اخبار اقتصادی قزاقستان-آستانه

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی کشور قزاقستان در هفته سوم اردیبهشت ماه 1404مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

 از سرگیری صادرات غلات قزاقستان به مراکش پس از ۱۷ سال وقفه

طبق بیانیه‌ای از سوی شرکت راه‌آهن ملی قزاقستان، تمیر ژولی (KTZ) قزاقستان برای اولین بار از سال ۲۰۰۸ صادرات گندم به مراکش را از سر گرفته است.

قزاقستان صادرات گندم به مراکش را در سال ۲۰۰۴ آغاز کرد. این کشور در سال ۲۰۰۶، ۱۰ هزار تن، در سال ۲۰۰۷، ۱۱ هزار تن و در سال ۲۰۰۸، قبل از توقف ارسال، ۴۰ هزار تن گندم ارسال کرد. در سال ۲۰۲۵، صادرات به این کشور شمال آفریقا از سر گرفته شده و تاکنون ۸۳ هزار و ۵۳۲ تن گندم تحویل داده شده است.

محموله اولیه از ایستگاه ژانا-اسیل در منطقه آکمولا و ایستگاه ساریکول در منطقه کاستانی ارسال شد. این غلات که بر روی ۱۰۵ واگن قطار بارگیری شده‌اند و با عبور از روسیه، از طریق لتونی حمل شده و برای تحویل به مراکش به کشتی‌هایی در بندر لیپایا در لتونی منتقل می‌شوند.

شرکت راه اهن ملی قزاقستان اعلام کرده که به سرعت درخواست‌های حمل و نقل را پردازش کرده و پشتیبانی لجستیکی را ارائه می‌دهد. قرار است ۶۰ هزار تن گندم کشت شده در شمال قزاقستان بر روی ۱۷ قطار برای این مسیر تجاری جدید بارگیری شود.

سال گذشته، قزاقستان برداشت بی‌سابقه‌ای از غلات داشت و وزارت کشاورزی را بر آن داشت تا به دنبال بازارهای صادراتی جدید باشد. در کنار مراکش، قزاقستان قرار است صادرات به افغانستان، ایران، آذربایجان، گرجستان و ارمنستان را از طریق بنادر دریای آزوف، سیاه و بالتیک گسترش دهد. صادرات به آسیای جنوب شرقی نیز در دست بررسی است.

https://kz.kursiv.media/en/2025-05-02/engk-yeri-kazakhstan-resumes-grain-exports-to-morocco-after-17-year-gap/

ارائه طرح های انتقال آب از دریای سیاه به دریای خزر از سوی شرکت‌های آذربایجانی

این ایده به ساخت یک خط لوله زیرزمینی اشاره دارد که دریای خزر و دریای سیاه را به هم متصل می‌کند. به گزارش Minval.az، گروه ADO-G مستقر در آذربایجان، متشکل از شرکت‌های متخصص در انواع مختلف ساخت و ساز، و بندر زیرا  (Zira Port) آذربایجان در دریای خزر، پیشنهاد ایجاد یک سیستم انتقال آب زیرزمینی برای اتصال دریای خزر و دریای سیاه را ارائه داده‌اند.

به گفته موسی سلیمانوف، مدیر عامل شرکت ADO-G و ناظر پروژه، این تونل قطری معادل ۱۰ متر خواهد داشت و با هدف جلوگیری از کم‌عمق شدن دریای خزر با استفاده از اختلاف سطح آب بین این دو پهنه آبی از گرجستان یا روسیه عبور خواهد کرد.

ADO-G  آمادگی خود را برای توسعه مطالعه امکان‌سنجی و جذب منابع برای اجرای پروژه و همچنین حفظ نظارت زیست‌محیطی در طول ساخت‌وساز و جلوگیری از اختلال در تنوع زیستی ابراز کرده است.

حامیان این ابتکار از مقامات خواستند تا این پیشنهاد را بررسی کرده و مشورت با نهادهای مجاز را آغاز کنند. یکی از نشانه‌های کم‌عمق شدن دریای خزر، پدیدار شدن اشیاء غرق‌شده قبلی است. در اوایل ماه دسامبر، ساکنان مناطق ساحلی گزارش دادند که یکی از این اشیاء را در فاصله تقریباً ۱.۵ کیلومتری از ساحل، نزدیک دماغه ملووی در غرب قزاقستان مشاهده کرده‌اند. ماهیگیران محلی ادعا کردند که در نتیجه‌ی عقب‌نشینی دریا، شبح یک کشتی به طول ۷۰ متر و عرض ۱۵ متر نمایان شده است.

https://kz.kursiv.media/en/2025-05-02/engk-nknk-azerbaijani-companies-propose-inter-basin-transfer-system-between-caspian-and-black-seas/

 

افزایش گردشگران عرب در قزاقستان

قزاقستان شاهد افزایش بازدیدکنندگان از کشورهای حوزه خلیج فارس است و گردشگرانی از امارات متحده عربی، عربستان سعودی، قطر و بحرین بیش از هر زمان دیگری به این کشور سفر می‌کنند. طبق اعلام وزارت گردشگری و ورزش قزاقستان، با استناد به داده‌های سرویس مرزی کمیته امنیت ملی (KNB)، تعداد گردشگران عرب در سال ۲۰۲۴، ۶۲ درصد افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۳، عمان با ۱۵۰۰۰ گردشگر که از قزاقستان بازدید کردند، پیشتاز بود. امارات متحده عربی با ۱۴۷۰۰ بازدیدکننده و بیش از ۹۰۰۰ بازدیدکننده از عربستان سعودی در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. ورود گردشگران از قطر و بحرین نیز افزایش قابل توجهی را نشان داد.

 وزارت گردشگری و ورزش، این افزایش علاقه را به چندین عامل نسبت می‌دهد: در دسترس بودن پروازهای مستقیم، رژیم ورود بدون ویزا و تبلیغات قوی بین‌المللی قزاقستان به عنوان یک مقصد گردشگری . در سال ۲۰۲۳،  TravelScapes قزاقستان را به عنوان یکی از مقاصد امیدوارکننده برای مسافران عرب معرفی کرد. این کشور همچنین در فهرست مقاصد محبوب گردشگری برای عید فطر قرار گرفت.

پروازهای موجود

پروازهای مستقیم بین قزاقستان و عمان در سال ۲۰۲۳ آغاز شد. سلام ایر مسیرهای بین آلماتی و مسقط را پوشش می دهد. بلیط‌های فریدام تراول از حدود ۱۶۰ دلار شروع می‌شود و زمان پرواز به طور متوسط حدود شش ساعت است. پروازهای مستقیم از دوحه، قطر، به آلماتی وجود دارد که توسط هواپیمایی قطر انجام می‌شود. کرایه‌های یک‌طرفه از حدود ۵۵۰ دلار شروع می‌شوند.

بین امارات متحده عربی و قزاقستان، چندین پرواز روزانه با قیمت‌های رقابتی در دسترس است. برای مثال، مسافران می‌توانند با پروازی از ترکستان به ابوظبی، تنها با ۸۰ دلار سفر کنند. پرواز حدود چهار ساعت طول می‌کشد.

پروازهای مستقیم از عربستان سعودی به قزاقستان نیز موجود است. مسیرها از مدینه و جده به آلماتی و شیمکنت حرکت می‌کنند و کرایه‌های یک‌طرفه از کمی‌بیش از ۱۹۵ دلار شروع می‌شود.

اگرچه هیچ پرواز مستقیمی از بحرین به قزاقستان وجود ندارد، اما فریدم تراول بلیط‌های یک‌طرفه با توقف در ابوظبی یا دوحه ارائه می‌دهد. مسیر ابوظبی با حدود ۲۸۵ دلار، گزینه مقرون‌به‌صرفه‌تری است، در حالی که مسیر سریع‌تر دوحه تقریباً ۱۴۹۰ دلار هزینه دارد.

https://kz.kursiv.media/en/2025-05-02/engk-yeri-arab-tourists-discover-kazakhstan-in-record-numbers/

 

تحلیلگران انتظار کاهش ارزش تنگه (پول ملی قزاقستان) را دارند.

آخرین بررسی اقتصاد کلان قزاقستان توسط تحلیلگران مرکز تحقیقات اقتصاد کاربردی (AERC)، پیش‌بینی نرخ ارز تنگه را اصلاح کرده است تا منعکس کننده کاهش بیشتر ارزش آن باشد. در سال ۲۰۲۵، انتظار می‌رود نرخ  هر دلار به طور متوسط ۵۱۲ تنگه باشد، در حالی که چشم‌انداز قبلی از ژانویه نرخ ۴۸۹ تنگه در هر دلار را پیشنهاد می‌کرد.

در این بررسی آمده است که این پیش‌بینی با توجه به روند نزولی قیمت نفت تهیه شده است. پیش‌بینی می‌شود میانگین قیمت سالانه نفت خام برنت ۷۴.۶۰ دلار در هر بشکه باشد، در حالی که پیش‌بینی ژانویه ۸۱ دلار در هر بشکه بود.

در این بررسی آمده است: «فرض کاهش قیمت ۶.۴۰ دلاری، ناشی از افزایش خطرات ژئوپلیتیکی و به ویژه اقدامات دولت رئیس جمهور ایالات متحده است که از اعمال تعرفه‌ها و عوارض وارداتی علیه مجموعه‌ای از شرکای تجاری، از جمله کانادا، چین و مکزیک خبر می دهد».

نرخ ارز تنگه در ماه مارس افزایش یافت، اما در ماه آوریل شروع به کاهش کرد. در طول سه ماهه اول، نرخ میانگین دلار به تنگه به طور متوسط ۵۱۰. تنگه در هر دلار بود. کاهش قیمت نفت یکی از عوامل کاهش ارزش تنگه در ماه آوریل است. بنابراین، بانک ملی قزاقستان از طریق معاملات در بازار ارز، در محدوده انتقال بودجه، از این ارز حمایت کرد.

تحلیلگران Halyk Finance پیش‌بینی کردند که نرخ ارز تنگه به دلار تا پایان آوریل بین ۵۰۵ تا ۵۱۵ تنگه خواهد بود 

https://kz.kursiv.media/en/2025-05-02/engk-nknk-analysts-expect-sharper-drop-in-tenge/?utm_campaign=endless_feed

 

 پنج بانک تجاری سودآور در قزاقستان

طبق داده‌های بانک ملی قزاقستان، بانک های‌هالیک، کاسپی، فورته، بانک سنترکردیت (BCC) و جوسان بالاترین درآمد خالص را در ماه مارس گزارش کردند.

بانک هالیک، بزرگترین بانک قزاقستان از نظر دارایی، درآمد خالص خود را در ماه مارس 161.3 میلیون دلار افزایش داد و به 481.6 میلیون دلار رساند. کاسپی با افزایش 83.6 میلیون دلاری در رتبه دوم قرار گرفت.

 در طول سه ماه اول سال، کل درآمد بانک کاسپی به 249.8 میلیون دلار رسید. فورت با ۴۶.۷ میلیون دلار در ماه مارس و ۱۰۱.۷ میلیون دلار در سه ماهه اول در جایگاه سوم قرار گرفت.

بانک سنتر کردیت در ماه مارس ۴۵.۹ میلیون دلار درآمد خالص داشت که در مجموع سه ماهه ۱۵۲.۸ میلیون دلار بود. جوسان با گزارش ۳۳.۳ میلیون دلار در ماه مارس و ۷۶.۴ میلیون دلار درآمد در سه ماهه اول ۲۰۲۵، در جایگاه پنجم قرار گرفت. به طور کلی، بخش بانکی قزاقستان در ماه مارس در مقایسه با فوریه، شاهد افزایش ۴۷.۹ درصدی درآمد بود و به ۱.۲ میلیارد دلار رسید. درآمد سالانه ۱۶.۵ درصد افزایش یافت.

در ماه فوریه، بانک‌های برتر تقریباً یکسان بودند. هالیک دوباره با ۳۲۰ میلیون دلار درآمد در صدر جدول قرار گرفت و پس از آن کاسپی (۱۶۶.۲ میلیون دلار)، سنتر کردیت۱۰۶.۸ میلیون دلار، فورت (۵۴.۹ میلیون دلار) و بانک اوتباسی (۴۲.۴ میلیون دلار) قرار گرفتند.

تا اول آوریل، قزاقستان ۲۱ بانک تجاری با مجموع دارایی ۱۲۰ میلیارد دلار و پرتفوی وام ۷۱.۳ میلیارد دلار داشت. سهم وام‌های معوق ۳.۳۶ درصد (۲.۳ میلیارد دلار) بود. این بخش همچنین ۱۰۲.۵ میلیارد دلار بدهی، شامل ۴۷ میلیارد دلار سپرده‌های شخصی و ۳۴ میلیارد دلار سپرده از اشخاص حقوقی، گزارش کرده است.

https://kz.kursiv.media/en/2025-04-30/engk-tank-regulator-reveals-the-five-most-profitable-commercial-banks-in-

 

روابط قزاقستان و ویتنام: تجارت، اتصال و همکاری استراتژیک

آستانه - تو لام، دبیرکل سیزدهمین کمیته مرکزی حزب کمونیست ویتنام، از ۵ تا ۷ مه به دعوت رئیس جمهور قاسم جومارت توکایف، به قزاقستان سفر خواهد کرد. کازینفورم، مروری تحلیلی بر چشم‌انداز همکاری بین آستانه و هانوی ارائه داد و عواملی را که دو کشور را متحد می‌کند، برجسته کرد.

روابط دیپلماتیک بین قزاقستان و ویتنام در ژوئن ۱۹۹۲ برقرار شد. از آن زمان، این کشورها با امضای بیش از ۵۰ معاهده و توافق‌نامه بین ایالتی، بین دولتی و بین بخشی، پایه‌های قانونی محکمی را ایجاد کرده‌اند.

گردش مالی:

ویتنام یکی از شرکای اصلی قزاقستان در جنوب شرقی آسیا است. طبق اعلام وزارت تجارت و ادغام قزاقستان، گردش مالی تجارت بین دو کشور در سال گذشته به ۸۵۹.۴ میلیون دلار رسید که صادرات قزاقستان به ویتنام ۲۰۵ میلیون دلار بود. اقلام صادراتی کلیدی شامل سرب فرآوری نشده، آلیاژهای آهن، پیله کرم ابریشم، میکروفون، بلندگو و سایر کالاها است. واردات از ویتنام به قزاقستان در سال ۲۰۲۴ به ۶۵۴.۴ میلیون دلار رسید. در ژانویه و فوریه، گردش مالی تجارت متقابل بین قزاقستان و ویتنام به ۱۲۲.۲ میلیون دلار رسید که شامل ۱۹ میلیون دلار صادرات از قزاقستان به ویتنام و ۱۱۳.۲ میلیون دلار واردات از ویتنام بود.

ارتباط قزاقستان و ویتنام: در سال ۲۰۲۳، دو کشور توافق‌نامه‌ای در مورد معافیت ویزا برای دارندگان گذرنامه‌های ملی امضا کردند. در ماه مه ۲۰۲۴، رژیم بدون ویزا بین قزاقستان و ویتنام به اجرا درآمد. شهروندان هر دو کشور می‌توانند تا ۳۰ روز تقویمی در هر بازدید اقامت داشته باشند و کل اقامت آنها در شش ماه از ۹۰ روز تجاوز نکند.

از اکتبر ۲۰۲۲، پروازهای مستقیم منظم بین قزاقستان و ویتنام از سر گرفته شده است. شرکت هواپیمایی ساندی ایرلاینز قزاقستان دو بار در هفته پروازهای فصلی را در مسیر آلماتی-کام ران انجام می‌دهد، در حالی که ویت‌جت ایر ویتنام پنج پرواز هفتگی از کام ران به هر دو شهر آستانه و آلماتی انجام می‌دهد.

ایر آستانه، بزرگترین شرکت هواپیمایی قزاقستان، قصد دارد از ۴ ژوئن مسیر جدید آلماتی-دا نانگ را راه‌اندازی کند. پروازها دو بار در هفته در روزهای چهارشنبه و شنبه انجام خواهد شد و تعداد کل پروازهای هفتگی بین قزاقستان و ویتنام را از ۳۲ به ۳۴ افزایش می‌دهد.

در سال ۲۰۲۴، خصوصی‌سازی قزاق ایر توسط شرکت ویتنامی SOVICO آغاز شد. رئیس جمهور از این توافق استقبال کرد و تأکید کرد که این امر باعث افزایش ترافیک هوایی بین قزاقستان و کشورهای آسه‌آن خواهد شد.

همکاری علمی:

سال گذشته، موسسه مطالعات استراتژیک قزاقستان و آکادمی سیاسی ملی هوشی مین تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند. این همکاری شامل جلسات آنلاین در قالب چتم هاوس برای مدیران و محققان خواهد بود که موضوعاتی مانند توسعه کشاورزی-صنعتی، صنعت تولید، فرصت‌های همکاری در سرمایه‌گذاری و زیرساخت‌ها را پوشش می‌دهد.

به گفته آکوردا، در جریان مذاکرات سطح بالای آتی در آستانه، توکایف و تو لام قصد دارند در مورد چشم‌اندازهای توسعه همکاری‌های تجاری، اقتصادی، سرمایه‌گذاری و بشردوستانه قزاقستان و ویتنام بحث کنند. 

https://astanatimes.com/2025/05/kazakhstan-vietnam-ties-trade-connectivity-and-strategic-cooperation/