اخبار اقتصادی قزاقستان-آستانه

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی کشور قزاقستان در هفته چهارم شهریورماه 1404مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

افزایش بهای بنزین در قزاقستان

در قزاقستان از فوریه ۲۰۲۵ که دولت کنترل قیمتی سوخت را لغو کرد، بهای بنزین به‌ویژه نوع پرمصرف AI-92 روندی صعودی داشته و از ۲۰۵ تنگه به حدود ۲۳۳ تنگه (0.37 یورو) در هر لیتر رسیده است؛ افزایشی معادل 13.7درصد که به‌مراتب بالاتر از نرخ تورم رسمی 5.8 درصدی کشور در همین دوره است. سایر انواع بنزین نیز گران‌تر شده‌اند؛ به‌گونه‌ای که قیمت AI-95 بین ۲۷۵ تا ۲۹۰ تنگه، AI-98 بین ۳۱۴ تا ۳۳۵ تنگه و گازوئیل بین ۳۱۹ تا ۳۲۵ تنگه در نوسان است. در نتیجه، قیمت گازوئیل از فوریه تاکنون حدود 2.10 درصد افزایش یافته است. در مقایسه منطقه‌ای، رشد قیمت بنزین در قزاقستان بالاتر از روسیه بوده؛ جایی که طی سال جاری میلادی افزایش 2.7 درصدی ثبت شده در حالی که نرخ تورم ۴ درصد بوده است. دولت برای مهار وضعیت، ممنوعیت صادرات فرآورده‌های نفتی را تا اواسط سال ۲۰۲۶ تمدید کرده و در تابستان ۲۰۲۵ قیمت گاز مایع خودرو نیز ۱۰ درصد بالا رفته است. این شرایط موضوع سوخت را به یکی از بحث‌های اصلی در پارلمان قزاقستان تبدیل کرده و نگرانی‌هایی نسبت به فشار آن بر هزینه‌های زندگی و بخش‌های مختلف اقتصادی ایجاد کرده است.

https://kz.kursiv.media/kk/2025-09-17/tlbkh-kazakhstanda-benzin-jyl-basynan-beri-13-paiyzga-qymbattady

شرکت ملی نفت و گاز قزاقستان در حال بررسی ذخایر نفت و گاز در آتیرائو و اولیتائو است.

شرکت  KazMunayGasاز طریق زیرمجموعه خود KMG Barlau LLP عملیات لرزه‌نگاری برای اکتشاف نفت و گاز را در مناطق آتیراو و اولیتاو آغاز کرده است. این شرکت در اوایل سال ۲۰۲۵ مجوز اکتشاف زمین‌شناسی در این دو منطقه و همچنین در محدوده شرق آکتوبه را دریافت کرده که در آنجا فعلاً پردازش داده‌های تاریخی در حال انجام است و برای سال ۲۰۲۶ برنامه اجرای لرزه‌نگاری دوبعدی در مسافت ۵۰۰ کیلومتر طولی پیش‌بینی شده است.

این اقدامات بخشی از برنامه اکتشاف زیرسطحی ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۷ است که هدف آن شناسایی مناطق جدید و افزایش منابع هیدروکربنی کشور است. پروژه‌ها همچنین در چارچوب برنامه معرفی جهانی (Roadshow) شرکت قرار گرفته تا سرمایه‌گذاران بین‌المللی را به همکاری جذب کند. تجربه گذشته نیز نشان‌دهنده اثربخشی این رویکرد است؛ به‌گونه‌ای که در سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵ مرحله نخست تحقیقات زمین‌شناسی انجام شد و به اکتشاف میدان Berezovsky در غرب قزاقستان انجامید که سرمایه‌گذاری شرکت بین‌المللی Sinopec را جذب کرد. همچنین با همکاری شرکت‌های شل و شورون فعالیت‌های اکتشافی در آکتوبه آغاز شد.

https://kz.kursiv.media/kk/2025-09-17/slbt-qazmunajgaz-shu-sarysu-uchaskesinen-munaj-men-gaz-qoryn-izdejdi/

قزاقستان بندر خشک و مرکز لجستیکی بزرگی در مرز چین می‌سازد.

پروژه  (Kolzhat Dry Port) یک مرکز بزرگ حمل‌ونقل و لجستیک در مرز میان قزاقستان و چین است که در منطقه آلماتی، شهرستان اویغور قرار دارد. طراحی این پروژه همراه با مدرن‌سازی گذرگاه مرزی کولژات انجام می‌شود.

مساحت کلی پروژه حدود ۸٬۴۰۰ هکتار است که از این مقدار تقریباً ۱٬۰۰۰ هکتار به منظور تأسیسات حمل‌ونقل، لجستیک و صنعتی اختصاص خواهد یافت و بقیه یعنی ۷٬۴۰۰ هکتار برای کشاورزی در نظر گرفته شده است.

امکانات پیش‌بینی شده شامل موارد زیر است: انبار به مساحت ۴۵٬۰۰۰ متر مربع، فضای ذخیره موقت کالا، ترمینال کانتینری، مرکز تجارت مرزی ، پلتفرم تجارت الکترونیکی و بخش‌های صنعتی و مسکونی

فازهای اجرای پروژه و زمان‌بندی:

فاز اول: تا پایان سال ۲۰۲۶، منطقه‌ای به وسعت ۲۰۰ هکتار برای حمل و نقل و لجستیک راه‌اندازی می‌شود. سرمایه‌گذاری فاز اول حدود ۲۵ میلیارد تنگه معادل تقریباً ۴۶٫۲ میلیون دلار آمریکا است.

فاز دوم: در سال‌های ۲۰۲۶ تا ۲۰۲۸، منطقه صنعتی برای تولید و فرآوری صادرات‌محور با سرمایه‌گذاری حدود ۵۰ میلیارد تنگه )~۹۲٫۵ میلیون دلار) ایجاد می‌شود.

فاز سوم: بین سال‌های ۲۰۲۸ تا ۲۰۳۰، بخش‌های تجاری مانند فروشگاه‌ها، هتل‌ها، و نمایشگاه‌ها به پروژه افزوده خواهد شد که سرمایه‌گذاری مشابه فاز دوم دارد (~۵۰ میلیارد تنگه).

چشم‌انداز ترافیک کالا:

حجم فعلی ترافیک کالا از گذرگاه کولژات در سال ۲۰۲۳ حدود ۴۰۰٬۰۰۰ تن است

پیش‌بینی شده تا سال ۲۰۳۰ این مقدار به ۱٫۴ میلیون تن در سال برسد.

تا سال ۲۰۴۰ نیز برآورد شده حجم کالا سالانه به ۲٫۳ میلیون تن خواهد رسید

وضعیت فعلی زیرساخت‌ها:

پارکینگ برای ۳۰۰ کامیون متقاضی عبور به چین فعال است .

انباری موقت برای ۵۰۰ وسیله نقلیه موجود است

برنامه برای افزایش ظرفیت پارک کامیون‌ها تا ۵۰۰ کامیون بیشتر تا پایان سال جاری وجود دارد.

https://astanatimes.com/2025/09/kazakhstan-to-build-major-dry-port-and-logistics-hub-on-chinese-border/

 برای نوسازی شبکه‌های آب و برق قزاقستان به ۶.۸ تریلیون تنگه (حدود 11 میلیارد یورو) نیاز است.

قزاقستان برای کاهش فرسودگی زیرساخت‌های خدمات عمومی‌به زیر ۵۰٪ به سرمایه‌ای معادل ۶٫۸ تریلیون تنگه نیاز دارد. این بودجه برای نوسازی حدود ۸۶٬۰۰۰ کیلومتر از شبکه‌های گرمایش، برق، تأمین آب و دفع فاضلاب صرف خواهد شد.

بر اساس داده‌های وزارت اقتصاد، در وضعیت فعلی:

در بخش گرمایش، ۲۲ مؤسسه فرسودگی شبکه بیش از ۶۵٪ دارند.

در بخش برق، از مجموع ۴۶ مؤسسه، ۱۸ مؤسسه شبکه‌هایی با فرسودگی بیش از ۷۰٪ دارند.

در بخش تأمین آب و دفع فاضلاب نیز تعداد قابل توجهی از واحدها در وضعیت فرسودگی بالاتر از ۷۰٪ قراردارند.

برنامه به این صورت است که پایان پروژه تا سال ۲۰۲۹:

فرسودگی شبکه گرمایش به حدود ۴۰٪ کاهش یابد.

فرسودگی شبکه برق به حدود ۴۵٪ کاهش یابد.

فرسودگی شبکه تأمین آب به حدود ۳۴٪ برسد.

فرسودگی شبکه دفع فاضلاب به ۴۰٪ برسد.

https://www.inform.kz/ru/68-trln-tenge-nuzhni-dlya-modernizatsii-kommunalnih-setey-kazahstana-c3fd6f

تأمین مالی پروژه ملی نوسازی بخش‌های انرژی و خدمات رفاهی توسط شرکت مسکن قزاقستان

شرکت مسکن قزاقستان (Kazakhstan Housing Company) که وابسته به شرکت ملی سرمایه‌گذاری Baiterek Holding است، در چارچوب پروژه ملی نوسازی بخش انرژی و خدمات عمومی، اوراق قرضه -باندهای صادر شده توسط اکیمات‌های استان‌های قار قاراغانده، پاولدار، قزاقستان غربی و قزاقستان شمالی را خریداری کرده است. این گام اولین بازخرید اوراق باند توسط KZhK به منظور نوسازی ده تأسیسات خدمات عمومی در این چهار استان است. حجم کل تأمین مالی از این طریق ۲۲٫۵ میلیارد تنگه می‌باشد.

https://www.inform.kz/ru/akim-almati-obsudil-modernizatsiyu-ochistnih-sooruzheniy-s-kompaniey-world-

اعمال مالیات بر ارزش افزوده برای واردات شخصی خودروهای برقی در قزاقستان از سال 2026

از ۱ ژانویه ۲۰۲۶، در قزاقستان، واردات خودروهای برقی (EV) توسط افراد خصوصی مشمول مالیات بر ارزش افزوده (VAT) خواهد شد. در حال حاضر تحت تصمیم کمیسیون اقتصادی اوراسیا (EEC)، دوره‌ای از معافیت برای این خودروها برقرار است.

مالیات ارزش افزوده (VAT): افراد خصوصی هنگام واردات خودروهای برقی باید ۱۶٪ مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنند (ماده ۵۰۳ قانون مالیات)

خودروهای وارداتی با قیمت متوسط تا بالا احتمالاً افزایش قیمت بیشتر خواهند داشت — تخمین زده شده قیمت‌ها ۱۰-۲۰٪ افزایش یابند. مثلاً خودروی برقی با قیمت حدود ۳۰٬۰۰۰ دلار ممکن است حدود ۵٬۰۰۰ دلار افزایش قیمت داشته باشد، بسته به مدل و امکانات. خودروهای ارزان‌تر افزایش کمتری دارند.

https://en.tengrinews.kz/autos/electric-cars-to-lose-benefits-how-much-pricemay-rise-in-269494/

 اینترنت ماهواره‌ای در قطارهای قزاقستان راه‌اندازی شد.

اینترنت Eutelsat OneWeb به صورت آزمایشی در قطارهای تالگو در مسیرهای آستانه-اوست کامنوگورسک و آستانه-آلماتی راه‌اندازی شده است. دسترسی به اینترنت استارلینک برای اولین بار در قطار برقی Burabay Express در مسیر تفریحی آستانه-بوراووی ارائه شده است.

قرار است اینترنت استارلینک تا پایان سال در دو قطار دیگر نیز راه‌اندازی شود: آکتوبه-آلماتی و کیزیل اوردا-سمی

به گفته شرکت راه آهن قزاقستان، بیش از 100 هزار مسافر از زمان راه‌اندازی اینترنت ماهواره‌ای در قطارها از آن استفاده کرده‌اند.

https://t.me/sputnikKZ/70819

میانگین حقوق در قزاقستان تا سال ۲۰۲۸ به ۶۰۵۰۰۰ تنگه (۱۱۲۰ دلار) افزایش خواهد یافت.

این موضوع در پیش‌بینی توسعه اجتماعی-اقتصادی برای سال‌های 2028-2026 ذکر شده است.

میانگین حقوق فعلی ۴۲۳۰۰۰ تنگه (798 دلار) است که تا سال ۲۰۲۶ به ۵۰۱۰۰۰ تنگه و تا سال ۲۰۲۷ به ۵۵۴۰۰۰ تنگه افزایش خواهد یافت.

پیش‌بینی می‌شود که رشد واقعی دستمزد در سال ۲۰۲۶ نسبت به سال ۲۰۲۵، ۷.۶ درصد و در سال ۲۰۲۷، ۳.۹ درصد باشد. حداقل دستمزد تا سال ۲۰۲۸ در سطح ۸۵۰۰۰ تنگه (160 دلار) باقی خواهد ماند. جمعیت در سال ۲۰۲۸ از ۲۰.۴ به ۲۰.۹ میلیون نفر افزایش خواهد یافت.

https://t.me/sputnikKZ/70822

 ازبکستان و چین در سال ۲۰۲۵ از نظر تعداد شرکت‌های خارجی در قزاقستان از ترکیه پیشی گرفتند.

طبق گزارش دفتر ملی آمار سال ۲۰۲۵ ، تعداد ۶۲۵۷۲ شرکت خارجی در این کشور ثبت شده است، در حالی که در سال ۲۰۲۴، این تعداد به ۵۹۲۴۸ شرکت بود.

روسیه همچنان بزرگترین بازیگر است و حدود ۳۷٪ از کل شرکت‌های ثبت شده را به خود اختصاص می دهد.

10 شرکت پیشرو در ثبت شرکت در قزاقستان عبارتند از روسیه، ازبکستان، چین، ترکیه، قرقیزستان، آذربایجان، اوکراین، آلمان، بلاروس و کره جنوبی

همکاری شرکت راه‌آهن قزاقستان و راه‌آهن روسیه در مورد توسعه مسیر شرقی "شمال - جنوب"

شرکت راه‌آهن قزاقستان و راه‌آهن روسیه قصد دارند تا پایان سال جاری توافق‌نامه‌ای در مورد توسعه مسیر شرقی "شمال - جنوب" امضا کنند

به گزارش شرکت راه‌آهن قزاقستان (KTZ)، حجم حمل و نقل بین قزاقستان و روسیه در سال جاری به ۵۸.۳ میلیون تن رسیده که ۳.۲ درصد افزایش یافته است.

به عنوان مثال، صادرات زغال سنگ از قزاقستان از طریق روسیه به ۸ میلیون تن رسیده و ۳۶.۴ درصد افزایش یافت. عرضه غلات از طریق فدراسیون روسیه به ۱.۵ میلیون تن رسیده که ۵.۳ برابر افزایش یافته است.

https://t.me/sputnikKZ/70731

افزایش واردات برق قزاقستان از روسیه

در ژوئیه ۲۰۲۵، قزاقستان برق را از خارج از کشور به ارزش کل ۵۶.۸ میلیون دلار خریداری کرد. این رقم ۹۸٪ بیشتر از ژوئن و ۷۴٪ بیشتر از ژوئیه سال گذشته است. این اطلاعات توسط دفتر اول اعتبار و بر اساس داده‌های دفتر ملی آمار گزارش شده است.

حجم انرژی وارداتی نیز افزایش یافته است: واردات در یک ماه ۱۰۲٪ و در یک سال ۵۹٪ افزایش یافته است. در ژوئیه، حجم برق عرضه شده به این کشور به ۷۸۲.۴ میلیون کیلووات ساعت رسید.

در هفت ماه اول امسال، قزاقستان در مجموع ۲.۳ میلیارد کیلووات ساعت برق به ارزش ۱۶۹.۲ میلیون دلار وارد کرد. در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، حجم ۷ درصد و ارزش ۲۴ درصد افزایش یافت و به بالاترین سطح در ۱۱ سال گذشته رسید.

تقاضای داخلی نیز در ماه ژوئیه افزایش یافت. فروش برق داخلی به ۱۰.۱ میلیارد کیلووات ساعت رسید که ۸ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است. در همین حال، حجم تولید تنها ۳ درصد افزایش یافت و به ۹.۴ میلیارد کیلووات ساعت رسید.

طبق پیش‌بینی رسمی در ماه فوریه، حجم برق وارداتی از روسیه در سال ۲۰۲۵ نباید از ۲ میلیارد کیلووات ساعت تجاوز کند. با این حال، بین ژانویه و ژوئیه این رقم دقیقاً به این سطح رسید. طبق این طرح، قزاقستان باید تا سال ۲۰۲۷ خرید برق از خارج را متوقف کند.

https://kz.kursiv.media/kk/2025-09-17/mtzh-elektr-energiyasynyng-importy-11-