مسیر پروژه خط لوله گاز تاپی در افغانستان
طول خط لوله گاز تاپی که قرار است گاز ترکمنستان را به کشورهای افغانستان، پاکستان و هندوستان صادر نماید، در مجموع بالغ بر 1814 کیلومتر است که 774 کیلومتر آن در افغانستان کشیده خواهد شد. از طریق این خط لوله در دو سال نخست بهره برداری، دو میلیارد متر مکعب گاز به افغانستان صادر می‌گردد. از سال سوم میزان صادرات گاز به 5 میلیارد متر مکعب افزایش خواهد یافت. برای تأمین امنیت مسیر تاپی در افغانستان بالغ بر 9 تا 11 هزار نفر مشغول بکار خواهند شد. این خط لوله از پنج استان هرات ، فاراب ، نیمروز ، هلمند و قندهار افغانستان گذشته و گاز ساکنان این مناطق را تامین می نماید. قرار است 85 درصد از هزینه‌های احداث خط لوله گاز تاپی توسط دولت ترکمنستان و 15 درصد مابقی آن توسط دولت های سه کشور دیگر تامین گردد.
پروژه خط لوله تاپی قرار است گاز ترکمنستان را از حوزه " گالکینیش " ، ( به معنای رستاخیز ) در جنوب این کشور به سه کشور فوق الذکر انتقال دهد. ذخایر این حوزه گازی بالغ بر ۱۶ تریلیون متر مکعب برآورد شده و کار استخراج آن نیز حداقل به پنج سال وقت نیاز دارد. طول خط لوله تاپی از ابتدا تا انتها، حدود 1814 کیلومتر میباشد (در برخی از گزارش ها 1735 کیلومتر ذکر شده) که 774 کیلومتر آن در افغانستان کشیده خواهد شد ( برخی از منابع آنرا 735 کیلومتر ذکر کرده اند ). پس از پایان ایجاد خط لوله و آغاز بهره برداری از آن، در دو سال نخست بهره برداری، دو میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان به افغانستان صادر می‌گردد و از سال سوم میزان صادرات گاز تا 5 میلیارد متر مکعب در سال افزایش خواهد یافت.
براساس اطلاعات منتشر شده، پروژه خط لوله گاز تاپی در ابتدای شروع به کار ، بالغ بر دوازده تا چهارده هزار موقعیت شغلی را در افغانستان ایجاد خواهد کرد. این پروژه در زمان احداث حدود 50 هزار موقعیت شغلی در این کشور بوجود می آورد. برای تأمین امنیت مسیر تاپی در افغانستان نیز بالغ بر نه تا یازده هزار نفر مشغول بکار خواهند شد که این امر نیز در ایجاد اشتغال در افغانستان از اهمیت بالایی برخوردار است.
خط لوله گاز تاپی از پنج استان افغانستان عبور نموده و گاز آنها را تامین خواهد کرد. این استان‌ها عبارتند از:
- استان هرات با 3.027 میلیون نفر جمعیت
- استان فاراب با 925 هزار نفر جمعیت
- استان نیمروز با 156 هزار نفر جمعیت
- استان هلمند با 1.44 میلیون نفر جمعیت
- استان قندهار با 1.37 میلیون نفر جمعیت.
رسانه‌های ارتباط جمعی ترکمنستان با اشاره به مزایای فراوانی که ایجاد خط لوله گاز تاپی برای افغانستان به همراه خواهد داشت ، اعلام کرده اند که دولت افغانستان به منظور تسهیل فعالیت‌های تجاری خود در نظر دارد مبادرت به ایجاد هشت بندر خشک در کشور نماید که نیمی از آنها در مسیر پروژه خط لوله تاپی قرار دارند. این چهار بندر خشک قرار است در آقینه در استان فاراب ، اسلام قلعه در استان هرات ، بندر خشک چامان Spin-Boldak در استان قندهار و تورغندی در استان هرات تاسیس شوند.
ترکمنستان قرار است 85 درصد از هزینه احداث خط لوله گاز تاپی را در کشورهای مسیر این پروژه تامین نماید و کشورهای افغانستان، پاکستان و هند نیز 15 درصد مابقی هزینه احداث خط لوله گازی را متقبل خواهند شد. خبرهای منتشره در خصوص روند ایجاد خط لوله گاز تاپی در داخل ترکمنستان، حاکی از آنست که دولت این کشور عزم خود را برای اتمام ایجاد این خط لوله تا سپتامبر 2021 جزم کرده و علیرغم مشکلات ناشی از کاهش درآمدهای ارزی ، تمام تلاش خود را برای پایان لوله گذاری تا مرز افغانستان بکار خواهد بست.
براساس برخی از گزارش های منتشره در خصوص ایجاد خط لوله گاز تاپی، ساخت این خط لوله در افغانستان از سال 2018 آغاز شده ولی تحقیقات میدانی این امر را تائید نمی‌کند، هرچند امکان شروع مطالعات امکان سنجی در این پروژه وجود دارد. خوشبینانه ترین پیش بینی‌ها ، بر پایان پنج ساله ایجاد خط لوله گاز تاپی در افغانستان تاکید دارند.رسانه‌های ارتباط جمعی ترکمنستان اعلام کرده اند که با احداث خط لوله گاز تاپی، حدود 15 درصد از جمعیت افغانستان که در مسیر این پروژه قرار دارند، بتدریج خواهند توانست از مزایای گاز طبیعی ترکمنستان بهره مند شوند.
ترکمنستان در نظر دارد علاوه بر احداث خط لوله انتقال گاز تاپی، به ایجاد خط انتقال برق 500 کیلووات ساعت تحت عنوان تاپ نیز مبادرت نماید. این خط انتقال، برق ترکمنستان را به کشورهای افغانستان و پاکستان صادر خواهد کرد.علاوه بر خط لوله گاز تاپی و خط برق تاپ، دولت ترکمنستان در برنامه‌های اعلامی خود برای آینده نزدیک، بر ایجاد سیستم خط مخابراتی فیبر نوری تاپ ( ترکمنستان- افغانستان – پاکستان ) ، اتوبان تاپ ( ترکمنستان- افغانستان - پاکستان) و راه آهن تاپ ( ترکمنستان- افغانستان- پاکستان ) تاکید کرده است که بنوعی نشان از افزایش فعالیت های اقتصادی این کشور در افغانستان و پاکستان دارد.
شایان ذکر است که براساس موافقتنامه عشق آباد منعقده در سال 2010 ، خط لوله انتقال گاز طبیعی تاپی با مشارکت بانک توسعه آسیایی احداث و در یک دوره 30 ساله، سالانه تا 33 میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان را از میدان گازی گالکینیش به سوی هند انتقال خواهد داد.
منبع:
https://business.com.tm/tm/post/6657