آثار همه‌گیری ویروس کرونا بر زنان فنلاندی و تدابیر دولت برای کاهش این آثار

همه‌گیری ویروس کرونا دارای آثار فراوانی بر زنان و خانواده‌های فنلاندی بوده است . به موجب نظرسنجی که در ماه آگوست انجام شد، از هر چهار فنلاندی یک نفر پاسخ دادند که احساس می‌کنند همه‌گیری آثار منفی بر سلامت روان آنها داشته است. از جمله نتایج این نظر سنجی این بوده که آثار منفی در زنان و جوانان مشهود‌تر بوده است. انجمن بهداشت روان فنلاند در طول تابستان گذشته تعداد زیادی از تماس‌های از سوی زنان 18 تا 29 ساله دریافت نموده که آنها دارای افکار خودکشی بوده‌اند. همچنین، افزایش شدت خشونت‌های مبتنی بر جنسیت، نگرانی‌هایی را در فنلاند به همراه داشته است. از ابتدای این بحران، تماس‌ها با اداره پلیس به خاطر خشونت های خانوادگی افزایش یافته است.  موسسه بهداشت و رفاه فنلاند هم طی گزارشی اعلام کرد همه‌گیری ویروس کرونا موجب کاهش تعاملات اجتماعی شده، بر سبک زندگی مردم فنلاند تأثیر گذاشته است. وزیر برابری جنسیتی فنلاند در مقاله ای ضمن اشاره به اینکه در فنلاند، تأثیرات جنسیتی بحران کووید 19 و نابرابری‌ها آشکار شده است، گفته که مشاغل زنان‌محور، در زمان شیوع این ویروس، بار سنگینی را متحمل  شده و نیروهای خط مقدم مقابله با این بیماری، همچون پرستاران و پزشکان تحت فشار زیادی قرار گرفته اند. این بحران همچنین مشکلاتی چون تقسیم کار و مراقبت در منزل در زمان دورکاری و آموزش از راه دور در فنلاند را برجسته کرده است. آمار منتشر شده در ارتباط با میزان حقوق بیکاری پرداخت شده در این کشور موید این مطلب است که این بیماری به خصوص بر زنان جوان شاغل تأثیر گذاشته است.

تجربه موفق دولت فنلاند در رویارویی با کووید ۱۹، در بسیاری از نقاط جهان تحسین شده است. فنلاند، دقیقا برخلاف کشور همسایه خود سوئد، ضمن اعلام وضعیت اضطراری از ماه مارس به مدت سه ماه، تمام مراکز آموزشی، موسسات و مراکز تفریحی را تعطیل نمود و اوسیما (پایتخت و مناطق پیرامونی) را به عنوان منشاء اصلی آلودگی قرنطینه کرد.

انتشار شیوه‌نامه‌های بهداشتی از سوی وزارت امور اجتماعی و بهداشت فنلاند، تعلیق درمان‌های باروری به دلیل کمبود اطلاعات دقیق در مورد تاثیر کرونا بر جنین و مراحل بارداری، تعلیق ارائه خدمات بهداشت جنسی، انتشار بولتن در مورد گروه‌های آسیب پذیر، افزایش زمان ارائه خدمات به خانواده‌ها، ارائه مشاوره‌های تلفنی به افراد سالخورده، ارائه خدمات مربوط به اشتغال و بهداشت شغلی، پرداخت حقوق بیکاری به زنان، تلاش برای ایجاد توازن بین زندگی شغلی و خانوادگی، حمایت از سلامت روان در محیط کار، ایجاد خط تماس 24 ساعته و رایگان برای ارائه خدمات مشورتی به کسانی در معرض خشونت قرار گرفته‌اند و ایجاد مراکز اسکان برای زنانی که در معرض خشونت‌های خانوادگی هستند، از جمله خدمات ارائه شده به زنان از سوی دولت فنلاند طی دوره همه‌گیری ویروس کرونا بوده است.

الف: آثار همه گیری ویروس کووید 19 بر زنان و خانواده‌های فنلاندی

• تاثیر بر سلامت روان و سبک زندگی

به موجب نظرسنجی که در ماه آگوست به سفارش انجمن بهداشت روان فنلاند (Mieli) توسط موسسه تحقیقاتی IRO Research  انجام شد، از هر چهار فنلاندی یک نفر پاسخ دادند که احساس می‌کنند اپیدمی ویروس کرونا آثار منفی بر سلامت روان آنها داشته است. از جمله نتایج این نظر سنجی این بوده که آثار منفی در زنان و جوانان مشهودتر بوده است.

انجمن یاد شده در طول تابستان گذشته تعداد زیادی از تماس‌های از سوی زنان 18 تا 29 ساله دریافت شده که آنها دارای افکار خودکشی بوده‌اند. مارنا کوکونن، رئیس پیشگیری از خودکشی این انجمن می‌گوید زنان جوان به طور کلی بیشتر از مردان نیازمند کمک به سلامت روان خود می‌باشند.

در گزارشی هم که موسسه بهداشت و رفاه فنلاند در ماه می 2020 منتشر نمود آمده همه‌گیری ویروس کرونا موجب کاهش تعاملات اجتماعی گردیده و بر سبک زندگی تأثیر گذاشته است. در این گزارش تصریح شده که همه‌گیری ویروس کرونا و اقدامات محدود کننده دولت در بسیاری جهات بر زندگی روزمره مردم تأثیر گذاشته است. خصوصاً موجب کاهش تعاملات اجتماعی گردیده است. 62٪ افراد سن کار می‌گویند که برقراری ارتباط با دوستان و بستگان کاهش یافته است. در یک نظر سنجی انجام شده از هر سه مخاطب، یک نفر پاسخ داده‌اند که احساس صمیمیت با افراد دیگر کاهش و احساس تنهایی آنها افزایش یافته است. در این میان زنان بیش از مردان امید خود را از دست داده‌اند که نسبت زنان به مردان از نظر کاهش امید به زندگی 46 به 35 درصد بوده است. علاوه بر این برخی پاسخ دهندگان از مشکلات بدخوابی و کابوس‌های شبانه گفته‌اند و زنان بیش از مردان از مشکلات بدخوابی و کابوس های شبانه شکایت نموده‌اند( 24 درصد در برابر 13 درصد).

• افزایش مسئولیت کادر درمانی

   وزیر برابری جنسیتی فنلاند هم در مقاله‌ای در یکی از روزنامه‌های محلی این کشور ضمن اشاره به اینکه در فنلاند، تأثیرات جنسیتی بحران کووید 19 و نابرابری‌ها آشکار شده است عنوان نمود که مشاغل زنان‌محور، در زمان شیوع این ویروس، بار سنگینی را متحمل شده و نیروهای خط مقدم مقابله با این بیماری، همچون پرستاران و پزشکان تحت فشار زیادی قرار گرفته‌اند. وی افزود: بسیاری از صنایع خدماتی مستقیماً تحت تأثیر محدودیت‌های اعمال شده از سوی دولت برای مهار این بحران قرار گرفته‌اند.

• تاثیر بر اشتغال زنان

  آمار منتشر شده در ارتباط با میزان حقوق بیکاری پرداخت شده موید این مطلب است که همه‌گیری ویروس کرونا به ویژه بر زنان جوان شاغل تأثیر گذاشته است.

• سنگینی بار مسئولیت زنان در میان خانواده‌ها

    این بحران همچنین مشکلاتی همچون تقسیم کار و مراقبت در منزل در زمان دورکاری و آموزش از راه دور در فنلاند را برجسته کرده است.

• افزایش خشونت در میان خانواده‌ها

   مسئله دیگر، افزایش خشونت در میان خانواده‌ها از زمان بروز این بحران می‌باشد. اطلاعات و گزارش های موجود حاکی از افزایش شدت خشونت‌های مبتنی بر جنسیت و خانواده از زمان شیوع بحران می‌باشد. این موضوع نگرانی‌هایی را در پی داشته و دولت فنلاند از نزدیک آن را تحت نظارت دارد. از ابتدای بحران، تماس با اداره پلیس به خاطر خشونت‌های خانوادگی افزایش یافته است. 

خانم Regina Järg-Tärno از سازمان غیر دولتی خانه‌های اسکان فنلاند (Finnish Settlement Houses)  می‌گوید: بزرگترین چالش‌ها (در زمان این بحران) اضطراب و خشونت در خانواده‌ها، تنهایی و انزوا، بیشتر برای افراد مسن است.

• تاثیر جنسیت در ابتلا به ویروس کووید19

   موضوع دیگر تاثیر جنسیت در ابتلا به ویروس کووید19 بوده است، اگر چه بر اساس مطالعات انجام شده میزان مرگ و میر مردان بیشتر بوده است لیکن اکثر افراد سالخورده که در زمره گروه‌های "در معرض خطر" قرار دارند، زنان بوده اند.

ب: تدابیر دولت فنلاند در کاهش آثار همه گیری کووید 19 بر زنان و خانواده‌ها

    تجربه موفق دولت فنلاند در رویارویی با کووید ۱۹، در بسیاری از نقاط جهان مورد تحسین قرار گرفته است. فنلاند، دقیقا برخلاف کشور همسایه خود سوئد، ضمن اعلام وضعیت اضطراری از ماه مارس به مدت سه ماه، تمام مراکز آموزشی، موسسات و مراکز تفریحی را تعطیل نمود و اوسیما (پایتخت و مناطق پیرامونی) را به عنوان منشاء اصلی آلودگی قرنطینه کرد. به نظر بسیاری از کارشناسان، فنلاند با اتخاذ تدابیر سخت‌گیرانه زودهنگام، یکی از موفق‌ترین تجربه‌ها را در رویارویی با موج اول کرونا داشت. بنابراین، فنلاند همردیف دیگر کشورهایی که رهبران زن دارند، یکی از مدل‌های موفق کنترل بیماری کووید-۱۹ به شمار می رود.

  یک پژوهش دانشگاه ریدینگ لیورپول نشان می‌دهد که تفاوت معنادار و سازمان‌یافته ای میان شمار مبتلایان به کووید-۱۹ و موارد مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری در کشورهایی که زنان رهبری آن را اداره می‌کنند وجود دارد: این دسته از کشورها عملکرد موفق‌تری نسبت به دیگران داشته‌اند.

        نتایج این پژوهش آکادمیک نشان می‌دهد که رهبران زن واکنش سریع‌تر و قاطعانه‌تری نسبت به موارد بالقوه‌ای که می‌توانسته به مرگ‌ومیر منجر شود، داشته اند. بخش دیگری از همین پژوهش بر تحلیل داده‌های شکل برقراری ارتباط رهبران زن با شهروندان و بررسی مقایسه‌ای پذیرش ریسک جان انسان‌ها و اقتصاد متمرکز شده است.

       خانم سانا مارین نخست در ماه آوریل تلاش کرد تا از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کند تا به فنلاندی‌ها انگیزه دهد که در مبارزه با ویروس کرونا فاصله اجتماعی را رعایت کنند. وی به همراه آقای ساولی نیینستو رئیس جمهور با هدف اطمینان از خسته نشدن مردم از محدودیت های اعمال شده، پویشی را برای تقویت روحیه مردم شروع کرد و اعلام نمود 16 موسسه خیریه از جمله صلیب سرخ فنلاند و سازمان‌هایی که در ارتباط با کودکان فعالند کار می‌کنند و موسساتی که در مورد مسائل بهداشت روان فعالیت می نمایند، در این پویش شرکت دارند.

        در 8 آوریل 2020 ، دفتر نخست وزیری کارگروهی را ایجاد کرد که وظیفه آن تهیه برنامه ای برای خروج کشور از بحران کووید 19 و تصمیم گیری درباره تدابیر پس از بحران بود. وظیفه این گروه همکاری در زمینه امنیت بهداشت در گذرگاه‌های مرزی، اطمینان از کار و همکاری موثر نهادها و مراجع ذیربط در مرزهای فنلاند در شرایط اپیدمی‌بود.

         به لحاظ ستادی، وزارت امور اجتماعی و بهداشت فنلاند وظیفه اصلی برنامه ریزی کلی، هدایت و نظارت بر پیشگیری از بیماریهای عفونی را بر عهده دارد. این وزارتخانه به محض شیوع ویروس کرونا اقدامات پیشگیرانه و درمانی را براساس برنامه آمادگی ملی برای همه گیری آنفلوانزا آغاز کرد. در اوایل ماه مه، وزارت امور اجتماعی و بهداشت و وزارت امور اقتصادی و اشتغال فنلاند مبادرت به تشکیل گروه کاری به منظور ارائه نظرات و پیشنهادات در رابطه با تقویت رفاه و برابری در جامعه با هدف آماده سازی جامعه برای رفع محدودیت های اعمال شده ناشی از اپیدمی ویروس کرونا و بازسازی جامعه پس از این همه‌گیری، نمود.

خدمات ارائه شده به زنان و خانواده‌ها از سوی دولت فنلاند طی دوره همه گیری ویروس کرونا را می‌توان به شرح زیر برشمرد:

1. اطلاع رسانی و ارائه خدمات مشاوره ای؛ وزارت امور اجتماعی و بهداشت مبادرت به انتشار شیوه نامه ویژه وضعیت اضطراری ناشی بحران کووید 19 به منظور ارائه خدمات مربوط به مراقبت‌های اجتماعی و بهداشتی نمود.
2. درمان‌های باروری به دلیل کمبود اطلاعات دقیق در مورد تأثیر ویروس کرونا بر جنین و دوره بارداری به حالت تعلیق درآمد.
3. خدمات مربوط به بهداشت جنسی به حالت تعلیق درآمد. اگر چه موارد اورژانسی شامل سلامتی جنسی در مورد مثلاً سقط جنین یا بیماری منتقل شده از راه جنسی که نیاز به درمان حاد داشت، ادامه یافت.
4. وزارت امور اجتماعی و بهداشت بولتن‌هایی در ارتباط با درمان افراد متعلق به گروه‌های آسیب پذیر (از جمله افراد مسن و افراد دارای معلولیت) منتشر نمود.
5. ساعات ارائه خدمات به خانواده‌ها در طی روز و آخر هفته توسط شهرداری‌ها افزایش یافت.
6. شهرداری‌ها با همکاری کلیساهای محلی و موسسات خیریه مبادرت به ارائه خدمات مشورتی تلفنی به افراد سالخورده و منزوی نمودند.
7. شهرداری‌ها اطلاعات چند زبانه در مورد ویروس کرونا را منتشر کردند.
8. ارائه خدمات مربوط به اشتغال و بهداشت شغلی؛ همچون پرداخت مزایای بیکاری و ایجاد بهداشت در محیط کار. بر اساس قانون امنیت بیکاری فنلاند، ارائه مزایای بیکاری با جنسیت افراد ارتباط ندارد و اقدامات پیشگیرانه مربوط به ایمنی و بهداشت محیط کار برای کلیه کارمندان بدون در نظر گرفتن جنسیت آنها صورت می‌گیرد. بر همین اساس، در زمان بیماری همه گیر ویروس کرونا، دستورالعمل خاصی برای کارمندان زن صادر نشد. لیکن حمایت از کارمندان براساس ارزیابی خطر ابتلا به بیماری، در دستور کار قرار گرفت.
9. ایجاد مراکز اسکان؛ موسسه بهداشت و رفاه فنلاند مبادرت ایجاد سرپناه‌هایی برای اسکان افرادی که خشونت شریک زندگی خود را تجربه کرده و به دنبال سرپناه می‌گشتند، نمود.
10. ایجاد خط تماس 24 ساعته و رایگان موسوم به Nollalinja به منظور مشاوره و حمایت از کسانی که در معرض خشونت قرار گرفته اند.