انرژی خورشیدی در ترکیه

ترکیه با هدف کاهش وابستگی به انرژی و دستیابی به انتشار صفر خالص در بخش انرژی، هر سال بر منابع انرژی تجدید پذیر بیشتری تمرکز می‌کند. این کشور توانسته است طی سال‌ها، تولید کلی برق را افزایش دهد و همزمان تولید زغال‌سنگ و مصرف آن را در راستای استقرار انرژی پاک از تاسیسات بادی، خورشیدی، زمین گرمایی و آبی کاهش دهد.

ترکیه به عنوان بخشی از سیاست انرژی خود، فعالانه در تلاش است تا انرژی‌های تجدیدپذیر را در ترکیب انرژی خود بگنجاند و با هدف ادغام منابع خورشیدی، بادها، منابع آبی، زمین گرمایی و همه منابع تجدیدپذیر در اقتصاد خود، برنامه‌ای خاص را عملیاتی کند.

اصلاحات مهمی در مقررات مربوط به تولید برق بدون مجوز در بازار برق در آگوست 2022 توسط سازمان تنظیم مقررات بازار انرژی کشور (EMRA) اعلام شد که فرآیند استفاده مصرف‌کنندگان از انرژی خورشیدی برای مصرف خود را ساده نموده و باعث افزایش اشتهای سرمایه‌گذاری در این بخش انرژی‌های تجدید پذیر کشور می‌شود.

گزارش اخیر اندیشکده Ember مستقر در لندن نشان می‌دهد که برای اولین بار، انرژی‌های تجدیدپذیر تقریباً یک سوم برق جهان را در سال 2023 تولید کرده‌اند، در حالی که این میزان در ترکیه به 42 درصد رسیده است که بسیار بالاتر از میانگین جهانی است.

هاکان ارکان، دبیرکل انجمن صنعتگران و صنایع انرژی خورشیدی (GENSED) در این خصوص اذعان نموده است که تغییرات در مقررات تولید برق بدون مجوز نقش مهمی در این افزایش داشته است. ظرفیت نیروگاه خورشیدی نصب شده ترکیه در ماه آوریل 2024 شاهد افزایش بی‌سابقه‌ای در طی یک ماه بود و تقریباً 1.3 گیگاوات (گیگاوات) نسبت به ماه قبل افزایش یافت و این ظرفیت انرژی خورشیدی در پایان آوریل به 13.9 گیگاوات رسید

گفته می‌شود که این افزایش به دلیل راه اندازی نیروگاه‌های بدون مجوز بوجود آمده است. طبق آیین نامه قبلی، تاسیسات تولید و مصرف برق بدون مجوز باید در محدوده مجوز توزیع باشد. در حال حاضر این محدودیت برداشته شده و با تسهیلات مشخص شده، اکنون اجازه فروش مازاد تولید را دارند. بر اساس این آئین نامه، امکان نصب دو برابر ظرفیت در تاسیسات و نیز اجازه نیروگاه‌های بدون مجوز با ظرفیت‌های 100 تا 500 مگاواتی یا حتی بیشتر صادر گردید.

در چارچوب برنامه "معامله سبز" اتحادیه اروپا، ترکیه قصد دارد تا بخش صنعتی این کشور، بدون انتشار کربن در حین تولید فعالیت کند و شرکت‌های صادراتی برای تأمین نیازهای برق خود به منابع تجدیدپذیر روی می‌آورند.

کمیسیون اروپا مجموعه‌ای از پیشنهادها را برای مناسب‌سازی سیاست‌های آب و هوا، انرژی، حمل و نقل و مالیات اتحادیه اروپا برای کاهش انتشار خالص گازهای گلخانه‌ای تا سال 2030 حداقل 55 درصد در مقایسه با سطوح سال 1990 به تصویب رسانده است.

ارکان با بیان اینکه این یکی از سریع‌ترین راه‌ها برای کاهش ردپای کربن برای کارخانه‌ها است، گفت: «بویژه شرکت‌هایی که در زمینه صادرات فعالیت می‌کنند، نصب نیروگاه‌های خورشیدی بدون مجوز را برای تأمین نیازهای برق خود از منابع انرژی تجدیدپذیر قبل از اول ژانویه 2026 آغاز کرده‌اند." با این پیشرفت‌ها، در سال‌های آینده، فضایی برای افزایش رکورد جدید در ظرفیت انرژی خورشیدی وجود خواهد داشت و به راحتی می‌توانیم به هدفی که وزیر انرژی‌مان اشاره کرده است، یعنی راه‌اندازی 3.5 گیگاوات نیروگاه خورشیدی و 1.5 گیگاوات نیروگاه بادی در سال برسیم.

آلپارسلان بایراکتار، وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه اخیراً اعلام نمود که با استناد به داده‌های آژانس بین المللی انرژی‌های تجدیدپذیر، این کشور یک پله پیشرفت کرده و اکنون در بین 11 کشور برتر جهان در ظرفیت نصب شده انرژی‌های تجدیدپذیر قرار گرفته است و در میان کشورهای اروپایی نیز در جایگاه پنجم قرار دارد.

بر اساس آمار ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر برای سال 2024، چین در رتبه اول قرار دارد. ایالات متحده و برزیل در کنار هند، آلمان، ژاپن، کانادا، اسپانیا، فرانسه و ایتالیا در رتبه‌های بعدی قرار دارند. ترکیه با 58462 مگاوات ظرفیت نصب شده در رتبه یازدهم قرار دارد و پس از آن روسیه، بریتانیا، استرالیا و ویتنام قرار دارند. لازم به ذکر است که تا چندی قبل ترکیه در رتبه بندی قبلی در جایگاه دوازدهم قرار داشت.

بایراکتار گفت که از طریق تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر، ترکیه نه تنها وابستگی خود به واردات را کاهش می‌دهد، بلکه پیشرفت ثابتی را به سمت هدف خالص کربن صفر 2053 خواهد داشت. در حقیقت هر کیلووات ساعت برقی که در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر تولید می‌کنیم به معنای کاهش میزان گاز طبیعی، زغال سنگ و نفتی است که وارد می‌کنیم.

مجموع ظرفیت برق نصب شده ترکیه 110 هزار مگاوات است که 25 هزار مگاوات آن از منابع انرژی تجدیدپذیر تأمین می‌شود. هدف دولت راه اندازی 5000 مگاوات ظرفیت انرژی تجدیدپذیر در سال است که شامل 3500 مگاوات انرژی خورشیدی و 1500 مگاوات انرژی بادی است. هدف افزایش ظرفیت نصب شده فعلی 25000 مگاوات به 30000 مگاوات تا پایان سال و 35000 مگاوات تا سال 2025 است. ترکیه در نهایت قصد دارد تا سال 2035 ظرفیت خود را به 90000 مگاوات برق نصب شده، افزایش دهد.

بعنوان نمونه، نیروگاه خورشیدی به ظرفیت 2 مگاوات مدتی است که در کنار تأسیسات آبیاری پمپی کوزووا بمنظور آبیاری کشاورزان هفت روستا به وسعت 47830 متر مربع زمین در امتداد ساحل دریاچه سد کبان مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرمایه گذاری جدیدی با هدف استفاده از انرژی خورشیدی تجدیدپذیر برای کاهش هزینه برق مصرفی کشاورزان برای آبیاری زمین‌های خود به این سرمایه گذاری اضافه شده است.

پنلهای خورشیدی واقع در منطقه الازیغ- شرق ترکیه

هدف از ساخت اولین نیروگاه خورشیدی شناور ترکیه تولید سالانه 1.8 میلیون کیلووات ساعت (کیلووات ساعت) انرژی است.

نمای هوایی نیروگاه خورشیدی شناور کوزووا در منطقه الازیغ- شرق ترکیه

نیروگاه خورشیدی شناورکوزووا با ظرفیت یک مگاوات بر روی دریاچه سد کبان در استان الازیغ در شرق ترکیه نصب شده و قرار است از ماه آینده تولید برق خود را آغاز نماید.

هدف این است که نیروگاه شناور به همراه SPP زمینی 2 مگاواتی نصب شده، با پوشش 15 هکتاری، برای آبیاری 47830 دکری زمین در منطقه را تأمین کند. این پروژه برای کمک به هزینه‌های برق کشاورزان تولید کننده محصولات کشاورزی در اطراف دریاچه سد کبان اجرا شده است.

ساخت و ساز در دو بخش زمینی و شناور در منطقه کوزووا انجام گردید، ساخت SPP زمینی 2 مگاواتی مدتی است که به بهره برداری رسیده و اکنون SPP شناور یک مگاواتی را تکمیل کرده و به مرحله تولید رساندیم. هدف دیگر در ورای تکمیل و استفاده این پروژه مقایسه تولید انرژی SPP های زمینی و شناور، برای پروژه‌های آینده کشور است. به نظر می‌رسد قیمت تمام شده نیروگاه‌های شناور نسبت به نیروگاههای زمینی کمی‌بیشتر باشد، اما بهره وری آن حدود 15 درصد بیشتر است

• ترکیه با توجه به اقلیم آفتابی‌اش، به‌ویژه در مناطق جنوب شرقی آناتولی و مدیترانه، از پتانسیل بالایی در زمینه انرژی خورشیدی برخوردار است و هم اکنون ۱۲ گیگاوات پنل خورشیدی، ۶ درصد از برق ترکیه را تأمین می‌کنند. در این میان پروژه کاراپینار با ظرفیت ۳ گیگاوات قادر است سالانه ۳ میلیارد کیلووات ساعت انرژی تولید کند و به تنهایی مسئول ۲۰ درصد افزایش انرژی خورشیدی در ترکیه بوده است.
• اقدامات خوب و چشمگیر ترکیه در حوزه تولید برق از منابع تجدید پذیر در چارچوب کاهش وابستگی کشور به واردات انرژی صورت می‌پذیرد. در این راستا ترکیه قصد دارد تا سال 2025 بیش از 50 درصد از انرژی خود را از این طریق تأمین نماید.
•  با عنایت به پیشرفت خوب ترکیه در حوزه انرژیهای تجدید پذیر بویژه بادی و خورشیدی و ویژگیهای اقلیمی نسبتاً مشابه دو کشور، بنظر می‌رسد تبادل تجربیات و نیز مشارکت در ساخت و راه اندازی پروژه‌های مشترک می‌تواند روند نصب و راه اندازی نیروگاههای بادی و خورشیدی در کشورمان را تسریع و میزان تولید برق آنها را افزایش دهد.
•   ایده نصب پنلهای خورشیدی شناور بر روی دریاچه‌های کوچک، آبگیرها و حتی سدها از جمله ایده‌های جالبی است که با صرف هزینه و سرمایه گذاری اولیه، می‌توان انرژی مورد نیاز ساکنان منطقه را از انرژی پاک و فراوان تأمین نمود. 

https://idsb.tmgrup.com.tr/ly/uploads/images/2024/05/29/330236.jpg