تکنوپارک استانبول: مرکز توسعه فناوریهای عالی در ترکیه

در دو دهه اخیر کشورهایی که خواهان افزایش سهم خود از اقتصاد جهانی هستند، به جای تولیدات سنتی، به شدت روی علم و فناوری سرمایه گذاری کرده اند. از اینرو، پارک های علم و فناوری و مراکز نوآوری که در آنها فعالیت های تحقیق و توسعه و تولید صورت می‌گیرد، اهمیت زیادی پیدا کرده اند.

دولت ترکیه برای افزایش توانایی‌های خود در زمینه‌های علمی، فناوری و نوآوری، برنامه‌های گسترده ای را طراحی کرده که توسط نهادها و موسسات مختلف از جمله پارک های فناوری هدایت و  اجرا می‌شود. هدف برنامه راهبردی چشم انداز 2023 (Vision 2023)، قرار دادن این کشور در بین اقتصادهای برتر جهان با تمرکز بر صنایع با فناوری پیشرفته از طریق توسعه فناوری‌های بومی و کاهش وابستگی به فناوری خارجی است. بر اساس اعلام وزارت علوم، صنعت و فناوری این کشور، تعداد پارک های فناوری آن از سال 2016 تا 2022 به طور مداوم افزایش یافته و به 97  مورد رسیده است.

 

تکنوپارک استانبول

تکنوپارک استانبول[1] یک منطقه مهم توسعه فناوری واقع در شهر استانبول است که هدف آن تقویت نوآوری، حمایت از استارت‌آپ‌ها و ارتقای توانمندی‌های فناورانه به خصوص «فناوریهای‌های تک» می‌باشد. ریشه‌های این تکنوپارک به تصمیمات کمیته اجرایی صنایع دفاعی (SSİK) در تاریخ ۸ اکتبر ۱۹۸۷ بازمی‌گردد. شورای وزیران حدود ۲.۵ میلیون متر مربع از یک منطقه تملیکی ۱۳ میلیون مترمربعی در پندیک، کرتکوی را برای پروژه پارک صنعتی و فرودگاهی فناوری پیشرفته (ITEP) اختصاص داد که به طور خاص برای تکنوپارک استانبول در نظر گرفته شده بود. این ابتکار با هدف بهره مندی از مشارکت کارآفرینان داخلی و خارجی برای ارتقای توانمندی‌های فناورانه ترکیه شکل گرفت.

 

اکثر تکنوپارک‌هایی که در ترکیه از سال 1980 راه اندازی شده اند، متعلق به دانشگاه‌ها هستند، اما تکنوپارک استانبول تنها تکنوپارکی است که با یک دانشگاه مرتبط نیست و بیش از 12 دانشگاه را که جزو بهترین دانشگاههای این کشور هستند ، گردهم ‌آورده و همکاری بین بخش دولتی، دانشگاه و بخش خصوصی را برقرار کرده است. این تکنوپارک از زمان تأسیس در ماه مه سال ۲۰۱۰، به عنوان مرکز نوآوری پیشرو ترکیه، سرپرستی ۳۶۶۱ پروژه ملی را با مشارکت ۵۵۶ شرکت و استخدام ۱۰۱۴۹ مهندس تحقیق و توسعه (R&D) بر عهده داشته و ۵۸۹ میلیون دلار صادرات فناوری داشته است. این پارک دارای 360 شرکت تحقیق و توسعه و 213 شرکت انکوباتور (Incubator) است. هدف این پارک، ارائه خدمات انکوباسیون و شتاب دهی به بیش از 500 کارآفرین در سال  2024 اعلام شده است. مرکز رشد ماهواره‌ای بی‌اوغلو( Cube Beyoğlu) این پارک، اولین مرکز رشد ماهواره‌ای در این کشور است. مرکز رشد ماهواره‌ای عمرانیه(Ümraniye Satellite Incubation Center) نیز که به زودی افتتاح می‌شود در نزدیکی مرکز مالی استانبول قرار دارد و نقش مهمی در اجرای ابتکارات و پروژه‌ها در حوزه فناوری‌های مالی ایفا خواهد کرد.

در واقع، تکنوپارک استانبول که به عنوان قطب فناوری‌های عمیق و شرکت‌های پیشرو در زمینه دفاعی و هوافضا شناخته می‌شود، در سالهای اخیر در زمینه‌های متنوعی از جمله امنیت سایبری، انرژی، هوش مصنوعی، سیستم‌های رباتیک و بیوتکنولوژی پیشرفت های خوبی داشته و نقش محوری در ترویج نوآوری در بخش‌های یادشده داشته است. علاوه بر حوزه دفاعی، ۱۰ حوزه مورد تمرکز این پارک :  فناوری‌های حمل و نقل، انرژی، مواد پیشرفته، اپتیک، مکاترونیک و حسگرها، آنتن و ارتباطات مایکروویو، امنیت سایبری، هوش مصنوعی، داروسازی و بیوپزشکی و بیوتکنولوژی می‌باشد.

به موازات شرکت‌های تحقیق و توسعه با فناوری سطح بالا، خوشه‌های بخشی نیز در این پارک در حال شکل‌گیری هستند. در میان این خوشه‌ها، خوشه دفاعی و هوافضا (SAHA Istanbul) با ۹۱۱ شرکت، دومین خوشه بزرگ در اروپا است. علاوه بر خوشه دفاعی،  خوشه صنایع سلامت استانبول (İSEK) و خوشه امنیت سایبری ترکیه نیز وجود دارد.

تکنوپارک استانبول اهمیت زیادی به برنامه "Turcorn 100"  می دهد که برای ظهور ابتکارات ملی با ارزش یک میلیارد دلاری راه‌اندازی شده است. هدف آن برای ۱۰ سال آینده، ایجاد حداقل ۱۰ شرکت "Turcorn"  است. واژه "Turcorn" ، معادل واژه جهانی "unicorn" برای استارت‌آپ‌های با ارزش یک میلیارد دلار می‌باشد.

برخی از ویژگی‌های کلیدی تکنوپارک استانبول عبارتند از:

موقعیت: این تکنوپارک موقعیت راهبردی در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی صبیحه گوکچن دارد که دسترسی آسان را برای همکاری‌های بین‌المللی و سفرهای کاری فراهم می‌کند.

امکانات: تکنوپارک استانبول طیف وسیعی از امکانات را ارائه می‌دهد، از جمله فضاهای اداری، آزمایشگاه‌ها، اتاق‌های کنفرانس و فضاهای کاری مشترک که برای برآوردن نیازهای شرکت‌های فناوری و استارت‌آپ‌ها طراحی شده‌اند.

بوم‌ساز نوآوری: این مرکز به عنوان قطبی برای بخش‌های مختلف از جمله دفاع، هوافضا، فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و علوم زیستی عمل می‌کند.

حمایت از استارت‌آپ‌ها: تکنوپارک استانبول با ارائه خدمات انکوباسیون، مشاوره، فرصت‌های تامین مالی و رویدادهای شبکه‌سازی، از استارت‌آپ‌ها در مراحل مختلف توسعه حمایت می‌کند. آن‌ها همچنین برنامه‌هایی را به طور خاص برای سرمایه‌گذاری‌های مرحله اولیه ارائه می‌دهند.

تحقیق و توسعه: شرکت‌های مستقر در تکنوپارک استانبول از مشوق‌های تحقیق و توسعه، از جمله معافیت‌های مالیاتی و کمک‌های بلاعوض بهره‌مند می‌شوند. در واقع این محیط برای تشویق نوآوری و تجاری‌سازی فناوری‌های جدید طراحی شده‌است.

مشارکت و همکاری: این تکنوپارک با دانشگاه‌ها و شرکت های مختلف و موسسات تحقیقاتی و سازمان‌های بین‌المللی برای ترویج تبادل دانش و پیشرفت فناوری همکاری می‌کند. برخی از شرکت های مهم ترکی طرف همکار آن، شرکت نظامی آسلسان، شرکت آکین سافت، شرکت زراعت تکنولوژی، ترکیش ایرلاینز و ترک سل هستند.

خدمات بازرگانی: خدمات اضافی مانند پشتیبانی حقوقی، مالی و بازاریابی برای کمک به رشد و موفقیت کسب‌وکارها ارائه می‌کند.

سیستم فروش فناوری(تک ساس): تکنوپارک استانبول در ماه می 2024 مدل کسب و کار جدید خود، سیستم فروش فناوری (TECHSAS Model) را معرفی کرد که برای کمک به کارآفرینان و شرکت ها برای شناخته شدن بیشتر در بازارهای ترکیه و جهان ، بازاریابی و فروش محصولات آنها توسعه یافته است.

 

[1] . https://www.teknoparkistanbul.com.tr/en