پیوستن به یورو و نگرانی از افزایش قیمت ها در کرواسی

سایت «تی پورتال» با انتشار یک مطالعه تطبیقی در مورد کشورهایی که به یورو ملحق شده اند، موضوع افزایش قیمت ها و دستمزدها در این کشورها پس از الحاق به منطقه یورو را بررسی نموده است. بر اساس این گزارش در اغلب کشورهای مذکور سطح دستمزدها از سطح قیمت ها پیشی گرفته است.

کرواسی در مسیر دستیابی به هدف تعیین شده و الحاق به منطقه یورو در 1 ژانویه 2023 با دیدگاههای متفاوتی در داخل مواجه است و مردم در مورد این موضوع به اردوهای موافق و مخالف تقسیم شده اند. مخالفان کمپین "بیایید از کونای کرواسی محافظت کنیم" به‌راه انداخته و موافقان نیز از مزایای این الحاق می‌گویند.

آندری پلنکوویچ نخست وزیر کرواسی در تبیین مزایای معرفی یورو گفت با پذیرش یورو ، ریسک ارز و هزینه‌های مبادله از بین می رود، نرخ بهره کاهش می یابد، سرمایه گذاری‌های خارجی تشویق می‌شوند، فرصت های بیشتری در بازارهای سرمایه باز می‌شود و همه این موارد منجر به رشد رتبه اعتباری می‌شود. در چنین اقتصادی با سرعت بالا، مطمئناً مشاغل جدید و بهتری ایجاد می‌شود و دستمزدها افزایش می یابد.

با این حال، معرفی یورو همچنین به این معنی است که بزرگترین بانک های کرواسی تحت نظارت مستقیم فرانکفورت (محل مقر بانک مرکزی اروپا) قرار می‌گیرند و بانک ملی کرواسی بدون هیچ ابزار اساسی برای انجام سیاست و بازار پولی مستقل باقی می ماند.

مخالفان ادعا می‌کنند که پس از معرفی یورو، سطح زندگی شهروندان به دلیل افزایش قیمت ها کاهش می یابد. این البته اجتناب ناپذیر است. خود بوریس ووچیچ، رئیس بانک مرکزی کرواسی هم تایید کرد.

تجربیات اعضای «جدید» اتحادیه اروپا که یورو را در سال های اخیر به عنوان پول ملی معرفی کرده اند، بدون قید و شرط نشان می دهد که قیمت ها افزایش یافته است، اما نه آنقدر که موجب نگرانی باشد. به عبارت دیگر، شهروندان متقاعد شده بودند که قیمت محصولات و خدمات به طور قابل توجهی گرانتر از آن چیزی است که در واقع افزایش یافته است.

واقعیت این است که در سالهای اخیر دستمزدها نیز در کشورهای مشابه ("جدید" اتحادیه اروپا) کرواسی که یورو را پذیرفته اند افزایش یافته است، اما این را نمی‌توان به طور کامل به معرفی یورو نسبت داد، بلکه مهاجرت افراد جوان توانمند و کمبود نیروی کار در کشورها نیز موثر است.

 

تجربه اسلوونی

اسلوونی در اول ژانویه 2007 یورو را پذیرفت و در سالهای 2008 و 2009 تورم بیش از پنج درصد را ثبت کرد. در عین حال، تصور تورم، یعنی احساس شهروندان مبنی بر افزایش قیمت ها، 80  درصد بود. اما به زودی، از سال 2010 به بعد، تورم شروع به کاهش سالانه نسبت به زمان قبل از ورود یورو کرد، اما تصور تورم نزد مردم تا سال 2015، زمانی که درک و نرخ تورم واقعی تقریباً برابر است، بالا بود.

تحقیقات انجام شده توسط بانک مرکزی کرواسی بیان می‌کند که از زمان معرفی یورو در اسلوونی، رستوران‌ها، کافه‌ها، تعمیر کفش، تعمیر لوازم خانگی، خدمات حمل و نقل و خدمات تفریحی و ورزشی به طور قابل توجهی گران شده است. اما وقتی به تصویر بزرگتر نگاه می‌کنید و در بلند مدت، از معرفی یورو 15 سال پیش تا به امروز، قیمت ها حدود 26 درصد افزایش یافته ولی  دستمزد تا 48  درصد افزایش یافته است.

تجربه اسلواکی

دو سال پس از اسلوونی، اسلواکی به منطقه یورو پیوست. این کشور برعکس اسلوونی را تجربه کرد. در دو سال اول پس از ورود یورو، تورم ثابت ماند و همچنین درک آن تا سال 2011، زمانی که تورم واقعی با احساس تورم در حدود 40  به 5 درصد رسید. به طور کلی، از زمان معرفی یورو، قیمت ها 20  درصد افزایش یافت و دستمزد  54 درصد افزایش یافته است که در حد کافی برای غلبه بر رشد قیمت است.

تجربه استونی

استونی موردی مشابه اسلوونی است. یورو در سال 2011 با نرخ تورم بدون تغییر نسبت به سالهای گذشته (حدود پنج درصد) معرفی شد، اما حدود 80  درصد از مردم آن را احساس کردند که تا سال 2011 ادامه داشت، زمانی که کاهش درک و تورم متعادل شد. اما قیمت برخی از محصولات مانند خدمات آرایشگاه، پذیرایی، تفریح و تعمیرات مختلف افزایش چشمگیری داشته است. به طور کلی، از سال 2011 ، قیمت ها 25 درصد و دستمزد 74  درصد افزایش یافته است. بیشترین میزان در کشورهایی که ارز یورو را معرفی کرده اند.

تجربه لتونی

در سال 2014 یورو توسط لتونی معرفی شد و هیچ شگفتی از نظر تورم یا درک آن ایجاد نشد. از سال 2014 تا 2017، قیمت ها، درک تورم و تورم از صفر به پنج درصد افزایش یافت و احساس افزایش قیمت تقریباً در40 درصد مردم پدید آمد. اکنون قیمت ها طی پنج سال گذشته ده برابر شده و دستمزد آنها 67  درصد است. علاوه بر افزایش چشمگیر قیمت ها در آرایشگاه‌ها، رستوران‌ها و کلینیک های دندانپزشکی، لتونی افزایش زیادی را در قیمت تعمیرات لوازم خانگی ثبت می‌کند.

تجربه لیتوانی

یورو آخرین بار در سال 2015 توسط لیتوانی معرفی شد و از آن زمان دستمزد ناخالص در آن کشور 59 درصد و قیمت ها 10 درصد افزایش یافته است. درک تورم پس از معرفی یورو از 60  درصد به صفر رسید، اما در سالهای اخیر دوباره شروع به افزایش کرد و نرخ تورم به طور پیوسته در حال افزایش بوده است.از جمله خدماتی که به طور قابل توجهی گران شده اند، آرایشگاه، تعمیر ساختمانهای مسکونی، غذاخوری‌ها ذکر شده است، اما افزایش قابل توجهی در اجاره بهای مسکونی نیز وجود دارد.