معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران

۱۴۰۳/۰۹/۲۱- ۰۸:۰۰

برخی شاخص های اقتصادی بنگلادش در سال مالی 2024

در سال مالی 2024، اقتصاد بنگلادش با افزایش ذخایر ارزی و حواله‌های ورودی به تدریج در حال عبور از مشکلات است.

دولت بنگلادش پس از پایان سال مالی 2024 سقوط کرد و ثبات سیاسی کشور از بین رفت. پس از سقوط دولت عوامی لیگ، دولت موقت مسئولیت اداره کشور را بر عهده گرفته و در تلاش است همزمان با انجام اصلاحات گسترده در نظام سیاسی و اقتصادی به عادی سازی فعالیت های تجاری و بازگشت ثبات به اقتصاد کشور بپردازد.

برای بازگشت کشور به مسیر ثبات و توسعه اقتصادی ضروری است مسائلی مانند تسهیل در حمل و نقل ، اصلاح و گسترش خدمات بانکی و امنیت در صنایع مورد توجه ویژه قرار گیرد. همچنین لازم است با غلبه بر مشکلاتی مانند : افزایش تورم، کاهش سرمایه گذاری، کاهش تقاضای خارجی، کمبود جمع‌آوری درآمد و کندی هزینه‌های عمومی، کاهش ارزش تاکا و کاهش ذخایر ارزی کشور در راستای بهبود وضعیت اقتصادی حرکت کند. برای غلبه بر چالش ها، دولت موقت اقدامات قاطعی را آغاز کرده است و در تلاش است تا با اقدامات بیشتر ثبات و رشد اقتصادی را به کشور بازگرداند.

با توجه به آخرین اطلاعات و آمارهای انتشار یافته از مراجع رسمی داخلی در بنگلادش، برخی شاخص های اقتصادی سال مالی 2024 به شرح زیر می‌باشد. 

رشد تولید ناخالص داخلی (GDP)

ارزش تولید ناخالص داخلی برای سال 2024 در شرایط فعلی بازار با 1.66 درصد افزایش به 459,046 میلیون دلار رسیده است. این رقم در سال گذشته  451,534 میلیون دلار بود. تولید ناخالص داخلی سرانه در سال مالی 2024 به 2675 دلار آمریکا رسید که 1.21 درصد افزایش را نسبت به 2643 دلار در سال مالی 2023 نشان می دهد. سرانه تولید ناخالص داخلی نیز از 2749 دلار در سال مالی گذشته به 2784 دلار در سال مالی 24 افزایش یافت.

بخش کشاورزی

بخش کشاورزی، مهم ترین بخش در اقتصاد بنگلادش که حدود 45 درصد از کل نیروی کار این کشور را به خود اختصاص می دهد. سهم این بخش از تولید ناخالص داخلی، بر اساس برآورد موقت آمار حساب‌های ملی، در سال مالی 2024 به 11.02 درصد رسید. این رقم در در سال مالی قبل 11.30 درصد بود. این عدد شامل چهار زیر بخش است که عبارتند از: 1) محصولات زراعی و باغداری، 2) دامپروری، 3) جنگل و خدمات مرتبط، و 4) شیلات.

 واردات مواد غذایی

در سال مالی 2024، بنگلادش افزایش قابل توجهی را در واردات گندم تجربه کرد که در مجموع 6.63 میلیون تن بود، این عدد یک رکورد با افزایش قابل توجه 34.48 درصدی نسبت به سال مالی قبل (4.93 میلیون تن) می‌باشد. این افزایش توسط هر دو بخش دولتی و خصوصی ایجاد شده است، به طوری که واردات گندم در بخش عمومی‌با افزایش 14.71 درصدی به 0.78 میلیون تن از 0.68 میلیون تن و واردات بخش خصوصی با افزایش شدید 82.81 درصدی از 3.20 میلیون تن به 5.85 میلیون تن رسید. همزمان، به دلیل افزایش توان تولید داخلی و قیمت های بالای بازار بین المللی، در طی سال مالی 2024 هیچ برنجی به بنگلادش وارد نشد. طی دهه گذشته، بنگلادش شاهد افزایش تدریجی واردات گندم بوده است که ناشی از تنوع رژیم غذایی و تغییر الگوهای مصرف به نفع محصولات مبتنی بر گندم است.

بخش صنعت

آخرین داده‌های موجود نشان می دهد که بخش صنعت حدود 37 درصد از نیروی کار بنگلادش را به کار گرفته است و حدود 37.95 درصد از تولید ناخالص داخلی را در سال مالی 24 به خود اختصاص داده است که در سال مالی 23 حدود 37.65 درصد بوده است. با این حال، این بخش در سال مالی 24 رشد کمتر 6.66 درصدی را در مقایسه با 8.37 درصد در سال مالی قبل (سال مالی 23) ثبت کرد.

بخش خدمات

آخرین داده‌های موجود نشان می دهد که بخش خدمات حدود 18 درصد از نیروی کار بنگلادش را به کار گرفته است و حدود 51.04 درصد از تولید ناخالص داخلی در سال مالی 24 را تشکیل می دهد، این رقم در سال مالی قبل 51.05 درصد بوده است. علاوه بر این، این بخش در سال مالی 24 رشد بالاتری به میزان 5.80 درصد در مقایسه با 5.37 درصد در سال مالی قبل  ثبت کرد.

صادرات

انتشار داده‌های صادرات برای ماه ژوئن 2024 به تعویق افتاد زیرا هم بانک (مرکزی) بنگلادش (BB) و هم اداره توسعه صادرات (EPB) در حال اصلاح عدم تطابق داده‌ها هستند. معمولاً EPB داده‌های صادرات یک ماه را در روز دوم یا سوم ماه بعد منتشر می‌کند. اما پس از گزارش BB مبنی بر اینکه درآمدهای صادرات جولای تا آوریل سال مالی 24 حدود 14 میلیارد دلار کمتر از داده‌های EPB بوده است،جنجالی به پا شده وحتی پس از رایزنی‌ها و یافتن علت اختلاف EPB همچنان در انتشار داده‌های صادرات محتاط عمل می‌کند. علی ای حال بر اساس داده‌های صادرات را از BB که از هیئت ملی درآمد (NBR) گردآوری شده است. درآمد صادرات در سال مالی 24 با 4.34 درصد کاهش به 44.47 میلیارد دلار از 46.49 میلیارد دلار در سال مالی گذشته رسیده است. پوشاک آماده (RMG) 81.24 درصد از این رقم را در سال مالی 24 به خود اختصاص داده است. از مجموع 44.47 میلیارد دلار، صادرات RMG با 5.37 درصد کاهش از رقم  38.18 میلیارد دلار در سال مالی قبل به 36.13 میلیارد دلار رسید. بخش های اصلی دیگر غیر RMG عبارتند از: منسوجات خانگی 782.10 میلیون دلار، محصولات کشاورزی 965.20 میلیون دلار، کنف و محصولات کنفی 925.40 میلیون دلار، چرم و محصولات چرمی 1.04 میلیارد دلار، ماهی منجمد و زنده 377.10 میلیون دلار، محصولات شیمیایی 349.60 میلیون دلار، محصولات پلاستیکی 245.40 میلیون دلار و محصولات مهندسی 507.70 میلیون دلار.

درآمدهای صادراتی حاصل از ارسال کالا به دوازده کشور که بیشترین صادرات به آنها صورت گرفته است، عبارت است از: ایالات متحده آمریکا 7.59 میلیارد دلار، آلمان 4.85 میلیارد دلار، انگلستان 4.48 میلیارد دلار، اسپانیا 3.48 میلیارد دلار، فرانسه 2.28 میلیارد دلار، هلند 1.93 میلیارد دلار، لهستان 1.67 میلیارد دلار، ایتالیا 1.59 میلیارد دلار، هند 1.57 میلیارد دلار، ژاپن 1.31 میلیارد دلار، کانادا 1.31 میلیارد دلار و دانمارک 998.50 میلیون دلار. درآمد صادرات به اکثر این 12 کشور در سال مالی 24 به نسبت سال مالی گذشته کاهش یافته است.

واردات

بر اساس داده‌های بانک بنگلادش، ارزش کل واردات (فوب) در سال مالی 24 با 8.29 درصد کاهش به 62.91 میلیارد دلار رسید. این رقم در سال مالی گذشته ا 68.60 میلیارد دلار بوده است . این سقوط عمدتاً به دلیل نتیجه برخی ابتکارات بانک مرکزی و همچنین دولت از آوریل 2022 (یعنی نظارت دقیق بر گشایش LC همراه با منطقی‌سازی قیمت همراه با کاهش ارزش پول داخلی) به منظور محدود کردن ارز خارجی بود. همچنین کاهش واردات کالاهای سرمایه ای، غلات غذایی، کالاهای مصرفی و کالاهای واسطه ای در سال مالی 24 به کاهش پرداخت های وارداتی (فوب) کمک کرد.

تسویه اعتبار اسنادی وارداتی (LC) طی ژوئیه تا ژوئن سال مالی 24 نسبت به مدت مشابه سال قبل 8.29 درصد کاهش داشت و از 72.02 میلیارد دلار به 66.05 میلیارد دلار رسید. از سوی دیگر، گشایش جدید LCهای وارداتی طی ژوئیه تا ژوئن سال مالی 24 نسبت به مدت مشابه سال قبل 0.65 درصد افزایش یافت و در مقابل 68.25 میلیارد دلار به 68.69 میلیارد دلار رسید.

حواله‌ها

بر اساس داده‌های بانک بنگلادش (BB)، جریان حواله در ژوئیه تا ژوئن سال مالی 24 با 10.65 درصد افزایش به 23.91 میلیارد دلار از 21.61 میلیارد دلار در دوره مشابه سال مالی 23 رسید. این افزایش در حواله‌ها را می‌توان به عواملی مانند کاهش ارزش تاکا، معرفی سیستم جدید نرخ ارز و طرح تشویقی جدیدی که از 22 اکتبر 2023 توسط بانک‌ها معرفی شد نسبت داد. این طرح تا 2.5 درصد افزایش سود تشویقی را برای ورود ارز به کشور ارائه می‌دهد. از سوی دیگر، جریان حواله ورودی با 15.60 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل به 2.54 میلیارد دلار در ژوئن 2024 رسید. جریان حواله در ژوئن نیز 12.89 درصد نسبت به ماه قبل (مه 2024) به 2.25 میلیارد دلار افزایش یافت.

کمک های خارجی

بر اساس داده‌های موقت بخش روابط اقتصادی (ERD)، پرداخت کمک های خارجی انجام شده توسط شرکای توسعه ای به بنگلادش با افزایش 6.69 درصدی به 9.89 میلیارد دلار رسید . این رقم در سال مالی قبل 9.27 میلیارد دلار بود. از این پرداخت (9.89 میلیارد دلار)، 9.86 میلیارد دلار به عنوان کمک پروژه و بقیه (0.03 میلیارد دلار) در قالب کمک های غذایی بوده است. در همین حال، دولت بدهی‌های 3.36 میلیارد دلاری در سال مالی 24 را که شامل 2.01 میلیارد دلاری اصل پول و 1.35 میلیارد دلار کارمزد پول بود، را بازپرداخت کرد.

بنگلادش کمک‌های رسمی‌توسعه ای (ODA) را عمدتاً از سازمان‌های چندجانبه یا کشورهایی که وام‌ها یا کمک‌های بلاعوض ارائه می‌کنند، دریافت می‌کند. بزرگترین شریک توسعه کشور، بانک جهانی (WB) است. سایر شرکای توسعه ای عبارتند از: بانک توسعه آسیایی (ADB)، بانک توسعه اسلامی (IDB) سازمان ملل و کشورهایی مانند ژاپن، چین، انگلیس (DFIN)، روسیه، آلمان و هند.

سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI)

بر اساس داده‌های تراز پرداخت‌های BB، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی خالص (FDI) در سال مالی 24 با 2.91 درصد افزایش از 1649 میلیون دلار در سال مالی 23 به 1697 میلیون دلار رسید. ورودی FDI در بنگلادش در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر در سطح توسعه مشابه پایین است.

ذخایر ارزی

ذخایر ارزی ناخالص بانک بنگلادش در پایان ژوئن سال مالی 24 به 26.82 میلیارد دلار در مقایسه با 31.20 میلیارد دلار در سال مالی قبل رسید. از سوی دیگر، ذخایر ناخالص ارز، بر اساس BPM6 (راهنمای تراز پرداخت ها و موقعیت سرمایه گذاری بین المللی، ویرایش ششم)، در پایان ژوئن سال مالی 24 به 21.79 میلیارد دلار در مقابل 24.75 میلیارد دلار در پایان ژوئن سال مالی 23 رسید. .

تورم

متوسط نرخ تورم 12 ماهه از سال مالی گذشته که 9.02  درصد بوده است به  9.73 درصد افزایش یافته است.

وضعیت اشتغال در خارج از کشور

اشتغال در خارج از کشور منبع حیاتی ذخایر ارزی بنگلادش است. اعزام پیوسته کارگران مهاجر در دوره مورد بررسی (سال مالی 24) امید به رشد اشتغال در خارج از کشور را افزایش داده است. این بخش اکنون در حال عبور از شوک های بحران‌های جهانی - همه گیری COVID-19 و وقوع جنگ بین روسیه و اوکراین است.  بر اساس آمار اداره استخدام و آموزش نیروی انسانی (BMET)، در سال مالی 24 در مجموع 11 میلیون و 97 هزار و 128 کارگر به خارج از کشور رفته اند، در حالی که در سال مالی قبل، 11 میلیون و 37 هزار و 931 کارگر به خارج از کشور رفته بودند. کارگران در چند سال گذشته عمدتاً به 20 کشور مهاجرت کرده اند. از میان آنها، عربستان سعودی بالاترین پذیرش نیروی کار از بنگلادش را داشته است. سایر کشورها عبارتند از: مالزی، امارات متحده عربی قطر، سنگاپور، کویت، اردن، انگلستان، لبنان و کره جنوبی. اعزام کارگران زن بنگلادشی از سال 1991 شروع شد. حدود 1262791 کارگر زن شاغل از سال 2004 تا اوت 2024 وارد بازار جهانی کار شده اند. صادرات نیروی انسانی پس از صادرات پوشاک، یکی از درآمدهای عمده ارزی کشور بنگلادش است. بر اساس گزارش BMET، بیش از 14 میلیون کارگر بنگلادشی از سال 1976 در خارج از کشور شغل پیدا کرده اند. بیشتر آنها به کشورهای خاورمیانه اعزام شده اند.

 

متن دیدگاه
نظرات کاربران
تاکنون نظری ثبت نشده است

امتیاز شما