پیش درآمدی بر اجلاس سران مرکوسور

نشست سران مرکوسور در حالی قرار است در برزیل برگزار گردد که ظاهرا اختلافات نظر ایجاد میان دولت های اروگوئه و آرژانتین بر سر انعطاف پذیری و به روز رسانی بلوک به شرح زیر هنوز ادامه دارد.

مخالفت اروگوئه با کاهش تعرفه‌های خارجی مشترک مرکوسور

اروگوئه در جریان نشست "گروه بازار مشترک مرکوسور" که 24 و 25 نوامبر سال جاری برگزار شده بود، با پیشنهاد کاهش 10 درصدی تعرفه‌های خارجی این بلوک به مخالفت پرداخت. دولت لوئیس لاکاژه پو رئیس جمهور اروگوئه اعلام کرده است که رأی موافق به این پیشنهاد صرفا منوط به آن خواهد بود که سایر اعضاء متعهد به حمایت از ایجاد انعطاف پذیری در مرکوسور شوند، بطوریکه هریک (بدون نیاز به اتفاق نظر کلی در مرکوسور) بتوانند با کشورهای ثالث وارد مذاکرات تجاری شوند. این مذاکرات بخشی از گفت و گوهایی به حساب می آید که قرار است در اجلاس "شورای بازار مشترک" و اجلاس سران مرکوسور در روزهای 16 و 17 دسامبر در برازیلیا (با حضور روسای جمهور، وزرای خارجه و وزرای اقتصاد کشورهای عضو) انجام گیرد. دولت بولسونارو رئیس جمهور برزیل پنجم نوامبر گذشته در تصمیمی یکجانبه 10 درصد از تعرفه‌های وارداتی خود را (به استثنای برخی کالاها) کاهش داد. پائولو گوئدس وزیر اقتصاد برزیل در "سومین کنفرانس تجارت بین المللی و خدمات مرکوسور" در این رابطه اعلام کرده بود، کشورش در تلاش برای مهار تورم، تعرفه‌های وارداتی را به میزان 10 درصد کاهش می دهد که این کاهش تا 31 دسامبر سال 2022 اعمال خواهد شد. این کاهش شامل 87 درصد کل تعرفه‌های موجود می‌شود، چرا که پیشتر آرژانتین درخواست کرده بود بخش های حساس تجاری در مرکوسور اعم از خودرو و منسوجات از این کاهش معاف شوند.

تاکید وزیر خارجه اروگوئه بر صداقت بخشی به مرکوسور

فرانسیسکو بوستیشو وزیر خارجه اروگوئه در اظهاراتی قاطع تاکید کرد، موضع اروگوئه برداشتن شرایط بغرنج کنونی در ارتباط با مرکوسور است، بلوکی که به گفته وی نسبت به آینده آن مواضع مختلفی وجود دارد. وزیر خارجه اروگوئه پس از شرکت در گردهمایی که از سوی بانک توسعه آمریکای لاتین در پاناما برگزار شده بود، گفت: پیشنهاد اروگوئه برای به روزرسانی و صداقت بخشی به مرکوسور همواره مطرح شده است. وی با اشاره به نشست آتی مرکوسور در برازیلیا گفت، این نشست نباید ایجاد شگفتی و یا تقابل نماید، چرا که هریک از کشورهای این بلوک از موضع دیگری مطلع است. بوستیشو یادآور شد، تلاش اروگوئه برای ایجاد انعطاف پذیری در مرکوسور و اجازه به هریک از کشورهای عضو برای دستیابی به توافقات تجاری با کشورهای ثالث، مقاومت هایی را عمدتا در آرژانتین بوجود آورده است. برزیل نیز به نوبه خود ابتدا بدنبال کاهش تعرفه‌های مشترک خارجی مرکوسور بود و در ارتباط با آن نیز با آرژانتین به توافق رسیده بود، اما خودداری اروگوئه از همراهی با این طرح (چرا که پیشنهاد ایجاد انعطاف پذیری بدان اضافه نشده است) باعث شد که برزیل در یک تصمیم یکجانبه نسبت به کاهش نرخ تعرفه‌های تجاری برای اقلام مشخص وارداتی خود اقدام نماید. بوستیشو خاطرنشان کرد، چنین نبوده که روابط میان کشورهای مرکوسور همیشه گل و بلبل بوده باشد، بلکه تاریخ مرکوسور نشان داده که همواره اختلاف نظرهایی میان اعضاء وجود داشته و این بار نیز بدین گونه است. وی توضیح داد، اختلافات آن هنگام آغاز شد که اروگوئه متوجه شد زمان برای حرکت بسوی یک جهت گیری مشخص فرارسیده است. اما ما متقاعد شده ایم که هر چهار عضو مرکوسور چه مشترکا و چه بصورت انفرادی و مستقل بایست مسیر پیشرفت را در پیش بگیریم. اروگوئه مسیر خود را یافته و بر روی آن کار می‌کند. منظور بوستیشو در این ارتباط، انجام مذاکرات برای دستیابی به توافق تجارت آزاد با چین بود.

در گردهمایی بانک توسعه آمریکای لاتین در پاناما، مطالعه ای درباره شرایط کنونی تجارت و انسجام فرامنطقه ای در آمریکای لاتین ارائه گردید و طی آن مشخص شد برزیل و آرژانتین دو شریک بزرگ مرکوسور هستند که در منطقه بیش از سایرین به صورت بسته عمل می‌کنند. بوستیشو با این ملاحظه اتفاق نظر داشت و گفت، از آن آگاهیم، لذا تلاش می‌کنیم بسوی اهداف دیگری که اجازه پیشرفت به ما می دهند، حرکت کنیم. وزیر خارجه اروگوئه در این رابطه تاکید کرد: "مطالعه مذکور اهمیت انسجام در درون منطقه و در عین حال گشایش تجاری بسوی جهان را -به عنوان دو راهبرد در کنار هم و نه مجزا از یکدیگر-  مورد تاکید قرار می دهد، موضوعی که گویای قصد و نیت ما می‌باشد".

بوستیشو گفت: ما نه به یک بازار مشترک و نه به یک اتحاد گمرکی (فیمابین خود) نزدیک شده ایم و صرفا یک منطقه آزاد تجاری ناکاملیم و باید مسئولیت آن را برعهده بگیریم، به همین دلیل است که برای یافتن گشایشی که همه ما را ذینفع نماید، قدم نهاده ایم. بوستیشو متذکر شد: اگر یک مجموعه شراکتی تشکیل داده ایم، باید همگی در آن ذینفع باشیم، وگرنه بجای شراکت، کار به فریبکاری ختم خواهد شد. ما می خواهیم در حمایت از سعادت و کامیابی جمعی، جلوی آن را بگیریم.

در اجلاس آتی روسای دولت های مرکوسور در برازیلیا، بولسونارو ریاست دوره ای مرکوسور را به ماریو عبدو بنیتس رئیس جمهور پاراگوئه تحویل خواهد داد و همانگونه که پیشتر نیز متداول بوده است، قبل از اجلاس مذکور، نشست شورای بازار جنوب را خواهیم داشت که طی آن بطور مؤثر موضوعات حساس و نگران کننده مورد بحث و گفت و گو قرار می‌گیرند.

بوستیشو در بخش دیگری از اظهاراتش درباره راهبرد اروگوئه در ارتباط با مذاکرات با کشورهای ثالث برای تجارت آزاد، گفت: "گفته‌ها گفته شده اند و این مذاکرات در دست انجامند و ما پیشتر در این رابطه با شرکایمان صحبت کرده ایم و آنها از قصد ما مطلعند، اگرچه می‌توانند در این مقاصد با ما شریک نباشند."

وزیر خارجه اروگوئه در پاسخ به پرسشی درباره مذاکرات میان مرکوسور و اتحادیه اروپا خاطرنشان کرد، مرکوسور بایست صبر کند، چرا که گام بعدی را باید اروپا بردارد. بوستیشو توضیح داد، بسیار مشخص است که اروپاییان از موضوعات زیست محیطی نگرانند و نشانه‌هایی نیز از چگونگی برخورد برزیل در این ارتباط وجود داشته است. نمایندگان اتحادیه اروپا در سال 2020 امکان گنجاندن یک الحاقیه احتمالی به محتوای اصلی توافق را مطرح نمودند که البته در حال حاضر با توجه به اینکه مذاکرات همچنان در دست انجام است، هنوز مورد موافقت نهایی قرار نگرفته است. مرکوسور این امکان را قابل قبول می داند ولی در هر حال اعلام کرده که هرگونه درخواست اضافی (در متن سند)  باید برای تمام طرف ها لازم الاجرا باشد. بوستیشو با بیان اینکه اروگوئه دارای استانداردهای فوق العاده زیست محیطی همانند آلمان و فرانسه است افزود، اما از آنجایی که اروپاییان برزیل را مورد اشاره قرار داده اند، باید گفت که برخی اعضای اتحادیه اروپا نیز دارای مشکل هستند. اگر نگرانی واقعی در حمایت از محیط زیست وجود دارد، پس باید برای همه باشد. وزیر خارجه اروگوئه همچنین متذکر شد، الحاقیه مذکور اکتبر سال گذشته اعلام شده و ما همچنان در انتظار آن هستیم.

رئیس جمهور لاکاژه پو: به روز رسانی مرکوسور بیش از هر زمانی ضروری است

لوئیس لاکاژه پو رئیس جمهور اروگوئه به تازگی در کنفرانسی مطبوعاتی ضمن انتقاد از اقدام یکجانبه برزیل برای کاهش تعرفه‌های وارداتی خود خاطرنشان کرد، موضع اروگوئه طی بیش از یک سال و نیم گذشته واضح بوده و آن را نیز در تمام جلسات و گردهمایی‌ها اعلام کرده و همچنان بر آن تاکید می ورزد، بطوریکه پس از اقدام برزیل، مشخص شد که به روزرسانی در مرکوسور و انعطاف پذیری در این بلوک بیش از هر زمان دیگری ضروری است. رئیس جمهور اروگوئه تصریح کرد: "این کشور مطالعه امکان سنجی برای دستیابی به توافق تجارت آزاد را مشترکا با چین آغاز کرده است و این راهی است که تصمیم گرفته ایم در پیش بگیریم و ادامه دهیم."

پیش بینی می‌شود فضایی برای تماس های غیررسمی در بالاترین سطح با هدف اعمال فشار بر اروگوئه ایجاد شود تا این کشور را به منظور بازنگری در موضعش -که مانع از اتفاق نظر در میان سایر اعضاء می‌شود- مجاب نماید. اما تاکنون دولت انگیزه ای برای تغییر موضع نشان نداده و به علاوه درخواست سایر اعضاء را نیز برای بررسی این موضوع در آستانه نشست سران مرکوسور مردود خوانده است. اروگوئه معتقد است بحث و بررسی چنین موضوعاتی می‌بایست در "شورای بازار مشترک" که با حضور وزیران خارجه و اقتصاد کشورهای عضو این بلوک برگزار می‌گردد، مطرح می‌گردیده است.