فعالیت های استخراج منابع معدنی به ویژه طلا در جمهوری دموکراتیک کنگو

طی چند دهه گذشته ، دولت های آفریقا با جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی قابل توجه ، محدودیت های موجود در صنایع معدنی خود را برداشته و آن‌ها را خصوصی کرده اند. در نتیجه ، صنعت معدن این قاره تحت سلطه شرکت های فراملی مانند Glencore ، AngloAmerican و Barrick Gold قرار گرفته است.

در کنار این غول های سازمانی که عمدتا فراتر از توانایی و کنترل رسمی دولت های آفریقا فعالیت می‌کنند ، صنعت معدن در مقیاس کوچک با عملیات استخراج با اشکال عمدتا ساده اکتشاف ، استخراج دستی ، پردازش و حمل و نقل به کار خود ادامه داده است. تقریباً یک چهارم از عرضه جهانی طلا ، قلع و تانتالوم (تانتالم فلزی انتقالی براق، سخت، کمیاب و به رنگ آبی خاکستری است و به دلیل عدم واکنش تانتالم با مایعات بدن، در وسایل جراحی و پیوندها به کار می‌رود و کانی‌های تانتالم در استرالیا، برزیل، کانادا، جمهوری دموکراتیک کنگو، موزامبیک، نیجریه، پرتقال و تایلند استخراج می‌شوند)  توسط معدنکاران محلی  و در مقیاس کوچک تولید می‌شود. در سال 2019 ، حدود 10 میلیون نفر در بخش جنوب صحرای آفریقا در این صنعت مشغول به کار بودند.

خصوصی سازی گسترده معدن و روی آوردن به سرمایه گذاری مستقیم خارجی درگیری با این کارگران محلی معادن ایجاد کرده است. آنها آواره شده و شرکت های بزرگ با کمک نیروهای دولتی آن‌ها را به حاشیه رانده اند.

در تحقیقات اخیر مستقل در پرونده استان کیوو جنوبی در جمهوری دموکراتیک کنگو نشان داده شده است که چگونه ائتلاف بین سرمایه شرکت های خارجی و دولت کنگو روندهای محلی استفاده از فناوری و تشکیل سرمایه را متوقف کرده است و پتانسیل و نقش مهمی‌که معدن کاری در مقیاس کوچک در جوامع محلی و اقتصادهای آفریقایی ایفا کرده است، توسط شرکت های فراملی برهم زده می‌شود. استخراج منابع معدنی به صورت دستی توسط جمعیت محلی مهم ترین منبع معیشت پس از کشاورزی در استان کیووی جنوبی است. صدها هزار شاغل در این استان تخمین زده می‌شود که مرتبط با استخراج دستی معادن وجود دارد که سالانه 4800 کیلوگرم طلا تولید می‌کند اما تقریباً تمام آن به صورت غیررسمی‌ تولید و از کشور قاچاق می‌شود. در سال 2020 ، این مبلغ معادل ارزش بازار حدود 265 میلیون دلار بود در حالی که ارزش کل تولید طلای کنگو سالانه تقریباً 2 میلیارد دلار است . از حدود 265 میلیون دلار طلای استخراج شده دستی در کیووی جنوبی در سال 2020 ، تحقیقات نشان داده است که معدن کاران و بازرگانان کنگو در مقیاس کوچک بین 90 تا 95 درصد - 240 میلیون تا 250 میلیون دلار کسب کردند. این برآورد براساس داده‌های نظرسنجی و دفترچه ثبت مالی جمع آوری شده از کارگران و مدیران معادن در سال های 2009-2010 ، 2015 ، 2016 و 2017 است. استخراج کنندگان از گودال های زیرزمینی ، آبرفت ها و بستر رودخانه‌ها طلا استخراج می‌کنند. در کامیتوگا ، بزرگترین شهر معدنی کیووی جنوبی ، مته‌ها و حفاران در چاله‌هایی با عمق حداکثر 100 متر به دنبال طلا می‌گردند.

در خارج از چاله‌ها ، سنگ معدن استخراج شده با استفاده از ترکیب جیوه آسیاب و فرآوری می‌شود. این طلا به بازرگانان محلی فروخته می‌شود و آنها به نوبه خود به بازرگانان اصلی که بیشتر تولید طلا را به کشورهای همسایه قاچاق می‌کنند ، می فروشند. سپس این طلاها به مقاصدی مانند دبی برده می‌شود. با این وجود ، شرکت های فراملی با ارزش ترین و مهم ترین منابع معدنی استراتژیک را به صورت کاملا صنعتی جمع و استخراج کنندگان صنعتگر محلی را مجبور به رانده شدن به مناطق حاشیه ای و کم بهره تر می‌کنند. طبقه پایین کارگران معادن مانند حمل و نقل و حفار ماهانه بین 56 تا 136 دلار، کارگران ماهر مانند کارگران چوب ، ماشین‌های حفاری و سایر ماشین آلات مرتبط ماهانه بین 116 تا 180 دلار، مدیران فنی و سرپرستان تیم ماهانه بین 172 تا 412 دلار درآمد دارند و مدیران حفاری موفق می‌توانند ماهیانه بین 764 تا 1670 دلار سود کسب کنند. معامله گران کوچک ماهانه بین 200 تا 400 دلار درآمد کسب می‌کنند ، در حالی که معامله گران اصلی درآمد بسیار بیشتری دارند و ماهانه چندین هزار دلار درآمد به دست می آورند. مدیران و بازرگانان حفاری و ماشین آلات از سود خود در کشاورزی و دامداری ، املاک و مستغلات ، تجارت ، حمل و نقل و فعالیتهای تولیدی غیر معدنی (مانند ساخت آجر) سرمایه گذاری و نیز کالاهای مصرفی ، مواد ساختمانی و مواد غذایی را برای فروش مجدد به کشور وارد می‌کنند. آنها هم چنین در تولید طلا سرمایه گذاری مجدد می‌کنند که سرمایه گذاری در فناوری‌های تولید و مکانیزاسیون را به دنبال دارد. در نتیجه ، استخراج دستی در کیووی جنوبی مثمر ثمر واقع شد و حدود سال 2010 ، مدیران حفاری متوجه کاهش کیفیت سنگ معدن استخراج شده در Kamituga شدند. در پاسخ ، آنها ماشین آلاتی را معرفی کردند که سنگ های بزرگ را به صورت پودر ریز خرد می‌کند. در ابتدا از تانزانیا وارد می‌شد و در نهایت در کارگاه‌های محلی تولید گردید و اجازه داد گودال های فرسوده دوباره وارد چرخه تولید شوند.  مدیران و بازرگانان کنگو در کامیتوگا فرآیندی از استخراج نیمه مکانیزه طلا را اداره کرده اند که همه آن بر اساس ماشین آلات ساخت محلی بوده است. با این حال ، مشکل عمده این بوده است که آنها در منطقه ای استراتژیک تحت امتیاز شرکت چند ملیتی Banro Corporation مستقر در کانادا کار می‌کردند. از سال 2000 ، بانرو 12 مجوز بهره برداری در حدود 3000 کیلومتر مربع در سراسر کیوو جنوبی داشته است ، از جمله یک مجوز در Kamituga، مجوزهای Banro هرگونه استخراج دستی و در مقیاس کوچک در زمین‌های خود را غیرقانونی می دانست. در ابتدا این کار را در Kamituga تحمل می‌کرد ، اما وقتی ماشین آلات استخراج وارد چرخه تولید معدنکاران کوچک شد ، نگرش آن تغییر کرد. بانرو مکانیزاسیون را به عنوان تخریب رسوبات موجود در معادن خود به مراتب سریعتر از روش های سنتی استخراج صنعتگران دانست.

در پاسخ ، در اوایل سال 2013 بانرو اتهاماتی را علیه صاحبان ماشین آلات سنگ زنی در Kamituga مطرح کرد و توانست با پشتیبانی ارتش و پلیس محلی توسط کارگزاران ایالتی آنها را صاحب شود. تا سال 2017 ، هیچ پرونده ای برای این امر وجود نداشت تا این که رئیس انجمن معدنچیان در Kamituga این مسئله را منعکس کرد. در سال 2019 ، این شرکت دارایی‌های خود را با صندوق سرمایه گذاری چینی Baiyin International Investment تقسیم کرد و مدیر عامل آن با ارسال نامه ای به وزارت کار کنگو خواستار تعلیق کلیه قراردادهای کارگری به دلایل و شرایطی خارج از کنترل شرکت شد. در همان سال ، فلیکس تشیسکدی به عنوان رئیس جدید دولت  جمهوری دموکراتیک کنگو و تئو نگوآبید جه کاسی Theo Ngwabidje Kasi  به عنوان فرماندار جدید کیووی جنوبی منصوب شدند. کنگو دارای سابقه طولانی در همکاری شرکت های ایالتی و معدنی برای سرکوب معدن داران محلی و مقیاس کوچک در کیووی جنوبی است و این از دهه 1970 در رژیم های مختلف سیاسی اتفاق افتاده است.

بانک جهانی به ارتقای مزایای بالقوه استخراج صنعتی به رهبری شرکت های بزرگ جهانی در سراسر آفریقا معتقد است و به آن ادامه می دهد. ادبیات استخراج معادن آفریقا به طور متمرکز مشغول این موضوع بوده است که چگونه شرکت های آفریقایی می‌توانند در زنجیره‌های ارزش معدن کاران صنعتی به رهبری شرکت های خارجی ادغام شوند؟ با این حال دولت های آفریقایی شروع به ترک این نسخه و مقابله با شرکت های استخراج معادن خارجی می‌کنند. این تغییر ممکن است نشان دهنده یک گسست ایدئولوژیک با گذشته و ظهور گزینه‌های دیگری برای یک مدل مخل باشد.

منبع گزارش :

https://roape.net/2021/03/09/struggles-over-value-suppression-of-locally-led-capital-accumulation-in-the-congo/

https://allafrica.com/stories/202104121068.html