مهمترین اخبار اقتصادی ژاپن (هفته دوم و سوم بهمن‌ماه 1399)

مهمترین اخبار و تحولات اقتصادی ژاپن که در هفته‌های دوم و سوم بهمن‌ماه 1399 که در رسانه‌های این کشور منعکس شده به شرح زیر است:

حضور وزیر امور خارجه ژاپن در نشست غیررسمی وزرای کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی، WTO،  با میزبانی سوئیس

 وزیر امور خارجه ژاپن، موته‌گی همراه با هیروشی کاجی‌یاما، KAJIYAMA Hiroshi،  وزیر اقتصاد، تجارت و صنعت و کوتارو نوگامی، NOGAMI Kotaro،  وزیر کشاورزی، جنگلداری و شیلات، دوشنبه 13 بهمن 1399، در جلسه غیر رسمی سازمان تجارت جهانی به صورت آنلاین شرکت نموند. این نشست به مناسبت گردهمایی سالیانه مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس به صورت آنلاین برگزار گردید. موته‌گی با تاکید بر سه موضوع از کشورهای عضو خواست تا برای دستیابی به نتایج ملموس در MC12  خلاءها را پر کنند . الف ـ  تشویق اعضا به خاطر حمایت از پیشنهاد گروه اوتاوا در رابطه با شرایط اقدامات محدود کننده تجارت برای آمادگی در برابر بحران‌های آینده ب ـ  تلاش گسترده هر دو گروه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در خصوص توافق در زمینه قوانین تجارت الکترونیک، و ابراز تمایل برای به اشتراک گذاشتن تجربه مذاکره در مورد TPP، توافق‌نامه تجارت دیجیتال ژاپن و آمریکا و توافق‌نامه مشارکت اقتصادی جامع ژاپن و انگلیس ج ـ شرکت  همه اعضا در بحث پیرامون یافتن راه حلی مناسب برای اصلاح  نهاد در این نشست در خصوص یارانه صنعت شیلات، ادامه همکاری نزدیک و انتخاب هر چه سریعتر مدیرکل جدید سازمان تجارت جهانی نیز رایزنی گردید .

نرخ بیکاری در ژاپن برای یازدهمین ماه پیاپی افزایش داشت

تازه‌ترین آمار دولت ژاپن نشان می‌دهد که شمار بیکاران در این کشور در ماه دسامبر در مقایسه با رقم مشابه در سال پیش از آن ۴۹۰ هزار نفر افزایش یافته است. این رقم برای یازدهمین ماه پیاپی افزایش داشته است. وزارت امور داخلی ژاپن تازه ترین آمار و ارقام در این ارتباط را روز جمعه منتشر کرد. بر اساس این آمار، تعداد بیکاران از 1.9 میلیون نفر فراتر رفته است. نرخ بیکاری فصلی 2.9 درصد گزارش شد که با نرخ ماه پیش از آن برابر بود.مقام های این وزارتخانه می‌گویند از آنجا که این بررسی پیش از اعلام وضعیت اضطراری انجام گرفته است، به نظر می آید افزایش دوباره شمار مبتلایان به کرونا تاثیر محدودی بر این نتایج داشته است. این وزارتخانه نرخ بیکاری در سال ۲۰۲۰ را نیز منتشر کرد. این نرخ برابر با 2.8 درصد بود که نسبت به رقم 2.4 درصد مربوط به سال ۲۰۱۹ افزایش نشان می دهد. طی ۱۱ سال گذشته این اولین بار است که نرخ بیکاری نسبت به سال پیش از آن افزایش یافته است.

بازگشت توشیبا به بخش اول بازار سهام توکیو

شرکت توشیبا روز جمعه به بخش اول و اصلی بازار سهام توکیو بازگشت. سال ۲۰۱۷، پس از بیشتر شدن بدهی‌های توشیبا از دارایی‌هایش به دلیل ضررهایی که از ناحیه کسب و کار هسته‌ایش در آمریکا متحمل شده بود، این شرکت از بخش اول بازار سهام توکیو حذف شد.از آن زمان، توشیبا با اقداماتی نظیر فروش زیر مجموعه‌اش در تولید نیمه‌هادی‌ها و رفع دارایی‌های خالص منفی، ساختار کسب و کار خود را بازسازی کرده است. پیشتر در ماه میلادی جاری، بازار بورس توکیو با تایید بهبود در رتبه مالی توشیبا، امکان بازگشت آن به بخش اول را تایید کرد.

اولین زیان خالص راه آهن شرق ژاپن در اثر کرونا

شرکت راه آهن شرق ژاپن به دلیل تاثیرات همه‌گیری جهانی کرونا برای بازه زمانی آوریل تا دسامبر سال گذشته زیان خالص گزارش کرده است. این نخستین باری است که این شرکت از زمان شروع انتشار چنین داده‌هایی در سال ۲۰۰۳ زیان گزارش می‌کند. فروش این شرکت ظرف یک بازه زمانی ۹ ماهه به 12.5 میلیارد دلار افت کرد که نسبت به مدت مشابه در سال قبل از نظر ینی 42.4 درصد کمتر است. میزان زیان خالص هم 2.8 میلیارد دلار بود.درآمدهای حاصل از بخش ریلی و خدمات اتوبوسرانی شرکت نسبت به سال قبل تقریبا نصف شد و درآمد حاصل از تاسیسات بازرگانی و هتل‌ها هم کاهش شدیدی داشت. این شرکت در حال حاضر برای کل سال مالی انتظار یک ضرر خالص حدودا 4.3 میلیارد دلار را دارد، که بدتر از رقم ۴ میلیارد دلاری است که پیشتر اعلام کرده بود.این شرکت همچنین می‌گوید مادامی‌که وضعیت اضطراری ادامه داشته باشد، شمار مسافران هم همچنان کم خواهد بود.

 تحلیل‌ها: تولید ناخالص داخلی ژاپن برای فصل سوم مثبت و برای فصل چهارم منفی است

تحلیلگران تخمین می‌زنند که تولید ناخالص داخلی ژاپن در دوره اکتبر تا دسامبر سال گذشته رشد داشته است. اما آنها دیدگاه روشنی برای سه ماهه کنونی ندارند چرا که وضعیت اضطراری که در اوایل ماه ژانویه اعلام شد جلوی رشد اقتصادی را گرفته است.۱۰ موسسه تحقیقاتی بخش خصوصی پیش بینی‌هایی برای تولید ناخالص داخلی بر پایه سال به سال از رشد 5.6 درصدی گرفته تا 14.1 درصد را برای سه ماهه منتهی به دسامبر گذشته یعنی فصل سوم سال مالی جاری در ژاپن، ارائه دادند. این تحلیلگران پیش بینی کردند که هزینه‌کرد مصرف‌کننده تا حدی به خاطر تاثیر یارانه‌های دولت بر مسافرت های داخلی، افزایش داشته است.صادرات به خصوص به چین قوی بود که انتظار می رود به افزایش رقم تولید ناخالص داخلی کمک کند. پیش بینی می‌شود سرمایه گذاری شرکت‌ها در زیرساخت خود، که طی دو فصل گذشته کاهش یافته بود، افزایش یابد. دولت روز ۱۵ فوریه ارقام تولید ناخالص داخلی برای سه ماهه سوم را اعلام خواهد کرد. ۹ موسسه تحقیقاتی که پیشتر پیش‌بینی‌های خود برای تولید ناخالص داخلی را منتشر کرده بودند، با در نظر گرفتن دوره ژانویه تا مارس می‌گویند اقتصاد به احتمال زیاد کوچک خواهد شد.

پاناسونیک تولید سلول‌های خورشیدی را متوقف می‌کند

پاناسونیک، غول محصولات الکترونیکی ژاپن، می‌گوید تا پایان سال مالی ۲۰۲۱ تولید سلول‌های خورشیدی را متوقف خواهد کرد. علت این تصمیم پاناسونیک خروج از کسب و کارهای زیان‌ده اعلام شده است. این شرکت در کارخانه‌های خود در مالزی و استان شیمانه در غرب ژاپن سلول‌های خورشیدی تولید می‌کند. پاناسونیک با خرید کامل شرکت سانیو الکتریک در سال ۲۰۱۱، بخش تحقیق، توسعه و تولید سلول‌های خورشیدی آن شرکت را هم به ارث برد. سانیو برای بیش از ۴۰ سال در زمینه سلول‌های خورشیدی فعالیت کرده بود. با این حال، پاناسونیک در رقابت با محصولات ارزان تر چینی، سهم خود در بازار را از دست داد و از سال مالی ۲۰۱۶ این عرصه برای پاناسونیک زیان آور بوده است. اما پاناسونیک فروش صفحات خورشیدی که در آنها از سلول‌های خورشیدی ساخت شرکت‌های دیگر استفاده شده است را ادامه خواهد داد. پاناسونیک می‌گوید در کارخانه خود در استان شیمانه که تجهیزات دیگر مربوط به نیروگاه‌های برق خورشیدی در آن تولید می‌شود، تعداد کارکنانش را تغییر نخواهد داد.

ژاپن فعالیت تجاری غول‌های فناوری اطلاعات را ساماندهی می‌کند

دوشنبه هفته گذشته قانون جدیدی در ژاپن اجرایی شد تا جلوی سوء استفاده خدمات دهندگان بسترهای دیجیتالی از جایگاه دست بالای خود برای بستن قراردادهای غیرمنصفانه با شرکت‌های دیگر را بگیرد. این قانون شامل حال گردانندگان وبسایت‌های تجارت الکترونیک با فروش بیش از ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار در سال در ژاپن و همچنین اپ استورهایی که بیش از ۱ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار در آمد سالانه دارند می‌شود. طبق قاعده، شرکت‌های آمازون، گوگل، اپل، یاهوی ژاپن، و راکوتن مشمول این قانون خواهند شد. این قانون همچنین شرکت‌های بزرگ فناوری اطلاعات را ملزم می‌کند که مفاد قراردادهای خود با شرکای تجاری‌شان را شفاف کنند و در صورتی که قصد ایجاد تغییر در آنها را داشته باشند از قبل آن را اطلاع رسانی کنند. در صورتی که این شرکت‌ها از این مقررات پیروی نکنند وزارت صنایع می‌تواند دستور پیروی از مقررات را برای آنها صادر کند. این وزارتخانه می‌تواند از کمیسیون تجارت منصفانه بخواهد در صورتیکه شرکتی مضنون به نقض قانون ضد انحصاری شد وارد عمل شود. در کشورهای اتحادیه اروپا نیز اقداماتی برای قانونمند کردن فعالیت ارائه دهندگان بسترهای دیجیتالی در دست انجام است.

تعداد کارگران خارجی در ژاپن به رقمی‌بی سابقه رسید

وزارت کار ژاپن می‌گوید تعداد کارگران خارجی به ثبت رسیده در این کشور به رقم بی‌سابقه‌ای رسیده است. کارفرمایان تا ماه اکتبر سال گذشته یک میلیون و ۷۲۰ هزار کارگر خارجی را گزارش کردند. این رقم چهار درصد بیشتر از سال قبل از آن است، علیرغم اینکه نرخ رشد تعداد کارگران خارجی در ژاپن 9.6 درصد کاهش داشت. بنا به این گزارش، کارگران ویتنامی‌با ۴۴۴ هزار نفر بیشترین تعداد کارگران خارجی در ژاپن را تشکیل می دادند. چینی‌ها ۴۲۰ هزار نفر و کارگران فلیپینی ۱۸۵ هزار نفر بودند. ویتنام برای اولین بار در صدر جدول قرار گرفت. بخش بهداشت و درمان بیشترین تعداد کارگران جدید را استخدام کرد که در مقایسه با اکتبر سال ۲۰۱۹، 26.8 درصد رشد داشت. صنعت ساختمان سازی با ۱۹ درصد در مقام دوم بود، اما هتل‌ها و رستوران‌ها درمقایسه با قبل 1.8 درصد کمتر کارگر خارجی استخدام کردند. وزارت کار ژاپن می‌گوید این داده‌ها تفاوت زیاد در تاثیر دنیاگیر شدن ویروس کرونا بین صنایع را به خوبی نشان می دهد.

 پیش بینی سونی از سود خالص بی سابقه در سال کرونا

سونی شرکت عظیم سازنده لوازم الکترونیکی ژاپن می‌گوید این گروه برای سال مالی جاری سود خالص سالیانه بی‌سابقه‌ای را پیش‌بینی می‌کند. فروش خوب سونی در بخش بازی‌های رایانه‌ای، موسیقی و فیلم در زمان همه گیری جهانی ویروس کرونا، سود این شرکت را بالا برده است.این شرکت پیش بینی سود خالص خود را برای سال مالی منتهی به مارس ۲۰۲۱ بالا برده و به حدود 1.1 تریلیون ین یا حدودا ۱۰ میلیارد دلار رسانده است. این رقم رکورد سود ثبت شده این شرکت در سال ۲۰۱۸ را هم پشت سر می‌گذارد. با خانه نشینی مردم در این دوره، تقاضا برای سرگرمی‌های دیجیتال رشد شدیدی داشت. کنسول بازی جدید سونی، پلی استیشن ۵، یکی از پرفروش ترین‌ها بود.فیلم انیمیشن این شرکت به نام «دیو کش» هم رکوردهای فروش را شکست. این فیلم در اکتبر سال گذشته در سینماهای سراسر ژاپن اکران شد و به پرسودترین فیلم تاریخ این کشور تبدیل شده است

 ژاپن برای کمک به کسب و کارها از صندوقهای ذخیره استفاده می‌کند

دولت ژاپن قصد دارد برای حمایت از کسب و کارهایی که در بحبوحه همه گیری جهانی کرونا کارشان مختل شده، بیش از ۱۰ میلیارد دلار از صندوقهای ذخیره برداشت کند. این میزان بودجه از سال مالی ۲۰۲۰ کنار گذاشته شده است. وزیران روز سه‌شنبه این تصمیم را گرفتند. آنها قصد دارند 8.4 میلیارد دلار به رستوران‌ها وکافه‌هایی که از درخواست دولت برای کاهش ساعات کاری خود پیروی کردند اختصاص دهند. هر کدام از این کسب و کارها تا حدود ۱۷ هزار دلار در ماه دریافت خواهند کرد.این تصمیم در پی تمدید دومین وضعیت اضطراری در توکیو و چندین استان دیگر به دلیل همه گیری جهانی کرونا گرفته شد. مبلغ دیگری برای یک دفعه یارانه به دیگر کسب و کارهایی که تحت تاثیر اقدام‌های اضطراری قرار گرفته‌اند اختصاص می‌یابد. شرکتهای کوچک و متوسط می‌توانند تا ۵۷۰۰ دلار دریافت کنند. برای صاحبان کسب و کارهای انفرادی حداکثر حدود ۲۹۰۰ دلار در نظر گرفته شده است.پیش بینی می‌شود این مخارج در کل حدود 2.4 میلیارد دلار شود.