قیمت بالای گاز و کاهش ذخایر

در مهمترین بازار تجارت گاز اروپا یعنی بازار تسهیلات انتقال آمستردام (TTF)، قیمت گاز با بیش از 4 درصد افزایش به بیش از 50 یورو در هر مگاوات ساعت رسید در حالیکه این رقم در فوریه سال گذشته، 29.14 یورو بوده است.

  

این افزایش قیمت عمدتاً بدلیل از دست دادن گاز روسیه بود که از طریق اوکراین تامین می‌شد و قیمت بالا همچنین تائید می‌کند که گاز بیشتری از ذخایر گاز اروپا استفاده شود. این پدیده برای افراد و مشاغل چه معنایی دارد؟ آیا مردم هنگام روشن کردن بخاری باید افزایش قیمت بنزین را در نظر داشته باشند؟ و در مورد مشاغلی که انرژی زیادی مصرف می‌کنند چطور؟

بسیاری از مصرف کنندگان بلافاصله شاهد افزایش قیمت بزرگ برای هفته گذشته در قبض های آتی انرژی خود نخواهند بود. اکثر آنها یک قرارداد بلند مدت انرژی دارند که در آن قیمت ها برای یک سال یا بیشتر ثابت است. حتی کسانی که قرارداد انرژی با نرخ های متغیر دارند نیز لزوماً یک افزایش موقت را احساس نخواهند کرد. شرکت های انرژی به صورت روزانه انرژی خریداری می‌کنند. قیمتی را که با یک قرارداد متغیر به مصرف کنندگان منتقل می‌کنند اغلب بر اساس نوعی میانگین قیمت بازار در یک دوره طولانی تر است. بنابراین اگر جهش قیمت هفته گذشته همچنان افزایش پیدا کند، مصرف کنندگان نسبتاً کمتر متوجه آن خواهند شد.

اگر قیمت برای مدت طولانی‌تری مانند بحران گاز پس از حمله روسیه به اوکراین بالا بماند، افزایش قیمت نیز با تاخیر به مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها خواهد رسید. افزون بر آن افزایش قیمت فعلی به اندازه بحران گاز نیست. در آن زمان میانگین قیمت بنزین حدود 130 یورو در هر مگاوات ساعت بود که نقطه اوج آن به بالای 330 یورو نیز رسیده بود.

هر کسی که بخواهد پیش بینی کند که قیمت بنزین در بلندمدت چه نتیجه ای خواهد داشت، بسیار سخت خواهد بود هرچند بازار انرژی نسبت به قبل از حمله روسیه به اوکراین سخت تر نیز شده است و قیمت ها کاملاً بی ثبات است. پروفسور اقتصاد انرژی، ماکیل مولدر، وابسته به دانشگاه گرونینگن، انتظار دارد که افزایش قیمت در هفته گذشته یک اوج موقتی باشد که در ماه‌های آینده تضعیف خواهد شد. این واقعیت که قیمت ها در هفته گذشته افزایش یافت به دلیل ترکیبی از شرایط ناگوار بود که مولدر معتقد است موقتی هستند و اروپا می‌تواند به خوبی به آنها پاسخ دهد و در نتیجه بسیاری از مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها متوجه آن نمی‌شوند. در روز سال نو میلادی، قرارداد مهم کیف و مسکو منقضی شد. کیف دیگر نمی خواهد گاز روسیه از طریق خطوط لوله در اوکراین به دیگر کشورهای اروپایی منتقل شود. روسیه از این مسیر پول زیادی به دست می آورد که برای بمباران اوکراین نیز تسلیحاتی را تأمین مالی کرد. شرکت دولتی گازپروم روسیه عرضه گاز را که هنوز هم توسط اسلواکی، اتریش و به ویژه مجارستان زیاد استفاده می‌شد، متوقف کرد. این کشورها بلکه باید به دنبال جایگزینی باشند. از دست دادن یک منبع مهم گاز برای اروپا، معامله گران در بازار گاز را عصبی کرده است زیرا باعث تنگ شدن عرصه در بازار شده است.

علاوه بر این، نروژ، تامین کننده اصلی گاز اروپا، در زیرساخت های گازی خود با مشکلاتی روبرو شده است. همچنین آن چیزی که باعث افزایش قیمت گاز شده، سرمای اروپا و آمریکا بود و نیاز به گاز بیشتری برای گرمایش ایجاد کرده است. نیروگاههای گاز سوز نیز باید سخت‌تر کار کنند زیرا در روزهای خاکستری و بدون باد، انرژی خورشیدی و بادی کمی هم تولید می‌شد.

هرچند تنش‌های ژئوپلیتیکی نیز موقتی نیستند اما از زمان حمله روسیه به اوکراین، اتحادیه اروپا خود را کمتر به یک کشور برای تامین گاز وابسته کرده است. اروپا اکنون گاز طبیعی مایع (LNG) بسیار بیشتری را از آمریکا دریافت می‌کند.

کشورهایی که قبلاً گاز روسیه را از طریق اوکراین دریافت می‌کردند، آماده توقف این عرضه شده اند و می‌توانند گاز را از خطوط لوله دیگر مانند خط لوله ترک‌استریم از طریق دریای سیاه دریافت کنند. اکنون اروپا گزینه‌های بیشتری دارد و اگر در جایی مشکلی در عرضه وجود داشته باشد، می‌تواند گاز خود را از جای دیگری تهیه نماید.

اما از طرف دیگر هانس گرونفلد که به عنوان مدیر انجمن VEMW می‌باشد، نگران عواقب افزایش قیمت در هفته گذشته و کاهش عرضه گاز است. وی معتقد است که"اینها علائمی هستند که نشان می دهد قیمت گاز همچنان می‌تواند به طور قابل توجهی افزایش یابد و قیمت ها در مسیر اشتباهی قرار گیرند و قیمت گاز اروپا برای مدت طولانی در مقایسه با مثلاً آمریکا بسیار بالا بماند. برای شرکت های اروپایی انرژی بر، مانند شرکت‌های کود و شرکت‌های صنایع شیمیایی که مثلاً با آمریکا رقابت می‌کنند، این واقعاً دردناک خواهد بود. معمولا شرکت های انرژی بر گاز خود را از قبل خریداری می‌کنند اما اگر نیاز بیشتری به گاز وجود داشته باشد، بلافاصله متوجه افزایش قیمت فعلی خواهند شد.

ذخایر گاز اروپا در حال حاضر 73 درصد پر می‌باشد در حالیکه یک سال پیش در این زمان 86 درصد پر بوده است. عرضه گاز به ویژه در هلند کم  شده و هیچ جای اتحادیه اروپا به اندازه هلند ظرفیت خالی از ذخایر گاز وجود ندارد. هم اکنون 58 درصد ذخایر هلند پر هستند در حالی که یک سال قبل 82 درصد بوده است. اما به گفته مولدر، این بدان معنا نیست که اروپایی‌ها در زمستان امسال به طور دسته جمعی از سرما رنج خواهند برد.

در اروپا توافق شد که از حداقل سطح پر کردن برای حفظ ذخایر اضافی استفاده شود. اکنون این ذخایر سریع‌تر تخلیه می‌شود، زیرا قیمت ها در بازار افزایش یافته است. به گفته مولدر، این مساله روی قیمت گاز نیز تاثیر دارد زیرا اگر این ذخایر به خوبی پر شوند، تنش کمتری در بازار انرژی ایجاد می‌شود. اما به گفته وی، درست است که اگر ذخایر کمتر از حد معمول باشد، در تابستان گاز بیشتری باید اضافه شود در نتیجه تقاضا در فصل تابستان به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت که به نوبه خود قیمت ها را بالا خواهد برد.

 

 

منبع:

https://www.nrc.nl/nieuws/2025/01/06/hoge-gasprijzen-en-slinkende-reserves-wat-betekent-dit-voor-europa-a4878655