کشاورزی و دامپروری در جمهوری خودمختار نخجوان

جمهوری خودمختار نخجوان درصدد افزایش بهره‌وری در بخش‌های کشاورزی و دامپروری است و از این رو به سوی ایجاد مزیت در مسیر برندسازی و نیز افزایش توان صادراتی حرکت می‌نماید.

محصولات کشاورزی، سطح زیر کشت، میزان تولید و قیمت آن

طرح و برنامه‌های گوناگون در خصوص توسعه بخش کشاورزی در جمهوری خودمختار نخجوان اجرا می‌شود. در نتیجه حمایت دولت از کشاورزان،  بخش کشاورزی طی سال‌های اخیر توسعه یافته و مقدار تولید محصولات کشاورزی نیز بیشتر شده است.

کشاورزان جمهوری خودمختار نخجوان انواع مختلف محصولات کشاورزی از جمله غلات (گندم و جو)، سیب زمینی و سیفی جات (خیار، گوجه، فلفل، پیاز، بادمجان، ترپچه، انواع سبزیجات، سیر، هندوانه و غیره) کاشته و محصولات زیادی را تولید می‌کنند.

بر اساس گزارش رسمی از کمیته آمار جمهوری خودمختار نخجوان کشاورزان این جمهوری خودمختار سال گذشته (2020) در 36879 هکتار اراضی کشاورزی غلات کاشته بودند که 26294 هکتار آن گندم و 10586 هکتار جو بوده است و از این مقدار کشت انجام شده 115649 تن غلات برداشت شده است که 83851 تن آن گندم و 31825 تن جو می‌باشد. در سالجاری نیز (2021) کشاورزان جمهوری خودمختار نخجوان در 32721 هکتار اراضی غلات کشت نموده‌اند که 20930 هکتار آن گندم و 11791 هکتار جو است. 

یکی دیگر از بخش‌های کشاورزی که مردم جمهوری خودمختار نخجوان به آن توجه زیادی دارند کشت سیب زمینی است. بر اساس گزارش رسمی از کمیته دولتی آمار جمهوری خودمختار نخجوان کشاورزان در سال 2020 در شهرستان‌های مختلف این جمهوری خودمختار در 101 هکتار اراضی سیب‌زمینی کاشته و 1224 تن سیب‌زمینی تولید کرده‌اند.

دولت جمهوری خودمختار نخجوان هر سال غلات تولید شده (گندم و جو) را از کشاورزان خریده و در سیلوها نگهداری می‌کند. قیمت دولتی غلات هر سال متفاوت می‌باشد. سال گذشته (2020) دولت غلات را از کشاورزان به مبلغ هر کیلو 45-50 قپیک[1] خریداری می‌نمود. امسال (2021) قیمت آزاد گندم و جو در بازار 55-60 قپیک می‌باشد و دولت هر کیلوگرم گندم را 45 قپیک و هر کیلوگرم جو را 40 قپیک از کشاورزان خریداری می‌نماید.

دولت نخجوان برای کشت هر هکتار غلات مبلغ 40 منات یارانه و همچنین کمک هزینه سوخت به کشاورزان پرداخت می‌کند. ماشین‌آلات مکانیزه کشاورزی به ویژه کمباین به حد کافی در اختیار کشاورزان جمهوری خودمختار نخجوان قرار دارد. برخی از آن ماشین‌آلات کشاورزی شخصی بوده و برخی دیگر هم در اختیار شرکت کشاورزی نخجوان آگرولیزینگ می‌باشد که انواع خدمات کشاورزی برای کشاورزان را ارائه می‌دهند. اکنون در جمهوری خودمختار نخجوان 48 عدد یخچال میوه و تره‌بار وجود دارد که ظرفیت عمومی آنها 20900 تن می‌باشد.

دامپروری و تولیدات آن

انواع دام و طیور از جمله گاو، گاومیش، گوسفند، بز، مرغ، اردک، غاز و دیگر پرندگان خانگی توسط دامداران جمهوری خودمختار نخجوان پرورش می‌یابد. همچنین تعدادی استخر پرورش ماهی نیز وجود دارد. بر اساس آمار رسمی ‌کمیته دولتی آمار جمهوری خودمختار نخجوان تعداد دام و طیور در سال 2020 میلادی به شرح ذیل بوده است:

• گاو: 117689 رأس
• گوسفند و بز: 717880 رأس
• طیور: 1323980 قطعه

اکنون قیمت گوشت قرمز مخلوط در جمهوری خودمختار نخجوان هر کیلو 10 الی 13 منات بوده و گوشت قرمز خالص هر کیلو 15-16 منات می‌باشد. همچنین گوشت مرغ 4 الی 5 منات است.

دامداران جمهوری خودمختار نخجوان در سال 2020 حدود 15951 تن گوشت تولید کرده‌اند که 7337.5 تن آن گوشت گاو و گوساله، 5074.5 تن آن گوشت گوسفند و بز و 3539 تن آن گوشت مرغ بوده است.

پرورش زنبور عسل

مردم جمهوری خودمختار نخجوان به پرورش زنبورعسل نیز مشغول هستند. دولت جمهوری خودمختار نخجوان نیز حمایت لازم جهت افزایش تعداد کندوهای زنبورعسل را انجام داده و برای این کار وام‌های بلندمدت ارائه می‌کند. بر اساس گزارش رسمی ‌کمیته دولتی آمار جمهوری خودمختار نخجوان در پایان سال 2020 در جمهوری خودمختار نخجوان 99935 کندوی زنبور عسل وجود داشته و پرورش‌دهندگان زنبورعسل در سال گذشته 1485 تن عسل طبیعی تولید کرده‌اند.

وزارت کشاورزی جمهوری خودمختار نخجوان با همکاری وزارت فرهنگ هر سال یکبار جشنواره عسل برگزار کرده و پرورش‌دهندگان زنبورعسل مستقیما در آن مشارکت می‌کنند و ضمن ارائه محصولات خود، به فروش مستقیم آن تولیدات می‌پردازند.

باغداری

باغداری نیز در جمهوری خودمختار نخجوان فعال بوده و انواع درختان میوه و نهالستان‌های مختلف وجود دارد. باغداران نخجوانی غالبا درختانی از قبیل سیب، گلابی، زردآلو، گیلاس، به، بادم، گردو، فندوق، شفتالو، هلو و غیره پرورش می‌دهند. بر اساس آمار رسمی ‌کمیته دولتی آمار جمهوری خودمختار نخجوان باغداران این جمهوری خودمختار در سال 2020 از 5333.8 هکتار باغ، 52518 تن انواع میوه برداشت کرده‌اند. باغداران جمهوری خودمختار نخجوان در امر کشت انگور نیز فعالیت داشته و بر اساس گزارش رسمی ‌کمیته آمار در سال گذشته از 1518.5 هکتار باغ انگور 16885 تن محصول به دست آمده است. 

کشت توتون و تنباکو

در دوران شوروی سابق کشاورزان جمهوری خودمختار نخجوان به کشت توتون مشغول بودند ولی بعد از فروپاشی شوروی و استقلال جمهوری آذربایجان کشت توتون افت کرده و این محصول کاشته نمی‌شد. در سال 2018 شرکت جهان تنباکو که در ترکیب جهان هلدینگ فعالیت دارد و به تولید سیگار مشغول است، کشت توتون را راه‌اندازی کرده و بیشتر مردم شهرستان‌های بابک و کنگرلی در این زمینه فعالیت می‌کنند. کشاورزان جمهوری خودمختار نخجوان در سال 2020 در اراضی شهرستان‌های بابک و کنگرلی در 31 هکتار اراضی توتون کاشته و 40.7 تن محصول به دست آورده‌اند. کشت توتون در سال 2021 نیز ادامه داشته و کشاورزان مزارع توتون را افزایش داده‌اند.

ارزش کل تولید سالانه محصولات کشاورزی و دامی

بر اساس گزارش رسمی‌ کمیته آمار دولتی جمهوری خودمختار نخجوان کشاورزان و دامداران نخجوانی در سال 2020 مبلغ 537584.8 هزار منات (316 میلیون و 226 هزار و 352 دلار) انواع محصولات کشاورزی و دامی ‌تولید کرده‌اند.

[1] . صد قپیک برابر با یک منات و هر دلار برابر با 1.7 منات می‌باشد.