تحولات صنعت پتروشیمی در مالزی

صنعت پتروشیمی مالزی با ساخت یک مجتمع پتروشیمی و یک مجتمع متانول در حال توسعه سریع در این بخش می‌باشد. این رشد در ظرفیت تولید؛ در دوران پر چالشی صورت می‌گیرد زیرا از یک طرف بازار منطقه تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا قرار دارد و از طرف دیگر رشد چشمگیر ظرفیت تولید پتروشیمی در چین میدان را برای رقبای نوظهور تنگ تر می‌کند. با این حال مالزی با بهره بردن از تولیدات متنوع و مهم برپایه ذخایر بزرگ انرژی، خود را در موقعیتی مطلوب در مقایسه با همتایان خود در منطقه قرار داده است.

مالزی با تأکید بر مزایای خاص خود مانند منابع خام اولیه، موقعیت جغرافیایی و بازار رو به رشد داخلی، همواره به دنبال جذب سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی‌بوده و این صنعت با ظرفیت های جدید برنامه ریزی شده و کارخانه‌های موجود و با توجه بیشتر به افزایش تنوع محصولات پایین دستی در حال توسعه است. بازار بزرگ و رو به رشد پتروشیمی این کشور باعث افزایش تولید شده ولی با این حال، خطرات منفی همچون محدودیت های عرضه مواد خام داخلی و عرضه بیش از حد در بازار آسیایی باقی می ماند که می‌تواند حاشیه‌های بازار را کاهش داده و جذابیت سرمایه گذاری در این بخش را کم کند. صنعت پتروشیمی مالزی در حال رشد است و بخش نفت و گاز این کشور به خوبی از آن کمک می‌گیرد. شروع عملیات کامل در پروژه پالایشگاه و توسعه پتروشیمی 16 میلیارد دلاری  جوهور (RAPID) در سال 2020 به دلیل مشکلات فنی بار دیگر به تأخیر افتاد و تاریخ شروع آن به 2021 تغییر پیدا کرد. در ابتدا قرار بود این پروژه تا پایان سال 2019 تکمیل و راه اندازی شود.

مجموعه RAPID”" بخشی از مجتمع نفتی بزرگتر بیست و هفت میلیارد دلاری به نام "پنگرانگ" می‌باشد که جزئی از برنامه بلند مدت مالزی برای رقابت با سنگاپور برای تبدیل شدن به قطب پالایش، تجارت و ذخیره سازی منطقه است. طبق برنامه 50 تا 70 درصد مواد اولیه خام پالایشگاه از عربستان تامین خواهد شد. به عنوان بخشی از این توافقنامه، شرکت آرامکو عربستان روزانه یکصد و پنچاه هزار بشکه مواد اولیه خام به این پروژه تحویل می‌دهد، و در عوض حق برداشت پنجاه درصدی تولید این پروژه شامل محصولات پالایش شده و پتروشیمی را دارد. با راه اندازی مجموعه پالایشگاه‌های RAPID تولید سوختهای پاک و محصولات پتروشیمی‌به میزان قابل توجهی افزایش می یابد و انتظار می رود هم تقاضای سوخت داخلی و هم صادرات مازاد را برآورده کند و این امر باعث می‌شود که مالزی برای اولین بار از سال 2008 به عنوان صادرکننده خالص سوختهای تصفیه شده تبدیل شود.

مالزی در مجموع 664,000 بشکه در روز ظرفیت تصفیه در شش پالایشگاه را دارد. شرکت دولتی پتروناس دارای سه پالایشگاه در ایالت های ملاکا و نگری سمبیلان در شرق شبه جزیره مالزی است و سه پالایشگاه باقی مانده در اختیار شرکت های خصوصی است. پالایشگاه نفت ملاکا واقع در ایالت ملاکا، زیر مجموعه شرکت پتروناس است و تا سال 2020 بزرگترین مجموعه کشور به لحاظ ظرفیت بوده است. شرکت پالایش Hengyuan با امکان پالایش روزانه 155,000 بشکه در شهر پورت دیکسون واقع شده است. این پالایشگاه زیر مجموعه یک شرکت بزرگتر چینی است. همچنین مجتمع پترون فیلیپین با یک پالایشگاه کوچکتر و  88,000 بشکه در روز در پورت دیکسون واقع شده که  مجهز به واحد تقطیر خام، واحدهای تصفیه ی هیدروژن  نفتا و نفت سفید می‌باشد.

افزایش بهره وری و گسترش تولیدات صنعتی طی سالهای اخیر منجر به بهبود عملکرد صادرات شده است. مالزی همچنان به دنبال جذب سرمایه گذاری خارجی میباشد، اما صنعت پتروشیمی در حال ارزیابی مجدد وضعیت رقابتی خود در بین کشورهای جنوب شرقی آسیا (ASEAN) و در مواجهه با تهدید ناشی از گسترش سریع صنعت چین است. صنعت پتروشیمی‌شرایط سخت تری در بازار دارد زیرا شاهد فشار برای کاهش  قیمت محصولات، ناشی از افزایش گسترده ظرفیت ها در آسیا و خاورمیانه است. برای حفظ حجم تولید، تولیدکنندگان مالزی باید هزینه‌های اولیه را محدود کنند. در شرایط افزایش رقابت پذیری در بازار جهانی، چشم اندازهای صنعت پتروشیمی مالزی بستگی به توانایی آن در حفظ و گسترش مزیت های رقابتی نسبت به کشورهای رقیب دارد.

اکثر پالایشگاه‌های مالزی برای پالایش نفت خام سبک و شیرین مطابق با  کیفیت نفت خام تولید شده دراین کشور بهینه شده اند. با این حال، پالایشگاه‌های جدید در حال بهینه سازی برای پالایش  هم نفت خام سبک مالزی و هم نفت خام سنگین از خاورمیانه هستند. گسترش بخش پالایشگاهی باعث رشد تولیدات پتروشیمی‌پایین دستی می‌شود. مالزی از مزایای خود در دسترسی به منابع اولیه محلی، موقعیت جغرافیایی و بازار رو به رشد داخلی استفاده  می‌کند.

شرکت دولتی Petronas و شرکت خصوصی Lotte chemical titan  بر صنعت پتروشیمی مالزی تسلط دارند. تیتان دو کارخانه از چهار کارخانه اتیلن کشور را اداره می‌کند که ظرفیت آن 1.1 میلیون تن در سال می‌باشد.

پروژه‌ها

پروژه پالایشگاه پتروشیمی‌پتروناس و برنامه توسعه پتروشیمی محور اصلی رشد این شرکت طی چند سال آینده خواهد بود. سرمایه گذاری 27 میلیارد دلاری شامل یک واحد پالایشگاه با ظرفیت تولید 300 هزار بشکه در روز و ظرفیت تولید محصولات پایین دستی به میزان 7/7 میلیون دلار خواهد بود. این پروژه قرار است از اواسط سال 2021 میلادی فعالیت خود را آغاز کند. همچنین دولت برنامه بلندپروازانه ای برای ساخت یک کارخانه متانول جدید با ظرفیت 5000 تن در روز تمرکز کرده است و قرار است این پروژه از سال 2023 در ایالت ساراواک فعالیت خود را آغاز کند.

زمان تکمیل ظرفیت(tpa) محصول تولیدی مکان نام پروژه   2018   92   Ethylene   جوهور   Lotte Chemical Titan 2018 170 Propylene جوهور Lotte Chemical Titan 2021 1,200 Ethylene جوهور RAPID 2021 600 Butadiene جوهور RAPID 2021 900 PP جوهور RAPID 2021 350 LLDPE جوهور RAPID 2021 400 HDPE جوهور RAPID 2021 800 MEG جوهور RAPID 2021 250 Isononanol جوهور RAPID 2023 1,825 Methanol ساراواک Sarawak Petchem Methanol Plant Project معلوم نیست 1,200 Ethylene ساراواک Lawas petrochemicals complex

پروژه پالایشگاه پنگرنگ در ایالت جوهور برای تولید بنزین و دیزل طراحی شده است که دارای استانداردهای  یورو 4 و یورو 5 است. با توجه به فاصله هفتصد کیلومتری شرق مالزی با ایالت جوهور که پروژه‌های موسوم به RAPID در آن واقع شده است، بازار این کشور به لحاظ جغرافیایی تقسیم شده است و پروژه‌های موجود در ایالت صباح می‌تواند راحت تر بازار اندونزی را پوشش دهد. کاهش تردد و حمل و نقل کشتی‌ها با توجه به همه گیری بیماری کرونا و به دنبال آن تقاضای سوخت کمتر، 500 هزار بشکه تولیدی در روز را در معرض خطر قرار داده است. جدا از پروژه‌های پتروناس در جوهور، قرار است ساراواک نیز شاهد افزایش ظرفیت متانول برای کسب درآمد از منابع گاز طبیعی باشد.