اخبار اقتصادی سریلانکا (هفته اول تیر ماه 1399)

اخبار و مهم ترین تحولات اقتصادی سریلانکا در هفته اول تیر ماه 1399که شامل اخبار مربوط به اقتصاد سریلانکا و اثرات بحران کرونا بر اقتصاد این کشور می‌باشد به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

گزارش موسسه Fitch از اقتصادی سریلانکا

موسسه اعتباری سنجی Fitch در جدیدترین گزارش خود در مورد سریلانکا رتبه اعتباری این کشور را از B به –B کاهش داد. با بررسی گزارش این موسسه در خصوص گزارش‌های داخلی و بین‌المللی دیگر از وضعیت اقتصادی سریلانکا، می‌توان دریافت که آینده اقتصادی این کشور در سال جاری چندان روشن به نظر نمی‌رسد.

در حال حاضر کسری بودجه سریلانکا به 9.3 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور رسیده است. از سوی دیگر پیش‌بینی می‌شود که بدهی‌های این کشور به نسبت به تولید ناخالص داخلی آن تا پایان سال جاری به رقم 94 درصد خواهد رسید. هرچند پیش‌بینی می‌شود که شرایط بعد از انتخابات پارلمانی وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد اما فشار بدهی‌های خارجی تا پایان سال ادامه خواهد یافت.

میزان بدهی به درآمد در سریلانکا به رقم بسیار بالای 900 درصد رسیده است که بسیار بالاتر از میانگین 350 درصد برای کشورهایی است که رتبه اعتباری B را دریافت کرده بودند. البته به نظر می‌رسد که موسسه با کمک آژانس‌های بین‌المللی بدهی‌های سررسید شده خود در سال 2020 پرداخت و دسترسی این کشور به بازارهای مالی بین‌المللی در سال آینده شرایط بهتری خواهد کرد؛ زیرا این کشور در بازه زمانی 2021-2025 می‌بایست به‌طور متوسط سالانه 4.8 میلیارد دلار از بدهی‌های خود را پرداخت کند و بدون دریافت کمک قادر به این کار نخواهد بود.

همچنین باوجود انقضای برنامه این کشور و صندوق بین‌المللی پول در 2 ژوئن، اما سریلانکا همچنان وارد سازوکار جدیدی با این نهاد مهم بین‌المللی نشده است. از سوی دیگر چاپ بی‌سابقه پول در ماه آوریل نیز به‌شدت موردانتقاد این موسسه قرارگرفته است؛ زیرا علاوه بر کاهش اعتبار بین‌المللی، کسری بودجه را کاهش خواهد داد و موجب تضعیف ذخایر مالی این کشور خواهد شد، ذخایری که به رقم 6.5 میلیارد دلار کاهش پیداکرده است.

همه‌گیری ویروس کرونا، درآمدهای ارزی سریلانکا را به شکل فراوانی کاهش داد. سه درآمد ارزی این کشور عبارت‌اند از صادرات، حواله‌های ارزی کارگران شاغل در خارج از کشور و گردشگری که هر سه مورد با کاهش جدی روبه‌رو شده است. صادرات به شکل قابل‌ملاحظه کاهش‌یافته، بسیاری از کارگران به‌ویژه از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بازگردانده شدند و گردشگری نیز با کاهش شدید درآمد روبه‌رو بوده به‌نحوی‌که درآمد این حوزه در ماهمی تقریباً صفر بوده است. حال این کاهش درآمدها به‌طور حتم موجب تعدیل نیرو در شرکت‌های خصوصی خواهد شد. به‌عنوان‌مثال شرکت هواپیمایی سریلانکا ایرلاین به‌عنوان یک شرکت دولتی به دلیل بدهی 650 میلیون دلاری و عدم درآمد مشخص در چند ماه اخیر اعلام کرده است که ناچار به اخراج برخی از نیروهای خود است. این موضوع در سایر شرکت‌های نیز صدق می‌کند.

با در نظر گرفتن این موارد در کنار بدهی‌های سنگین خارجی این کشور، نشان می‌دهد که دولت سریلانکا حداقل در سال 6 ماهه باقی‌مانده از سال جاری با مشکلات بسیاری روبه‌رو خواهد بود.

اعلام برنامه بانک مرکزی در پاسخ به درخواست رئیس‌جمهور

 بعد از صحبت‌های هفته گذشته رئیس‌جمهوری سریلانکا به دلیل عدم برنامه و استراتژی صحیح برای مقابله با اثرات اقتصادی بحران ناشی از ویروس کرونا، انتقادات شدیدی را متوجه بانک مرکزی کرد. در پی این مباحث بانک مرکزی سریلانکا برنامه 150 میلیارد روپیه‌ای برای بازیابی اقتصادی را اعلام کرد.

در این طرح بانک مرکزی در مقابل وثایق قابل‌قبول اعتباری با سود 1 درصد در اختیار بانک‌های تجاری قرار می‌دهد و در مقابل این بانک‌ها باید اعتبار مذکور را با سود 4 درصد در اختیار شرکت‌ها و مشاغل متأثر از کرونا قرار دهند. براساس اعلام بانک مرکزی بیش از 138 هزار درخواست دریافت وام در مرحله اول ثبت‌شده است.

نکته اول آن است که بسیاری این برنامه اعلامی‌توسط بانک مرکزی را ناشی از انتقادات رئیس‌جمهوری به این بانک می‌دانند و آن را شتاب‌زده قلمداد کردند. البته رئیس‌کل بانک مرکزی سریلانکا این موضوع را به‌شدت تکذیب کرد.

مسئله مهم‌تر به تزریق نقدینگی بازمی‌گردد. چاپ بی‌سابقه پول در یک ماه گذشته در سریلانکا موجب اعتراض بسیاری از کارشناس اقتصادی به این روند شد؛ اما با تزریق این میزان از نقدینگی احتمالاً انتقادات بیش‌ازپیش نسبت به بانک مرکزی افزایش خواهد یافت. هرچند این بانک نیز مجبور به تبعیت از تصمیمات رئیس‌جمهوری است.

آمار تولید برق در سریلانکا

موضوع کمبود برق در سریلانکا به یک مشکل اساسی برای این کشور تبدیل‌شده است. براساس آمار منتشرشده توسط سازمان برق سریلانکا (CEB) از میزان تولید الکتریسیته در چهار ماه ابتدایی سال جاری به نظر می‌رسد این کشور در صورت ادامه این روند با مشکلات بیشتری روبه‌رو خواهد شد. سریلانکا در ماه ژانویه حدود 1246 مگاوات، در فوریه 1228 مگاوات، در مارس 1206 مگاوات و در ماه می 964 مگاوات برق تولید کرده است. از سوی دیگر در این بازه زمانی 48 درصد از تولیدات توسط نیروگاه‌هایی با سوخت زغال‌سنگ، 21 درصد برق-آبی و 38 درصد از نیروگاه‌هایی با سوخت فسیلی تولیدشده است.

آمار بالا به‌درستی نشان می‌دهد که تولید برق در حال تبدیل‌شدن به یک مشکل اساسی در این کشور است. کاهش بازندگی و درنتیجه کاهش بازدهی نیروگاه‌های برق-آبی نیز در این امر بی‌تأثیر نبوده است. به همین دلیل اتمام پروژه اومااویا که می‌تواند 120 مگاوات برق وارد مدار کند از اهمیت بالایی برای سریلانکا برخوردار است.

آمار تورم ماهانه در سریلانکا

تورم دوازده ماه منتهی به ماه می 2020 به عدد 5.2 درصد رسید، این در حالی است که این میزان در دوازده ماه منتهی به آوریل عدد 5.9 درصد بود. در ماه می نسبت به ماه آوریل تورم مواد غذایی با 1.1 درصد کاهش نسبت به ماه قبل به 11.1 درصد رسیده است. البته تورم در دسته محصولات غیر غذایی به زیر 1 درصد کاهش‌یافته است. البته از حیث سال‌به‌سال و در بازه 12 ماهه تورم مواد غذایی 7.2 درصد و تورم محصولات غیر غذایی 3.7 درصد بوده است.

تنها دودسته از محصولات شامل نوشیدنی‌ها و ارتباطات با کاهش قیمت مواجه و سایر موارد به‌طورکلی شاهد افزایش قیمت بوده‌اند و همین موضوع موجب افزایش قابل‌توجه سبد خانوار در سریلانکا شده است.

آماده‌سازی مقررات و قوانین منطقه ویژه اقتصادی Port City کلمبو

منطقه ویژه اقتصادی (SEZ) کلمبو که به نامه Port City شناخته می‌شود، در آستانه تکمیل و آماده بهره‌برداری است. قرار است این منطقه که با سرمایه‌گذاری چین در حال اجرا است به قطب اقتصادی سریلانکا تبدیل گردد. قوانین اجرایی برای آغاز فعالیت این منطقه ویژه اقتصادی تا پایان سال جاری نهایی و اعلام خواهد شد. پیش‌نویس این قانون آماده‌شده و توسط نخست‌وزیر در حال بررسی است.

تصویب قوانین منطقه ویژه اقتصادی باهدف جذب سرمایه‌گذاری در اولویت دولت قرارگرفته است. هدف اصلی تسهیل شرایط کسب‌وکار در سریلانکا است؛ زیرا براساس آمار موجود از حیث سهولت ایجاد کسب‌وکار در بین 180 کشور، سریلانکا در رتبه 99 قرار دارد و دولت امیدوار است که با اجرایی شدن این طرح بهبودهای مشخصی در این شاخص بسیار مهم ایجاد گردد.

از سوی دیگر سریلانکا امیدوار است با اجرایی شدن منطقه ویژهٔ اقتصادی در کلمبو، با جذب شرکت‌های بین‌المللی این منطقه را به مرکز منطقه‌ای این شرکت‌ها تبدیل کند. منطقه ویژه اقتصادی سریلانکا حدود 200 هکتار را شامل می‌شود که با سرمایه‌گذاری شرکت مهندسی چین‌هاربر (China Harbour Engineering) در چند فاز اجرایی خواهد شد و هشت سال دیگر تکمیل خواهد داشت.

مشکلات شرکت هواپیمایی سریلانکا ایرلاین

شرکت هواپیمایی سریلانکا ایرلاین اعلام کرد که مشکلات ناشی از بحران کرونا، فشار وارده بر این شرکت را افزایش داده است. بر همین اساس برای مقابله با این بحران این شرکت تصمیماتی را اتخاذ کرده است. در ابتدا حقوق افرادی را بالاتر از 100 هزار روپیه باشد را 25 درصد کاهش داده است. از سوی دیگر به 400 کارمند  شامل خلبانان،  مرخصی بدون حقوق اعطاء خواهد شد و 500 نفر دیگر از خدمات نیز برون‌سپاری خواهد شد.

به‌طورکلی تعطیلی دوماهه پروازهای بین‌المللی و همچنین پروازهای داخلی، شرایط سختی را برای این شرکت ایجاد کرده است. شرکتی که پیش‌ازاین نیز با بدهی‌های سنگینی روبه‌رو بوده و از سوی دیگر بحران ناشی از فساد مالی خرید هواپیماهای جدید نیز بر مشکلات دیگر این شرکت افزود.