بازار فرش دستباف ایرانی در پرتغال

در متن زیر برای بررسی بازار فرش دستباف ایرانی در پرتغال، علاوه بر تاثیر عوامل ثابت مانند ظرفیت بازار و قدرت خرید مردم، به آثار برخی از عوامل متغیر مانند رکورد اقتصادی و پدیده کرونا نیز پرداخته شده است.

در خصوص بازار کنونی فرش دستباف ایران، قبل از شیوع کرونا و رکود اقتصادی متعاقب آن، شاخص ها دلالت بر آن داشت که بازار این کشور با وجود دو عرضه کننده فوق، در وضعیت اشباع قرار داشته است زیرا به دلیل رکود نسبی اقتصادی در سالهای اخیر، وضعیت بازار فرش در شرایط مطلوبی در این کشور نبوده است.  به عنوان مثال، در ژانویه گذشته و قبل از شیوع کرونا، بعضی از عرضه کنندگان فرش های ایرانی  مانند سالهای قبل تر اقدام به ارائه نرخ فروش ویژه با تخفیف های بالای محصولات خود نموده و برای این منظور، فعالیت تبلیغی وسیعی نیز در کشور پرتغال انجام دادند. به طوری که سراسر کشور را تحت پوشش تبلیغاتی خود قرار داده و سه مرکز نمایشگاه فرش در مرکز، شمال و شرق این کشور را به عنوان پایگاه اصلی فروش فرش ایرانی با قیمت های پایین معرفی نمودند. اما با وجود تبلیغات گسترده و به کارگیری شیوه‌های حرفه ای تبلیغاتی از سوی شرکت‌های ویژه تبلیغاتی،  نتوانستند به نتیجه مطلوب در زمینه فروش فرش دست یابند.

به طوری که بر اساس اظهارات ایشان، حتی میزان فروش در نیمه اول سال جاری (بر خلاف سالهای گذشته) کمتر از پولی بوده است که برای تبلیغات هزینه شده بود. لذا بنظر می رسد ظرفیت محدود بازار پرتغال همراه با رکود اقتصادی زمینه را برای توسعه بازار فرش دستباف کاهش داده است. ضمنا این موضوع را هم باید در نظر داشت که فرش های کنونی موجود در بازار، سالهای گذشته وارد این کشور شده اند و تعرفه‌های واراداتی و هزینه ترانزیت آنها نسبت به زمان حاضر کمتر بوده است. لذا چنانچه صادارت جدیدی انجام گیرد مسلماً هزینه‌ها و تعرفه‌ها فراتر از گذشته خواهد بود که یقیناً  بیش از ظرفیت و کشش بازار این کشور  می‌باشد. ناگفته نماند که در حال حاضر میزان فرش دستباف موجود در بازار پرتغال بیشتر از ظرفیت بازار است و انبارهای عرضه کنندگان کنونی، انباشته از فرش هایی ‌ است که در سال‌های گذشته وارد این کشور شده‌است. بعبارتی، میزان فرش موجود به گونه ای است که فعلا زمینه برای واردات جدید وجود ندارد و به نظر نمی‌رسد در سال‌ جاری نیازی به واردات جدید برای عرضه وجود داشته باشد. اگر متغیر رکود اقتصادی و تاثیر کرونا هم به موضوع ظرفیت و قدرت خرید مردم اضافه شود، باید گفت که شرایط سال جاری باز هم محدودتر خواهد بود.

می‌توان از زاویه دیگری هم به موضوع نگاه کرد و فرصت هایی را در آن جستجو نمود. اینکه کاهش بازار فرش دستباف، زمینه عرضه فرش ماشینی را زیاد کرده است. با مشاهده بازار پرتغال در زمینه عرضه محصولاتی مانند فرش ماشینی، موکت و محصولات مشابه و  قیمت آنها در بازار، باید  اذعان کرد که شرایط برای عرضه فرش های ماشینی و موکت های با کیفیت ایرانی بسیار مطلوب است. در این رابطه، به نظر می‌رسد که فرش های ماشینی ایرانی از موقعیت بهتری برای عرضه در بازار این کشور برخوردار هستند. قیمتهای فرشهای ماشینی در ایران بسیار نازل تر از حتی قیمت موکت در این کشور است و به نظر می‌رسد که چنانچه روی این موضوع تمرکز بیشتری انجام شود دستاوردهای بهتری برای  صادرکنندگان کشورمان خواهد داشت.

در جمع بندی باید گفت که در کوتاه مدت شرایط برای توسعه صادرات فرش دستبافت مناسب نیست و در حال حاضر ظرفیت موجود تکافوی نیاز محدود کنونی بازار را می‌کند. لازم به ذکر است که اخیرا بعضی از فرش فروشان ایرانی برای ارائه بهتر محصولات خود به تاکتیک جدیدی روی آورده اند و آن اینکه فرش ایرانی را با دکورهای تزئینی تنظیم کرده و در قالب یک پکیج تزئیناتی ارائه می‌کنند. در مقابل، بنظر می رسد که بازار نسبتا ضعیف پرتغال نیازمند فرش و موکت ایرانی است که از تنوع و کیفیت بالائی برخوردار می‌باشند.