اخبار اقتصادی ازبکستان (آذر ماه 1399)

مهم‌ترین اخبار و تحولات اقتصادی داخلی و خارجی ازبکستان در آذر ماه 1399 که در رسانه‌های این کشور انتشار یافته به شرح ذیل است.

اخبار و تحولات اقتصادی داخلی

کاهش گردش تجارت خارجی ازبکستان در ده ماهه نخست سال 2020

میزان گردش تجارت خارجی ازبکستان در 10 ماه نخست (ژانویه تا اکتبر) 2020 بالغ بر 30 میلیارد دلار بود که کاهش 4.2 میلیارد دلاری یا 12.4 درصدی نسبت به مدت مشابه 2019 را نشان می‌دهد. از میزان کل تجارت خارجی، 13.3 میلیارد دلار سهم صادرات (7.4 درصد کاهش نسبت به مدت مشابه 2019) و 16.7 میلیارد دلار دیگر سهم واردات (16 درصد کاهش نسبت به مدت مشابه 2019) بوده و میزان کسری تجارت خارجی برابر با 3.4 میلیارد دلار بود.

اعلام میزان بدهی ازبکستان به بانک و موسسات مالی و پولی بین‌المللی

به گزارش وزارت دارایی جمهوری ازبکستان در 9 ماه نخست 2020 میزان کل بدهی خارجی این کشور نسبت به ابتدای سال 2020، 8 میلیارد دلار یا 18 درصد افزایش یافته و به 18.2 میلیارد دلار رسیده است که برابر با 32.8 درصد تولید ناخالص داخلی کشور است. از این 12.7 میلیارد دلار بدهی خارجی جذب شده توسط دولت و 5.8 میلیارد دلار دیگر بدهی خارجی جذب شده تحت ضمانت دولت می‌باشد. 43.6 درصد (8.9 میلیارد دلار) کلیه بدهی خارجی این کشور وام‌های کم‌بهره دریافت شده از سازمان‌های بین‌المللی مالی برای مدت تا 30 سال است. تسهیلات دریافتی عمدتا برای تأمین مالی پروژه‌های زیربنایی، صنعتی و کشاورزی هزینه می‌شود. از جمله سهم حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی در جذب بدهی خارجی به شرح زیر است: 4.7 درصد (2.7 میلیارد دلار) در حوزه انرژی، 13.8 درصد (2.6 میلیارد دلار) در حوزه برق، 12.6 درصد (2.3 میلیارد دلار) در حوزه حمل و نقل و زیربنای حمل و نقل، 10.5 درصد (2 میلیارد دلار) در حوزه مسکن و تأسیسات شهری.

طلبکاران عمده ازبکستان به شرح زیر می‌باشند: بانک توسعه آسیایی – 4.5 میلیارد دلار، بانک جهانی – 3.1 میلیارد دلار، بانک صادرات و واردات چین – 2.2 میلیارد دلار، آژانس همکاری بین‌المللی ژاپن – 1.9 میلیارد دلار، بانک دولتی توسعه چین – .1.8 میلیارد دلار، سرمایه‌گذاران بین‌المللی – 1 میلیارد دلار، بانک توسعه اسلامی – 900 میلیون دلار، بانک همکاری بین‌المللی ژاپن و سایر بانک‌ها – 300 میلیون دلار، سایر مؤسسات بین‌المللی مالی – 2.8 میلیارد دلار

افتتاح کارخانه ذوب آهن تاشکند

مراسم راه‌اندازی رسمی ‌کارخانه ذوب آهن تاشکند با حضور و سخنرانی شوکت میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان، دنیس مانتوراف وزیر صنعت و تجارت روسیه، رئیس هیأت مدیره شرکت «مِتپروم» (صنعت متالوژی) روسیه، مدیر عامل شرکت Danieli ایتالیا، روز جمعه 14 آذر 1399 برگزار شد. کارخانه مذکور که توسط شرکت «مِتپروم» روسیه در زمینی به مساحت 49.7 هکتار احداث و با ماشین‌آلات و تجهیزات ساخت شرکت Danieli ایتالیا مجهز شد ظرفیت تولید 750 هزار تن فلز نورد سرد با پوشش گالوانیزه و پلمیری در سال و امکان اشتغال 700 نفر دارد. کارخانه مذکور شرکت مشترک با سرمایه 197.8 میلیون یورو بوده و 49.9 درصد (97 میلیون یورو) آن به سهم ازبکستان به نمایندگی صندوق بازسازی و توسعه ازبکستان، 41.9 درصد به سهم شرکت Metallurgical Technology and Engineering B.V. هلند و 8.2 درصد به سهم شرکت SFI Management Group (مرتبط با خانواده فتاح شادی اف کارآفرین میلیاردر ازبک تبار بلژیک است) تعلق دارد.

اختصاص 183 میلیون دلار برای توسعه زیربنای روستاها

شوکت میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان طی مصوبه‌ای اجرای پروژه توسعه زیربنای روستاها به ارزش بیش از 183 میلیون دلار را تصویب کرد. پروژه مذکور که در سال‌های 2024-2020 در 21 شهرستان استان‌های فرغانه، اندیجان، نمنگان، سیردریا و جیزخ اجرا خواهد شد از محل اعتبارات بانک جهانی (100 میلیون دلار)، بانک سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی آسیا (82 میلیون دلار) و دولت ازبکستان (1.6 میلیون دلار) تأمین مالی خواهد گردید.

افزایش میزان تولید گاز در ازبکستان توسط لوک اویل

رئیس شرکت روسی لوک اویل اعلام نموده که شرکت مذکور موفق شد به میزان قبلی استخراج گاز در ازبکستان که پس از آغاز شیوع ویروس کرونا به دلیل توقف سفارش خارجی و صادرات، شدیدا کاهش یافته بود برسد. شرکت مزبور با دولت ازبکستان توافق کرده تا گاز استخراج شده را به بازار داخلی کشور منتقل کند.

تولید پنبه در سال 2020

به گزارش وزارت کشاورزی جمهوری ازبکستان، در سال 2020 در مزارع پنبه ازبکستان 3 میلیون و 820 هزار تن پنبه خام تولید و برداشت شد که 9 درصد افزایش نسبت به سال 2019 را نشان می‌دهد. 2.8 میلیون تن پنبه از سوی کلاسترهای پنبه و نساجی و 288 هزار تن دیگر توسط 11 شرکت تعاونی کشاورزی تولید شد.

سرمایه‌گذاری و جذب منابع مالی

تصویب خط اعتباری 200 میلیون دلاری بانک مخابرات روسیه

بانک مذکور افتتاح خط اعتباری به میزان 200 میلیون دلار برای تأمین مالی پروژه‌های سرمایه‌گذاری شرکت صنایع و معادن نوایی ازبکستان را تصویب کرده است.

اختصاص وام 100 میلیون دلاری بانک سرمایه‌گذاری اروپا به ازبکستان

بانک سرمایه‌گذاری اروپا تخصیص وام 100 میلیون دلاری کم بهره برای مدت 15 سال جهت اجرای پروژه حمایت از مؤسسات کسب و کار کوچک و متوسط زیان دیده از همه‌گیری ویروس کرونا در ازبکستان برای سال های 2022-2020 به کشور ازبکستان را تصویب کرد.

تخصیص وام 150 میلیون دلاری بانک اروپایی بازسازی و توسعه به ازبکستان

سردار عمرزاق اف معاون نخست وزیر و وزیر سرمایه‌گذاری‌ها و تجارت خارجی جمهوری ازبکستان و اودیل رنو باسو رئیس بانک اروپایی بازسازی و توسعه در مذاکرات آنلاین مسایل اجرای پروژه‌های مشترک در زمینه‌های انرژی، مسکن، خدمات شهری، اولوژی و بخش خصوصی به ارزش کل بیش از 1 میلیارد یورو را بررسی کردند. در پایان مذاکرات موافقتنامه‌های تخصیص وام بانک مذکور به میزان کل 150 میلیون دلار به ازبکستان برای اجرای پروژه‌های زیربنایی، برق، آبرسانی و سایر پروژه‌ها امضا شد.

اختصاص وام 93 میلیون دلاری بانک داد توسعه آسیایی برای کاهش فقر در ازبکستان

بانک توسعه آسیایی تخصیص وام 93 میلیون دلاری به ازبکستان برای کمک به افزایش رقابت‌پذیری ازبکستان و تشویق رشد فراگیر از طریق کمک به اشتغال جوانان و بیکاران را تصویب کرد.

اخبار و تحولات خارجی

برگزاری نشست سه جانبه ایران، ازبکستان و هند در خصوص بندر چابهار

در نخستین اجلاس کارگروه سه جانبه ازبکستان، هند و ایران برای استفاده مشترک از بندر چابهار مسائل استفاده مشترک از بندر چابهار با اهداف تجاری و ترانزیتی و همچنین گسترش روابط منطقه‌ای بررسی و بر نقش مهم بندر مذکور در انتقال کمک بشردوستانه در دوره همه‌گیری ویروس کرونا تأکید شد. ازبکستان و ایران از پیشنهاد هند درباره برگزاری روز چابهار در حاشیه نشست بین‌المللی دریایی در ماه ژانویه 2021 در هند استقبال کردند.

سفر معاون نخست وزیر ازبکستان به ژاپن

سردار عمرزاق اف معاون نخست وزیر و وزیر سرمایه‌گذاری‌ها و تجارت خارجی جمهوری ازبکستان در سفر به ژاپن با مقامات دولتی و روسای شرکت‌های بزرگ ژاپنی دیدار نمودند. مسائل و دورنماهای توسعه گسترش همکاری مالی-فنی و فرهنگی-انسانی، از جمله مسائل اجرای فاز دوم پروژه ایجاد ارزش افزوده در بخش تولید میوه‌ها و سبزیجات ازبکستان به ارزش 200 میلیون دلار، جذب شرکت‌های پیشگام ژاپن به اجرای پروژه‌های مشترک در ازبکستان با کاربرد تجارب و فناوری‌های پیشرفته ژاپن، توافق و پیشنهاد طرف ژاپنی در مورد احداث بیمارستان چند منظوره در یکی از استان‌های ازبکستان، برگزاری همایش تجاری فعالین اقتصادی ازبکستان و ژاپن در حاشیه 16 مین اجلاس کمیته مشترک همکاری اقتصادی ازبکستان و ژاپن در ماه مارس 2021، اجرای پروژه‌های جدید هتل‌سازی در شهرهای سمرقند و بخارا  از مهمترین مسائل مطرح شده در این دیدارها بودند.

سفر وزیر امور خارجه ازبکستان به کره جنوبی

در این سفر طرف ازبک با مقامات دولتی و همچنین روسای شرکت‌های دولتی و خصوصی کره جنوبی دیدار نمودند. در دیدار با رئیس آژانس همکاری بین‌المللی کره (KOICA) پروژه‌های مشترک در چارچوب برنامه همکاری برای سال‌های 2022-2020 و گسترش تعامل در حوزه آموزش و تربیت کادر متخصص تبادل نظر کردند. از سال 1995 تا 2019 از سوی KOICA در ازبکستان پروژه‌هایی به ارزش کل 125 میلیون دلار در زمینه‌های آموزش، بهداشت، انرژی، کشاورزی و منابع آب، حمل و نقل، فناوری‌های اطلاعات و غیره اجرا شده و در چارچوب پروژه‌های آن، بیش از 70 نفرکارشناس و 500 نفر داوطلب کره ای در ازبکستان فعالیت کردند و بیش از 2 هزار نفر از کارمندان وزارتخانه‌ها و سازمان‌های ازبکستان در کره جنوبی کارآموزی کردند.

سفر وزیر صنعت و تجارت روسیه به ازبکستان

دنیس مانتوراف وزیر صنعت و تجارت روسیه که در رأس هیأتی به ازبکستان سفر کرده است با مقامات ازبک از جمله با رئیس جمهور و نخست وزیر ازبکستان دیدار و گفتگو کرد.طرفین در این ملاقات‌ها روند اجرای برنامه‌ها و پروژه‌های مشترک و نقشه‌های گسترش همکاری عملی، از جمله تدوین و اجرای پروژه‌های مشترک شرکت‌های دو کشور در زمینه‌های ماشین‌سازی، صنعت کشاورزی، هواپیماسازی، داروسازی، صنایع معادن برای تولید طلا و مس، واگن سازی، صنایع سبک و غذایی و غیره را مورد بررسی قرار دادند.

سفر وزیر انرژی ازبکستان به روسیه و دیدار با مقامات روسی

علیشیر سلطان اف وزیر انرژی ازبکستان در دیدار با وزیر انرژی روسیه اعلام نمود که در حال حاضر ازبکستان و روسیه پروژه‌هایی به ارزش کل 22 میلیارد دلار در حوزه انرژی اجرا می‌کنند. وزیر انرژی روسیه نیز با بیان این که شرکت‌های انرژی روسیه نه تنها در صنعت نفت و گاز ازبکستان بلکه در سایر پروژه‌های انرژی از جمله در حوزه صنعت برق ازبکستان نیز حضور گسترده دارند. در حاشیه این سفر شرکت دولتی توسعه «بانک فعالیت اقتصادی خارجی»، بانک گازپروم و شرکت نفت و گاز ازبکستان در مورد همکاری در زمینه تأمین مالی فاز دوم برنامه افزایش میزان تولید هیدروکربن‌ها (نفت و گاز) در ازبکستان توافق و موافقتنامه‌های مربوطه را امضا کردند. در این موافقتنامه‌ها تخصیص اعتبارات روسیه به میزان 100 میلیون دلار برای پرداخت ارزش قراردادهای خرید تجهیزات و خدمات شرکت‌های پیمانکاری روسیه پیش‌بینی شده است.

ملاقات معاون نخست وزیر ازبکستان با معاون اول نخست وزیر قرقیزستان

در مذاکرات سردار عمرزاق اف معاون نخست وزیر و وزیر سرمایه‌گذاری‌ها و تجارت خارجی جمهوی ازبکستان با آرتیوم نوویک اف معاون اول نخست وزیر و کفیل نخست وزیر جمهوری قرقیزستان، تحکیم همکاری اقتصادی و بازرگانی، توسعه تعاون صنعتی و گسترش روابط فیمابین در زمینه‌های حمل و نقل و لجستیک و فرهنگی و انسانی بررسی شد و در خصوص انجام اقدامات مشترک در جهت افزایش میزان مبادلات تجاری دو کشور به 1 میلیارد دلار در سال، برگزاری اجلاس شورای تجاری دو کشور در حاشیه نهمین اجلاس کمیسیون مشترک در سطح نخست وزیران ازبکستان و قرقیزستان، ادامه همکاری در ایجاد کریدور راه آهن چین – قرقیزستان – ازبکستان، استفاده از کریدور جاده‌ای اندیجان – اوش – ایرکشتام – قاشغر در حمل و نقل کالا از چین به اروپا، از سرگیری تردد اتوبوس بین ازبکستان و قرقیزستان، انجام اقدامات عملی در جهت گسترس همکاری‌های بین استانی و تأسیس صندوق مشترک سرمایه‌گذاری با سرمایه 50 میلیون دلار و تشکیل کارگروه همکاری در زمینه گمرک به توافق رسیدند.

برگزاری کمیسیون مشترک ازبکستان و هند

دوازدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری اقتصادی-بازرگانی و علمی-فنی بین ازبکستان و هند جمعه 13 آذر 1399 به صورت کنفرانس ویدیویی برگزار شد. در این اجلاس طرفین در مورد آغاز تأمین مالی 41 پروژه مشترک در زمینه‌های بهداشت، آموزش ابتدایی، متوسطه و عالی و راه‌اندازی چند پروژه در زمینه‌های توسعه زیربنا و حوزه اجتماعی از محل بانک صادرات و واردات هند توافق کردند. همچنین در این اجلاس برگزاری نخستین اجلاس کارگروه مشترک ازبکستان – هند – ایران برای بررسی مسائل استفاده از بندر چابهار در نیمه اول سال 2021 هماهنگ و سازوکارهای سرعت بخشیدن به امضای موافقتنامه تشویق و حمایت متقابل از سرمایه‌گذاری‌ها بین دولت‌های ازبکستان و هند بررسی شد.

برگزاری نخستین اجلاس شورای تجاری ازبکستان – آذربایجان

در نخستین اجلاس شورای تجاری ازبکستان – آذربایجان که جمعه 7 آذر 1399 به صورت کنفرانس ویدیویی برگزار شد امکانات همکاری دو کشور در زمینه‌های فناوری‌های اطلاعات، داروسازی، کشاورزی، گردشگری، همکاری‌های بین استانی و همچنین افتتاح نمایندگی‌های اتاق‌های بازرگانی و صنایع دو کشور بررسی شد. طرف آذربایجانی توانمندی‌های اقتصادی منطقه قره باغ آن کشور را معرفی کرد.

تصویب الحاق ازبکستان به سیستم عمومی ترجیحات GSP+ اروپا

کمیسیون اروپا در تاریخ 10 آذر ماه 1399 پیوستن ازبکستان به سیستم عمومی ترجیحات GSP+ را به صورت زودهنگام تصویب کرد. تصمیم زودهنگام مذکور بر اساس گزارش‌های گروه‌های نظارتی کمیسیون اروپا در خصوص رعایت و اجرای 27 کنوانسیون در حوزه‌های حمایت از حقوق بشر، استانداردهای کار، حفاظت از محیط زیست و مدیریت ثمربخش توسط ازبکستان اتخاذ شد. مصوبه مذکور جهت بررسی و تصویب، به شورای اروپا و مجلس اروپا ارائه خواهد شد. در صورت تصویب نهایی آن، تولیدکنندگان و صادرکنندگان ازبکستان می‌توانند در صادرات محصولات خود به بازار اروپا از تعرفه‌های ترجیحی یکجانبه استفاده کنند و تعداد اقلام صادراتی ازبکستان به کشورهای اتحادیه اروپا به 6200 خواهد رسید. بنا به پیش‌بینی کارشناسان اقتصادی، قرار گرفتن ازبکستان در سیستم عمومی ترجیحات GSP+ اتحادیه اروپا که اجازه افزایش اقلام صادرات ازبکستان به کشورهای عضو اتحادیه اروپا به 6200 را می‌دهد باعث افزایش صادرات فرآورده‌های صنایع نساجی این کشور به اروپا به 300 میلیون دلار در سال 2021 و به 1.2 میلیارد دلار در سال 2025 می‌شود.

تصویب عضویت ازبکستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا

در اجلاس شورای عالی اقتصادی اوراسیا که جمعه 21 آذر 1399 با حضور سران کشورهای عضو (روسیه، بلاروس، ارمنستان، قزاقستان و قرقیزستان) و ناظر (مولداوی) اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشور دعوت شده (کوبا) به صورت کنفرانس ویدیویی برگزار شد ازبکستان به عنوان ناظر به این اتحادیه پذیرفته شد.

اخبار و تحولات حوزه گردشگری

شناسایی ازبکستان به عنوان بهترین مقصد گردشگری نوظهور

مجله گردشگری Travel + Leisure India & South Asia چاپ هند نتایج مسابقه و جایزه سالانه India’s Best Awards – 2020 خود را اعلام کرد که طبق آن ازبکستان برنده بخش «بهترین مقصد نوظهور گردشگری» (Best Emerging Destination) شد.

تمدید حمایت‌های دولت از بخش گردشگری

معاون نخست وزیر و رئیس کمیته دولتی توسعه گردشگری جمهوری ازبکستان در دیدار با اعضای اتحادیه هتلداران ازبکستان اعلام کرد که دولت ازبکستان تصمیم گرفت مزایا و ترجیحات (از جمله کاهش 50 درصدی مالیات بر درآمد) برای هتل‌های کشور را که به دلیل شیوع ویروس کرونا واگذار شده بود تا پایان سال 2021 تمدید کند. وزیر گردشگری ازبکستان همچنین با اشاره به نقشه‌های دولت در جهت بازسازی و احیای حوزه گردشگری گفت در حال حاضر پیش‌نویس‌هایی در مورد توسعه گردشگری زیارتی که به پر شدن هتل‌ها در دوره بحرانی کمک می‌کند در دست بررسی است و در چارچوب پیش‌نویس‌های مذکور تا همین مذاکراتی با شخصیت‌های مذهبی کشورهای ترکیه، ایران، پاکستان، هند و بنگلادش برای سازماندهی سفرهای جدید گردشگران به ازبکستان انجام شد.

صدور دستور رئیس جمهور ازبکستان در خصوص توسعه گردشگری

جذب 7.1 میلیون نفر گردشگر خارجی و 7.5 میلیون نفر گردشگر داخلی و افزایش صادرات خدمات گردشگری به 370 میلیون دلار، از جمله جذب 700 هزار نفر گردشگر زیارتی برای زیارت مقدسات اسلامی، یهودی و بودایی در کشور، از سرگیری گام به گام پروازهای منظم با کشورهای اروپا، مالزی، اندونزی، پاکستان، تایلند و ژاپن و راه‌اندازی مسیرهای جدید گردشگری زیارتی، ایجاد تسهیلات ویزایی برای گردشگران زیارتی، تشکیل کمیسیون پیگیری مسائل گردشگری زیارتی (از جمله مسائل پرواز) به ریاست معاون نخست وزیر، بازسازی و تعمیر 300 واحد میراث فرهنگی و زیارتی دیگر که تا کنون از جمله واحدهای مورد بازدید نبودند، تبدیل آرامگاه ابو منصور ماتریدی و 8 علمای دیگر خاکسپاری شده در نزدیک آن به مرکز زیارتی برای پیروان مکتب ماتریدی، تعیین روزهای تعطیل اضافی در روزهای عید رمضان، عید قربان، عید نوروز، عید استقلال و عید سال نو و تعیین ماه، هفته و روز گردشگری داخلی برای گسترش گردشگری داخلی.