اخبار اقتصادی ازبکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی ازبکستان در نیمه اول بهمن ماه 1400 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد:

برنامه ریزی برای افزایش ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی و بادی در ازبکستان به 8 هزار مگاوات تا سال 2026؛

ازبکستان در نظر دارد تا سال 2026،  سهم منابع انرژی تجدیدپذیر به 25 درصد افزایش یابد که موجب صرفه جویی در حدود 3 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی در سال می‌شود. بر این اساس 8 نیروگاه بادی (WPP) با ظرفیت کل 4 هزار مگاوات شامل 4 نیروگاه در جمهوری قره قالپاقستان ، مناطق بخارا و نوایی با ظرفیت کل 1600 مگاوات در سال 2024-2023 و 4 نیروگاه دیگر با ظرفیت 2400 مگاوات در دیگر مناطق در سال 2026-2025 به بهره برداری می رسد. همچنین چند نیروگاه خورشیدی با ظرفیت کل 4 هزار مگاوات شامل 4  نیروگاه در مناطق نوایی، جیزاخ، سمرقند و سرخاندریا با ظرفیت کل 1100 مگاوات در سال 2023 و  5 نیروگاه در مناطق بخارا، نمنگان، خوارزم، قشقه دریا و فرغانه با ظرفیت کل 900 مگاوات در سال 2024 به بهره برداری می رسند. در این زمینه همچنین یک نیروگاه خورشیدی دیگر با ظرفیت 1800 مگاوات در سال 2026-2025 نیز به بهره برداری می رسد.

 

دیدار سفیر ج.ا.ایران با وزیر حمل و نقل ازبکستان؛ در 27 ژانویه 2022،

آقای الهام محکم اف، وزیر حمل و نقل ازبکستان با آقای حمید نیرآبادی سفیر فوق العاده و تام الاختیار جمهوری اسلامی ایران در ازبکستان دیدار کرد. در این دیدار مسیرهای توسعه بیشتر همکاری‌های حمل و نقلی بین دو کشور مورد بحث و بررسی قرار گرفت. هر دو طرف تاکید کردند که فرصت های زیادی در این مسیر وجود دارد که هنوز از آنها استفاده نشده است. در این دیدار طرفین در خصوص توسعه کریدورهای حمل و نقل بین المللی بین ایران و ازبکستان، ایجاد پروازهای بیشتر هوایی بین دو کشور در مسیرهای جدید و استفاده از بنادر ایران تبادل نظر کردند. در این نشست، طرفین پیشنهاداتی را برای از سرگیری فعالیت ها و برگزاری نشست بعدی کمیته کاری موافقتنامه عشق آباد ارائه کردند. سفیر ایران همچنین خاطرنشان کرد که شرکت های ایرانی علاقه مند به حضور در مناقصات و پروژه‌های ازبکستان در زمینه زیرساخت های حمل و نقلی در قلمرو ازبکستان هستند.

 

برنامه ازبکستان برای ایجاد سیستم حلقه مجزا برقی از طریق ساخت شبکه‌های جدید؛

براساس اعلام وزارت انرژی ازبکستان این کشور  قصد دارد از طریق ساخت شبکه‌هایی با ظرفیت 500 تا 750 کیلووات، یک سیستم حلقه مجزا ایجاد کند.همچنین برنامه ریزی شده است که تا سال 2026 کل ظرفیت تولید به 27400 مگاوات و تولید سالانه به 110 میلیارد کیلووات ساعت افزایش یابد. در 25 ژانویه 2022، وقوع نقص فنی در سیستم انرژی منطقه آسیای مرکزی موجب قطع سراسری در ازبکستان، بخش هایی از قزاقستان و قرقیزستان شد.دلایل مختلفی برای وقوع این مسئله بیان شد. از این رو، قرار است از طریق ساخت شبکه‌هایی با ظرفیت 500 تا 750 کیلووات، یک سیستم حلقه واحد در ازبکستان ایجاد شود. به طور خاص، تا سال 2026 برنامه به هم متصل خواهند شد.

 

برنامه ریزی بانک سرمایه گذاری زیرساختی آسیا برای اجرای پروژه‌هایی به ارزش 824 میلیون دلار در  حوزه توسعه و نوسازی شبکه آبرسانی ازبکستان؛

در دیدار معاون نخست وزیر ازبکستان و معاون رئیس بانک سرمایه گذاری زیرساختی آسیا موضوعات همکاری طی دوسال گذشته و طرح های آتی مورد بررسی قرار گرفت. در این  دیدار اشاره شد در دو سال گذشته، 14 پروژه سرمایه گذاری در زمینه‌های بهبود زیرساخت های روستایی، تامین آب و فاضلاب، بازسازی جاده‌ها، توسعه مراقبت های بهداشتی و انرژی به ارزش 2.8 میلیارد دلار در ازبکستان اجرا گردیده است که بالاترین شاخص برای پروژه‌های بانک مذکور در کشورهای آسیای مرکزی است. طرفین همچنین درباره اجرای پروژه‌هایی به ارزش 824 میلیون دلار در ازبکستان از جمله پروزه  بهبود و نوسازی سیستم تامین آب آشامیدنی و فاضلاب در جمهوری قره قالپاقستان، بهسازی و نوسازی سیستم تامین و فاضلاب شرب منطقه خوارزم و توسعه و نوسازی سیستم تامین و فاضلاب شرب در منطقه بخارا (فاز دوم) مذاکره نمودند. در حال حاضر پروژه‌های احداث و بازسازی 2192.7 کیلومتر شبکه آبرسانی، یک تاسیسات آبگیری، 43 تاسیسات توزیع آب، 3 برج انتقال آب، 613.3 کیلومتر شبکه فاضلاب، 6 تاسیسات تصفیه فاضلاب، 67 ایستگاه پمپاژ فاضلاب در منطقه بخارا با همکاری بانک مذکور در حال اجرا است.  ارزش کل این پروژه 437.6 میلیون دلار است که 385.1 میلیون دلار توسط بانک مذکور تامین مالی شده است.

 

سرمایه گذاری 690 ملیون دلاری بانک اروپایی بازسازی و توسعه (EBRD) در سال 2021 در ازبکستان؛

بانک اروپایی بازسازی و توسعه  در سال 2021 با اجرای 22 پروژه 690 میلیون دلار در ازبکستان سرمایه گذاری نموده است. بر این اساس طی دومین سال متوالی ازبکستان به بزرگترین دریافت کننده منابع بانک مذکور در منطقه آسیای مرکزی تبدیل شده است. وجوه دریافتی در حوزه‌های تولید انرژی تجدید پذیر، اقتصاد سبز، ارتقای زیرساخت‌های کلیدی و کسب‌وکارهای کوچک داخلی هزینه شده است.  این بانک در سال 2019 نیز با اجرای 13 پروژه به میزان 575 میلیون دلار در ازبکستان سرمایه گذاری نموده است. برخی از پروژه‌های و سرمایه گذاری‌های بانک مذکور به شرح ذیل است: کمک 22 میلیون یورویی برای احداث و راه اندازی نیروگاه خورشیدی 100 مگاواتی در نزدیکی شهر سمرقند، تخصیص وام 70 مکیلیون دلاری جهت اجرای پروژه آبرسانی و فاضلاب استان نمنگان،  خرید 20 درصد سهام TBC Bank ازبکستان، اعطای وام های 10 میلیون دلاری و 25 میلیون دلاری تحت تسهیلات مالی اقتصاد سبز برای حمایت از شرکت های کوچک بخش خصوصی و .... . تا به امروز، بانک اروپایی توسعه و بازسازی بیش از 2.85 میلیارد یورو از طریق 106 پروژه در ازبکستان سرمایه گذاری کرده است.

 

تاکید رئیس جمهور ازبکستان بر افزایش تحرک شورای تجاری هند و آسیای مرکزی؛

رئیس جمهور ازبکستان در چارچوب نشست سران هند و کشورهای آسیای مرکزی بر تحرک بیشتر شورای تجاری هند و کشورهای آسیای مرکزی، ایجاد مشارکت بلند مدت بین کارآفرینان  در زمینه  شناسایی حوزه‌های جدید همکاری در زمینه سرمایه گذاری و تجارت تاکید کرد. شورای تجاری هند و آسیای مرکزی در 2020 توسط اتاق‌های بازرگانی شش کشور تأسیس یافته است . هدف از تشکیل این شورا ایجاد بستری برای همکاری بین شرکت‌های هند و آسیای مرکزی به منظورمساعدت به دولت ها در حوزه‌های اولویت دار از جمله انرژی، داروسازی، خودروسازی، مجتمع های کشت و صنعت، آموزش، زیرساخت های شهری و حمل و نقل، هواپیمایی کشوری، فناوری اطلاعات و گردشگری است.

 

افزایش یارانه‌های تخصیصی برای تولید گوشت طیور؛

بر اساس قطعنامه امضا شده توسط رئیس جمهور ازبکستان در مورد اقدامات اضافی برای حمایت دولتی از بخش طیور از 1 ژانویه 2022 تا 1 ژانویه 2024، میزان یارانه تولیدکنندگان گوشت طیور - پرداخت کنندگان مالیات بر ارزش افزوده، به میزان 2500 صوم برای تولید و فروش هر کیلو گوشت طیور تعیین شده است (پیش از این 1000 صوم در کیلوگرم).

 

تولید 656 هزار تن الیاف پنبه در سال 2021؛

بر اساس اعلام کمیته دولتی آمار ازبکستان، شرکت های بزرگ این کشور در سال 2021، 656,400 تن الیاف پنبه تولید کردند که نسبت به سال گذشته 4.6 درصد افزایش یافته است.

 

تصویب استراتژی توسعه 5 ساله ازبکستان توسط رئیس جمهور؛

رئیس جمهور ازبکستان استراتژی توسعه این کشور برای سال های 2022 لغایت 2026 را تصویب نمود. بر اساس برنامه مذکور تا سال 2026، جمعیت کم درآمد به طور کامل تحت پوشش کمک های اجتماعی و کمک های مالی قرار خواهند گرفت. از اول آوریل سال 2022، به دانش‌آموزان کلاس‌های 1 تا 4 در جمهوری قرهقالپاقستان و منطقه خوارزم، وعده‌های غذایی رایگان (صبحانه یا ناهار) ارائه می‌شود. بر اساس این برنامه، اقداماتی برای کاهش تورم به 9 درصد در سال 2022 و 5 درصد در سال 2023 و کسری مالی به 3 درصد به عنوان بخشی از تضمین ثبات اقتصادی اتخاذ خواهد شد. در سال 2026، سهم بخش خصوصی از دارایی‌های بانک ها به 60 درصد خواهد رسید. از سال 2023، مالیات بر ارزش افزوده به 12 درصد و مالیات بر درآمد شرکت ها برای مشاغلی مانند بانکداری، مالی و مخابرات به 15 درصد کاهش می یابد. تا سال 2026، بهره وری انرژی 20 درصد افزایش می یابد و انتشار گازهای گلخانه ای 10 درصد کاهش می یابد. همچنین در مناطق با شرایط «سخت»، تا اول ژانویه 2025، سیستم پرداخت مالیات بر گردش مالی کارآفرینان جدید با نرخ 1 درصد، مالیات زمین و مالیات بر دارایی با نرخ 1 درصد معرفی می‌شود. انحصار بیش از 25 نوع فعالیت (تامین گاز مایع، ذخیره سازی فرآورده‌های نفتی و غیره) پایان خواهد یافت.

 

کاهش تولید خودرو در سال 2021؛

بر اساس آمار کمیته دولتی آمار ازبکستان،  تولید خودرو در ازبکستان در سال 2021 به میزان 15 درصد کاهش یافت. ازبکستان در سال مذکور 236 هزار خودروی سواری تولید کرده است که در مقایسه با سال 2020، 15.5 درصد کاهش یافته است. همچنین تولید کامیون با 4.4 درصد کاهش به 3979 دستگاه رسید. علیرغم کاهش تولید، ازبکستان صادرات خودرو را بیش از یک سوم افزایش داد. 28952 خودرو به ارزش 281.8 میلیون دلار صادر شد که نسبت به سال گذشته 10401 دستگاه بیشتر است. قزاقستان بازار اصلی خودروی صادراتی ازبکستان است. این کشور 96 درصد از صادرات را در 9 ماه سال 2021 به خود اختصاص داده است.

 

واردات 560 هزار تنی سیب زمینی در سال 2021؛

ازبکستان در سال 2021 به میزان 560 هزار تن سیب زمینی از 13 کشور به ارزش 132 میلیون دلار وارد کرده است. واردات سیب زمینی نسبت به سال 2020 در حدود 109 هزار تن افزایش یافته است. کشورهای عمده صادر کننده سیب زمینی به ازبکستان به ترتیب قزاقستان(196 هزار تن)، پاکستان(161 هزار تن)، ایران(141 هزار تن)، قرقیزستان(35 هزار تن)، هلند(11 هزار تن)، روسیه(4.8 هزار تن ) و ...بودند.

 

همکاری گسترده بانک توسعه آسیایی و ازبکستان؛ 

در دیدار مجازی معاون نخست وزیر - وزیر سرمایه گذاری و تجارت خارجی ازبکستان با رئیس بانک توسعه آسیایی مسائل همکاری‌های دوجانبه و اجرای پروژه‌های مشترک مورد بررسی قرار گرفت. در حال حاضر 29 پروژه به طور مشترک با بانک توسعه آسیایی به ارزش مجموع 5 میلیارد دلار در زمینه‌های توسعه زیرساخت ها، انرژی، مسکن و خدمات اشتراکی، مراقبت های بهداشتی و زراعت در حال اجرا است. ، ازبکستان در نظر دارد در چارچوب برنامه‌های مشترک با بانک توسعه آسیایی 27 پروژه به ارزش 2.8 میلیارد دلار را اجرا کند که از این میان 3 پروژه به ارزش 524 میلیون دلار در سال 2022 اجرا خواهد شد.