اخبار اقتصادی ازبکستان (نیمه دوم بهمن ماه 1399)

مهم‌ترین اخبار و تحولات اقتصادی ازبکستان در نیمه دوم بهمن ماه 1399 که در رسانه‌های این کشور انتشار یافته به شرح ذیل است.

اخبار و تحولات  اقتصادی خارجی

حضور هیأت ازبکستان در اجلاس شورای اتحادیه اقتصادی اوراسیا

هیأت ازبکستان به سرپرستی عبدالله عارف اف نخست وزیر این کشور در اجلاس نوبتی شورای بین دولتی اتحادیه اقتصادی اوراسیا و همایش بین‌المللی Digital Almaty در شهر آلماتی قزاقستان شرکت کرد. در اجلاس نخست وزیران اتحادیه اقتصادی اوراسیا مسائل گسترش همکاری اقتصادی و بازرگانی، رفع موانع فعالیت بازار داخلی و توسعه ظرفیت‌های همگرایی در برخی حوزه‌های اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت.

نخست وزیر ازبکستان در سخنرانی خود در همایش بین‌المللی Digital Almaty گزارشی از برنامه‌های دولت ازبکستان برای توسعه اقتصاد دیجیتال در این کشور ارائه کرد. در حاشیه این اجلاس و همایش، ملاقات‌های دوجانبه با نخست‌وزیران کشورهای روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و بلاورس داشت. در دیدار با نخست‌وزیر روسیه موضوع نهایی‌سازی اسناد جهت امضا در هنگام سفر شوکت میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان به روسیه، برگزاری دومین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری بین روسیه و ازبکستان در سطح نخست وزیران دو کشور و افزایش تبادلات تجاری تا 10 میلیارد دلار مورد بررسی و تأکید قرار گرفت.

ملاقات آنلاین معاون نخست‌وزیر ازبکستان با وزیر سرمایه‌گذاری عربستان سعودی

در این دیدار طرفین روند اجرای توافقات حاصل شده در سفر اخیر هیأت عربستان سعودی به ازبکستان در ماه ژانویه 2021 و همچنین مسائل تدوین و اجرای پروژه‌های مشترک جدید در زمینه‌های تجارت، گردشگری، انرژی و صنعت شیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در این مذاکرات پیشنهادات جدید در مورد همکاری در ایجاد کلاسترهای صنعتی در زمینه‌های نساجی، کشاورزی و داروسازی مطرح و بررسی شد.

علاوه بر آن طرفین مسائل آماده‌سازی اجلاس نوبتی کمیسیون مشترک و برگزاری اجلاس شورای تجاری ازبکستان – عربستان سعودی و مراسم‌های معرفی ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در ازبکستان در شهرهای مختلف عربستان سعودی را بررسی کردند.

انتخاب معاون نخست وزیر ازبکستان به عنوان رئیس هیأت‌مدیره بانک توسعه اسلامی

سردار عمرزاق اف معاون نخست‌وزیر و وزیر سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی جمهوری ازبکستان به عنوان رئیس هیأت‌مدیره گروه بانک توسعه اسلامی انتخاب شد. لازم به ذکر است که نماینده ازبکستان برای نخستین بار به این پست انتخاب شد. یادآوری می‌شود که سردار عمرزاق اف در ماه اکتبر 2020 به عنوان معاون رئیس هیأت‌مدیره بانک اروپایی بازسازی و توسعه انتخاب شده بود.

ملاقات آنلاین معاون نخست‌وزیر ازبکستان با رئیس بانک توسعه اسلامی

در ملاقات آنلاین سردار عمرزاق اف معاون نخست وزیر و وزیر سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی ازبکستان با بندر حاجر، رئیس بانک توسعه اسلامی، مسائل مربوط به وضع کنونی اجرای پروژه‌های مشترک و گسترش مشارکت متقابل سودمند، از جمله امکانات اجرای پروژه‌های جدید اجتماعی در زمینه‌های آموزش و بهداشت بررسی شد. علاوه بر آن طرف‌ها مسائل عملی مربوط به سازماندهی و برگزاری 46مین اجلاس سالانه هیأت‌مدیره بانک توسعه اسلامی در سال جاری 2021 در ازبکستان (با حضور 3 هزار نفر از نمایندگان 57 کشور عضو بانک و سازمان‌های بین‌المللی و مؤسسات بین‌المللی مالی)، سفر رئیس بانک توسعه اسلامی ‌به ازبکستان در ماه ژوئن سال جاری جهت پوشش خبری گسترده این رویداد را مورد بررسی قرار دادند.

مسائل مربوط به همکاری ازبکستان و بانک توسعه اسلامی در اجرای پروژه احداث راه‌آهن مزار شریف–کابل–پیشاور مورد بررسی جداگانه طرفین قرار گرفت. رئیس بانک توسعه اسلامی ضمن تأیید مطابقت پروژه مذکور با سیاست بانک مذکور در حوزه همکاری‌های منطقه‌ای گفت اجرای موفقیت‌آمیز این پروژه عامل کلیدی توسعه اقتصادی پایدار مناطق آسیای مرکزی و آسیای جنوبی خواهد شد.

آغاز دور نوبتی مذاکرات ازبکستان و اتحادیه اروپا در مورد بخش تجاری موافقتنامه مشارکت و همکاری

هفتمین دور مذاکرات ازبکستان و اتحادیه اروپا در مورد بخش تجاری موافقتنامه مشارکت و همکاری گسترده با حضور هیأت‌های طرفین به سرپرستی بدرالدین عابداف معاون وزیر سرمایه‌گذاری‌ها و تجارت خارجی جمهوری ازبکستان و «تیمو هامارنا» کفیل رئیس بخش همسایگان جنوبی، خاورمیانه، ترکیه، روسیه و آسیای مرکزی اداره کل تجارت کمیسیون اروپا دوشنبه 20 بهمن 1399 به صورت کنفرانس ویدیویی آغاز شد. مذاکرات 5 روزه مذکور در 24 بهمن 1399 پایان خواهد یافت.

ملاقات معاون نخست‌وزیر ازبکستان با وزیر خارجه و رئیس نهاد ریاست جمهوری افغانستان

در مذاکرات آنلاین سردار عمرزاق اف معاون نخست‌وزیر و وزیر سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی جمهوری ازبکستان با محمد حنیف اتمر وزیر امور خارجه و محمد شاکر کارگر رئیس نهاد ریاست جمهوری اسلامی افغانستان در 25 بهمن 1399 مسائل زیر مورد بررسی و توافق قرار گرفت:

• روند اجرای نقشه راه اجرای پروژه احداث راه‌آهن مزار شریف–کابل–پیشاور.
• روند اجرای پروژه احداث خط انتقال برق سرخان – پل خمری.
• جذب شرکت‌های ازبکستان به عنوان پیمانکار در اجرای چند پروژه در حوزه توسعه زیربنای حمل و نقل در افغانستان.
• جذب فعال بازرگانان دو کشور به فعالیت‌های مشترک سرمایه‌گذاری و بازرگانی و سازماندهی سفر هیأت بازرگانان افغانستان به ترمذ برای مذاکرات با طرف ازبکی.
• جذب شرکت‌های خصوصی ازبکستان به اجرای پروژه‌های مشترک در حوزه‌های معادن، نفت و گاز، انرژی، خودروسازی، نساجی، کشاورزی، آبیاری، تولید ماشین‌آلات کشاورزی در افغانستان.
• ایجاد تسریع در تدوین موافقتنامه تشویق و حمایت متقابل از سرمایه‌گذاری‌ها و موافقتنامه پیشبرد تجارت متقابل و امضای آنها در آینده نزدیک.
• تدوین و تصویب برنامه‌های آموزشی ویژه در رشته‌های ساختمان، مدیریت راه‌آهن، انرژی و کشاورزی برای متخصصین افغانی.

انتصاب کارشناس ترک به عنوان مشاور وزیر تجارت خارجی ازبکستان (در صورت صلاحدید میتواند حذف گردد)

عمر بیلِن مدیر کل وزارت صنعت و فناوری‌های ترکیه به عنوان مشاور وزیر سرمایه‌گذاری‌ها و تجارت خارجی جمهوری ازبکستان منصوب شد. پیش‌بینی می‌شود این کارشناس ترک از نیمه دوم ماه فوریه 2021 کار خود را در ازبکستان آغاز کند.

اعطای اعتبار 25 میلیون دلاری ترکیه به بانک کشاورزی ازبکستان

در پایان مذاکرات آنلاین مسئولین بانک کشاورزی ازبکستان و بانک صادرات و واردات ترکیه موافقتنامه تخصیص اعتبار 25 میلیون دلاری به بانک کشاورزی ازبکستان جهت خرید ماشین‌آلات و تجهیزات ساخت ترکیه به امضا رسید.

برنامه شرکت هواپیمایی آسمان جهت برقراری پرواز به ازبکستان

در مذاکرات معاون تجاری رئیس شرکت هواپیمایی آسمان ایران (Iran Aseman Airlines) و مدیر اجرایی شرکت گردشگری Persian Gulf Tourism ایران با مدیر کل توسعه حمل و نقل هوایی وزارت ترابری جمهوری ازبکستان و معاون رئیس شرکت فرودگاه‌های ازبکستان (Uzbekistan airports) در مسائل تجارت و توسعه گردشگری در 21 بهمن 1399 مسائل راه‌اندازی پروازهای منظم و اختصاصی بین ازبکستان و ایران بررسی شد. معاون رئیس شرکت هواپیمایی آسمان اعلام نمود که شرکت مذکور در نظر دارد در ابتدا پروازهای اختصاصی در مسیر تهران–تاشکند و تهران–بخارا راه‌اندازی کند و پروازهای مزبور را از ماه مارس سال جاری آغاز و بعدا این پروازها را به پروازهای منظم تبدیل کند.

سرمایه‌گذاری شرکت ایرانی در صنایع شیمیایی ازبکستان

در مذاکرات نمایندگان شرکت گروه صنایع شیمیایی غروی جمهوری اسلامی ایران با خیرالله بازاراف استاندار فرغانه مسائل اجرای پروژه احداث مجموعه شیمیایی (در زمینه تولید کود و مکمل‌های غذایی طبیعی برای دام) به ارزش 15.2 میلیون دلار در منطقه آزاد اقتصادی قوقان در استان فرغانه بررسی شد.

ملاقات مجازی معاونان نخست‌وزیر ازبکستان و تاجیکستان

در ملاقات مذکور طرفین مسائل مربوط به روابط دو کشور در زمینه‌های بازرگانی، تعاون صنعتی، حمل و نقل، منابع آب و بانکی-مالی را بررسی و در موارد زیر توافق شد:

• توسعه روابط تعاون صنعتی میان شرکت‌های صنعتی دو کشور برای تولید و عرضه محصولات تکنولوژیک مورد تقاضا در بازارهای منطقه و کشورهای ثالث.
• اجرای پروژه‌های مشترک در نصب سیستم اتوماتیک کنترل مصرف برق در شرکت‌های صنعتی تاجیکستان و ایجاد سیستم اتوماتیک کنترل از دور روشنایی معابر.
• ایجاد شرایط افزایش میزان مبادلات تجاری به 1 میلیارد دلار در سال از طریق رفع موانع موجود و تأمین ورود آزاد کالاهای ازبکستان و تاجیکستان به بازارهای دو کشور و افتتاح هرچه زودتر مراکز تجاری دو کشور در دوشنبه و تاشکند.
• همکاری در مدرن‌سازی تأسیسات آبی تاجیکستان با استفاده از کمک مالی و فنی سازمان‌های بین‌المللی مالی و کمک‌کننده و ایجاد مکانیزم تأمین انتقال به موقع آب از سدهای تاجیکستان به ازبکستان.
• تشکیل کارگروه مشترک متشکل از مسئولین وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مربوطه دو کشور برای نظارت بر حسن اجرای توافقات حاصل شده بین دو کشور، بررسی ظرفیت‌های موجود و تهیه و ارائه پیشنهادات در مورد به کارگیری امکانات استفاده نشده.
• تدوین و تصویب نقشه راه پیشبرد ابتکارات مشترک در مورد همکاری در زمینه‌های سرمایه‌گذاری، اقتصادی، بازرگانی، حمل و نقل و منابع آب و انرژی.

همکاری ازبکستان با فائو

جمشید خواجه اف وزیر کشاورزی جمهوری ازبکستان و ولادیمیر رحمانین مدیر کل سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد سه شنبه 28 بهمن 1399 در حاشیه سفر هیأت ازبکستان به مجارستان در بوداپست ملاقات نموده، اولویت‌های همکاری بین ازبکستان و فائو را بررسی و اسناد زیر را امضا کردند:

• برنامه چارچوبی کشوری بین جمهوری ازبکستان و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد برای سال‌های 2025-2021 به ارزش 17 میلیون دلار.
• موافقتنامه پروژه‌ای در بازسازی و توسعه تولید سیب‌زمینی در ازبکستان
• موافقتنامه پروژه‌ای در تحکیم سیستم‌های پایدار خواربار با کمک نشانه‌های جغرافیایی.
• موافقتنامه پروژه‌ای در حمایت از تولید و مدیریت برنج.
• موافقتنامه پروژه‌ای در حمایت از اجرای سیاست فراگیر کشاورزی.

سفر هیأت ازبکستان به مجارستان

هیأت جمهوری ازبکستان به سرپرستی سردار عمرزاق اف معاون نخست ‌وزیر و وزیر سرمایه‌گذاری‌ها و تجارت خارجی جمهوری ازبکستان در سفر به مجارستان و دیدار با مقامات این کشور دورنمای همکاری در زمینه‌های سرمایه‌گذاری، اقتصادی، بازرگانی، فرهنگی و انسانی و همچنین امکانات گسترش همکاری میان محافل بازرگانی دو کشور را مورد بررسی قرار دادند. از جمله طرف‌ها با تأکید بر اهمیت جذب شرکت‌ها و فناوری‌های پیشرفته مجارستان به حوزه‌های دامپروری، کشاورزی، صنایع شیمیایی، داروسازی و غذایی ازبکستان، اظهار داشتند که شورای تجاری ازبکستان-مجارستان که تأسیس خواهد شد می‌تواند نقش مهمی را در این امر ایفا کند. طرف‌ها همچنین چشم‌اندازهای همکاری مجارستان با کشورهای آسیای مرکزی و همکاری ازبکستان با گروه ویشگراد که از 1 ژوئن 2021 ریاست آن به مجارستان منتقل می‌شود را نیز بررسی کردند. در حاشیه این سفر ششمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور و همچنین همایش تجاری مشترک ازبکستان و مجارستان مقامات دو کشور و بیش از 50 شرکت در زمینه‌های ماشین‌سازی، صنایع خواربار، داروسازی، تبدیل میوه‌ها و سبزیجات، کشاورزی، نساجی، دامپروری و گردشگری برگزار گردید. در پایان اجلاس موافقتنامه تأسیس شورای تجاری ازبکستان – مجارستان بین اتاق‌های بازرگانی و صنایع ازبکستان و مجارستان، یادداشت تفاهم برقراری روابط خواهرخواندگی بین استان تاشکند ازبکستان و استان پِست مجارستان، یادداشت تفاهم تبادل تجربه و اطلاعات در حوزه‌های انرژی تجدیدپذیر و توسعه زیربنایی بین وزارت توسعه نوآورانه جمهوری ازبکستان و کلاستر صنعتی ArchEnerg International Cluster مجارستان و اسناد دیگر امضا شد.

تحولات اقتصادی داخلی

دستورات جدید رئیس جمهور ازبکستان جهت توسعه گردشگری داخلی و زیارتی

شوکت میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان طی فرمانی برنامه اقدامات در جهت توسعه گردشگری داخلی و زیارتی در این کشور را تصویب کرد که مهمترین موارد پیش‌بینی شده در آن به شرح زیر می‌باشد:

• راه‌اندازی پروازهای منظم داخلی فرغانه–اورگنچ، ترمذ– اورگنچ، قرشی–اورگنچ و افزایش تعداد قطارهای اندیجان–خیوه، راه‌اندازی قطارهای جدید ترمذ–قرشی– خیوه، خیوه–اورگنچ–نوکوس و ترمذ–قرشی–سمرقند
• جبران بخشی از هزینه‌های گردشگری داخلی
• تمدید مزایای مالیاتی و تعرفه‌ای پیش‌بینی شده برای شرکت‌های فعال در حوزه گردشگری تا 31 دسامبر 2021
• تصویب برنامه افزایش گردشگران داخلی در واحدهای میراث فرهنگی
• تصویب برنامه ایجاد شرایط لازم برای افزایش تعداد گردشگران در ازبکستان
• تعیین حد اقل سه روز تعطیل اضافی در هر یک از اعیاد نوروز، استقلال، سال نو، فطر و قربان
• تعیین سیستم «روزهای تعطیل گردشگری خانوادگی» به مدت حد اقل 5 روز کار و منظور نمودن آن در قراردادهای کار
• تعیین و اخذ عوارض گردشگری از هر یک از گردشگران داخلی ازبکستان
• انجام بلامانع و خارج از مقررات پروازهای حامل گردشگران اندونزی، بنگلادش و مالزی به ازبکستان
• برقراری رژیم بدون روادید تا 10 روز برای شهروندان کشورهای بحرین، قطر، کویت، عمان و چین (از جمله هنگ کنگ و ماکائو)
• تأسیس معاونت و انتصاب معاون رئیس کمیته دولتی توسعه گردشگری در امور گردشگری زیارتی
• تأسیس شورای هماهنگی توسعه گردشگری زیارتی
• آغاز آموزش متخصصین کارشناسی ارشد رشته‌های گردشگری زیارتی، لجستیک حمل و نقل و صنایع خلاق در چهار دانشگاه کشور
• ایجاد مجموعه گردشگری «شهرک ابریشم» در زمینه تولید کاغذ ابریشمی سمرقند
• تأسیس شبکه تلویزیونی ماهواره‌ای گردشگری زیارتی امام بخاری به زبان‌های اندونزیایی، بنگالی، مالایی، ترکی، عربی، هندی، اردو، پشتو و غیره
• تبدیل مجموعه آرامگاه امام ماتریدی و گورهای 8 علمای بزرگ اسلام در اطراف آن به مرکز گردشگری زیارتی

سهم 44 درصدی طلا در صادرات ازبکستان

در گزارش نتایج سیاست پولی و اعتباری دولت ازبکستان در سال 2020 که توسط بانک مرکزی تهیه و منتشر شد، آمده است که میزان صادرات ازبکستان در سال 2020 بالغ بر 36.3 میلیارد دلار بوده و 44 درصد آن به سهم طلا تعلق داشت. این در حالی است که میزان صادرات ازبکستان در سال 2019 بالغ بر 41.8 میلیارد دلار بوده و 35 درصد آن به سهم طلا تعلق داشت.

کاهش ذخایر ارز و طلای ازبکستان

میزان ذخایر ارز و طلای ازبکستان در 1 فوریه 2021 برابر با 34 میلیارد و 319.8 میلیون دلار بود که 584.2 میلیون دلار کمتر از 1 ژانویه 2021 است (که 34.9 میلیارد دلار بود). از 34.3 میلیارد دلار مذکور، 20.28 میلیون دلار به سهم طلا و 13.65 میلیارد دلار دیگر به سهم ارز خارجی معتبر تعلق دارد.