نظام بیمه سلامت در ایرلند

نظام بیمه سلامت در ایرلند شامل بخش دولتی و بخش خصوصی است. این دو بخش کاملاً از هم جدا نیستند و افراد تحت پوشش بیمه سلامت خصوصی، در مواقع اضطراری می‌توانند از امکانات درمانی بیمه دولتی استفاده کنند.

نظام بیمه دولتی (Public Health Care)، توسط یک نهاد دولتی، به نام اداره خدمات درمانی (Health Service Executive - HSE) مدیریت می‌شود. اداره خدمات درمانی، بر اساس قانون بهداشت عمومی ایرلند مصوب سال 2004 تأسیس و در 1 ژانویه 2005 به بهره ­برداری رسید و وزیر بهداشت، مسئولیت کلی امور مربوط به آن را در دولت بر عهده دارد. این نهاد دولتی، بسیاری از خدمات بهداشتی از جمله؛ خدمات مراقبت اجتماعی، زایمان و مراقبت از نوزاد، خدمات بهداشتی برای کودکان، خدمات بهداشتی برای افراد دارای معلولیت، خدمات بهداشتی برای افراد مسن، خدمات بهداشت روان، خدمات دندانپزشکی، شنوایی و بینایی و خدمات اورژانسی را ارائه می­کند.

همه افراد مقیم ایرلند حق دریافت مراقبت های بهداشتی را از طریق سیستم دولتی دارند و این سیستم، از طریق مالیات عمومی، تأمین مالی می‌شود. کلیه خدمات زایمان و مراقبت از کودک تا سن شش سالگی به صورت رایگان ارائه می‌شود. در مجموع، بسیاری از خدمات بهداشت عمومی رایگان هستند، اما برخی، مانند نسخه، ممکن است هزینه داشته باشند. مهمترین خدمات زیرمجموعه نظام بیمه دولتی، کارت های پزشکی (Medical Cards) است. کارت پزشکی به دارندگان این امکان را می دهد که از مراقبت های بیمارستانی رایگان، ویزیت پزشک عمومی، خدمات دندانپزشکی، خدمات مرتبط با بینایی و شنوایی، داروهای تجویزی و لوازم پزشکی برخوردار شوند، اما واجد شرایط بودن برای استفاده از این کارت­ها، مستلزم رعایت معیارهای خاص، از جمله درآمد پایین، نوزادان و کودکان زیر 6 سال، سالمندان بالای 70 سال، زنان باردار، بیماران خاص و ... است.

یکی از مهمترین محورهای نظام بیمه سلامت عمومی در ایرلند، پزشک خانواده (General Practitioners - GPs) است. بر این اساس کلیه افراد باید یک پزشک عمومی را از HSE Service Finder Map به عنوان پزشک خانوده خود انتخاب کنند و در موارد نیاز، ابتدا به او مراجعه کنند. پزشکان خانواده در صورت نیاز، بیمار مربوطه را به پزشک متخصص (Consultants) ارجاع می دهند. افراد تحت پوشش بیمه عمومی، برای مراجعه به پزشک متخصص، بعد از معرفی توسط پزشک خانواده از پرداخت هزینه ویزیت معاف هستند و در عین حال، حق انتخاب پزشک متخصص را ندارند. در بسیاری از مناطق ایرلند، لیست های انتظار پزشک متخصص برای خدمات غیر اورژانسی وجود دارد.

نظام بیمه دولتی برای کلیه افرادی که به صورت قانونی در ایرلند اقامت دارند، قابل استفاده است. در عین حال، این نظام بیمه دارای معایبی نیز هست که مهمترین آنها عبارتند از؛ زمان بر بودن روند درمان و مراجعه به پزشک، عدم برخورداری از حق انتخاب پزشک متخصص و ضرورت مراجعه به متخصص معرفی شده از سوی پزشک خانواده، احتمال ویزیت شدن توسط تیم درمانی پزشک متخصص و نه خود وی، دسترسی صرفاً به بیمارستان‌های دولتی و عدم برخورداری از حق مطالبه هزینه‌های پرداخت شده در روند درمان.

در مجموع، نظام بیمه سلامت عمومی در ایرلند صرفاً خدمات رایگان پزشکی را به دارندگان کارت پزشکی ارائه می دهد و سایر افراد مقیم در ایرلند بایستی هزینه‌های درمان خود، از قبیل هزینه ویزیت پزشک عمومی و دارو و خدمات بیمارستانی را شخصاً پرداخت کنند و هیچ گونه بازپرداختی از سوی دولت به این افراد صورت نمی­گیرد.

از سال 2020، دولت ایرلند یک استراتژی و برنامه جامع برای اصلاح نظام سلامت موسوم به (Sláintecare) را راه اندازی کرد که هدف آن، تسهیل دسترسی همگانی به مراقبت­های بهداشتی بر اساس نیاز و نه توانایی پرداخت، بود. این برنامه بر بهبود سلامت و رفاه کلی جوامع و حصول اطمینان از دسترسی همه افراد به مراقبت مناسب، در مکان و زمان مناسب تمرکز دارد.

نظام بیمه خصوصی نیز شامل شرکت­های خصوصی است که خدمات سلامت را به متقاضیان ارائه می‌کنند. در این سیستم، درمان‌ها و خدمات توسط شبکه ای از بیمارستان‌ها و کلینیک های خصوصی ارائه می‌شود. با توجه به زمان بر بودن روند استفاده از خدمات بیمه عمومی، بیمه خصوصی در ایرلند از محبوبیت قابل توجهی برخوردار است و برآورد می‌شود که حدود 40 درصد از مردم ایرلند از بیمه خصوصی استفاده می‌کنند.

افرادی که تحت پوشش نظام بیمه خصوصی هستند، از مزایایی از قبیل دسترسی سریع تر به ویزیت پزشک و آزمایش های تشخیصی و درمان‌های بعدی، دسترسی به بیمارستان‌های پیشرفته خصوصی، پرداخت هزینه درمان به طور کامل یا جزئی توسط بیمه گر، حق انتخاب پزشک متخصص و حق مطالبه هزینه‌های پرداخت شده از شرکت مربوطه را دارند. افراد تحت پوشش بیمه خصوصی، بایستی هزینه مراجعه به پزشک متخصص را بپردازند که البته با توجه به نوع پوشش بیمه ای، شرکت بیمه گر ممکن است کل هزینه یا بخشی از آن را بازپرداخت کند. در مجموع، مبلغی که بیماران برای مراقبت های پزشکی در ایرلند پرداخت می‌کنند، به عوامل زیادی از جمله معرفی از سوی پزشک خانواده، داشتن کارت پزشکی، پوشش بیمه عمومی یا خصوصی بستگی دارد.

بر اساس آخرین برآورد، هزینه سرانه ایرلند در بخش درمان و سلامت در سال 2022، بالغ بر 5998 یورو بوده که این رقم، 28 درصد بالاتر از میانگین اتحادیه اروپا است. ایرلند، در سطح اتحادیه اروپا، سومین کشور از نظر اختصاص بودجه برای بخش درمان و سلامت، بعد از لوکزامبورگ و دانمارک به شمار می رود.

 منابع:

https://www.hse.ie/

https://www.citizensinformation.ie/en/health/health-overview/

https://irishlifehealth.ie/mediafiles/ilh.pdf

https://www.gov.ie/en/department-of-public-expenditure-ndp-delivery-and-reform/press-releases/minister-donohoe-publishes-health-and-housing-analytical-papers

https://www.irishtimes.com/health/2024/11/15/irelands-spending-on-healthcare-among-highest-in-eu-despite-eight-year-decline-figures-show/