اخبار اقتصادی تاجیکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در هفته چهارم مردادماه 1404 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

 تأیید رتبه اعتباری تاجیکستان  «B/B»  با چشم‌انداز پایدار توسط آژانس رتبه‌بندی S&P

خبرگزاری اوستا: آژانس رتبه‌بندی بین‌المللی S&P Global Ratings رتبه اعتباری بلندمدت و کوتاه‌مدت جمهوری تاجیکستان را  «B/B» با چشم‌انداز پایدار تأیید کرد.

به گفته این آژانس، چشم‌انداز پایدار نشان‌دهنده تعدادی از عوامل کلیدی از جمله تقویت ثبات اقتصاد کلان، حفظ نرخ‌های پایدار رشد اقتصادی و گسترش ذخایر بین‌المللی است. این شاخص‌ها به کشور اجازه می‌دهد تا به موقع تعهدات خود را برای پرداخت بدهی خارجی خود انجام دهد و خطرات فشار بر تراز پرداخت‌ها را کاهش دهد.

علاوه بر این، این آژانس به تأثیر مثبت تعامل فعال تاجیکستان با شرکای بین‌المللی و حفظ سهم قابل توجهی از وام‌های اعطایی در ساختار بدهی عمومی اشاره کرد. به گفته کارشناسان، این امر به کاهش بار بدهی و حفظ ثبات مالی کمک خواهد کرد.

بانک ملی تأکید کرد: تأیید رتبه اعتباری دولتی نشان دهنده به رسمیت شناختن نتایج به دست آمده از توسعه اجتماعی- اقتصادی کشور و مدیریت مؤثر اقتصاد کلان توسط جامعه بین‌المللی است.

نهاد نظارتی همچنین خاطرنشان کرد که رتبه بالای S&P عامل دیگری در تقویت اقتدار بین‌المللی تاجیکستان و جذب سرمایه‌گذاری خارجی خواهد بود.

بانک ملی یادآوری کرد که از سال ۲۰۱۴ با آژانس‌های رتبه‌بندی پیشرو، از جمله S&P Global Ratings، همکاری داشته و به طور سیستماتیک برای تقویت ثبات مالی و ادغام کشور در بازارهای سرمایه بین‌المللی تلاش می‌کند.

خبرگزاری اوستا

«دوشنبه» میزبان نمایشگاه پاییزی صنایع دستی تاجیکستان و ازبکستان

خبرگزاری اوستا: نمایشگاه پاییزی صنایع دستی تاجیکستان و ازبکستان سپتامبر امسال در شهر دوشنبه برگزار می‌گردد.

این نمایشگاه ساعت 10 صبح الی 6 عصر در محوطه هتل «رومی» شهر دوشنبه برگزار و صنعتگران تاجیک و ازبک را گرد‌ هم می‌آورد.

در چارچوب این نمایشگاه برای مهمانان طیف گسترده ای از صنایع دستی صنعتگران و پیشه‌وران دو کشور ارائه و بازدید کنندگان می‌توانند محصولات و کالاهای مورد علاقه خود را خریداری کنند.

هدف از برگزاری این رویداد حمایت و توسعه سنتهای صنایع دستی منطقه و همچنین گسترش روابط فرهنگی و تجاری بین صنعتگران دو کشور عنوان شده است.

علاوه بر این، در طول این دو روز، ارائه آثار، مستر کلاس ها و چشیدن غذاهای ملی نیز برای مهمانان در نظر گرفته شده است.

https://avesta.tj/2025/08/11/v-dushanbe-6-7-sentyabrya-projdyot-osennyaya-yarmarka-remyosel/

 

تولید مصالح ساختمانی به ارزش ۱.۸ میلیارد سامانی توسط شرکت‌های صنعتی تاجیکستان

خبرگزاری خاور: شرکت‌های صنعتی تاجیکستان در نیمه اول امسال مصالح ساختمانی به ارزش ۱.۸ میلیارد سامانی تولید کردند که ۲۱۲.۲ میلیون سامانی بیشتر از مدت مشابه سال ۲۰۲۴ است و ۱۳.۲ درصد افزایش را نشان می‌دهد.

به گفته مقامات وزارت صنعت و فناوری‌های نوین جمهوری تاجیکستان سهم صنعت در کل حجم تولیدات صنعتی ۶.۱ درصد است.

اولویت سیاست صنعتی تاجیکستان در روند صنعتی شدن سریع کشور، کلید توسعه اقتصادی محسوب می‌شود. امسال، با مشارکت امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، در سفرهای کاری به شهرها و مناطق این کشور، چندین شرکت جدید برای تولید مصالح ساختمانی با جذب سرمایه گذاری به مبلغ بیش از ۶۸ میلیون سامانی و ایجاد ۲۲۰ شغل به بهره برداری رسید. از جمله آنها می‌توان به یک کارخانه فرآوری سنگ در ناحیه ونج، شرکت‌های تولید سقف موجدار، بتن و شن و ماسه با شن در پنجکنت و همچنین کارخانه تولید آجر سبک (بلوک‌های بتنی هوادهی) در بوستن اشاره کرد.

به منظور افزایش تولید محصولات جایگزین واردات و صادرات محور در دوشنبه در سال جاری، شرکت سهامی خاص «سانتالائیس» در حال راه‌اندازی کارخانه‌ای برای تولید کاشی‌های تزئینی است.

https://khovar.tj/rus/2025/08/promyshlennye-predpriyatiya-tadzhikistana-proizveli-stroitelnye-materialy-na-summu-1-8-mlrd-somoni/

 

تدوین قانون «اقتصاد خلاق» در تاجیکستان

آُسیا پلاس: پیش‌نویس قانون «اقتصاد خلاق» در تاجیکستان در حال تدوین است که هدف آن توسعه اشکال جدید فعالیت کارآفرینی است. این قانون ایجاد شرایط مطلوب برای استارت‌آپ‌ها و صنایع خلاق، مانند هنر، طراحی، رسانه و فناوری اطلاعات را پیش‌بینی می‌کند.

این پیش‌نویس در طرح تفصیلی ادغام نوآوری‌ها با تولید برای سال‌های 2027-2025 (مرحله اول) که شامل پنج بخش است، شرح داده شده است. این طرح با هدف بهبود تعامل بین فرآیندهای علم، نوآوری و تولید است که رشد و توسعه بیشتر اقتصاد کشور را از طریق معرفی فناوری‌های نوآورانه و توسعه صنایع خلاق تضمین می‌کند.

از سال 2025 تا 2027 قرار است چندین مطالعه کلیدی برای ارزیابی پتانسیل نوآوری کشور انجام شود که شامل تجزیه و تحلیل تولید مبتنی بر فناوری‌های جدید و شناسایی مشکلات در فرآیند معرفی نوآوری‌ها در شرکت‌ها است. شاخص‌هایی برای ارزیابی اجرای نوآوری‌ها نیز تدوین و گزارش‌های سالانه برای ردیابی تغییرات در صنعت تهیه خواهد شد.

ایجاد یک محیط قانونی مطلوب

توجه ویژه‌ای به بهبود قوانین مربوط به نوآوری خواهد شد. معرفی مفاهیم «رابطه متقابل بین نوآوری و تولید» و ایجاد «پارک‌های فناوری مجازی» در قوانین، به کارآفرینان و مؤسسات علمی‌کمک می‌کند تا در یک محیط قانونی انعطاف‌پذیرتر و نوآورانه‌تر کار کنند.

این سند «در مورد اقتصاد خلاق» باید انگیزه‌ای برای توسعه اشکال جدید کسب‌وکار ایجاد کند.

یکی از این اقدامات، افزایش آگاهی کارآفرینان در مورد امکان معرفی فناوری‌های جدید به تولیدشان است. ایجاد پیوندهای دائمی‌بین دانشگاه‌ها و شرکت‌ها به بهبود آموزش پرسنل کمک می‌کند که معرفی نوآوری‌ها را تسهیل می‌کند.

ایجاد زیرساخت‌ها و حمایت از تحقیقات علمی

چندین خوشه ایجاد خواهد شد که نوآوری و تولید را با هم ترکیب می‌کنند. این امر فرصت‌هایی را برای تماس مستقیم بین مراکز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و شرکت‌های تولیدی ایجاد می‌کند که معرفی فناوری‌های جدید را تسریع می‌کند. همچنین کار برای ایجاد فهرستی از سایت‌های علمی و نوآوری که به تجاری‌سازی پیشرفت‌های علمی‌کمک می‌کند، ادامه خواهد یافت.

از دانشمندان و مخترعان تاجیک برای شرکت در برنامه‌های بین‌المللی حمایت خواهد شد. توسعه تحقیقات علمی در داخل کشور و مشارکت دانشمندان در پروژه‌های بین‌المللی مهم است.

همچنین شوراهای علمی و نوآوری برای هماهنگی نوآوری با تولید و حمایت از پروژه‌های نوآورانه در بخش‌های مختلف اقتصادی ایجاد خواهند شد.

https://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/economic/20250814/v-tadzhikistane-poyavitsya-zakon-o-kreativnoi-ekonomike

  

ده صادرات صنعتی برتر تاجیکستان

اسپوتنیک: در شش ماه اول امسال، صادرات محصولات این کشور، به استثنای فلزات و سنگ‌های قیمتی، به 919.3 میلیون دلار رسید.

این رقم ۲۵۰.۱ میلیون دلار یا ۳۷.۴ درصد بیشتر از مدت مشابه در سال ۲۰۲۴ است.

ده صادرات صنعتی برتر شامل محصولات زیر است:

آنتیموان و محصولات آنتیموان - ۲۸۶.۵ میلیون دلار (نیمه اول ۲۰۲۴ ۸۸.۲ میلیون دلار)؛

آلومینیوم اولیه (primary aluminum) ۱۲۰.۵ میلیون دلار (۹۰.۵ میلیون دلار)؛

سنگ معدن و کنسانتره فلزات و سنگ‌های قیمتی ۹۸ میلیون دلار (۵۷.۲ میلیون دلار)؛

سنگ معدن و کنسانتره سرب ۸۹.۲ میلیون دلار (۵۶.۵ میلیون دلار)؛

سنگ معدن و کنسانتره روی ۵۲.۵ میلیون دلار (۳۷.۸ میلیون دلار)؛

برق ۵۴.۸ میلیون دلار (۳۴.۷ میلیون دلار)؛

لباس مردانه و زنانه ۱۴.۱ میلیون دلار (۱۰.۱ دلار)،

سنگ معدن و کنسانتره مس ۱۲.۱ میلیون دلار (۷.۷ میلیون دلار)؛

زغال ۱۰.۸ میلیون دلار (۱.۷ میلیون دلار)؛

مواد و مصنوعات آلومینیومی ۱۱.۸ میلیون دلار (۶.۱ میلیون دلار).

شایان ذکر است که صادرات زغال سنگ به ویژه در سال جاری افزایش بی‌سابقه‌ای به خارج از کشور داشته است.

طبق گزارش خدمات گمرک تاجیکستان، در نیمه اول سال 2025، 261.8 هزار تن زغال سنگ صادر شده است که از این میزان 261.7 هزار تن یا 98 درصد به ازبکستان صادر شده است.

این رقم در مقایسه با نیمه اول سال گذشته 218.2 هزار تن یا 601 درصد افزایش یافته است. سال گذشته، در همین دوره (43.6 هزار تن)، زغال سنگ به قیمت 10.4 هزار دلار صادر شد، امسال این رقم به 8 میلیون و 723 هزار دلار یا 598 درصد بیشتر رسیده است.

https://sputnik.tj/20250814/top-10-mahsulot-sanoati-tojikiston-1069981330.html

تجارت خارجی تاجیکستان با منفی ۲.۹ میلیارد دلار ( تفاوت صادرات و واردات)

آسیا پلاس:  خورشید کریم‌زاده، رئیس خدمات گمرک وابسته به جمهوری تاجیکستان، در یک کنفرانس مطبوعاتی ابراز داشت که در نیمه اول سال جاری، صادرات محصولات از تاجیکستان بیش از ۹۴۳.۲ میلیون دلار بود که در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۲۴، ۵۳ میلیون دلار یا ۵.۳ درصد کمتر است.

به گفته وی، در همین زمان، واردات ۹.۴ درصد افزایش یافته و به ۳.۸ میلیارد دلار رسیده است که ۹۴۳ میلیون دلار بیشتر از ژانویه تا ژوئن سال گذشته است.

بنابراین، سهم واردات در کل گردش مالی تجارت این کشور ۸۰.۱ درصد بوده، در حالی که صادرات ۱۹.۹ درصد را در بر می‌گیرد.

صادرات: بیشتر به اتحادیه اروپا، کمتر به روسیه و قزاقستان

سبد صادراتی تاجیکستان هنوز عمدتا از مواد خام و کالاهای نیمه فرآوری شده تشکیل شده است. سهم اصلی در آن مربوط به آنتیموان و محصولات ساخته شده از آن است 30.4در صد یا 286.5 میلیون دلار. در رتبه بعدی سنگ معدن و کنسانتره با سهم 26.9در صد (253.4 میلیون دلار) و همچنین آلومینیوم فرآوری نشده - 12.8در صد (120.5 میلیون دلار) قرار دارند.

شایان ذکر است که در میان محصولات کشاورزی و انرژی، الیاف پنبه (5.8 در صد یا 54.7 میلیون دلار) و برق (4.5 در صد یا 42.7 میلیون دلار) صادر شده است. صادرات محصولات غذایی مانند میوه و سبزیجات 3.4 درصد (32.5 میلیون دلار) بوده است.

نخ پنبه نیز 1.4در صد (13.6 میلیون دلار)، زغال سنگ  1.1در صد(10.4 میلیون دلار)، سیمان 1.0در صد (9.8 میلیون دلار) و پوست خام  0.2درصد (1.6 میلیون دلار) صادر می‌شود.

با وجود کاهش کلی حجم تجارت خارجی، صادرات تاجیکستان به تعدادی از کشورها به طور قابل توجهی افزایش یافته است. قابل توجه‌ترین افزایش در میزان صادرات به هلند با ۲۶۲.۷ میلیون دلار بود که بیشترین افزایش را در بین تمام مقاصد داشت. همچنین صادرات به این کشورها نیز افزایش یافت:

- به ازبکستان ۲۷.۶ میلیون دلار؛

- به چین ۲۴.۷ میلیون دلار؛

- به ترکیه ۱۶.۴ میلیون دلار؛

- به بلژیک ۷.۶ میلیون دلار؛

- به پاکستان ۵.۶ میلیون دلار؛

- به قرقیزستان ۳.۵ میلیون دلار.

در همین زمان، چندین کشور کاهش صادرات تاجیکستان را ثبت کرده‌اند. بیشترین کاهش در قزاقستان با منفی ۷۹.۱ میلیون دلار مشاهده می‌شود که با توجه به جایگاه این کشور به عنوان یکی از بزرگترین شرکای تجاری تاجیکستان، به ویژه قابل توجه است.

صادرات همچنین به ایران ۸.۳ میلیون دلار، به افغانستان ۶.۷ میلیون دلار، به روسیه ۵.۳ میلیون دلار و به هند ۱.۲ میلیون دلار کاهش یافت.

واردات: بیشتر از چین و امارات متحده عربی

بخش عمده‌ای از واردات به طور سنتی شامل سوخت، غذا و خودرو است. فرآورده‌های نفتی و گاز طبیعی ۱۱.۷در صد یا ۴۴۳.۶ میلیون دلار در صدر قرار دارند. 

پس از آن:

- خودروهای سواری ۸ در صد یا ۳۰۵.۳ میلیون دلار؛

- گاز مایع - ۳.۲درصد (۱۲۱.۲ میلیون دلار)؛

- گندم - ۳.۸درصد (۱۴۳.۶ میلیون دلار)؛

- چوب - ۲.۶درصد (۹۹.۱ میلیون دلار)؛

- شکر - ۱.۵درصد (۵۸.۶ میلیون دلار)؛

- اکسید آلومینیوم (آلومینا) - ۱.۵درصد (۵۶.۷ میلیون دلار)؛

- روغن نباتی - ۱.۵در صد (۵۸.۸ میلیون دلار)؛

- سبزیجات و میوه‌ها - ۱.۴درصد (۵۳.۸ میلیون دلار).

در نیمه اول سال ۲۰۲۵، تاجیکستان شاهد افزایش قابل توجهی در حجم واردات تعدادی از دسته‌های محصولات بود. رشد در بخش خودروهای سواری به ویژه قابل توجه است 18015 دستگاه که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 113.3 درصد افزایش یافته است. واردات روغن نباتی 12789 تن (29.2+ درصد افزایش یافته است)

فرآورده‌های نفتی 23337 تن (16.2 درصد افزایش یافته است)

گندم 140586 تن (29.7 درصد افزایش یافته است)

گوشت مرغ 2511 تن (107.2 درصد افزایش یافته است)

چوب 54388 تن (19.6 درصد افزایش یافته است)

افزایش قابل توجهی در عرضه تلفن همراه نیز ثبت شده است  151003 دستگاه (49 درصد افزایش یافته است).

در عین حال، در تعدادی از دسته‌های دیگر کاهش مشاهده شده است.مانند واردات سیمان ۱۸۵۱۰ تن (۱۵.۳-درصد)، آرد ۱۴۰۷۸ تن (۳۶.۶- درصد)، شکر ۵۵۲۶ تن (۱۱.۴- درصد) و جو ۱۰۲۳۲ تن (۱۲.۵-  درصد) کاهش یافت. 

بر اساس جغرافیای واردات، بیشترین افزایش در عرضه به شرح زیر ثبت شده است:

- از چین  ۸۷.۹ میلیون دلار؛

- امارات متحده عربی ۴۶.۱ میلیون دلار؛

- روسیه  ۴۵.۵ میلیون دلار؛

- ازبکستان  ۲۱.۳ میلیون دلار؛

- ایران  ۱۲.۱ میلیون دلار؛

- ترکیه  ۱۰.۹ میلیون دلار؛

- قزاقستان ۹.۲ میلیون دلار؛

- آلمان ۸.۲ میلیون دلار؛

- هند  ۲.۲ میلیون دلار؛

- قرقیزستان ۲.۱ میلیون دلار.

همچنین افزایش واردات از لیتوانی، لهستان، پاکستان، کره جنوبی، عربستان سعودی، اوکراین، ایتالیا، ژاپن، بلژیک، ایالات متحده آمریکا، استونی، سوئیس و بریتانیا ثبت شده است که رشد تقاضای مصرفی و صنعتی برای محصولات این کشورها را تأیید می‌کند.

https://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/economic/20250815/menshe-prodaem-bolshe-pokupaem-vneshnyaya-torgovlya-tadzhikistana-s-minusom-v-29-mlrd

افزایش واردات خودروهای برقی به تاجیکستان

اسپوتنیک: ظفر محمدیف، رئیس خدمات گمرک سغد گفت: واردات خودروهای برقی به تاجیکستان در نیمه اول سال جاری به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

به گفته وی، سال گذشته، در همین مدت، 710 دستگاه خودروی برقی به ارزش 12.5 میلیون دلار به این کشور وارد شده است.

امسال، 1.2 هزار دستگاه به ارزش 20.5 میلیون دلار وارد شده است که تفاوت ۱۰۰در صد در شش ماه اول سال 2025 نشان می دهد.

علاوه بر این، واردات خودرو به این کشور نیز افزایش یافته است. بنابراین، در نیمه اول سال ۲۰۲۴، خودروهایی به ارزش گمرکی ۷۲.۲ میلیون دلار  در مجموع ۸.۱ هزار دستگاه وارد شده است.

محمدیف خاطرنشان کرد که در دوره فعلی این رقم به ۱۱۵.۴ میلیون دلار افزایش یافته و تعداد خودروهای وارداتی به ۱۵.۳ هزار دستگاه رسیده است.

شایان ذکر است که مقامات تاجیکستان در حال ارائه امتیازات بیشتری برای واردات خودروهای برقی هستند.

https://sputnik.tj/20250817/voridot-moshinho-barqi-tojikiston-afzoish-1070088954.html

برگزاری همایش بین‌المللی گردشگری در بدخشان

خبرگزاری خاور: همایش بین‌المللی گردشگری با عنوان «بدخشان - دروازه طلایی تاجیکستان» در ناحیه درواز منطقه خودمختار کوهستان بدخشان برگزار شد.

پیش از شروع همایش مهمانان در مجتمع گردشگری « ZEV.S»  از نمایشگاهی صنایع دستی مردمی این منطقه بازدید کردند.

در این همایش، دلربا منصوری، معاون نخست وزیر تاجیکستان، گفت که با ابتکار و حمایت بی‌نظیر امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، صنعت گردشگری در سال‌های اخیر به طور قابل توجهی توسعه یافته و صدها مرکز گردشگری در مدت کوتاهی به بهره‌برداری رسیده است.

بیش از ۳۵۶ نهاد خدمات گردشگری و ۲۰۰ شرکت مسافرتی در بازارهای خدمات گردشگری این کشور فعالیت می‌کنند. در حال حاضر، منطقه خودمختار کوهستان بدخشان یکی از توسعه‌یافته‌ترین مناطق گردشگری محسوب می‌شود. این منطقه دورافتاده کشور با طبیعت شگفت‌انگیز، کوه‌های سر به فلک کشیده و رودخانه‌های طلایی خود، به طور فزاینده‌ای توجه جامعه جهانی را به خود جلب کرده است.

دلربا منصوری افزود برای توسعه بیشتر این صنعت در منطقه، ایجاد زیرساخت‌های لازم و ترویج فرصت‌های گردشگری ضروری است.

جمشید جمعه خانزاده، رئیس کمیته توسعه گردشگری وابسته به دولت جمهوری تاجیکستان، و دیگر شرکت‌کنندگان نظرات خود را در مورد پتانسیل گردشگری کشور، همکاری متقابل با سایر شرکت‌های خارجی، ایجاد تجربه گردشگری، توسعه و کسب اطلاعات دقیق در مورد مسیرهای سرمایه‌گذاری بیان کردند.

https://khovar.tj/2025/08/dar-badahshon-forumi-bajnalmilalii-sajyo-barguzor-gardid/

برگزاری نمایشگاه «سوزن دوزی‌ پنجکنت» محصولات صنعتگران ماهر

خبرگزاری خاور: نمایشگاه «سوزن دوزی پنجکنت» به مناسبت سفر رسمی‌کمیسیون بین‌المللی ارزیابی «شهر جهانی صنایع دستی(هنرها)» به شهر پنجکنت، در ۲۱ تا ۲۴ آگوست سال جاری، در این شهر برگزار خواهد شد.

این نمایشگاه نمونه‌های باشکوهی از سوزن‌دوزی سنتی - شاهکارهای واقعی خلق شده توسط دستان صنعتگران پنجکنت را به نمایش خواهد گذاشت.

«سوزن‌دوزی پنجکنت» نمایشگاهی بی‌نظیر است، زیرا سوزن‌دوزی یک هنر ظریف و اصیل گلدوزی است که قرن‌هاست این سرزمین باستانی را زینت داده است.

پیشنهاد پنجکنت برای دریافت عنوان «شهر بین‌المللی صنایع دستی» که به راستی ابتکاری مهم و شایسته برای این شهر است، مورد حمایت امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، قرار گرفت. شهر باستانی و کهن پنجکنت که به راستی شایسته چنین عنوانی است، می‌تواند نقش شایسته‌ای در حفظ و توسعه صنایع دستی ملی ایفا کند.

شایان ذکر است پنجکنت که از نظر بین‌المللی شناخته شده است، می‌تواند به بخش مهمی از شبکه شهرهای صنایع دستی جهان تبدیل شود. این به معنای توسعه بیشتر گردشگری، جذب سرمایه‌گذاری و ایجاد فرصت‌های جدید برای صنعتگران است. صنایع دستی ملی، مانند سفالگری، جواهرات، گلدوزی و سایر صنایع دستی، می‌توانند در سطح جهانی ارائه و تبلیغ شوند.

این پیشنهاد مهم نه تنها مرحله جدیدی برای پنجکنت است، بلکه گامی محکم در جهت حفظ و توسعه صنایع دستی ملی و مردمی‌برای تمام تاجیکستان نیز می‌باشد.

https://khovar.tj/2025/08/dar-namoishgo-i-s-zanii-pan-akent-namunai-ma-suli-unarmandoni-chiradast-ba-namoish-guzoshta-meshavad/

 

تأسیس کمیسیون بین بخشی تنظیم مقررات هوش مصنوعی  در دوشنبه

خبرگزاری خاور: آژانس نوآوری و فناوری‌های دیجیتال وابسته به ریاست جمهوری تاجیکستان، کمیسیون بین بخشی تنظیم مقررات هوش مصنوعی را تأسیس کرده است که مسئول هماهنگی اجرای سیاست‌های ملی در این حوزه و ترویج اجرای مؤثر «استراتژی توسعه هوش مصنوعی برای دوره تا سال 2040» است.

در چارچوب «استراتژی توسعه هوش مصنوعی برای دوره تا سال 2040»، آژانس نوآوری و فناوری‌های دیجیتال وابسته به ریاست جمهوری تاجیکستان، اقداماتی را برای پیاده‌سازی هوش مصنوعی برای توسعه پایدار کشور و منطقه آسیای مرکزی انجام می‌دهد.

این آژانس نقش کلیدی در اجرای سیاست‌های دولتی جمهوری تاجیکستان در زمینه هوش مصنوعی و فناوری‌های دیجیتال ایفا می‌کند. این مسیر که توسط قطعنامه اخیر مجمع عمومی سازمان ملل متحد تأیید شده است، شامل همکاری با سایر کشورهای آسیای مرکزی و همچنین توسعه هوش مصنوعی در بخش‌های کلیدی اقتصاد، کشاورزی، صنعت، مراقبت‌های بهداشتی، تجارت و امور مالی می‌شود.

این سند بر لزوم رعایت قوانین بین‌المللی و اصول تضمین آینده‌ای دیجیتال امن، فراگیر و باز تأکید دارد.

بخش مهمی از این ابتکار، تأسیس مرکز منطقه‌ای هوش مصنوعی آسیای مرکزی در دوشنبه است. این مرکز تبادل دانش، آموزش متخصصان، توسعه برنامه‌های آموزشی و ایجاد سازوکارهای خودتنظیمی را برای تضمین امنیت و قابلیت اطمینان سیستم‌های هوش مصنوعی تسهیل خواهد کرد. در عین حال، این آژانس پروژه‌های جامع دیجیتالی‌سازی را با هدف از بین بردن نابرابری‌های زیرساختی، تقویت منابع انسانی و توسعه همکاری‌های دولتی و خصوصی اجرا خواهد کرد.

این اقدامات به تشکیل یک اکوسیستم مطلوب برای معرفی راه‌حل‌های نوآورانه و تسریع تحول دیجیتال تاجیکستان و منطقه کمک خواهد کرد.

https://khovar.tj/2025/08/komissiyai-bajniidorav-oid-ba-tanzimi-so-ai-ze-ni-sun-tasis-doda-shud/

 

کارخانه «سغدمتال» در ناحیه باباجان غفور

خبرگزاری خاور: کارخانه تولید لوله و پروفیل فلزی «سغدمتال» در ناحیه باباجان غفوراف واقع است. این کارخانه با مشارکت کارآفرینان تاجیک و ازبک، ملاجان منصوراف و فرخ فخرالدین اف ساخته شده است.

سرمایه‌گذاری در این پروژه از ۵۰۰ میلیون سامانی فراتر رفته و مساحت آن ۶.۵ هکتار است. تجهیزات مدرن مطابق با استانداردهای اروپایی از شرکت‌های «فاسپار»، «اتو ملس»، «فیلترا»، «ام‌تی‌اس» و «ترموتو» نصب شده است.

دو خط تولید «اتو ملس» ۱۶۰ متر لوله و پروفیل در دقیقه تولید می‌کنند و ظرفیت سالانه آن ۱۰۰ هزار تن است. این کارخانه ۵۰ نوع محصول مطابق با استانداردهای بین‌المللی تولید می‌کند.

در آینده، قرار است دامنه فعالیت، صادرات محصولات، افزایش تولید و تعداد کارمندان به ۳۰۰ نفر افزایش یابد.

شایان ذکر است که در طول 5 سال گذشته، مجموعه صنعتی تاجیکستان از 27 میلیارد به 53 میلیارد سامانی افزایش یافته است، بیش از 2040 شرکت و 74 هزار شغل ایجاد شده است.

خبرگزاری آسیا پلاس

 

کشت بیش از ۲۱ هزار هکتار پنبه با استفاده از روش کشت زیر پلاستیک در تاجیکستان

خبرگزاری خاور: امسال کشاورزان این کشور با استفاده از تمام منابع موجود، در ۱۸۲ هزار و ۴۶۶ هکتار پنبه کاشته‌اند که ۹۷.۶ درصد از هدف تعیین شده است. بیش از ۲۱ هزار هکتار پنبه با استفاده از روش کشت زیر پلاستیک کاشته شده است.

در سال ۲۰۲۴، کشاورزان ۲۵۴ هزار تن پنبه از ۱۷۵ هزار هکتار پنبه برداشت کردند. طبق تحلیل‌ها، این شاخص نسبت به سال‌های گذشته کمتر است. عاملی که باعث کاهش عملکرد در سال ۲۰۲۴ شد، باران‌های متوالی در ماه مارس و اواسط ماه مه بود که به دلیل آن کاشت پنبه به تأخیر افتاد.

نورعلی عصازاده، معاون اول وزیر کشاورزی تاجیکستان طی یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که تجزیه و تحلیل‌ها نشان می‌دهد کشاورزانی که امسال بذر پنبه را تحت آبیاری کشت زیر پلاستیک کاشته‌اند، بازده بالایی دارند.

وی افزود: به عنوان مثال، اگرچه ما میانگین بهره‌وری مزارع پنبه را ۲۰ سنت تخمین زده‌ایم، اما آنها تا ۴۰ تا ۴۸ سنت برداشت کرده‌اند. این نتیجه کاشت پنبه زیر پلاستیک است.

به منظور افزایش بهره‌وری پنبه در تاجیکستان، بذر پنبه با استفاده از فناوری مدرن کاشته خواهد شد. امسال ۱۲۵ دستگاه کاشت زیر پلاستیک به این کشور وارد شده است که کار کشاورزان را تسهیل و بهبود می‌بخشد.

https://khovar.tj/2025/08/kishti-chigit-bo-usuli-obyorii-zeri-plyonka-dar-to-ikiston-besh-az-21-azor-gektarro-tashkil-medi-ad/

 

رشد قابل توجه تولید محصولات صنعتی در تاجیکستان

اسپوتنیک: در هفت ماه اول امسال، شرکت‌های صنعتی به همراه کارآفرینان خصوصی کشور محصولاتی به ارزش ۳۴.۸ میلیارد سامانی تولید کردند که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با قیمت های مشابه، ۲۴.۵ درصد افزایش یافته است.

به گفته آژانس آمار تاجیکستان عامل اصلی نرخ رشد بخش صنعت عمدتا به دلیل افزایش حجم تولید صنعت استخراج  ۱.۷ برابر، صنعت فرآوری ۶ درصد، تامین برق، گاز، بخار و تصفیه هوا  ۱۲.۷ درصد، تامین آب، تصفیه، تصفیه فاضلاب و محصولات ثانویه ۱۵.۲ درصد بوده است.

همچنین، در ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۵، صنعت معدن محصولاتی به ارزش ۱۱.۷ میلیارد سامانی تولید کرد که ۱.۷ برابر بیشتر از مدت مشابه سال گذشته با قیمت‌های مشابه(قیمت‎های قابل مقایسه) است.

لازم به ذکر است که نرخ رشد صنعت معدن بر اساس نوع تولید نسبت به مدت مشابه سال گذشته به دلیل استخراج زغال سنگ و بور  5.6 برابر، نفت خام و گاز طبیعی  2 برابر، سنگ معدن فلزی 1.7 برابر و انواع مواد معدنی  42.2 درصد مشاهده شده است.

حجم تولید در صنعت فرآوری در این دوره به 16.2 میلیارد سامانی رسیده است.

حجم تولید محصولات صنعتی در بخش فرآوری به طور کلی 6 درصد افزایش یافته است.

حجم تولید و توزیع برق، گاز و تصفیه هوا در 7 ماه اول سال جاری بیش از 6.6 میلیارد سامانی و رشد تولید این نوع فعالیت 12.7 درصد بوده است.

حجم تولید و تأمین آب، تصفیه، تصفیه فاضلاب و دسترسی به فرآوری ثانویه در این دوره به 206 میلیون سامانی رسیده است.

لازم به ذکر است که در ساختار حجم تولید محصولات صنعتی کشوری، سهم تولید صنعتی مناطق سغد ۶۱ در صد و ختلان ۱۹.۴در صد است.

مقامات آژانس آمار همچنین ابراز داشتند که در دوره گزارش، ۳۸۸۷ کارخانه و بنگاه صنعتی در کشور فعالیت داشته‌اند که شامل ۳۵۱ کارخانه در بخش معدن، ۳۳۶۱ کارخانه در فرآوری، ۷۲ کارخانه در بخش برق، گاز، بخار و تصفیه هوا و ۱۰۳ کارخانه در بخش تامین آب و تصفیه فاضلاب است.

https://sputnik.tj/20250819/afzoishi-nazarras-istehsol-mahsuloti-sanoati-tojikiston-1070155236.html

بیش از ۹۴ درصد حمل و نقل بار از طریق حمل و نقل جاده‌ای در تاجیکستان

خبرگزاری خاور: ۹۰ درصد حمل و نقل در تاجیکستان از طریق حمل و نقل جاده‌ای انجام می‌شود، بنابراین، حمل و نقل جاده‌ای تنها پیشرو در گردش بار است.

در شش ماه اول امسال، بیش از ۶۶.۶ میلیون تن بار در تاجیکستان از طریق انواع حمل و نقل جابجا شده است که ۹.۳ درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است. در این مدت، بیش از ۶۳.۵ میلیون تن بار از طریق حمل و نقل جاده‌ای وزارتخانه‌ها و ادارات، سازمان‌ها و مؤسسات و افراد شاغل در حمل و نقل تجاری حمل شده است. این رقم ۹۴.۶ درصد از کل حجم بار را تشکیل می‌دهد.

در نیمه اول سال 2025، بیش از 3.6 میلیون تن بار، از جمله محموله‌های ترانزیتی، از طریق راه‌آهن حمل شده است که 12.4 درصد بیشتر از ژانویه تا ژوئن 2024 است.

در این دوره، تولید ناخالص داخلی تاجیکستان به 70.8 میلیارد سامانی (7.5 میلیارد دلار)، تورم 1.8 درصد و گردش مالی تجارت بیش از 33 میلیارد سامانی (3.5 میلیارد دلار) رسید. گردش مالی تجارت بین تاجیکستان و کشورهای عضو کشورهای مستقل مشترک المنافع در نیمه اول سال 2025 بیش از 2.1 میلیارد دلار بود که 4.6 درصد بیشتر از مدت مشابه در سال 2024 است. گردش مالی بار، که شامل حجم کار انجام شده در حمل و نقل بار است، بر گردش مالی کالا، که شامل عملیات مختلف لجستیکی مانند حمل و نقل، انبارداری، بسته‌بندی و غیره می‌شود، تأثیر می‌گذارد و بنابراین یک شاخص اقتصادی است که اهمیت آن کمتر از گردش مالی تجارت نیست.

حمل و نقل جاده‌ای بین‌المللی به دلیل محصور بودن در خشکی و دوری از کریدورهای اصلی دریایی، برای تاجیکستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این نوع حمل و نقل امروزه جابجایی کارآمد کالاها را در مرزهای کشور تضمین می‌کند و تجارت تاجیکستان را با اقتصاد جهانی مرتبط می‌سازد. حمل و نقل جاده‌ای امکان صادرات کالاهای ملی مانند محصولات کشاورزی، میوه‌های تازه و فرآوری شده، سبزیجات، منسوجات، پنبه، محصولات شرکت‌های صنعتی کشور و منابع معدنی را به نقاط مختلف جهان فراهم می‌کند.

در عین حال، حمل و نقل جاده‌ای راه را برای واردات کالاها و فناوری‌های لازم هموار می‌کند و به تنوع و غنی‌سازی بازار تاجیکستان کمک می‌کند.

https://khovar.tj/2025/08/besh-az-94-foizi-amlu-na-li-bor-dar-to-ikiston-tavassuti-na-liyoti-avtomobil-tamin-karda-meshavad/

 

بررسی توسعه سیستم بانکی تاجیکستان با تحلیلگران آژانس رتبه‌بندی بین‌المللی «مودیز اینوسترز سرویس»

خبرگزاری خاور: طی یک کنفرانس ویدیویی، فردوس طالب‌زاده، رئیس بانک ملی تاجیکستان و تحلیلگران آژانس رتبه‌بندی بین‌المللی «مودیز اینوسترز سرویس» (Moody’s Investor Service)، توسعه سیستم بانکی تاجیکستان را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

وضعیت اقتصاد کلان و زمینه‌های امیدوارکننده همکاری در چارچوب ارزیابی رتبه‌بندی مورد بررسی قرار گرفت.

طرفین همچنین در مورد روندهای اقتصاد جهانی و ملی، پایداری سیستم مالی جمهوری تاجیکستان، پویایی شاخص‌های بانکی، سیاست پولی، آمار، حفظ سطح ذخایر در شاخص‌های پیش‌بینی‌شده، مدیریت ذخایر بین‌المللی و زمینه‌های اصلی همکاری بیشتر، تبادل نظر کردند.

علاوه بر این، بر اعتماد روزافزون سرمایه‌گذاران به آینده اقتصادی کشورهای آسیای مرکزی، بازنگری رتبه‌بندی و چشم‌انداز مثبت برای برخی از کشورهای منطقه تأکید شد که نشان می‌دهد جمهوری تاجیکستان نیز در حال ایجاد پایه‌ای پایدار برای تقویت اعتماد سرمایه‌گذاران است.

همزمان، اقدامات لازم برای تضمین ثبات مالی و اجرای اصلاحات ساختاری که مبنای محکمی‌برای اصلاح رتبه بدهی دولتی تاجیکستان ایجاد می‌کند، انجام خواهد شد.

از سال ۲۰۱۴، بانک ملی تاجیکستان با آژانس رتبه‌بندی بین‌المللی مودیز، خدمات سرمایه‌گذاری، برای ارزیابی رتبه بدهی دولتی جمهوری تاجیکستان همکاری می‌کند.

https://khovar.tj/rus/2025/08/razvitie-bankovskoj-sistemy-tadzhikistana-obsuzhdeno-s-analitikami-mezhdunarodnogo-rejtingovogo-agentstva-moody-s-investor-service/

 

افزایش قابل توجه عرضه سوخت به تاجیکستان توسط روسیه و بلاروس  

آسیا پلاس: به گزارش مسکو تایمز به نقل از رویترز، در ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۵، روسیه و بلاروس صادرات سوخت به تاجیکستان را در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۳۴ درصد افزایش داده‌اند.

این کشور حدود ۶۶۳.۸ هزار تن سوخت در مقایسه با ۴۹۴.۶ هزار تن در سال گذشته دریافت کرده است. بیشترین رشد مربوط به گاز مایع (LPG) بوده است که حجم واردات آن بیش از ۱۲ برابر افزایش یافته است به عبارت دیگر از ۶.۴ هزار تن به ۸۵.۴ هزار تن رسیده است.

همچنین عرضه سوخت دیزل به ۳۰۸.۸ هزار تن (۲۸ درصد)، سوخت جت به ۴۱.۵ هزار تن (۳۲ درصد) و بنزین خودرو به ۲۲۸ هزار تن (۶ درصد) افزایش یافته است.

با وجود افزایش شدید عرضه گاز مایع از روسیه و بلاروس، واردات کلی آن به این کشور در نیمه اول سال 2025 کاهش یافته است. طبق گزارش خدمات ضد انحصار وابسته به نظارت دولت تاجیکستان، در 6 ماه اول 176.9 هزار تن گاز مایع وارد شده است که 18.5 هزار تن کمتر از مدت مشابه سال 2024 است.

این آژانس این را به افزایش تعداد وسایل نقلیه برقی نسبت می‌دهد که تقاضا برای گاز به عنوان سوخت موتور را کاهش می‌دهد. میانگین قیمت واردات تقریبا در سطح سال گذشته باقی مانده است  685 دلار در هر تن در مقابل 681 دلار در سال 2024. بیش از نیمی از عرضه (53در صد) از روسیه و بقیه از بلاروس بوده است.

https://t.me/asiaplus