وضعیت فقر در صربستان

بر اساس داده‌های رسمی، نرخ خطر فقر در صربستان طی سال گذشته ۱۹.۷ درصد بوده است، به این معنا که تقریباً از هر پنج شهروند، یک نفر درآمدی کمتر از آستانه فقر داشته است. در سال ۲۰۲۴، این خط برای یک خانوار تک‌نفره ۳۵۶۰۶ دینار تعیین شده بود. اگرچه این نرخ نسبت به سال ۲۰۲۳ کاهشی جزئی (۰.۲ درصد) نشان می‌دهد، فقر همچنان بخش قابل‌توجهی از جامعه صربستان را تحت تأثیر قرار داده است.

همچنین، نرخ خطر فقر یا محرومیت اجتماعی ۲۴.۳ درصد گزارش شده است. این گروه شامل افرادی است که یا در فقر به سر می‌برند، یا با محرومیت شدید مادی و اجتماعی مواجه‌اند، یا در خانوارهایی با شدت درآمد بسیار پایین زندگی می‌کنند. بر اساس اعلام اداره آمار دولتی صربستان (RZS)، این نرخ در مقایسه با سال ۲۰۲۳ به میزان ۲.۹ درصد کاهش یافته است.

آستانه فقر برای خانوارهای بزرگ‌تر علاوه بر آستانه فقر ۳۵,۶۰۶ دیناری برای خانوارهای تک‌نفره، نیز تعیین شده است. برای خانوارهای متشکل از دو بزرگسال و یک کودک زیر ۱۴ سال، این آستانه ۶۴,۰۹۱ دینار و برای خانوارهای چهارنفره (دو بزرگسال و دو کودک زیر ۱۴ سال) ۷۴,۷۷۳ دینار بوده است.

سالمندان، گروهی در معرض بیشترین خطر بر اساس تفکیک سنی قرار دارند، افراد ۶۵ سال و بالاتر (بازنشستگان) با نرخ ۲۳.۶ درصد، بیش از سایر گروه‌ها در معرض خطر فقر قرار داشته‌اند. نرخ فقر در میان افراد ۵۵ تا ۶۴ سال نیز ۲۲.۷ درصد گزارش شده است. در مقابل، کمترین نرخ خطر فقر با ۱۶.۴ درصد در گروه سنی ۲۵ تا ۵۴ سال مشاهده شده است.

بر اساس نوع خانوار، خانوارهای تک‌نفره، به‌ویژه افراد ۶۵ سال و بالاتر که به‌تنهایی زندگی می‌کنند، با نرخ ۳۶.۹ درصد بالاترین میزان خطر فقر را تجربه کرده‌اند. در مقابل، خانوارهای متشکل از سه یا بیشتر بزرگسال با نرخ ۱۱.۸ درصد کمترین میزان فقر را داشته‌اند.

بیشترین فقر در مناطق جنوبی و شرقی صربستان می‌باشد، بررسی منطقه‌ای نشان می‌دهد که کمترین نرخ خطر فقر با ۸.۷ درصد در بلگراد ثبت شده است. در مقابل، مناطق جنوب و شرق صربستان با نرخ ۲۷.۷ درصد بالاترین میزان خطر فقر را داشته‌اند. پس از آن، مناطق شومادیا و غرب صربستان با ۲۳ درصد و وویوودینا با ۲۱ درصد قرار دارند.

همچنین، ۱۱.۶ درصد از جمعیت در معرض خطر فقر مداوم قرار دارند، به این معنا که دست‌کم در دو سال از سه سال گذشته زیر خط فقر بوده‌اند.تفاوت‌های جنسیتی در خطر فقر از منظر جنسیتی، زنان ۶۵ سال و بالاتر با نرخ ۲۵ درصد در معرض بیشترین خطر فقر قرار دارند. در میان مردان، گروه سنی ۵۵ تا ۶۴ سال با نرخ ۲۴.۱ درصد بیشترین آسیب‌پذیری را نشان داده‌اند.

در میان خانوارهای بدون فرزند، بالاترین نرخ خطر فقر با ۳۶.۹ درصد به خانوارهای تک‌نفره، به‌ویژه بازنشستگان ۶۵ سال و بالاتر که به‌تنهایی زندگی می‌کنند، اختصاص دارد. در مقابل، کمترین نرخ خطر فقر با ۱۱.۸ درصد در خانوارهای متشکل از سه یا بیشتر بزرگسال مشاهده می‌شود. در این میان، مردان تنها با نرخ خطر فقر ۳۴.۶ درصد، زنان تنها با ۳۴.۴ درصد، و افراد زیر ۶۵ سال که تنها عضو خانوار هستند با ۳۰.۹ درصد قرار دارند.

خطر فقر در خانوارهای دو بزرگسال کمتر بوده و نرخ آن ۲۰.۷ درصد است. به‌طور دقیق‌تر، در خانوارهای متشکل از دو بزرگسال زیر ۶۵ سال، این نرخ ۲۰.۶ درصد و در خانوارهایی که یکی از دو نفر ۶۵ سال یا بیشتر است، ۲۰.۷ درصد گزارش شده است.در میان خانوارهای دارای فرزند، والدین تک‌سرپرست با نرخ ۳۴.۵ درصد در معرض بیشترین خطر فقر قرار دارند. پس از آن‌ها، خانوارهای دارای سه یا بیشتر فرزند با ۲۹.۱ درصد، خانوارهای با دو فرزند با ۲۰.۲ درصد، خانوارهای با یک فرزند با ۱۶.۳ درصد، و در نهایت خانوارهای متشکل از سه یا بیشتر بزرگسال که با فرزندان زندگی می‌کنند با ۱۳.۹ درصد قرار دارند.همان‌طور که قابل پیش‌بینی است، افراد بیکار بالاترین میزان خطر فقر را تجربه می‌کنند، پس از آن‌ها شاغلان خودفرما و در نهایت شاغلانی که نزد کارفرما مشغول به کار هستند در این رتبه‌بندی قرار دارند.

-  بر اساس داده‌های اداره آمار صربستان (RZS)، در سال 2023، نرخ خطر فقر پیش از احتساب یارانه‌های اجتماعی (مانند حقوق بازنشستگی) 33.6 درصد بوده است. این نرخ پس با احتساب یارانه‌ها به 19.9 درصد کاهش یافته است، که نشان‌دهنده کاهش 13.7 درصدی نرخ فقر به دلیل حمایت‌های اجتماعی است. همچنین، اگر حقوق بازنشستگی از یارانه‌ها حذف شود، نرخ خطر فقر به 24.7 درصد افزایش می‌رسد. این آمار نشان می‌دهد که سیستم یارانه‌های اجتماعی در صربستان نقش حیاتی در کاهش فقر دارد، اما وابستگی بالای گروه‌های آسیب‌پذیر (به‌ویژه سالمندان) به این حمایت‌ها می‌تواند در صورت کاهش بودجه‌های اجتماعی، به بحرانی جدی منجر شود.

-  در سال 2020، دولت صربستان به هر شهروند بزرگسال 100 یورو به‌عنوان کمک مالی یک‌باره پرداخت کرد، که مجموعاً 72.3 میلیارد دینار هزینه داشت. این اقدام نرخ خطر فقر را از 25.7 درصد به 24.6 درصد (کاهش 1.1 درصدی) و نرخ فقر مطلق را از 7.1 درصد به 4.0 درصد کاهش داد. همچنین، ضریب جینی از 37.8 به 36.3 و نسبت S80/S20 از 9.4 به 8.1 کاهش یافت.

- بر اساس گزارش یونیسف، نرخ فقر مطلق کودکان در صربستان در سال 2023 به 10.5 درصد افزایش یافت (در مقایسه با 9.8 درصد در سال 2019). این گزارش پیش‌بینی می‌کند که در سال 2024، به دلیل ادامه تأثیرات بحران اوکراین، حدود 28,000 کودک دیگر به زیر خط فقر مطلق سقوط کرده‌اند.

- بر اساس گزارش بانک جهانی، نرخ بیکاری در صربستان در سال 2024 به 8.6 درصد کاهش یافت (در مقایسه با 9.1 درصد در سال 2023)، و نرخ اشتغال به رکورد 51.4 درصد رسید. با این حال، افراد بیکار طولانی‌مدت و کسانی که خارج از نیروی کار هستند (مانند برخی بازنشستگان و افراد غیرفعال) همچنان در معرض خطر بالای فقر قرار دارند و نرخ خطر فقر 32.5 درصد برای بیکاران در سال 2024 می‌باشد.

 

https://novaekonomija.rs/vesti-iz-zemlje/siromastvo-rizik-penzioneri-socijalna/