اخبار اقتصادی ازبکستان (نیمه اول آبان ماه 1399)

مهم‌ترین اخبار و تحولات اقتصادی داخلی و خارجی ازبکستان در نیمه اول آبان ماه 1399 که در رسانه‌های این کشور انتشار یافته به شرح ذیل است.

تحولات اقتصادی داخلی

دستور جدید رئیس‌جمهور ازبکستان جهت خصوصی‌سازی دارایی‌های دولتی

بر اساس دستور اخیر رئیس‌جمهور ازبکستان، فروش 479 کارخانه و 15 ساختمان (اموال غیرمنقول) به بخش خصوصی، آماده‌سازی 62 کارخانه برای خصوصی‌سازی، تجدید سازمان 32 کارخانه و تکمیل فعالیت 507 بازار پیش‌بینی شده است.لازم به ذکر است که شرکت‌های مخابرات تلفن همراه Mobiuz و Perfectum و ساختمان قبلی خدمات امنیت دولتی جمهوری ازبکستان نیز در فهرست واحدهای مورد خصوصی‌سازی قرار گرفته‌اند.

محورهای سخنرانی رئیس‌جمهور ازبکستان در مراسم گشایش نمایشگاه واردات چین در شانگهای

رئیس‌جمهور ازبکستان در سخنرانی خود در این مراسم با ارزیابی عالی خط مشی استراتژیک جدید چین در حوزه تجارت در جهان، پیشنهاداتی را برای توسعه و تحکیم روابط اقتصادی، بازرگانی و حمل و نقلی ازبکستان و چین مطرح کرد. از جمله رئیس‌جمهور ازبکستان با بیان این که برگزاری موفقیت‌آمیز نمایشگاه بین‌المللی واردات شانگهای چین 2020 با حضور 180 کشور و سازمان بین‌المللی بیانگر افزایش سرعت روابط چین با شرکای خارجی و دستاوردهای چین در بازسازی اقتصاد ملی و ضرورت همکاری‌های اقتصادی گسترده می‌باشد گفت ازبکستان چشم‌اندازهای گسترده‌ای را در مشارکت اقتصادی گسترده با چین بر اساس اقتصاد مکمل دو کشور می‌بیند. شوکت میرضیایف با اشاره به حمایت ازبکستان از سیاست تجاری چین در جهان گفت: در ازبکستان خط مشی استراتژیک جدید رئیس‌جمهوری خلق چین در راستای تشویق رشد اقتصادی جهانی از طریق تأمین ثبات در حوزه تجارت، رفع موانع تجاری، هم‌چنین تحکیم وابستگی متقابل اقتصادهای کشورهای مختلف بسیار عالی ارزیابی می‌شود.

رئیس‌جمهور ازبکستان در بخش دیگری از سخنرانی خود پیشنهادات زیر را جهت توسعه و تحکیم بیش از پیش همکاری‌های ازبکستان و چین مطرح کرد:

تجارت: پیشنهاد هماهنگی اقلام کالاهای مورد تقاضای بالا در بازارهای دو کشور و تشویق سرمایه‌گذاری‌ها در پروژه‌های تولید این محصولات.

حمل و نقل: پیشنهاد ایجاد تسریع در اجرای پروژه احداث راه‌آهن چین – قرقیزستان – ازبکستان، همسو کردن تلاش‌ها در ایجاد شبکه مشترک بنادر در خشکی و مراکز لجستیک و عمده فروشی در چارچوب طرح یک کمربند یک جاده و تأکید بر اهمیت ابتکارات برای ایجاد کریدورهای جدید حمل و نقل برای به هم پیوستن راه آهن‌های آسیای مرکزی و جنوبی.

صنعت: پیشنهاد تصویب برنامه مشترک تعاون صنعتی و تشویق از فعالین اقتصادی دو کشور برای اجرای پروژه‌های مشخص از طریق ایجاد صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری و ضمانت و بیمه سرمایه‌گذاری‌ها.

اقتصاد دیجیتال: پیشنهاد تدوین برنامه اقدامات مشترک در جهت کاربرد فناوری‌های اطلاعات در حوزه‌های تجارت بین‌المللی، تشریفات گمرکی، حمل و نقل و آموزش، تأکید بر اهمیت افزایش تجارت الکترونیک و اعلام آمادگی برای همکاری در پروژه‌های تجارت الکترونیک.

بهداشت: پیشنهاد گسترش همکاری پزشکی و افزایش تبادل تجربه در مبارزه با دنیاگیری و همه‌گیری امراض.

رتبه نخست ازبکستان در صادرات طلا در جهان

به گزارش شورای طلای جهان، ازبکستان با صادرات 34.9 تن طلا در سه ماهه سوم (ژوئیه تا سپتامبر) سال 2020 بزرگترین صادرکننده طلای جهان در این دوره شد. در این دوره کشورهای ترکیه (با صادرات 22.3 تن)، تاجیکستان (9.2 تن)، فیلیپین (7.8 تن)، مغولستان (2.4 تن) و روسیه (1.2 تن) در مقام‌های بعدی قرار گرفتند. لازم به ذکر است که ازبکستان در 9 نخست 2020، 5.8 میلیارد دلار طلا صادر کرد که 1.5 برابر بیشتر از سال 2019 است. به گزارش Business Insider در ماه اوت 2020، ذخیره طلای ازبکستان 342.8 تن بود.

آغاز فروش شمش طلا توسط بانک مرکزی ازبکستان

در راستای اجرایی نمودن دستور رئیس‌جمهور ازبکستان در خصوص مجاز بودن اشخاص حقیقی جهت خرید و صادرات طلا، بانک مرکزی این کشور فروش شمش طلا را آغاز نمود. قیمت شمش طلا بسته به وزن بین 3.4 تا 32.1 میلیون صوم (330 تا 3100 دلار) تعیین شده است. شمش‌های ساخته شده از طلای خالص با استاندارد 999.9 در وزن‌های  5، 10، 20 و 50 گرمی در بسته‌بندی‌های محافظتی ویژه‌ای که به طور مشترک با شرکت ایتالیایی Certiline Srl تولید شده است، قابل فروش می‌باشند.

بارگذاری پیش‌نویس بودجه جدید دولت برای سال 2021 جهت بررسی عمومی

وزارت دارایی جمهوی ازبکستان پیش‌نویس قانون بودجه این کشور برای سال 2021 را جهت بررسی و اعلام نظر عمومی در سایت بررسی قوانین درج کرد. مشخصات اصلی بودجه این کشور که در این پیش‌نویس پیش‌بینی شده است به شرح زیر می‌باشد

• میزان تولید ناخالص داخلی: 688 تریلیون و 900 میلیارد صوم (5.1 درصد افزایش)
• نرخ تورم: 9 تا 10 درصد.
• میزان سرمایه‌گذاری‌ها: 5.5 میلیارد دلار، از جمله 5 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی و 500 میلیون دلار سرمایه‌گذاری داخلی که از آن 2.2 میلیارد دلار برای تأمین مالی کسر بودجه و 3.3 میلیارد دلار برای تأمین مالی پروژه‌های سرمایه‌گذاری هزینه خواهد شد.

آمار تولید نفت و فرآورده‌های نفتی در 9 ماه اول سال 2020

در 9 ماه اول 2020 در ازبکستان 553.4 هزار تن نفت (5.38 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال 2019) و 36.07 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی (19.61 درصد کاهش نسبت به مدت مشابه سال 2019) استخراج شد. در دوره مذکور میزان تولید بنزین 769.1 هزار تن (1.4 درصد افزایش) و 723.4 هزار تن سوخت دیزل (5.24 درصد کاهش) بود.

حجم اقتصاد سایه ازبکستان

بر اساس اعلام معاون رئیس کمیته دولتی مالیات جمهوری ازبکستان میزان اقتصاد سایه در ازبکستان برابر با 49 درصد میزان تولید ناخالص داخلی این کشور بوده و در نتیجه هر سال نزدیک 8 تریلیون صوم به بودجه دولتی پرداخت نمی‌شود.

تأسیس صندوق حمایت از صادرات

ازبکستان طی فرمانی تأسیس صندوق حمایت از صادرات زیر نظر آژانس تشویق صادرات وابسته به وزارت سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی جمهوری ازبکستان و پرداخت مبلغ 100 میلیون دلار از محل صندوق ترمیم و توسعه ازبکستان به این صندوق را تصویب کرد.

پیش‌بینی بانک مرکزی ازبکستان در خصوص رشد اقتصادی این کشور در سال 2020

بانک مرکزی ازبکستان، رشد اقتصادی این کشور در سال 2020 را به میزان 1 تا 1.5 درصد پیش‌بینی کرد، بانک فوق با بیان این که در سه ماهه سوم سال 2020 گرایش‌هایی به بازسازی ظرفیت اقتصادی و رونق فعالیت اقتصادی مشاهده می‌شود، پیش‌بینی کرد که رشد مثبت تولید ناخالص داخلی ازبکستان در سال 2020 می‌تواند 1 تا 1.5 درصد شود.

آغاز احداث نیروگاه حرارتی جدید در استان سیردریا

شرکت (China Gezhouba Group Corporation (CGGC چین به اجرای پروژه احداث نیروگاه حرارتی با ظرفیت 1.5 گیگاوات و تولید تا 10 میلیارد کیلو وات برق در سال در استان سیردریا پرداخت. تأمین مالی پروژه مذکور به ارزش 1 میلیارد دلار توسط شرکت ACWA Power عربستان سعودی انجام خواهد شد.

تحولات اقتصادی خارجی

امضای موافقتنامه تأمین مالی احداث خط انتقال برق ازبکستان توسط بانک توسعه آسیا و افغانستان

بانک توسعه آسیا و دولت افغانستان موافقتنامه تأمین مالی احداث خط انتقال برق سرخان – پل خمری میان ازبکستان و افغانستان را امضا کردند. در موافقتنامه مذکور تخصیص مبلغ 110 میلیون دلار برای احداث خط انتقال برق مذکور پیش‌بینی شده است. پروژه احداث خط انتقال برق سرخان – پل خمری توسط شرکت شبکه انتقال برق ازبکستان اجرا خواهد شد. لازم به ذکر است که احداث و راه‌اندازی خط انتقال برق سرخان – پل خمری باعث افزایش 70 درصدی میزان صادرات برق ازبکستان به افغانستان (تا 6 میلیارد دلار در سال) و وصل شدن کابل به سیستم مشترک برق آسیای مرکزی خواهد شد.

اعزام نخستین قطار باری منظم از چین به ازبکستان

نخستین قطار باری منظم هی‌بی – قورغاس – تاشکند (Hebei Gaoi-Khorgos-Tashkent) متشکل از 50 واگن حامل کالاهایی به ارزش 30 میلیون یوان که در 12 اکتبر 2020 به راه افتاده است، در 25 اکتبر 2020 به تاشکند خواهد رسید. قرار است از این پس هر ماه 12 قطار در این مسیر سیر کند.

از سرگیری استخراج گاز توسط شرکت لوک اویل

میزان استخراج گاز توسط شرکت لوک اویل روسیه در ازبکستان مجددا افزایش یافته و به 70 درصد میزان قبل از کرونا رسیده و امروز روزانه 30 هزار تن هیدروکربن تولید می‌کند. لازم به ذکر است که به دلیل کاهش تقاضا و قیمت گاز در بازار جهان ناشی از دنیاگیری کرونا، میزان تولید گاز توسط شرکت لوک اویل در ازبکستان در نیمه اول 2020 کاهش یافته و به 20 درصد میزان قبلی افتاده بود.

امضای یادداشت تفاهم تأسیس مرکز فناوری‌های کشاورزی و غذایی بین ازبکستان و عمان

یادداشت تفاهم ایجاد مرکز فناوری‌های کشاورزی و غذایی در استان فرغانه به امضای جمشید خواجه اف وزیر کشاورزی جمهوری ازبکستان، محسن خواجه عبدالرحمان اف معاون استاندار فرغانه و حیثم محمد الفنا مدیر اجرایی شرکت Atyab Foodtech عمان رسید. زمینه‌های اصلی فعالیت مرکز مذکور آزمایش محصولات کشاورزی، آب، خاک، کود، مواد شیمیایی و غیره، گواهی کردن طبق استانداردهای بین‌المللی و ... می‌باشد.

اختصاص خط اعتباری 40 میلیون یورویی روسیه به ازبکستان

شرکت نفت و گاز ازبکستان و شرکت دولتی توسعه «بانک فعالیت اقتصادی خارجی» روسیه قرارداد افتتاح خط اعتبار 40 میلیون یورویی برای تأمین مالی واردات تجهیزات و خدمات شرکت‌های روسیه برای تعمیر اساسی و مجهز کردن 150 چاه نفت و گاز را امضا کردند.

برگزاری نشست کمیته فرعی مسایل توسعه ازبکستان-اتحادیه اروپا

در سومین نشست کمیته فرعی ازبکستان – اتحادیه اروپا، نتایج اجرای برنامه کمک مالی و فنی اتحادیه اروپا به ازبکستان برای سال‌های 2020-2014 با بودجه 168 میلیون یورو (پروژه‌ها در زمینه کشاورزی و توسعه روستاها) جمع‌بندی و اولویت‌ها و جزئیات برنامه نوبتی برای سال‌های 2027-2021 (در زمینه‌های کشاورزی و توسعه روستاها، منابع آب، آموزش عالی، اشتغال مردم، بهبود بخشیدن به فضای سرمایه‌گذاری، توسعه اکولوژیک و نوآورانه منطقه حاشیه دریاچه آرال و کاهش تأثیر منفی دنیاگیری ویروس کرونا بر توسعه اجتماعی-اقتصادی) بررسی شد.

توقف تولید شکر در ازبکستان

دو شرکت تولید شکر ازبکستان یعنی شرکت‌های «انگرن شکر» و «خوارزم شکر» واقع در استان‌های تاشکند و خوارزم به علت کمبود مواد اولیه و رقابت شدید در بازار داخلی بعلت واردات بی‌رویه شکر، مجبور شدند تولید این محصول را متوقف کنند.  

پیش‌بینی سرمایه‌گذاری چین و کره جنوبی در ازبکستان تا سال 2025

وزارت سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی جمهوری ازبکستان پیش‌بینی نموده است در سال 2025 میزان سرمایه‌گذاری‌های چین در ازبکستان به 5 میلیارد دلار و میزان سرمایه‌گذاری‌های کره جنوبی به 1 میلیارد دلار در سال و هم‌چنین میزان صادرات ازبکستان به کشورهای چین و کره جنوبی به ترتیب به 3 میلیارد دلار و 800 میلیون دلار خواهد رسید.

حفظ مزایای تجاری ازبکستان از سوی آمریکا

نمایندگی تجاری ایالات متحده آمریکا برای کسب اطمینان از بابت رعایت حقوق کارگران در ازبکستان بررسی‌های خود را به پایان رسانده و حق ازبکستان را برای حمل و نقل بدون عوارض به ایالات متحده آمریکا تحت سیستم عمومی ترجیحات (GSP — Generalized System of Preferences) را حفظ کرده است. این موضوع در سایه اقدامات دولت ازبکستان در جهت ریشه‌کن کردن استفاده سیستماتیک کار کودکان در برداشت پنبه و هم‌چنین کاهش مداوم استفاده از کار اجباری بزرگسالان امکان‌پذیر شده است. دولت استفاده از کار اجباری بزرگسالان را جرم انگاری کرده و سهمیه تولید پنبه را حذف کرده است. دولت هم‌چنین دستمزد جمع‌کنندگان پنبه را به میزان قابل توجهی افزایش داده و در نتیجه تعداد داوطلبان را به میزان قابل توجهی افزایش داده است. ایالات متحده اعلام می‌کند که به کار با ازبکستان برای "پیشرفت بیشتر در جهت پایان دادن به کار اجباری در برداشت پنبه در ازبکستان" را ادامه خواهد داد.