز وجود دارند.کروات ها با شش ایستگاه سوخت و تولید هیدروژن در پالایشگاه رییکا به آدریاتیک شمالی کمک خواهند کرد. برنامه استراتژی بلندمدت آنها (تا سال 2050) چهار حوزه را برای توسعه شناسایی کرده است: تولید هیدروژن، ذخیره سازی، بهره برداری، آموزش و تحقیق و توسعه.پیش بینی می‌شود که سه کشور شرکت کننده با ایجاد دره هیدروژن به رهبران اروپای جنوب شرقی تبدیل شوند، در حالی که کرواسی امیدوار است با استفاده از زیرساخت های موجود در درازمدت به صادرکننده هیدروژن تبدیل شود. شرکت نفت کرواسی "اینا" INA در این امر مشارکت محوری خواهد داشت، زیرا بیشتر زیرساخت های مذکور در اختیار این شرکت است.علاوه بر این، INA  در توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر کشور هم مشارکت دارد، اما مایل است از تخصص خاص خود در پروژه‌های ذخیره دی اکسید کربن در منابع گاز و نفت تخلیه شده استفاده کند. همانطور که Hrvoje Glavaš، مدیر تجارت استراتژیک این شرکت گفت که اینا در پروژه تبدیل حمل و نقل عمومی زاگرب به هیدروژن مشارکت خواهد داشت. بنابراین اتوبوس های هیدروژنی می‌توانند نه تنها در بوداپست، بلکه در زاگرب نیز حرکت کنند.