توصیه‌های لازم برای سفر به کوبا

برخی نکات و توصیه هایی که مناسب است شهروندان کشورمان هنگام سفر به جمهوری کوبا بدانند و به کار گیرند به شرح زیر ارائه می گردد.

وضعیت همه گیری کرونا ویروس:

 کوبا در چند ماه گذشته با تزریق گسترده واکسن کرونا به شهروندانش تا اندازه زیادی به سطح مطلوب ایمنی جمعی نزدیک شده است. به گونه ای که در هفته‌های اخیر شمار مبتلایان به بیماری در روز به حدود 500 تن و شمار مرگ و میر روزانه بر اثر کرونا تک رقمی و حتی به صفر رسیده است. بر اساس برنامه ریزی مقام های بهداشتی، این کشور تا پایان آبان 1400 با تزریق واکسن کرونا به حدود 100 درصد جمعیت (به استثنای کودکان زیر 2 سال)، برنامه ایمنی بخشی به شهروندانش را به پایان رساند. همچنین، این کشور برنامه تزریق دوز یادآور به کارکنان بخش های خدمات گردشگری و پزشکی را در دستور کار دارد. 

با بازگشایی فرودگاه‌ها و بخش گردشگری به روی جهانگردان خارجی از تاریخ 24 آبان 1400، قرنطینه و ساعات منع آمد و شد به طور کلی برداشته شده است. با این حال استفاده همگانی از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی در مکان‌های عمومی الزامی است. مسافران ورودی به کشور کوبا ملزم به ارائه کارت دیجیتال واکسیناسیون (QR Code) به مسئولان مرزبانی کوبا می‌باشند و در صورت تزریق نکردن واکسن بایستی پاسخ آزمایش پی سی آر با اعتبار 72 ساعته به همراه داشته باشند. مقام های بهداشتی کشور در مبادی ورودی اقدام به نمونه گیری تصادفی از شماری از گردشگران و مسافران می‌کنند. هم میهنان گرامی در صورت داشتن برنامه سفر به کوبا، با توجه به کمبود اقلام بهداشتی مانند ماسک های یکبار مصرف و ژل و مایع ضد عفونی دست ها، بهتر است این موارد را با خود به همراه بیاورند.

ایمنی و امنیت:

اطلاع رسانی در باره عملیات ساخت و ساز در بزرگراه‌ها و یا جاده‌های کشور معمولا در محل و با گماشتن نیروهای پلیس و راهداری صورت می‌گیرد و روش ارتباطی ویژه ای برای پیش آگاهی در این باره در کوبا طراحی نشده است. به طور کلی، جاده‌ها و مسیرهای ارتباطی در این کشور حتی در مناطق دورافتاده و روستایی از امنیت چشمگیری برخوردار است و احتمال روبرو شدن با خطرهایی مانند تهدید جانی و یا سرقت از خودروهای عبوری نزدیک به صفر می‌باشد. درباره وضعیت خیابان‌ها و بزرگراه‌های درون شهری نیز می‌توان گفت کوبا یکی از امن ترین کشورهای قاره آمریکا به شمار می رود و احتمال روبرو شدن با خطر جانی و یا مالی حتی در تاریکی شب اندک است. مردم کوبا فرهنگ مدارا و صلح جویانه ای داشته و در کنار آن نیروهای پلیس نیز بر اوضاع نظارت مستمر و کاملی دارند. در این کشور گروه‌های تبهکار و قاچاقچی امکان فعالیت زیادی ندارند و این موضوع به افزایش امنیت کمک شایان توجهی کرده است.

با اینحال کسانی که به این کشور سفر می‌کنند لازم است نکات ایمنی را رعایت نموده و به ویژه مراقب احتمال کیف قاپی و یا سرقت پول و وسایل با ارزش در هنگام حضور در مکان‌های شلوغ مانند مرکز و یا مناطق حاشیه ای شهر باشند.

همچنین، در صورت اقامت در هتل و یا اقامتگاه‌ها مراقبت از اموال با ارزش، وسایل و مدارک توصیه می‌گردد. به طور کلی می‌توان گفت امکان زورگیری و سرقت همراه با خشونت اموال در کوبا اندک، اما امکان از دست دادن اموال با ارزش و پول نقد بخاطر غفلت و گذاشتن در معرض دید دیگر افراد وجود دارد.

سفر و جاده:

در کوبا با توجه به مشکلات بخش حمل و نقل عمومی و کمبودهای موجود در این زمینه، گزینه استفاده از حمل و نقل عمومی چندان فراگیر و در دسترس نمی‌باشد. همچنین، با توجه به مشکلات دیوانسالاری و روند اداری پیچیده و زمانبر، وارد کردن خودرو شخصی برای استفاده در مدت اقامت در آن کشور تقریبا کاری ناشدنی و نیازمند هزینه بسیار می‌باشد و در صورتی که این کار با موفقیت انجام شود برای خروج دوباره خودرو از کشور دشواری‌ها، موانع قانونی و دیوانسالاری پیچیده ای پیش رو قرار دارد. بنابراین، دولت کوبا برای حل این مشکل و نیز بخاطر سامانه حمل و نقل عمومی ضعیف در این کشور، اجاره خودرو به گردشگران خارجی را در دستور کار قرار داده است. بنابراین، برای استفاده از خودروهای اجاره ای در کوبا تنها مدرک مورد نیاز گواهینامه رانندگی بین المللی می‌باشد و یا در صورت در دسترس نبودن گواهینامه رانندگی می‌توان خودروهای اجاره ای را با راننده بومی‌ به خدمت گرفت. در کوبا بخاطر قانونمداری رانندگان و شمار نه چندان زیاد خودرو، آمار تصادف و سوانح جاده ای چندان بالا نیست و از این منظر کشور امنی به شمار می رود. در زمینه اطلاع رسانی درباره جاده‌ها تارنمای خاصی وجود ندارد و اگر نیاز به اطلاع رسانی در این باره باشد (به عنوان نمونه احتمال طوفان و یا سیل)، بخش های خبری رسانه‌های سراسری و یا روزنامه‌ها و تارنماهای خبری به آن می‌پردازند.

جاده‌ها و بزرگراه‌های کوبا در وضعیت نه چندان مناسبی قرار دارد و بخاطر گسترش این کشور در امتداد شمالی – جنوبی و فاصله زیاد انتهای دو سر این طیف (حدود 900 کیلومتر)، گردشگران خارجی معمولا پیش از ورود به کشور تصمیم می‌گیرند به کدام شهر می خواهند بروند و مدت اقامت خود را در آن شهر می‌گذرانند. البته میان‌ هاوانا پایتخت و شهر وارادرو قطب گردشگری کشور فاصله ای حدود 140 کیلومتری وجود دارد و این فاصله نسبتا کم، بسیاری از محدودیت های سفر در کوبا را از پیش رو بر می دارد.از نظر ایمنی جاده‌ها، شرایط کوبا نسبتا مناسب است و موضوع دیگری که به امن تر شدن جاده‌های این کشور کمک می‌کند رفت و آمد نه چندان پرشمار خودروها در جاده‌های این کشور می‌باشد.

تروریسم:

 در کوبا هیچ گونه گروه تروریستی فعالیت و یا امکان فعالیت ندارد و از این منظر کشوری بسیار امن بشمار می رود.

قوانین و مقررات گمرکی:

واردات هرگونه مواد خوراکی بدون بسته بندی کارخانه ای به کوبا ممنوع می‌باشد. در زمینه واردات محصولات دامی و یا گونه‌های گیاهی، این کشور قوانین و مقررات مربوط به بهداشت گیاهی و دامی‌بین المللی از جمله مقررات اتحادیه اروپا را اعمال می‌کند. واردات مواد مخدر، روانگردان و پیش سازهای مواد مخدر در هر نوع و شکل و برای هرگونه استفاده (از جمله استفاده شخصی) و نیز واردات سلاح و مواد منفجره به کوبا ممنوع می‌باشد و مجازات های سنگینی در قانون برای حمل این موارد پیش بینی شده است. صادرات برخی محصولات از کوبا به خارج کشور نیازمند کسب مجوزهای لازم از نهادهای قانونی است و برای انجام تجارت چمدانی (به عنوان نمونه سیگار برگ) این نکته را باید در نظر داشت که از کالاهای مشمول یارانه مخصوص فروش در داخل و تهیه شده در بازار سیاه نباشد.

گفتنی است؛ بخاطر کمبود کالاها در بازار کوبا، دولت این کشور معمولا به گردشگران خارجی در زمینه وارد کردن نیازمندی‌های خود به مواد خوراکی و دارویی در دوره اقامت در کوبا سخت گیری زیادی نمی‌کند. واردات تجهیزات الکترونیکی و مخابراتی به کوبا نیازمند کسب مجوز می‌باشد و برای پیشگیری از روبرو شدن با مشکل در گمرک و مرزهای ورودی به این کشور می‌توان به بخش مربوط به محدودیت های صادرات و واردات کالا به نشانی:

www.aduana.gob.cu//node/222

و یا تارنمای اطلاعات کلی درباره گردشگری و سفر به کوبا به نشانی:

www.directoriocubano.info/category/turismo/informacion

مراجعه شود. همچنین، با توجه به اینکه هر دو تارنمای یادشده به زبان اسپانیایی می‌باشد، برای دسترسی به اطلاعاتی در این زمینه به زبان انگلیسی، با جست و جویی ساده در فضای وب می‌توان اطلاعاتی غیر رسمی و کلی در این باره به دست آورد.

قوانین و عرف های محلی:

قوانین و عرف محلی ویژه ای در کوبا وجود ندارد و مانند هر کشور دیگری شهروندان خارجی به مانند شهروندان کوبایی موظف به احترام به قوانین و مقررات و نیروهای پلیس به عنوان نگهبان نظم و قانون می‌باشند. به طور کلی، در زمینه قوانین و عرف محلی حاکم بر کوبا باید این موارد را در نظر داشت:

• احترام به نظام سیاسی و قوانین و مقررات حاکم بر کشور و رهبران تاریخی و کنونی کوبا؛
• رفتار مودبانه و همراه با احترام متقابل در برخوردهای اجتماعی؛
• فضای حاکم بر جامعه کوبا مبتنی بر گفت و گو و تفاهم و راه حل های مسالمت آمیز برای اختلافات احتمالی می‌باشد.
• در زمینه پوشش هیچ گونه محدودیت خاصی مطابق با عرف و قانون جامعه وجود ندارد و داشتن پوشش اسلامی جریمه قانونی و یا قرار گرفتن در معرض نژادپرستی و تبعیض به دنبال ندارد.

مدارک مورد نیاز برای ورود:

شهروندان ایرانی برای ورود به کوبا نیاز به دریافت روادید دارند و برای این منظور بایستی به سفارت کوبا در تهران و یا نقاط دیگر مراجعه و با پر کردن فرم درخواست روادید، تحویل گذرنامه با دست کم شش ماه مهلت اعتبار، تهیه مدارک مورد نیاز (از جمله رزرو هتل و بلیت رفت و برگشت و گواهی تمکن مالی) و پرداخت هزینه، روادید این کشور را درخواست نمایند. همچنین، در شرایط کنونی همه گیری کرونا، مسئولان مرزبانی کوبا در مبادی ورودی به کشور کارت دیجیتال واکسیناسیون با امکان اعتبار سنجی (QR Code) را از مسافران ورودی درخواست می‌کنند. گفتنی است، از نظر مقام های بهداشتی کوبایی هر واکسنی که مورد تایید مقام های بهداشتی کشورهای مختلف باشد پذیرفتنی است و نیازی به تایید آن از سوی سازمان جهانی بهداشت نیست. در صورت نداشتن شناسنامه دیجیتال واکسن کرونا، بایستی نتیجه منفی آزمایش پی سی آر با اعتبار 72 ساعته برای ورود به کوبا ارائه گردد.

روادید گردشگری معمولا برای یک ماه صادر می‌شود. اقامت طولانی مدت (چند ماهه و یا چند ساله) در کوبا و کسب مجوز کار نیازمند طی روند پیچیده دیگری از جمله مشارکت با شهروندان کوبایی در یک نهاد و شرکت اقتصادی-بازرگانی، انجام سرمایه گذاری و یا ازدواج با شهروندان این کشور می‌باشد.

بهداشت و درمان:

مراکز بهداشت و درمان در کوبا به دو دسته ویژه شهروندان کوبایی و ویژه ارائه خدمات به شهروندان خارجی تقسیم می‌شود. در مراکز درمانی ویژه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به شهروندان خارجی کیفیت خدمات و رسیدگی به بیماران بالاتر است و به همان نسبت نیز هزینه‌های درمانی به ارزهای خارجی دریافت می‌گردد و مشمول یارانه‌های عمومی غیر مستقیم دولت کوبا نمی‌باشد. با این حال، در یکسال گذشته بخاطر افزایش فشارهای تحریمی آمریکا امکان تهیه دارو و یا تجهیزات پزشکی مورد نیاز حتی با وجود برخورداری از تمکن مالی با دشواری‌هایی روبرو شده است. بنابراین، لازم است افرادی که دارای بیماری خاص هستند هنگام سفر به کوبا داروهای خود را همراه داشته باشند. همچنین چنانچه احتمال بروز بیماری یا بازگشت بیماریهای مزمن داده می‌شود بهتر از است فعلا از سفر به کوبا خودداری شود. همچنین، در صورت بروز بیماری طی سفر می‌توان از مسئولان هتل ها و مراکز اقامتی و یا از شهروندان عادی (در زمان اقامت در خانه‌های اجاره ای) برای مراجعه به بیمارستان یا مراکز درمان کمک گرفت.

توصیه‌های مربوط به بلایای طبیعی:

 کشور کوبا بخاطر موقعیت جزیره ای آن در دریای کارائیب بیشتر با پدیده طوفان‌های دریایی و باران‌های سیل آسا روبروست که در زمان‌های ویژه ای از سال (بیشتر در تابستان) این پدیده طبیعی با شدت و ضعف رخ می دهد. در هنگام شکل گیری هسته‌های این گردبادهای دریایی و امکان بروز مخاطره، رسانه‌های سراسری کشور (از جمله تلویزیون ملی) به صورت گسترده به اطلاع رسانی در این باره می‌پردازند و هشدارهای لازم را صادر می‌کنند. همچنین، به علت پیوستگی جغرافیایی دریای کارائیب با ایالات متحده آمریکا و سایر کشورهای منطقه ، معمولا در زمان شکل گیری هسته اولیه گردبادهای دریایی و باران‌های سیل آسا، اخبار آن در رسانه‌های مطرح آمریکایی و دیگر کشورهای حوزه کارائیب با ذکر مناطق تحت تاثیر این پدیده جوی مورد پوشش خبری قرار می‌گیرد.

ارز رایج و توصیه‌های بازرگانی و اقتصادی:

ارز رایج در کشور کوبا پزوی این کشور با نام اختصاری (CUP) می‌باشد و ارزهای خارجی معتبر برای تبدیل به پزو در بانک های کوبایی شامل دلار کانادا، یورو، فرانک سوئیس، پوند انگلستان و ین ژاپن می‌باشد. همچنین، با توجه به دلاری شدن فروش بسیاری از کالاها، امکان خرید کالاها در این کشور با استفاده از کارت های بانکی بین المللی وجود دارد. در زمینه امکان خرید نقدی به ارزهای خارجی باید توجه داشت که مراکز دولتی از جمله هتل ها و بانک ها از دریافت اسکناس دلار آمریکا خودداری می‌کنند، اما می‌توان با کارت بانکی با موجودی دلار پرداخت هزینه‌ها را انجام داد. موضوع مهم دیگری که باید در نظر داشت تفاوت چشمگیر نرخ تسعیر ارز در مراکز رسمی‌با بازار آزاد است. در زمینه سرمایه گذاری و یا مشارکت با شهروندان کوبایی در پروژه‌های اقتصادی و بازرگانی، به هم میهنان گرامی‌توصیه می‌شود حتما در این زمینه با نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در هاوانا مشورت نمایند.

ارزیابی و اعتبار سنجی مزیت های کشور متوقف فیه:

شهروندان ایرانی ساکن کوبا در زمینه اقامت در این کشور با مشکلاتی روبرو هستند و بر خلاف بسیاری از کشورها حتی با سرمایه گذاری نیز نمی‌توان اقامت دائم و گذرنامه کوبایی را به دست آورد. مساله دیگری که در وضعیت کنونی کشور کوبا شهروندان ایرانی مقیم را با دشواری‌هایی روبرو ساخته، کمبود کالا در بازار این کشور و سختی‌های پیش رو در زمینه تامین نیازمندی‌های زندگی روزانه می‌باشد.

مهم ترین مسائل و مشکلاتی که اتباع ایرانی مقیم با آن مواجه هستند:

سطح آموزش پزشکی و رشته‌های زیست فناوری در کوبا بالا ارزیابی می‌گردد و در صورت علاقه مندی دانشجویان ایرانی می‌تواند گزینه مناسبی برای تحصیل در رشته‌های یاد شده باشد. البته، این گفته صرف نظر از مقایسه هزینه‌های دریافت آموزش پزشکی در کوبا با دیگر کشورها و به صورت کلی بیان شده و تصمیم گیری در این رابطه نیازمند بررسی دقیق تر و مقایسه ای امکانات، ظرفیت ها و هزینه‌های دریافت خدمات آموزشی در رشته‌های اشاره شده در کوبا با دیگر کشورها و نیز بررسی تایید مدارک دانشگاه‌های کوبا از سوی مراجع صلاحیتدار داخلی است.

باتوجه به اقدام شماری از شهروندان خارجی در سفر به کوبا به منظور مهاجرت به دیگر کشورها، لازم است شهروندان ایرانی توجه داشته باشند که امکان مهاجرت از طریق کوبا به کشورهای دیگر (مانند ایالات متحده آمریکا و یا کشورهای اروپایی) نزدیک به صفر می‌باشد. در سال های گذشته بسیاری از شهروندان دیگر کشورها از سر ناآگاهی با مشکلاتی در این باره روبرو شده اند و اکنون چند سال است که در وضعیت بلاتکلیفی و بدون آینده ای روشن در کوبا با مشکلات و سختی‌های زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.

ملاحظات:

ملاحظه ویژه ای درباره اقامت شهروندان ایرانی در کوبا و یا همکاری اقتصادی و بازرگانی با شهروندان کوبایی در حال حاضر مد نظر نیست. تنها نکته ای که باید در هنگام بررسی امکان سنجی سرمایه گذاری در کوبا در نظر داشت آنکه آیا قوانین و مصوبات جدید دولت کوبا درباره تسهیل سرمایه گذاری و انجام فعالیت اقتصادی در کشور، از منظر حقوقی شرایط و تضمین‌های مناسبی را برای محافظت از سرمایه گذاری و فعالیت اقتصادی شهروند خارجی در این جزیره کارائیبی را فراهم می آورد و یا خیر؟

نشانی و شماره تماس نمایندگی جمهوری اسلامی ایران:

 نشانی نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در هاوانا-کوبا: هاوانا، منطقه میرامار(پلایا)، خیابان پنجم، نبش خیابان 30 ، شماره 3002 - کد پستی 11300.

شماره‌های تماس: 72042950 - 72042675 - 72042597 ، پیش شماره کوبا (53+)

شماره تلفن همراه دسترسی کنسولی:

5359526000 +

نشانی تارنمای اینترنتی نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در هاوانا:

www.havana.mfa.ir