نگاهی به وضعیت بخش صنعت در اسپانیا

بخش صنعت اسپانیا چه از نظر سهم در اقتصاد و چه از لحاظ میزان اشتغال، دومین فعالیت اقتصادی پس از بخش خدمات به شمار می رود. در سال 2019 میلادی 2 میلیون و 300 هزار شاغل در بخش صنعت درآمدی برابر 681 میلیارد و 318 میلیون یورو عاید این بخش کردند. بخش صنعتی اسپانیا از لحاظ فناوری‌های پیشرفته در خط مقدم قرار دارد. صنایع اسپانیا سازنده کالاهایی با فناوری پیشرفته مانند موتورهای هواپیما، ژنراتور و توربین‌های بادی، ماهواره و کانتینرهای انرژی می‌باشند.

در طول تاریخ، صنعت اصلی ترین موتور تحول در جوامع بوده و فاکتوری اصلی در پیشرفت و رفاه به شمار می رود. در کشورهای پیشرفته تر، صنعت به عنوان بخشی شناخته می‌شود که بیشترین تاثیر را در دراز مدت بر رقابت پذیری می‌گذارد. تاثیر بسزای صنعت بر دیگر بخش های اقتصاد، کیفیت بالای اشتغال در بخش صنعت و توانمندی بالای صنعت در ابتکار و ابداع که موجب تعمیم تکنولوژی به کل جامعه می‌شود، پتانسیل رشد را در دراز مدت افزایش می دهد.

بر اساس اعلام کمیسیون اروپا، بخش صنعت نقشی اساسی در پیشرفت و موفقیت قاره اروپا دارد زیرا 20% اقتصاد اروپا را تشکیل داده و 35 میلیون اروپایی به طور مستقیم در آن مشغول به کار هستند. 80% صادرات اتحادیه اروپا صنعتی است و اتحادیه اروپا اصلی ترین تامین کننده کالا و خدمات صنعتی در سطح جهان به شمار می رود.

بخش صنعت در کشور اسپانیا هنوز از رقم 20% تولید ناخالص داخلی مربوط به اتحادیه اروپا فاصله زیادی دارد و گزارش سال 2020 انستیتو ملی آمار اسپانیا نشان می دهد که سهم صنعت در اقتصاد اسپانیا برابر 14.7% بوده است. البته درباره این رقم باید در نظر داشت که در سال 2020 کل اقتصاد اسپانیا از جمله بخش صنعت تا حدود زیادی تحت تاثیر همه گیری کووید19 قرار داشته است.

بخش صنعت اسپانیا چه از نظر سهم آن در اقتصاد و چه از لحاظ میزان اشتغال، دومین فعالیت اقتصادی پس از بخش خدمات به شمار می رود. در سال 2019 میلادی 2 میلیون و 300 هزار اسپانیایی در بخش صنعت شاغل بودند که درآمدی برابر 681 میلیارد و 318 میلیون یورو عاید این بخش کردند. 82.3% از درآمد بخش صنعت اسپانیا در سال 2019 مربوط به صنعت تولید کالا (Manufacturing) بوده است. شاخه‌های فعالیت صنعتی اسپانیا که بیشترین درآمدزایی را در سال 2019 داشتند عبارتند از: صنایع غذایی 16.3% کل، تولید، حمل و نقل و توزیع انرژی برق 11.3% کل و تولید وسایل نقلیه موتوری  و انواع ادوات و دنباله بندها (تریلر و نیمه تریلر) 11.1% کل. بخش های صنعت اسپانیا که بیشترین اشتغال را ایجاد کردند نیز صنایع غذایی با 17.1% کل، تولید کالای فلزی به غیر از ماشین آلات و تجهیزات 11.1% کل و تولید خودروهای موتوری و انواع ترک بند با 6.9% کل بودند.

صنایع اسپانیا در بخش خارجی نیز نقش کلیدی ایفا می‌کنند. 33.4% فروش شرکت های بخش صنعت در سال 2019 به خارج از این کشور صادر شدند. از این میزان 22.1% به اتحادیه اروپا و 11.3% راهی دیگر مناطق جهان شد. شاخه‌های صنعت اسپانیا با بیشترین سهم در صادرات آن به ترتیب عبارتند از: کالای حمل و نقل که 74.3% آن صادر شد، وسایل نقلیه موتوری و انواع دنباله بند که 68.6% آن صادر شد و محصولات دارویی که 54.7% آن صادر شد. در مجموع، اقتصاد اسپانیا از بافت صنعتی متنوع، صادر کننده و با بهره وری بالا برخوردار است.

مسیر آینده پیش روی صنعت اسپانیا در سطح کلان از خطوط تعیین شده توسط اتحادیه اروپا در این باره پیروی می‌کند. اتحادیه اروپا اهدافی را برای توسعه بخش صنعت در کشورهای عضو آن تعیین نموده که محورهای اصلی آن انتقال اکولوژیک و دیجیتال سازی جهت افزایش تاب آوری اقتصاد در برابر چالش های پیش رو می‌باشند. به همین دلیل اسپانیا در طرح ملی ترمیم اقتصادی خود به این دو محور که هر دوی آن‌ها با صنعت ارتباط تنگاتنگ دارند، اولویت بخشیده است. بخش اعظم بودجه اختصاص یافته به صنعت، تجارت و جهانگردی در لایحه بودجه سال 2022 اسپانیا، که برابر 4 میلیارد و 831 میلیون یورو است، به اجرای این طرح اختصاص یافته و برای احیای صنعت، بهبود بهره وری، تسریع تحول صنعتی در دوره گذار اکولوژیک و دیجیتال سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بافت شرکت های صنعتی اسپانیا

بخش صنعتی اسپانیا از لحاظ فناوری‌های پیشرفته در خط مقدم قرار دارد. صنایع اسپانیا سازنده کالاهایی با فناوری پیشرفته مانند موتورهای هواپیما، ژنراتور و توربین‌های بادی، ماهواره و کانتینرهای انرژی می‌باشند. یکی از شرکت های مهم در این بخش ITP Aero، سازنده موتور و قطعات هواپیماست که نهمین شرکت این بخش در کل جهان به شمار می رود. در ماه سپتامبر سال 2021 شرکت رولز رویس از امضای توافق قطعی با ITP Aero خبر داد که شامل فروش 100% آن به ارزش تقریبی یک میلیارد و 700 میلیون یورو به Bain Capital می‌باشد که رهبری یک کنسرسیوم تشکیل شده توسط شرکت های باسکی و اسپانیایی را به عهده دارد. مقر اصلی ITP Aero در ایالت باسک و تعداد کارکنان آن در این ایالت 2.000 نفر و در سطح جهان 4.300 نفر می‌باشد. ITP Aero در پروژه‌های استراتژیک دفاعی و کنسرسیوم های کلیدی اروپا که سازنده موتور هواپیماهای دفاعی مانند موتور EJ200 برای یوروفایتر، موتور TP400، موتور MTR390-E مربوط به هلیکوپتر تیگره هستند نیز شرکت دارد. این شرکت باسکی از همه گیری کووید19 متضرر شده و در سال 2020 میزان درآمد آن با کاهشی 25 درصدی به 735 میلیون یورو رسید. بر اساس پیش بینی‌های این شرکت، درآمد آن در سال 2019 یعنی پیش از همه گیری کووید19 تا سال 2023 ترمیم نخواهد شد.

Sener مثال دیگر یک شرکت اسپانیایی فعال در زمینه تکنولوژی پیشرفته هوا و فضاست. در این گروه خصوصی مهندسی و تکنولوژی تاسیس شده در سال 1956، بیش از 2.350 شاغل حرفه ای در 19 دفتر در سراسر جهان کار می‌کنند. درآمد این شرکت در سال 2019 برابر 433 میلیون یورو بود و بیش از 275 تجهیزات و سیستم های کاربردی در ماهواره و خودروهای فضایی برای آژانس های فضایی آمریکا، اروپا، ژاپن و روسیه ساخته است.

در بخش انرژی نیز اسپانیا شرکت هایی با اهمیت بین المللی دارد که یکی از آن‌ها Power Electronics  تاسیس شده در سال 1987 فعال در بخش هایی مانند انرژی خورشیدی، ذخیره انرژی و انتقال برق می‌باشد. این شرکت با 3.000 کارمند در 50 کشور جهان در تکنولوژی ذخیره انرژی حرف اول را می زند. علاوه بر این موضوع، اولین تولید کننده اینورتر های خورشیدی (دستگاه‌های تبدیل کننده برق مستقیم به متناوب) در اروپا، آمریکا و اقیانوسیه است. این شرکت همچنین در 1.100 پروژه فتوولتائیک برای تامین برق در شبکه حضور دارد. اسپانیا سومین کشور اتحادیه اروپا در ساخت ژنراتورهای بادی و پنجمین در جهان است. 99% ژنراتورهای بادی ساخت اسپانیا صادر می‌شوند و صنایع انرژی بادی اسپانیا سازنده 12% کل ژنراتورهای بادی و قطعات یدکی آن در جهان می‌باشند. شرکت های Acciona Windpower و شرکت Ingeteam اسپانیا در این زمینه سرآمد هستند.

ساخت کشتی یکی دیگر از بخش های قوی صنعت اسپانیاست. اسپانیا دومین کشور اتحادیه اروپا و دهمین کشور جهان از لحاظ تعداد کشتی‌هایی است که قرارداد ساخت آن‌ها را بسته و یا تحویل داده است. در سال 2020، تعداد کشتی‌های در حال ساخت اسپانیا با رشدی 18 درصدی به 53 کشتی رسید که درآمد حاصل از آن‌ها بیش از 2 میلیارد یورو بود. شرکت دولتی ناوانتیا بیشترین نقش را در زمینه ساخت کشتی توسط اسپانیا دارد.

روند رشد صنعت اسپانیا در سال 2021

روند رشد صنعت اسپانیا در دو ماه اول سال 2021 همچنان ادامه مسیر منفی ناشی از تبعات همه گیری کووید19 را نشان داد. این رقم در ماه ژانویه 2.1%- و در ماه فوریه 2.3%- بود، اما در ماه مارس رشدی برای 13.3% داشت که در آوریل به 50.7%، در می‌به 26.2%، در ژوئن به 11.3%، در جولای به 3.3% و در آگوست به 2.0% رسید. بر اساس این آمار، صنعت اسپانیا طی 5 ماه متوالی (از آوریل تا سپتامبر) رشد ماهانه داشته که بیشترین میزان آن در ماه آوریل بیش از 50% بوده است.