رشد گردشگری یونان

رشد بی‌سابقه صنعت گردشگری یونان نشان‌دهنده بهبود و توسعه قوی این صنعت است. این کشور با بهره‌گیری از استراتژی‌های جامع و پایدار در حوزه گردشگری، توانسته است جایگاه خود را به‌عنوان یکی از مقاصد برتر گردشگری جهان حفظ کند و به رشد بی‌سابقه‌ای در این صنعت دست یابد. در سال 2023، یونان با جذب 32.7 میلیون گردشگر و درآمدی بالغ بر 20.46 میلیارد یورو، رکورد جدیدی در صنعت گردشگری ثبت کرد که معادل 13 درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور است.

صنعت گردشگری به‌عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد یونان، نقش بسزایی در سایر بخش های اقتصادی کشور و به ویژه در اشتغال‌زایی داشته است. چنانچه در دوره اوج گردشگری سال 2023، 16.4 درصد از اشتغال مستقیم و به طور غیر مستقیم حدود 40 درصد از اشتغال کلی کشور متاثر از بخش توریسم بوده است. این ارقام نشان می‌دهد که گردشگری بزرگترین کارفرمای این کشور است. همچنین بر مبنای آخرین گزارشها در سال 2024، یونان با رشد 12.2 درصدی جذب گردشگر در چهار ماهه اول سال، موفق به جذب حدود 12.6 میلیون گردشگر در مقایسه با 11.2 میلیون در مدت مشابه سال 2023 شده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که تعداد گردشگران خارجی در یونان در سال 2024 به 35 میلیون نفر خواهد رسید و درآمد حاصل از گردشگری به 22 میلیارد یورو افزایش خواهد یافت.

دولتمردان یونانی با توجه به اهمیت گردشگری برای آینده اقتصادی، برنامه استراتژیک گردشگری یونان برای دوره 2030-2020 را ارائه نمودند. این برنامه جامع و بلندمدت با هدف توسعه پایدار و افزایش رقابت‌پذیری در سطح جهانی تدوین شده و شامل مجموعه‌ای از اقدامات و اهداف استراتژیک می‌باشد. اهداف اصلی این برنامه شامل حمایت از گردشگری پایدار، تنوع‌بخشی به مقاصد گردشگری، گسترش فصل گردشگری، تقویت تصویر کشور در بازارهای بین‌المللی، جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید، بهبود زیرساخت‌ها، مدیریت مؤثر مقاصد گردشگری و ارتقاء مهارت‌های نیروی کار است. اجرای موفق این برنامه منجر به رشد پایدار گردشگری، افزایش رضایت گردشگران، و بهبود شرایط اقتصادی یونان خواهد شد و به ارتقای جایگاه این کشور به‌عنوان یکی از مقاصد برتر گردشگری جهان کمک شایانی خواهد نمود. 

گردشگری یکی از اصلی‌ترین منابع درآمدی یونان و از ستون‌های اصلی اقتصاد این کشور است. یونان با استفاده از استراتژی‌های متنوع و بهبود مستمر زیرساخت‌ها و خدمات گردشگری، توانسته است خود را به عنوان یکی از مقاصد گردشگری برتر جهان حفظ کند و به دنبال افزایش پایدار گردشگران و درآمدهای مرتبط است.

این کشور با جذب این تعداد توریسم موفق گردید رتبه نهم را در بخش تعداد توریسم در میان کشورهای جهان به خود اختصاص دهد. هر چند در همین سال، سهم کلی گردشگری (شامل منافع مستقیم و ثانویه) در اقتصاد یونان بین 62.8 میلیارد یورو تا  75.6 میلیارد یورو برآورد شده است که معادل 28.5٪ تا 34 ٪ از تولید ناخالص داخلی کشور است. به عبارتی حدود یک سوم از درآمدی که یونان هر ساله کسب می‌کند از منافع حاصل از گردشگری است.

این صنعت همچنین بر سایر بخشهای اقتصادی کشور تاثیر مثبت داشته است. این تاثیر به ویژه بر سطح اشتغال و رفع بیکاری این کشور بسیار مشهود است. چنانچه گردشگری با پشتیبانی بیش از هشتصدهزار شغل، فرصت‌های ممتازی را در ایجاد اشتغال فراهم می‌کند. به طوریکه در دوره اوج گردشگری سال 2023 (سه‌ماهه سوم)، این بخش به طور مستقیم  16.4٪ از اشتغال این کشور را تأمین کرده و به طور کلی (مستقیم و غیرمستقیم) حدود 40 ٪ از اشتغال این کشور را پوشش داده است. این ارقام نشان می‌دهد که گردشگری بزرگترین و اصلی ترین کارفرمای این کشور است.

با این حال دولتمردان یونانی پیش‌بینی می‌کنند که در سال 2024  این بخش می‌تواند رکوردهای جدیدی را به ثبت برساند. به‌طوری‌که تعداد گردشگران به 35  میلیون نفر برسد (7 ٪ افزایش نسبت به سال2023 ) و  صنعت گردشگری، درآمدی حدود 22 میلیارد یورو(10٪ افزایش نسبت به سال 2023)  به‌همراه داشته باشد. بر این مبنا گزارش سازمان هواپیمایی کشوری یونان نیز حکایت از رشد دو رقمی تعداد گردشگران در چهار ماهه اول سال 2024 داشته و تعداد گردشگران 12.2 ٪ افزایش یافته و به حدود 12.6  میلیون گردشگر در مقایسه با 11.2 میلیون در همان دوره سال 2023 رسیده است. آمارهای سازمانهای بین المللی نیز در تائید این موضوع قرار دارد. چنانچه بر اساس شاخص رقابت‌پذیری سفر و گردشگری (TTCI) مجمع جهانی اقتصاد(WEF)، یونان پنج رتبه در شاخص توسعه سفر و گردشگری در سال 2024 پیشرفت کرده و در میان 119 کشور رتبه 21 را به دست آورده است.

این ارقام نشان می‌دهند که گردشگری به طور عمیقی با اقتصاد یونان در هم تنیده شده و نقش مهمی در ایجاد درآمد، اشتغال و به طور کل توسعه این کشور ایفا می‌کند. لذا رشد و ارتقاء این بخش برای آینده اقتصادی یونان حیاتی است.

فرصت‌ها و چالش‌ها

صنعت گردشگری یونان با وجود رشد و توسعه بالائی که در سالیان اخیر با آن روبرو بوده، همچنان با فرصتها و چالشهای متعددی برخوردار است. اهم فرصتها و چالشهای این صنعت در یونان به شرح ذیل است:

فرصت‌ها:

• سطح بالای فرهنگ مهمان‌نوازی، دوستی و امنیت برای بازدیدکنندگان؛

• آب و هوای مناسب: آب و هوای مدیترانه‌ای یونان با تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های ملایم، موجب می‌شود تا در تمام طول سال گردشگران را جذب کند.

• تعداد زیادی جزیره (بیش از 6,000)، طولانی‌ترین خط ساحلی در مدیترانه (15,000 کیلومتر) و سواحل استثنایی؛
• فرهنگ و سنت‌های محلی: جشن‌ها، موسیقی محلی و تنوع غذایی (رژیم غذایی مدیترانه‌ای)؛
• میراث تاریخی و فرهنگی منحصر به فرد (18 بنای جهانی یونسکو) و مراکز مذهبی و طبیعی؛
• بهبود قابل توجه در تعداد کارکنان شاغل در بخش گردشگری و سطح آموزش آن‌ها؛
• ماریناها و بنادر گردشگری: که می‌توانند به گردشگری دریایی با قایق‌های بادبانی کمک کنند (آتیکا، دریای اژه جنوبی، غرب یونان، جزایر ایونی)؛
• زیرساخت‌های گردشگری ورزش و توریسم زمستانی: (پیاده‌روی، کوهنوردی، صخره‌نوردی، هتل‌های کوهستانی، پیست‌های اسکی و غیره) و چشمه‌های طبیعی مناسب برای گردشگری Spa/Wellness؛
• رقابت‌پذیری بالا در گردشگری یونان: رتبه 21 جهانی و تقویت رتبه رقابتی یونان به عنوان مقصد گردشگری در مقایسه با کشورهای رقیب؛
• بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل: به‌ویژه شبکه جاده‌ای اصلی کشور و دسترسی به تقریباً تمام سرزمین اصلی، ارتقاء اخیر زیرساخت‌های دسترسی هوایی و بازیابی قوی پروازها؛
• پایداری و بهبود زیرساخت‌های اقامتی و هتل‌ها؛

چالش ها:

با این وجود این کشور برای حفظ و افزایش سهم گردشگری در اقتصاد، باید به چالش‌هایی که این صنعت با آن روبرو است، پاسخ دهد. اهم این چالشها به شرح ذیل است:

• اثرات تغییرات آب و هوایی بر جزایر و سواحل؛
• نوسانات اقتصادی و سیاسی در منطقه و جهان؛
• رقابت با دیگر مقاصد گردشگری مدیترانه‌ای؛
• چالشهای توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست؛
• فصلی بودن بالا و تمرکز فعالیت‌های گردشگری در فصل تابستان (سه‌ماهه سوم هر سال).
• تمرکز بیش از حد فعالیت‌های گردشگری در 5 منطقه از 13 منطقه یونان: (مناطق آتیکا، جزایر ایونی، مقدونیه مرکزی، کرت، دریای اژه جنوبی)؛
• مشکلات و کمبودها در زیرساخت‌های عمومی: (برخی شبکه‌های جاده‌ای اصلی، شبکه جاده‌ای ثانویه، شبکه ریلی، نقاط مرزی، سلامت، آب، انرژی، مدیریت پسماند، زیرساخت‌های سایت‌های باستان‌شناسی و موزه‌ها) که تحت فشار افزایش تقاضای گردشگری و ترافیک قرار دارند و نمی‌توانند به‌خوبی نیازهای افزایش یافته را پاسخ دهند.
• استفاده ناکافی از فناوری دیجیتال مدرن توسط بخش گردشگری یونان؛
• عدم وجود سازمان‌های مدیریت مقصد منطقه‌ای: و رصدخانه گردشگری فعال در تمام مناطق و نقص در توسعه محصولات جامع گردشگری؛
• تمرکز یک‌بعدی تبلیغات و ترویج ثروت فرهنگی و تاریخی یونان بر روی دوران باستان، بدون نمایش سایر دوره‌های تاریخی یا فرهنگ مدرن و بدون استفاده از روش‌های مدرن تعامل با منابع فرهنگی؛
• نیاز به ارتقاء و ساده‌سازی مراکز آموزش گردشگری، بهبود آموزش حرفه‌ای کارکنان و کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در بخش گردشگری، و آموزش کارکنان سازمان‌های دولتی مربوط به گردشگری؛
• نیاز به هماهنگی بهتر و مشخص‌سازی مسئولیت‌های سازمان‌های مربوط به گردشگری (وزارتخانه‌ها و ادارات مرتبط، سازمان‌های محلی، سازمان‌های خصوصی)؛

بر این اساس دولتمردان یونانی با درک صحیح این موضوع، برنامه استراتژیک گردشگری یونان برای دوره 2030- 2020 را طراحی و عملیاتی نموده اند.

برنامه استراتژیک گردشگری یونان برای دوره 2030-2020

 پس از آغاز به کار دولت نئودموکراسی به رهبری میچوتاکیس در سال 2019 یکی از اولویتهای دولت جدید ارتقاء و توسعه بخش توریسم بود. بر این اساس وزارت گردشگری یونان، برنامه استراتژیک گردشگری یونان برای دوره دوره 2030-2020  را ارائه داد. این برنامه استراتژیک یک نقشه راه جامع برای توسعه صنعت گردشگری یونان در دهه آینده با هدف توسعه پایدار و افزایش رقابت‌پذیری در سطح جهانی تدوین شده است. این استراتژی شامل مجموعه‌ای از اقدامات و اهداف بلندمدت است که به منظور بهبود کیفیت تجربه گردشگران و حفظ منابع طبیعی و فرهنگی کشور طراحی شده است. اجرای موفق این برنامه منجر به رشد پایدار گردشگری، افزایش رضایت گردشگران و بهبود شرایط اقتصادی برای نیروی کار در این بخش شده و نهایتا به ارتقای جایگاه یونان به عنوان یکی از مقاصد برتر گردشگری جهان کمک خواهد کرد.

ستون‌های اصلی برنامه استراتژیک گردشگری یونان

1- حمایت از گردشگری پایدار :(Sustainable tourism)

 گردشگری پایدار به معنای توسعه و مدیریت فعالیت‌های گردشگری به گونه‌ای است که نیازهای گردشگران و جوامع میزبان را تامین کرده، در حالی که فرصت‌های آینده برای نسل‌های بعدی نیز حفظ شود. این نوع گردشگری تلاش می‌کند تا اثرات منفی زیست‌محیطی، اجتماعی و فرهنگی را به حداقل برساند و در عین حال منافع اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی را به حداکثر برساند. بر این اساس در استراتژی گردشگری یونان در خصوص حمایت از گردشگری پایدار موارد ذیل مورد تاکید قرار گرفته است:

• اجرای سیاست‌ها و اقدامات سازگار با محیط زیست در تمامی‌بخش‌های گردشگری؛
• کاهش اثرات زیست‌محیطی فعالیت‌های گردشگری و حفظ منابع طبیعی و و ترویج استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر؛
• هماهنگی با اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد و ترویج بهترین روش‌ها در زمینه پایداری؛
• ترویج و توسعه گردشگری مسئولانه: ترویج آگاهی و آموزش در زمینه مسئولیت‌های زیست‌محیطی و اجتماعی گردشگران.

2-تنوع بخشی به مقاصد گردشگری با هدف ایجاد مقاصد جدید:

• توسعه مناطق کمتر شناخته شده و کمتر توسعه یافته به عنوان مقاصد گردشگری جدید، با هدف سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و تسهیلات گردشگری در این مناطق؛
• تنوع محصول گردشگری: توسعه و معرفی محصولات و تجربه‌های گردشگری جدید و متنوع برای جذب گروه‌های مختلف گردشگران؛
• میراث فرهنگی و تاریخ: ترویج بیشتر مراکزی همچون آکروپولیس آتن، دلفی و دیگر سایت‌های تاریخی یونان باستان که از جاذبه‌های اصلی گردشگری فرهنگی هستند.
•  گردشگری مذهبی:  یونان با داشتن کلیساها و صومعه‌های تاریخی، مانند صومعه‌های متئورا، مقاصد محبوبی برای گردشگری مذهبی فراهم کرده است.
• گردشگری سلامت و درمانی:  توسعه مراکز درمانی و سلامت در مکان‌های طبیعی و چشمه‌های آب گرم؛
•   توسعه گردشگری تماتیک: مانند گردشگری غذا، گردشگری ورزشی، و گردشگری هنری؛

3- گسترش فصل گردشگری:

• افزایش تعداد ماه‌های سال که گردشگران می‌توانند از جاذبه‌های یونان بازدید کنند.
• تلاش برای جذب گردشگران در فصول کم‌گردشگر، از طریق تبلیغات و برنامه‌های ویژه؛
• ایجاد جاذبه‌های جدید و برنامه‌های تفریحی برای فصول کمتر مورد بازدید؛

4 - افزایش ارزش افزوده محصول:

• بهبود کیفیت خدمات و محصولات گردشگری به منظور افزایش رضایت گردشگران؛
• ارائه خدمات با ارزش افزوده بالا که منجر به افزایش درآمد و حقوق نیروی کار در بخش گردشگری می‌شود.

5-تقویت تصویر کشور در بازارهای بین‌المللی:

• اجرای کمپین‌های تبلیغاتی و بازاریابی هدفمند برای بهبود و تقویت تصویر یونان به عنوان یک مقصد گردشگری برتر؛
• همکاری با رسانه‌های بین‌المللی و تأثیرگذاران برای معرفی بهتر یونان در سراسر جهان؛

6-افزایش سرمایه‌گذاری و رقابت‌پذیری:

• جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید در بخش گردشگری، از طریق بهبود کیفیت و تنوع خدمات گردشگری؛
• ارتقاء استانداردها با هدف رقابت‌پذیری بین‌المللی؛

7-بهبود زیرساخت‌ها:

• توسعه و نوسازی زیرساخت‌های گردشگری، از جمله حمل و نقل، اقامتگاه‌ها و جاذبه‌های گردشگری؛
• تضمین دسترسی بهتر به مناطق گردشگری مختلف؛
• ارتقاء زیرساخت‌های دیجیتال و فناوری اطلاعات و استارتاپ‌های حوزه گردشگری برای بهبود تجربه گردشگری؛
• بهبود و توسعه بنادر و فرودگاه‌ها: توسعه و نوسازی فرودگاه‌های بین‌المللی آتن و سایر فرودگاه‌های مهم در جزایر، بهبود زیرساخت‌های بندری برای افزایش ظرفیت پذیرش کشتی‌های کروز؛

8-ارتقاء نیروی کار:

• بهبود شرایط کاری و ارتقاء مهارت‌های نیروی کار در بخش گردشگری.
• ترویج فرصت‌های شغلی برابر و ایجاد محیط کاری فراگیر.
• ارتقاء آموزش و توسعه حرفه‌ای در صنعت گردشگری.

9- تبلیغات و بازاریابی بین‌المللی:

• استفاده از تبلیغات هدفمند در بازارهای کلیدی مانند اروپا، آمریکا و آسیا؛
• همکاری با سازمان‌های گردشگری بین‌المللی و شرکت‌های هواپیمایی برای افزایش پروازهای مستقیم؛
• استفاده از تکنولوژی‌های نوین برای بهبود تجربه گردشگران؛
• گسترش همکاری‌ها با شرکت‌های فناوری در بخش تبلیغات و بازاریابی؛
• حضور فعال در نمایشگاه‌های گردشگری بین‌المللی برای معرفی جاذبه‌های گردشگری یونان؛

 

اهداف کمّی برنامه استراتژیک گردشگری یونان :

1. افزایش تعداد گردشگران:
   • هدف: رسیدن به 50 میلیون گردشگر در سال تا سال 2030؛
2. افزایش درآمدهای گردشگری:
   • هدف: افزایش درآمدهای گردشگری به 30 میلیارد یورو در سال تا سال 2030؛