راه اندازی کارخانه تولید سوخت مایع مصنوعی در ازبکستان

کارخانه تبدیل گاز به مایع(GTL)ازبکستان برای تولید سوخت مایع مصنوعی در منطقه قشقه دریا با حضور رئیس جمهور این کشور افتتاح شد. این کارخانه در اوایل مارس 2022 به بهره برداری کامل می رسد.

 بیش از 13000 مهندس و کارگر ساختمانی همزمان در ساخت این مجموعه شرکت داشتند. در کارخانه مذکور بیش از 10 هزار قطعه تجهیزات تولید شده توسط حدود 130 شرکت پیشرو در 24 کشور از جمله ژاپن، کره، سنگاپور، ایالات متحده، آلمان، ایتالیا، بریتانیا، روسیه و چین نصب شده است. 140 مجوز و پتنت بین المللی برای استفاده از راهکارها، تجهیزات و فرآیندهای فناورانه در تولید اخذ شده است. کارخانه GTL و پروژه‌های توسعه مجتمع گاز-شیمیایی شورتان یکی از نخستین گام‌های مهم ما در جهت ایجاد عصر صنعتی جدید در ازبکستان جدید است."

کارخانه مذکور هم از نظر سرمایه گذاری و هم از نظر مقیاس منحصر به فرد و بزرگترین کارخانه صنایع پتروشیمی در منطقه آسیای مرکزی است. ارزش آن 3 میلیارد و 420 هزار دلار و مساحت تأسیسات آن 135 هکتار است. کارخانه فوق ظرفیت فرآوری سالانه 3.6 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی و تولید 1.5 میلیون تن سوخت مایع به ارزش بیش از یک میلیارد دلار از جمله 307 هزار تن سوخت جت، 724 هزار تن گازوئیل، 437 هزار تن نفتا، 53 هزار تن گاز مایع را دارد.

بر اساس اعلام مقامات ازبکستان  با راه اندازی کامل کارخانه مذکور و عرصه محصولات، درحدود 500 میلیون دلار در سال جایگزینی واردات، صادرات 200 میلیون دلار و درآمد مالیاتی 2 تریلیون صومی حاصل می‌گردد. با نصب توربین‌های بخار در کارخانه مذکور در حدود 650 میلیون کیلو وات ساعت برق  تولید می‌شود که ضمن تامین برق مورد نیاز، امکان تامین برق مجتمع پتروشیمی‌شورتان را نیز دارد.

قرارداد احداث کارخانه GTL ازبکستان در سال 1397 توسط شرکت طراحی Uzbekistan GTL، شرکت نفت و گاز ازبکستان و 11 مؤسسة بین المللی مالی کشورهای چین، کرة جنوبی، روسیه، ژاپن در استان قشقه دریا امضا شده است. ارزش کل پروژه در حدود 3.4 میلیارد دلار است که 2.3 میلیارد دلار آن از طریق سرمایه گذاری خارجی از جمله توسط بانک های چینی بیش از 1 میلیارد دلار، بانک های کره جنوبی 600 میلیون دلار و 9 مؤسسة مالی دیگر حدود 700 میلیون دلار برای این پروژه اختصاص داده اند و مابقی از  محل اعتبارات صندوق بازسازی و توسعة ازبکستان و شرکت ازبک نفت گاز ازبکستان تأمین شده است.

پیمانکاران اصلی این پروژه شرکت­های Hyundai Engineering و Hyundai Engineering and Construction کرة جنوبی و Enter Engineering سنگاپور و کارخانة مذکور بر اساس تکنولوژی‌های شرکت های Sasol آفریقای جنوبی، Haldor Topsoe دانمارک و Chevron آمریکا انجام شده است.

شایان ذکر است درحاشیه برگزاری مراسم فوق، طرح جدید افزایش سه برابری ظرفیت مجتمع پتروشیمی‌شورتان نیز ارائه گردید. بر این اساس یک کارخانه جدید ارزش 1 میلیارد و 800 میلیون دلار در کنار کارخانه GTL ازبکستان با ظرفیت فرآوری 430 هزار تن نفتا، 380 هزار تن پلی اتیلن و پلی پروپیلن در سال ساخته خواهد شد. با تکمیل طرح مذکور نخستین کلاستر(زنجیره) تولید پتروشیمی در ازبکستان ایجاد می‌گردد و حجم تولید از 290 میلیون دلار کنونی به 1.8 میلیارد دلار آمریکا  تا سال 2025 افزایش پیدا می‌کند.

ازبکستان در رده سوم کشورهای تولید کننده گاز در کشورهای حوزه مشترک المنافع قرار دارد و در سال 2020 در حدود 50 میلیارد متر مکعب گاز تولید کرده است. عمده گاز تولیدی در داخل این کشور مصرف و بخش اندکی نیز صادر می‌گردد. این کشور در نظر دارد تا سال 2025 صادرات گاز طبیعی را به منظور فرآوری کامل در قلمرو این کشور و همچنین توسعه تولید محصولات با ارزش افزوده متوقف نماید. بر اساس پیش بینی‌ها و  برنامه ریزی‌های صورت گرفته تولید گاز ازبکستان در سال 2030 به میزان 66.1 و میزان مصرف به 56.5 میلیارد متر مکعب خواهد رسید.