تحول در حوزه تولید انرژی آرژانتین

آرژانتین در آستانه یک تحول بی‌سابقه در حوزه انرژی است که با تکیه بر توسعه ذخایر نفت و گاز شیل VACA MUERTA و مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک در زیرساخت‌ها، طی یک دهه آینده این کشور را در زمره بازیگران مهم انرژی جهانی قرار می دهد. عوامل کلیدی مؤثر در تغییر اساسی در تراز تجاری و جایگاه آن در صحنه انرژی جهانی، از تولید بی‌سابقه گرفته تا پروژه‌های بزرگی مانند VACA MUERTA oil sur، با فراهم کردن مقدمات دستیابی کشور به حاکمیت انرژی، درآمد سرشاری را از تجارت بین المللی انرژی نصیب آرژانتین خواهد کرد.

سال‌هاست که آرژانتین واردکننده خالص انرژی بوده و تراز تجاری انرژی آن همواره منفی بوده است. معهذا این روند در سال‌های اخیر به لطف بهره‌برداری از منابع عظیم غیرمتعارف VACA MUERTA  به طرز چشمگیری تغییر کرده است. در حالیکه در سال 2022 کسری تجارت انرژی آرژانتین منفی5 / 3 درصد تولید ناخالص داخلی بود در سال 2023 تراز تجارت انرژی کشور به تعادل رسید و  سال 2024 بعنوان نقطه عطفی روند کسری دو دهه ای در صادارت انرژی با صادرات 5 میلیارد دلاری نفت و گاز معکوس گردید. این مهم با رشد قابل توجه صادرات (حدود 20درصد) و کاهش شدید واردات انرژی (حدود 50 درصد) حاصل گردید. این تحول با تکیه بر بهره برداری از منابع نفت و گاز شیل(Shale) ذخایر Vaca Muerta  از طریق اعمال مجموعه ای از استراتژی‌های سرمایه گذاری اکتشاف، فرآوری و انتقال صورت گرفته است که در حال به ثمر رسیدن می‌باشد. 

این میدان، که یکی از بزرگترین ذخایر نفت و گاز شیل جهان است، افزایش قابل توجهی در تولید هیدروکربن ایجاد کرده و آرژانتین را به یک صادرکننده بالقوه انرژی تبدیل کرده است. آخرین گزارش انرژی از دانشگاه آسترال بوئنوس آیرس این روند را تأیید می‌کند و بر مازاد تجارت انرژی 5/ 4 میلیارد دلاری تا پایان سال 2025 می رسد. این تغییر نشان دهنده معکوس شدن تقریباً دو دهه کسری و نقطه عطفی برای اقتصاد کشور است.

رشد تولید گاز طبیعی به ویژه قابل توجه بوده است و در آگوست سالجاری به اوج 162 میلیون متر مکعب در روز رسیده است که بالاترین سطح در 20 سال گذشته است که این رشد ناشی از افزایش ظرفیت تولید VACA Muerta   نشات گرفته است. به همین صورت، تولید نفت خام به 850 هزار بشکه در روز رسیده است که یک رکورد خارق العاده دیگر است. مهمتر از همه، منابع غیرمتعارف اکنون تقریباً 70 درصد از کل تولید ملی را تشکیل می‌دهند که نشان دهنده اهمیت حوزه Vaca Muerta  در تحول بخش انرژی آرژانتین است.

توافق شرکت  YPF آرژانتین با شرکتENI  ایتالیا برای اجرای پروژه گاز مایع آرژانتین و توافق با شرکت ملی نفت ابوظبی برای سرمایه گذاری در این پروژم 

 پروژه گاز مایع آرژانتین(ARGLNG)، بعنوان برنامه اصلی تبدیل آرژانتین به یک بازیگر عمده انرژی و تامین کننده گاز LNG برای بازارهای جهانی از منابع گاز شیل Vaca Muerta  می‌باشد. این پروژه که تفاهم نامه اولیه آن در سفر خاویر میلی به ایتالیا در اوایل جون سالجاری بین شرکت  دولتیYPF (پیشرو در صنعت انرژی آرژانتین) با شرکت ENI ایتالیا به امضاء رسید با توافقی که اخیرا (4 نوامبر) بین طرفین قرارداد مذکور (آرژانتین و ایتالیا) با شرکت XRG،  بازوی سرمایه گذاری شرکت ملی نفت ابوظبی( ADNOC ) جهت تامین سرمایه گذاری 50 میلیارد دلاری پروژه  LNG آرژانتین به امضاء رسید، رویای تبدیل آرژانتین به یک صادر کننده گاز در سطح جهانی را  یک قدم به تحقق نزدیکتر کرد. این توافق‌نامه غیر الزام آور، آغاز مذاکرات برای تعیین مشارکت XRG در این طرح را تعیین می‌کند که هدف آن در مرحله اول تولید   12 میلیون تن LNG تا سال 2027 با امکان گسترش تولید به 18 میلیون تن در آینده جهت عرضه به بازارهای بین المللی است. 

توافق‌نامه مذکور که در جریان کنفرانس جهانی ADIPEC 2025 در ابوظبی امضاء شد  یک گام کلیدی در جهت تثبیت یک پلتفرم گاز طبیعی مایع (LNG) با دسترسی بین‌المللی است. طبق بیانیه شرکت ملی نفت آرژانتین، این پروژه گاز VACA MUERTA را با فناوری ذخیره‌سازی و تخلیه شناور (FSOL) LNG ترکیب خواهد کرد. فاز اول شامل دو کشتی با ظرفیت سالانه هر کدام ۶ میلیون تن است.

هوراسیو مارین، رئیس و مدیرعامل شرکت ملی نفت آرژانتین YPF، در خصوص توافق امضاء شده اظهار داشت: «ورود شرکت اماراتی XRG یک ابتکار کلیدی است که  آینده انرژی آرژانتین را تضمین می‌کند. این اتحاد استراتژیک به ما امکان می‌دهد تا در توسعه یک پلتفرم صادرات LNG در سطح جهانی با تأثیر بر اشتغال، سرمایه‌گذاری و موقعیت بین‌المللی پیشرفت کنیم.» این پروژه بخشی از طرح  " YFP 4x4"  است که هدف آن تبدیل شرکت ملی نفت آرژانتین به یک پیشرو در تولید شیل و صادرات هیدروکربن تا سال ۲۰۳۱ است.

شایان ذکر است XRG بعنوان شرکت تابعه شرکت ملی نفت ابوظبی ADNOC و  بازوی سرمایه گذاری آن ، شرکت پیشرو انرژی در امارات متحده عربی و یکی از ۱۰ شرکت بزرگ جهان که با سرمایه‌گذاری‌ در بخش انرژی است که فعالیت های آن شامل  آفریقا، آسیا و آمریکای شمالی بوده است و قصد دارد موقعیت خود را به عنوان یک رهبر جهانی در بخش‌های شیمیایی و انرژی توسعه و تثبیت کند. این عملیات بر اساس رشد اخیر صنعت هیدروکربن آرژانتین، ناشی از توسعه Vaca Muerta، انجام می‌شود.

دکالزی مدیر عامل EN در خصوص سرمایه‌گذاری اختصاص داده شده به زیرساخت‌های اظهار داشت این پروژه بین 25 تا 30 میلیارد دلار آمریکا خواهد بود. مارین مدیر عامل YPF نیز افزود که به دلیل نیاز به دو برابر کردن فعالیت فعلی نفت، ۱۵ میلیارد دلار دیگر برای گسترش حفاری و تولید مورد نیاز خواهد بود. به گفته مارین، این امر ۵۰ هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد خواهد کرد. مراحل پروژه شامل ساخت یک خط لوله گاز 48 اینچی با ظرفیت ترکیبی تا 100  میلیون متر مکعب در روز است. مارین توضیح داد: «این خط لوله ظرفیت 75 میلیون متر مکعب در روز را خواهد داشت و با نصب کمپرسورها می‌تواند به 100  میلیون متر مکعب برسد. این از تولید سالانه فعلی کشور فراتر می‌رود.»

 علاوه بر توافق با  XRG، مذاکراتی  با شرکت نفتی Shell و Exxon Mobil جهت مشارکت در پروژه ال. ان . جی. آرژانتین در جریان است. پیشرفت YPF در تأمین مالی خارجی در هفته‌های اخیر  و زمانی که این شرکت دو معامله خارجی به ارزش مجموع 1.2  میلیارد دلار را با هدف افزایش صادرات از VACA MUERTA و تسریع توسعه LNG آرژانتین نهایی کرد به نقطه عطفی رسید. شرکت‌های دیگری مانند تک‌پترول نیز خطوط اعتباری قابل توجهی به دست آوردند، در حالی که استان‌ها و شرکت‌های این بخش در حال مدیریت بازپرداخت بدهی‌های خارجی هستند که به دلیل تغییرات در فضای سیاسی تسهیل شده است.

مرحله اول پروژه LNG آرژانتین، به رهبری Pan American Energy (PAE)، به همراه Golar، YPF، Pampa Energía و Harbour Energy، قبلاً تأیید نهایی سرمایه‌گذاری را دریافت کرده است، قصد دارد عملیات را در سال 2027 آغاز کند و پیش‌بینی می‌کند که LNG را از آرژانتین با استفاده از دو کشتی مایع‌سازی در ریو نگرو، با ظرفیت شش میلیون تن در سال، صادر کند.  در همین حال، ریستاد انرژی پیش‌بینی می‌کند که  توسعه پروژه گاز مایع آرژانتین تا پایان دهه 2030 به اوج ظرفیت خود خواهند رسید

طبق گزارش های منتشره ، تراز تجاری انرژی آرژانتین در نه ماه اول سال سالجاری 5 میلیارد و 300 میلیون دلار مثبت بوده است،.طبق داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط شرکت مشاوره Economía y Energía، این افزایش به دلیل افزایش 13 درصدی صادرات انرژی و کاهش 21 درصدی واردات بوده است. طبق پیش‌بینی‌ها ، از سال 2027، صادرات نفت آرژانتین با درنظر گرفتن قمیت فعلی، سالانه درآمدی بیش از 15 میلیارد دلار برای آرژانتین بدنبال خواهد داشت. این جریان دلار به جریان جدید پیش‌بینی‌شده از سوی آرژانتین LNG اضافه خواهد شد که می‌تواند تا سال 2030 بیش از 30 میلیارد دلار در سال از طریق صادرات گاز طبیعی مایع به درآمد این کشور اضافه کند.

چهار رکن رشد انرژی آرژانتین

رونق در بخش انرژی آرژانتین حاصل شانس نیست، بلکه نتیجه مجموعه‌ای از سیاست‌ها و عواملی است که برای ایجاد محیطی مطلوب برای سرمایه‌گذاری و توسعه همگرا شده‌اند. گزارش انرژی دانشگاهASTRA چهار عامل کلیدی را که این رشد را هدایت کرده‌اند، به ترتیب ذکر میکند : حرکت پایدار  تولید در Vaca Muerta ، افزایش صادرات انرژی، گسترش زیرساخت‌های کلیدی مانند VACA MUERTA Surو اجرای رژیم تشویقی برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ (RIGI). این چهار رکن مکمل یکدیگر هستند و یک چرخه مطلوب ایجاد می‌کنند که رشد این بخش را هدایت می‌کند.

رژیم تشویقی سرمایه‌گذاری بزرگ (RIGI) به ویژه در جذب سرمایه و تشویق سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بزرگ‌مقیاس اهمیت داشته است. این رژیم مزایای مالیاتی و نظارتی را برای شرکت‌هایی که سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در بخش انرژی انجام می‌دهند، ارائه می‌دهد و ریسک‌ها را کاهش داده و سودآوری پروژه را افزایش می‌دهد. در نتیجه، تعدادی پروژه اکتشاف و تولید راه‌اندازی شده است که به افزایش تولید هیدروکربن و تنوع‌بخشی به ترکیب انرژی کشور کمک می‌کند.

تاثیر ذخایر غیر متعارف VACA MUERTA بر اقتصاد ملی آرژانتین

توسعه ذخایر VACA Muertaتأثیر قابل توجهی بر اقتصاد ملی دارد که فراتر از درآمدهای صادراتی است. فعالیت‌های نفت و گاز باعث ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در استان‌های تولیدکننده مانند نئوکن، ریونگرو و مندوزا می‌شود و رشد اقتصادی محلی را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، صنعت انرژی به کالاها و خدمات از طیف وسیعی از بخش‌ها، از جمله ساخت و ساز، متالورژی، لجستیک و مهندسی، نیاز دارد و تأثیر چند برابری در سراسر اقتصاد ایجاد می‌کند. تخمین زده می‌شود که Vaca Muerta در حال حاضر درصد قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی (GDP) آرژانتین را تشکیل می‌دهد و انتظار می‌رود سهم آن در سال‌های آینده حتی بیشتر نیز شود.

آرژانتین به عنوان یک بازیگر استراتژیک در چشم‌انداز جهانی انرژی

رونق در بخش انرژی آرژانتین نه تنها به نفع کشور است، بلکه پیامدهایی برای چشم‌انداز جهانی انرژی نیز دارد. در زمینه افزایش تقاضای انرژی و گذار به منابع پاک‌تر، آرژانتین می‌تواند نقش استراتژیکی به عنوان یک تأمین‌کننده قابل اعتماد هیدروکربن ایفا کند. در دسترس بودن منابع فراوان و کم‌هزینه، همراه با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و اجرای سیاست‌های مطلوب، آرژانتین را به عنوان یک بازیگر کلیدی در بازار انرژی منطقه‌ای و جهانی قرار می‌دهد. این کشور می‌تواند در تضمین امنیت انرژی سایر کشورها، تنوع‌بخشی به منابع تأمین و ارتقای ثبات قیمت نقش داشته باشد. گذار جهانی انرژی، چالش‌ها و فرصت‌هایی را برای آرژانتین به همراه دارد. در حالی که تقاضا برای سوخت‌های فسیلی ممکن است در درازمدت کاهش یابد، گاز طبیعی به عنوان یک سوخت مهم در گذار در نظر گرفته می‌شود، زیرا گازهای گلخانه‌ای کمتری نسبت به زغال سنگ و نفت منتشر می‌کند. آرژانتین می‌تواند از ذخایر فراوان گاز طبیعی خود برای تأمین تقاضای رو به رشد جهانی برای این سوخت استفاده کند.