اوضاع اقتصادی کشورهای آمریکای لاتین در پایان سال 2020

رشد اقتصادی منطقه آمریکای لاتین در سال 2020 منفی 7.7% بوده و طی این مدت حدود 30 میلیون نفر بیکار شدند. از سال 2021 شاخص های رشد اقتصادی مثبت می‌شوند ولی رشد مثبت اقتصادی واقعی یعنی بعد از جبران رکود اقتصادی سال جاری، از سال 2024 تحقق می یابد. در مجموع، سازگاری اقتصادهای بزرگ این منطقه در مقابل کرونا در سطح پایین قرار دارد.

زمامداران کشورهای منطقه آمریکای لاتین از مکزیک تا شیلی امیدوارند که با شروع واکسیناسیون کرونا بتوانند در سال 2021 از رکود اقتصادی خارج شده و شاهد افزایش اشتغال و بازگشت درآمدهای از دست رفته خود باشند، اما به نظر می رسد این موضوع به سهولت حاصل نشود و دستیابی به آن به توان دولتها در مدیریت و توزیع واکسن بستگی دارد.

رشد اقتصادی این منطقه طبق گزارش بانک توسعه بین آمریکایی، در سال 2020، منفی 7.7 بوده و انتظار می رود در سال 2021  به مثبت 3.7 درصد برسد. با این حال، بازگشت به وضعیت قبل از شیوع بیماری کرونا، به تدریج صورت گرفته و رشد واقعی از سال 2024 تحقق می یابد. این در حالی است که بنا بر اعلام سازمان بین المللی کار، در سال 2020 بالغ بر 30 میلیون نفر در این منطقه بیکار شدند و 23 میلیون نفر در شرف از دست دادن کار قرار دارند.

بانک توسعه بین آمریکایی در مطالعه خود به این نتیجه رسید که ارزش صادرات منطقه در سال جاری و سال آینده به ترتیب، 11% و 13% کاهش می یابد. هر چند که رشد اقتصادی منطقه در دوره پیش از شیوع کرونا نیز پایین بود؛ به زبان ارقام، درسال 2014 تا 2019 حدود 0.3% و در سال 2019، فقط 0.1% بود.

همین گزارش تغییر صادرات این منطقه را در گرو شدت گسترش پاندمی در موج دوم، سرعت تولید واکسن و واکسیناسیون، ظرفیت دولتها در تداوم ارائه مشوقهای مالی و تنشهای ژئوپلتیک و اجتماعی ذکر کرده است.

با تمام این اوصاف، بخشهای مختلف منطقه در سال 2020 رشد اقتصادی متمایزی را تجربه کردند، حوزه کارائیب بیشتر متاثر شد و آمریکای مرکزی کمتر از آن آسیب دید.

 کشورهای ونزوئلا با 30% - ، پرو با 9/12% -، پاناما با 11% - ، آرژانتین با 5/10% – و مکزیک با 9% - بیشترین آسیب را از ناحیه اوضاع اقتصادی متحمل شده اند.

همچنین "طبق گزارش تراز سالیانه صادرات" کمیسیون اقتصادی آمریکای لاتین و کارائیب، صادرات منطقه حدود 20.0% و واردت 19% کاهش یافت. پائولو جیوردانو، کارشناس اقتصادی این منطقه می‌گوید"بی ثباتی همچنان در منطقه تداوم دارد نشانه‌های از تغییر اوضاع به سمت بهبودی پایدار دیده نمی‌شود" و کاهش رشد اقتصادی نتیجه ترکیبی از ضربات منفی ناشی از کرونا و تقاضای بی سابقه برای مصرف است.

مدیر بخش آمریکای لاتین در سازمان بین المللی کار راجع به تاثیرات کرونا در منطقه می‌گوید "بحران تمام بخشهای اقتصادی را در بر می‌گیرد و ما در مورد عدم اشتغال و بی کاری بی سابقه در تاریخ صحبت می‌کنیم" و رشد اقتصادی پایدار در سال 2021 تاحدود زیادی در گرو اصلاح بخشهای مختلف اقتصادی به اقتضای شرایط حاکم و همچنین دستیابی به اشتغال بیشتر و نوآوری تکنونوژیک است.

نتایج حاصل از مطالعه مجمع جهانی اقتصاد راجع به آمادگی و سازگاری اقتصادهای بزرگ جهان در مقابل کووید 19 که با بررسی 11 عامل صورت گرفته بیانگر این است که برزیل رتبه 26، آرژانتین رتبه 30 و شیلی رتبه 36 را در زمینه آمادگی و سازگاری احراز می‌کنند.

تاکنون بسیاری از دولتهای آمریکای لاتین، اقدام به طراحی برنامه واکسیناسیون همگانی کرونا نموده و در این راستا اقدام به خرید واکسن از منابع مختلف نموده اند و حتی دادگاه عالی برزیل، واکسیناسیون را اجباری دانسته است. با این حال، به نظر می رسد موفقیت این برنامه‌ها تا حدود زیادی در گرو قدرت تحرک شبکه بهداشتی کشورها و همزمان جذب سرمایه گذاری و اشتغال است که به نوبه خود، احتمال دستیابی به رشد سریعتر اقتصادی آنها را تقویت یا تضعیف می‌کند.