شصت‌ و یکمین نشست اتاق بازرگانی سری‌لانکا

شصت‌و یکمین نشست اتاق بازرگانی سری‌لانکا در روز 1 بهمن‌ماه 1398 برگزار شد. اتاق بازرگانی سری‌لانکا، مهم‌ترین اتاق بازرگانی این کشور است که در کنار دو اتاق بازرگانی کلمبو و اتاق بازرگانی سیلان فعالیت می‌کند. در ابتدای این جلسه گزارشی از وضعیت تجاری سری‌لانکا در سال گذشته توسط آقای آسلا د. لیورا ، رئیس اتاق بازرگانی سری‌لانکا ارائه شد. در این گزارش مانند تمامی‌گزارش‌های ارائه شده توسط مقامات سری‌لانکایی، سال 2019 سال سختی برای این کشور به‌ویژه از حیث اقتصادی ارزیابی شد.

اما مهم‌ترین بخش این نشست معرفی سایت fromsrilanka.com به‌عنوان یک بستر  برای ایجاد ارتباط میان تولیدکننده و مصرف‌ کننده و معرفی مجمع جوانان اتاق بازرگانی[1] بود تا بتواند حلقه اتصال نسل‌ها در محیط اقتصادی، تولیدی و بازرگانی سری‌لانکا باشد.

 

سال 2019 سالی سخت برای اقتصاد سری‌لانکا

به اعتقاد رئیس اتاق بازرگانی سری‌لانکا، تجارت چه از بُعد داخلی و چه خارجی در سال 2019 با چالش‌های فراوانی رو‌به‌رو بود و عواقب آن هنوز دامن‌گیر تجار و تولیدکنندگان سری‌لانکایی است. از سوی دیگر، اقتصاد جهانی نیز در سال 2019 با چالش‌های فراوانی رو‌به‌رو بوده است که پیش‌بینی می‌شود این چالش‌ها در سال 2020 نیز ادامه داشته باشد. بر اساس گزارش ارائه شده، رشد واقعی سال 2019 این کشور، 2.6 درصد بوده است و در بهترین حالت بر اساس پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول، این میزان در سال 2020 به رقم 3.5 درصد خواهد رسید.

از سوی دیگر نرخ بیکاری نیز در این دوره زمانی افزایش یافت، هر چند بانک مرکزی سری‌لانکا توانست با اعمال برخی سیاست‌های پولی، تورم را در بازه یک‌رقمی حفظ کند. البته به دلیل کاهش واردات در سال 2019، کسری تراز تجاری تا حدی کاهش یافت، اما هنوز در شرایط مناسبی قرار ندارد.

 

صنایع کوچک و متوسط، موتور محرک اقتصاد سری‌لانکا

در حال حاضر در سراسر دنیا ، صنایع کوچک و متوسط[2] نقش مهمی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کنند و مطالعات نیز نشان می‌دهد که این بخش توانایی بالایی برای افزایش تولید و اشتغال در سطح جهانی دارد. در آسیا حدود 96 درصد صنایع را  شرکت های کوچک و متوسط ( SMEs ) تشکیل می‌دهند و از هر سه شغل، دو فرصت شغلی توسط این صنایع ایجاد می‌شود.

صنایع خرد، کوچک و متوسط به‌عنوان موتور اصلی اقتصادی سری‌لانکا، 52 درصد از تولید ناخالص داخلی، 75 درصد کل صنایع و 45 درصد اشتغال سری‌لانکا را به خود اختصاص می‌دهند. اما به دلیل نبود ارتباط مستقیم و مؤثر بین این صنایع و بازار، آن‌ها نتوانسته‌اند در زمینه صادرات نقش مؤثری ایفا کنند. بر همین اساس اتاق بازرگانی سری‌لانکا وظیفه اصلی خود در سال 2020 را تلاش برای توسعه این بنگاه‌ها و روز‌آمد کردن آن‌ها در زمینه‌های بسته‌بندی، بازاریابی و صادرات قرار داده است. البته نیاز به سرمایه در دسترس برای این اقدامات نیز احساس می‌شود که اتاق بازرگانی سعی دارد که پیوند دهنده‌ میان صنایع با بانک‌ها و مؤسسات مالی باشد تا بتواند با ترغیب آن‌ها سرمایه کافی برای این اقدامات را مهیا کند.

 

نوآوری‌های دیجیتالی در خدمت استراتژی توسعه؛

زیرساخت‌های تکنولوژیک فرصت‌های جدیدی را برای SMEs فراهم کرده است. روند دیجیتالی شدن موجب کاهش یا حذف پروسه‌های زمان‌بر و همچنین ایجاد ارتباط مؤثر بین بخش‌های خصوصی و دولتی خواهد شد. از سوی دیگر زیرساخت‌های تکنولوژیک می‌تواند به واحد‌های صنعتی محلی کمک کند که بتوانند ارتباطات جهانی ایجاد کنند.

 

مکانیسم‌های تسهیل‌کننده تجارت؛

ایجاد سامانه‌هایی برای تسهیل تجارت، موضوع دیگری است که در دستور کار اتاق بازرگانی سری‌لانکا قرار گرفته است. بر همین اساس در ابتدا در سال 2018 پورتال اطلاعات تجاری سری‌لانکا[3] راه‌اندازی شد، پلتفرمی‌که با کمک بانک جهانی در قالب توافق با سازمان تجارت جهانی نیز گنجانده شد. این سامانه با هدف ایجاد شفافیت در قوانین و پروسه‌های تجاری می‌تواند تسهیل‌کننده راه‌اندازی تجارت و سرمایه‌گذاری در سری‌لانکا باشد.

حال در ادامه همین مسیر، اتاق بازرگانی سری‌لانکا سامانه fromsrilanka.com را از اول بهمن 1398 در وهله اول به‌عنوان یک مقصد و منبع برای تهیه هزاران محصول و خدمات از صدها تأمین‌کننده در سراسر کشور برای بیش از 50 دسته اصلی همچون چای، لاستیک، نارگیل، ادویه‌جات، پوشاک و سنگ‌های قیمتی یا خدماتی مانند توسعه نرم‌افزار و حتی خدمات طب جایگزین سری‌لانکا ایجاد کرده است. اما هدف اصلی این سامانه فراهم کردن شرایط برای مذاکرات B2B و کمک به جهانی‌شدن صنایع این کشور است. در واقع اتاق بازرگانی سری‌لانکا قصد دارد با راه‌اندازی این سامانه، مسیری را طی کند که چین با کمک سایت alibaba.com طی کرد و این سایت را می‌تواند کپی تقریباً موفقی از آن دانست.

 

 مجمع جوانان؛ راه‌حلی برای ادامه تجارت

به بیان مدیران اتاق بازرگانی، بیش از 80 درصد صنایع در این کشور مانند بسیاری از دیگر صنایع کوچک و متوسط در دنیا به شکل خانوادگی اداره می‌شوند و از سوی دیگر آمار جهانی نشان می‌دهد 70 درصد این صنایع در نسل دوم و 90 درصد آن‌ها در نسل سوم از بین می‌روند. برای حل این مشکل و برای تحقق اهداف سه‌گانه؛ انتقال فرهنگ، دریافت حمایت و انتقال مشکلات به مقامات برای حل آن‌ها، با برگزاری دوره‌های منظم علمی و عملی، مجمع ( فروم  ) جوانان اتاق بازرگانی سری‌لانکا تشکیل شده تا صنایع از نسلی به نسل دیگر نه تنها از بین نروند بلکه به دلیل تسلط نسل جدید بر علم و اطلاعات روز تقویت نیز بشوند.

 

آزادسازی اقتصادی، ریشه مشکلات امروز سری‌لانکا؛

پروفسور لاکشمن، رئیس‌کل بانک مرکزی سری‌لانکا به‌عنوان میهمان این نشست بخش مهمی از مشکلات فعلی اقتصاد این کشور را ناشی از «بسته آزادسازی اقتصادی» اجرا شده در سری‌لانکا دانست. از اواخر دهه 1970 به بعد، سری‌لانکا در حال اجرای یک الگوی سیاست اقتصادی- اجتماعی با افزایش آزادسازی بازارها هم‌راستا با جهانی شدن بود در حالی که می‌توان دید که این الگوی نتایج خوبی نیز در پی‌ داشته، اما به طور کلی، عواقب ضد توسعه‌‌ای را نیز در اقتصاد و سیاست سری‌لانکا موجب شده است.

او توسعه اقتصادی پایین‌تر از پتانسیل‌های واقعی سری‌لانکا و رشد بی‌تأثیر اعطای اعتبار به بخش خصوصی بر اساس بسته اقتصادی فوق را ناشی از سیاست‌های آزادسازی است که دولت‌ها پی‌درپی آن را تصویب کرده‌اند. بر همین اساس دولت در نظر دارد یک سیاست اقتصادی-اجتماعی جایگزین برای بسته آزادسازی اقتصادی را طراحی و ارائه نماید.

اقتصاد سری‌لانکا در نقطه عطف تاریخی خود قرار دارد و برای قرار گرفتن در مسیر صحیح توسعه و پیشرفت نیازمند انجام اصلاحات ساختاری و بنیادی است. بدهی‌های خارجی سری‌لانکا و سود آن‌ها، فقر، توزیع نامناسب درآمد و ... از جمله مشکلاتی است که می‌بایست با تغییرات ساختاری نسبت به رفع آن‌ها اقدام کرد.

از سوی دیگر بخشی از مشکلات کشور با تمرکز بر صادرات کالاهای ساخته شده در داخل مرتفع خواهد شد که این موضوع نیز نیازمند همکاری مستمر و تنگاتنگ بخش‌های دولتی و خصوصی است.

 وی در انتهای این جلسه ضمن ابراز نگرانی از اصلاحات مالیاتی، ابراز داشت  که برای جلب سرمایه‌گذاران خارجی راهی جز انجام اصلاحات در این بخش وجود ندارد. از سوی دیگر  وی نسبت به بسته‌های اعلامی از سوی صندوق بین‌المللی پول نیز ابراز گلایه کرد و آن را موجب ایجاد مشکلات اقتصادی- اجتماعی زیادی از جمله گسترش فقر و فاصله طبقاتی در سری‌لانکا دانست.

پرفسور لاکشمن که تحصیل کرده دانشگاه آکسفورد است و عمر علمی خود را صرف مطالعه و تدریس مبانی توسعه کرده است و فرصت ریاست بر بانک مرکزی سری‌لانکا را فرصتی برای پیاده کردن نظرات خود می‌دانست.

به طور کلی دولت جدید سری‌لانکا با همکاری بخش خصوصی و پیش‌فرض مثبت این بخش به دولت جدید، امیدوار است که بتواند اقتصاد سری‌لانکا را از وضعیت فعلی خود خارج کند، اقتصادی که بخش عظیمی از آن را بدهی‌های خارجی تشکیل می‌دهند و هر ساله تراز تجاری آن وضعیت بدتری پیدا می‌کند.

[1] . National Chamber of Commerce  Youth Forum (NCCYF)

[2] . در سری‌لانکا غیر از صنایع کوچک و متوسط، صنایعی تحت عنوان Micro نیز تعریف شده است.

[3] . Sri Lanka Trade Information Portal (STIP)