آشنایی با فعالیت بازار بورس مالزی

در این مطلب به معرفی اجمالی بورس مالزی، ساختار و نحوه فعالیت آن پرداخته شده است.

امروزه بازارهای سرمایه نقش و سهم بسزایی در اقتصاد کشورها ایفا می‌کنند. افرادی که دارای مازاد نقدینگی هستند به این بازار به عنوان محلی مطمئن برای سرمایه گذاری مراجعه کرده و آن را در اختیار افرادی قرار می دهند که نیاز به نقدینگی دارند و به این ترتیب جریان نقدینگی ایجاد می‌شود که طرفین از آن منتفع می‌گردند. با این سازوکار ایجاد شده بازار سرمایه مکان مناسبی جهت تجمیع سرمایه و یکپارچه سازی سرمایه‌های ناچیز و جزئی خواهد بود. بازار سرمایه در مالزی نیز قدمتی نسبتا طولانی داشته و در این مطلب نگاهی داریم به گذشته و نیز ساختار فعلی بازار بورس در این کشور.

بورس مالزی که قبلا به عنوان بورس اوراق بهادار کوالالامپور[1] شناخته میشد فعالیت خود را از سال 1930 آغاز کرده است و همزمان انجمن کارگزاران سهام سنگاپور به عنوان یک سازمان رسمی اوراق بهادار در مالزی تاسیس شد ولی از سال 1960 بود که معاملات عمومی سهام آغاز شد که دارای دو هیئت مدیره یکی در مالزی و دیگری در سنگاپور بود و در سال 1965 با جدا شدن سنگاپور از مالزی، بازار بورس سهام به مالکیت مالزی کار خود را مستقلا آغاز کرد. سازمان بورس مالزی به عنوان یکی از بزرگترین مراکز مبادلات سهام در منطقه آسه آن شناخته میشود. این سازمان برای رسیدن به چشم اندازهای پیش روی خود در آینده تمرکز خود را بر حفظ سود سهام داران و نیز برآورده کردن تعهدات خود در قبال ایجاد فرصت های تازه وجدید و نیز افزایش حجم سرمایه گذاری کرده است. بورس مالزی به بیش از نهصد شرکت کمک میکند که در پنجاه فعالیت اقتصادی تولید سرمایه کنند و تعداد کل سهام های منتشر شده در شش ماهه اول سال 2021، عددی معادل 809,026,821 را نشان می‌دهد. MESDAQ ( بورس اوراق بهادار مالزی) که از سال 2009 با نام جدید [2]ACE  فعالیت میکند در واقع یک بازار حامی مالی برای شرکتها در اندازه‌های مختلف که چشم انداز رشد دارند، طراحی شده است و یا بازارLEAP  برای شرکتهای کوچک و متوسط نوظهور تشکیل شده است. بازار بورس مالزی به عنوان یک بازار فراگیر، دسترسی آسان به سرمایه گذاری محصولات و خدمات را فراهم کرده و با متصل کردن فعالان داخلی و خارجی بازار، طیف گسترده ای از فرصت ها را برای سرمایه گذاری و رشد مهیا کرده است.

همچنین در راستای اینکه مالزی تلاش دارد خود را به عنوان پیشرو در معرفی بازارهای متعارف و سازگار با شریعت اسلام معرفی نماید؛ سازمان بورس این کشور نیز اولین بستر سرمایه گذاری مطابق با شریعت را معرفی و اجرا نموده است به طوریکه که تلاش دارد نوآورانه ترین مبادله‌ها را مطابق با شریعت ارائه دهد. بورس مالزی همچنین بزرگترین مرکز تجارت جهانی روغن پالم بوده و قرارداد آتی روغن نخل خام، مدتهاست که به عنوان معیار قیمت گذاری جهانی صنعت روغن نخل شناخته میشود. مالزی در سال 2014 با معرفی شاخصFTSE4GOOD  که یک معیار جهانی عملکرد شرکت ها در زمینه محیط زیستی و اجتماعی است تلاش کرده شرکتهایی را که در مالزی در این زمینه‌ها امتیاز بالایی کسب کردند معرفی و برجسته نماید. همچنین در سال 2015 بورس مالزی به طرح بورس سهام پایدار سازمان ملل متحد پیوست. این نهاد مالی در مالزی همچنین برای آشنایی هرچه بیشتر مردم با بورس و نحوه انجام معاملات در آن در سال 2020 اقدام به راه اندازی یک پلتفرم آموزش الکترونیکی [3] کرده که در آن آموزش و یادگیری غیر رسمی اما جامع را در سه زمینه بازار سهام، بازار مشتقات و بازار بورس اسلامی ارائه میدهد. بورس اوراق بهادار نیز محلی است که شرکتها میتوانند سرمایه خود را افزایش دهند تا بدین وسیله تجارت خود را توسعه دهند.

در خصوص سازوکارهای خرید و فروش در این بازار می‌توان گفت که خرید سهام یک شرکت موجود در بورس از طریق عرضه اولیه عمومی صورت میگیرد و اطلاعات وضعیت مالی شرکت از طریق سازمان بورس مالزی در دسترس است. قبل از اینکه شخص بتواند اقدام به معامله سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس مالزی بکند باید نزد یکی از کارگزاران بورس حساب معاملاتی ایجاد نماید. خرید و فروش سهام علاوه بر شرکتهای کارگزاری از طریق معامله گران دارای گواهی نیز میتواند صورت بگیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر از نحوه معاملات در بازار به لینک زیر مراجعه نمایید.[4]

میزان سهام عرضه شده در بازار و تعداد سهامداران آن به تفکیک در جدول زیر آمده است.

دسته بندی سهامداران تعداد سهامداران تعداد سهام عرضه شده درصد سهام عرضه شده مالزیایی   خارجی مالزیایی خارجی مالزیایی                  خارجی شخصی 20,032 385 11,920,317 4,313,797 13.83 0.53 بانک ها و شرکت های مالی 61 2 69,670,287 841,400 8.61 0.1 شرکت های سرمایه گزاری و موسسات خیریه 8 - 185,700 - 0.02 0.0 شرکتهای صنعتی و تجاری 241 12 18,653,943 1,504,350 2.31 0.19 موسسات دولتی 2 - 240,885,851 - 29.78 0 کارگزار بورسی یا مالک اسمی سهام (Nominees) 4,573 404 209,708,367 151,327,827 25.92 18.71 مجموع 24,918 803 651,039,465 157,987,356 80.47 19.53

قوانین حاکم بر بازار بورس مالزی را می‌توان در شش قانون خلاصه کرد که به ترتیب عبارتند از: قانون بازار و سرمایه (2007)، قانون سپرده گذاران اوراق بهادار ( 1991)، قانون کمیسیون اوراق بهادار (1993)، قوانین شرکتها ( 1965)، قوانین شرکتهای دریایی (1990) و قوانین شرکتهای مالی و خدماتی لابوان (2010).

بورس مالزی براساس این قوانین که به تصویب مجلس این کشور رسیده است، اداره میشود.

اقتصاددانان مالزی چند نقش مهم را برای بورس این کشور در زمینه صنعت و اقتصاد در نظر می‌گیرند که عبارتند از:

 1- فراهم کردن تسهیلات و قوانینی برای معاملات سهام در مالزی،

2- بهبود تسهیلات برای تشویق و افزایش سرمایه گذاری در صنعت،

3- خرید و فروش اوراق بهادار که موجب افزایش سرمایه شرکت ها میشود،

4- ارایه اطلاعات دقیق سهام به سرمایه گذاران،

5- جذب نقدینگی سرگردان و وارد کردن آن به صنعت،

6- کنترل سیاست های شرکتهای بزرگ،

7- یک شاخص کلی از تغییرات سرمایه گذاری و همچنین شاخصی برای نشان دادن سطح موقعیت اقتصادی کشور،

8- پایداری پول ملی و جلوگیری از تورم،

9- توسعه پروژه‌های اقتصادی 

10- افزایش ظرفیت های اقتصادی.

شرکتهای تابع بورس مالزی نیز نقش بسزایی در افزایش درآمد اقتصادی ایفا می‌کنند که از جمله می‌توان به این شرکتها اشاره داشت: 1- سازمان اوراق بهادار (مبادله اوراق بهادار)، 2- شرکت مشتقات بورس (معاملات بورس و معاملات آتی)، 3- شرکت بین المللی مبادلات مالی لابوان (اداره معاملات و مبادلات مالی دریایی)، 4- اوراق قرضه بورس مالزی (آماده سازی و راه اندازی سامانه‌های مبادلات در بازار بورس ثانویه)، 5- اداره سپرده گذاری سازمان بورس (کنترل و نگهداری سپرده‌ها)، 6- خدمات اسلامی‌بورس مالزی (اداره کلیه مشاغل و فعالیت های بازار اسلامی‌که زیر نطر بورس تاسیس شده). بورس مالزی و شرکتهای تابع آن طیف وسیعی از خدمات برجسته مانند بازار اوراق بهادار، سرمایه گذاری‌های اسلامی و نیز خرید و فروش سهام، سرمایه گذاری در املاک، سرمایه گذاری در پروژه‌های بزرگ راه سازی و غیره ارائه میدهند. در چارت زیر ساختار سازمانی بورس مالزی آورده شده است.

همچنین در جدول زیر به ترتیب بیست شرکت بزرگ موجود در بازار بورس مالزی به لحاظ ارزش بازاری که در سال 2021 تهیه شده است در جدول زیر اشاره شده است.

 (اعداد بر حسب میلیارد رینگیت)

رتبه نام شرکت زمینه فعالیت ارزش بازار سود سهام سود خالص 1.         MALAYAN BANKING BERHAD بانکداری 31/95 03/51 72/6 2.         PUBLIC BANK BERHAD بانکداری 52/81 30/20 14/5 3.         PETRONAS CHEMICALS GROUP BERHAD نفت و گاز 32/64 36/14 59/1 4.         TENAGA NASIONAL BERHAD تامین شبکه برق 91/56 98/43 62/3 5.         IHH HEALTHCARE BERHAD لوازم بهداشتی 74/45 40/13 85/205(میلیون) 6.         TOP GLOVE CORPORATION BERHAD دستکش و .... 67/42 24/7 98/6 7.         CIMB GROUP HOLDINGS BERHAD بانکداری 16/42 19/17 15/1 8.         PRESS METAL ALUMINIUM HOLDINGS BERHAD تولید آلومینیوم 75/41 54/7 58/0 9.         HONG LEONG BANK BERHAD بانکداری 24/38 78/4 5/2 10.      MAXIS BERHAD اپراتور 06/36 96/8 36/1 11.      AXIATA GROUP BERHAD مخابراتی 65/33 58/24 82/1 12.      DIGI.COM BERHAD اپراتور 12/33 15/6 15/1 13.      NESTLE (M) BERHAD مواد غذایی 82/31 41/5 57/541(میلیون) 14.      PETRONAS GAS BERHAD نفت و گاز 90/31 59/5 27/2 15.      HARTALEGA HOLDINGS BERHAD صنعت کائوچو و دستکش 05/31 69/6 9/2 16.      SIME DARBY PLANTATION BERHAD مواد غذایی 84/30 08/13 47/1 17.      MISC BERHAD حمل و نقل دریایی 49/30 4/9 38/1 18.      PPB GROUP BERHAD هلدینگ سرمایه گزاری 63/26 19/4 36/1 19.      IOI CORPORATION BERHAD روغن نخل 77/25 8/7 28/1 20.      MR. DIY BERHAD لوازم منزل 17/25 56/2 35/0

تمام معاملات در بازار بورس مالزی در روزهای دوشنبه تا جمعه از ساعت 8:30 صبح الی 12:30 و مجدد از ساعت 14 الی 17 انجام میشود.

در چارت زیر همچنین ساختار نظارتی بر بازار بورس آمده است.

[1] KLSE

[2] Access, Certainty, Efficiency

[3] https://www.bursaacademy.bursamarketplace.com/en/home

[4] https://www.bursamalaysia.com/trade/trading_resources/derivatives/trading_procedures