گلخانه دویی وستین توماتن؛ الگویی برای تولیدکنندگان گلخانه یی در اروپا

کشت گلخانه یی به شیوه شرکت دویی وستین توماتن (Duijvestijn Tomaten) از روش های پیش رو و نوآورانه در هلند می باشد؛ کشت پایدار و قابل کنترل به صورت ارگانیک، تامین سیستم گرمایی گلخانه از عمق 2 کیلومتری زمین، اجرای پروژه‌های تحقیقات نوآورانه نظیر استفاده از ساقه گوجه فرنگی برای تولید لباس و تهیه جعبه‌های کاغذی و غیره باعث شده تا استفاده از مدل عملکردی این شرکت به عنوان الگویی برای کشت های گلخانه یی در اروپا مورد توجه قرار بگیرد.

شرکت هلندی دویی وستین توماتن با شش گلخانه بزرگ، در خط مقدم نوآوری سبز برای کشت پایدار قرار دارد که به تازگی توسط یک سرمایه گذار انگلیسی خریداری شده است. این شرکت از یک تجارت خانوادگی به یک غول تولید گوجه فرنگی پایدار در هلند تبدیل شده و توسعه و گسترش آن را در کل منطقه اروپا مد نظر دارد.

تد دویی وستینگ[1] 59 ساله موسس این شرکت می‌باشد که شرکت تحت مدیریت وی هم اکنون پانزده برابر بزرگتر شده و در سال حدود دویست میلیون یورو گوجه فرنگی تولید می‌کند. در سال گذشته این شرکت توسط کیبوس فاند[2]، یک صندوق سرمایه گذاری بریتانیایی خریداری شده و در نظر است به عنوان الگویی برای توسعه در خارج از کشور عمل کند.

 کشت پایدار تحت کنترل ارگانیک

گرمایش گلخانه‌های گوجه فرنگی این شرکت از سیستم زمین-گرمایی[3] و از طریق لوله‌های قهوه ای خاکستری تامین می‌شود که از زیر بوته‌های گوجه فرنگی در کل گلخانه توزیع می‌شود. دمای 21 درجه برای این گلخانه‌ها، دمایی گرم و مناسب می‌باشد. صدها ردیف بوته گوجه فرنگی وجود دارند که هر کدام صدها بوته نیز پشت سر هم دارند و کمی‌بالاتر از سطح زمین تا چهارده متر رشد می‌کنند. این بوته‌ها به سمت بالا می روند و دوباره به پایین هدایت می‌شوند و مجدداً به سمت بالا کشیده می‌شوند و حلقه‌هایی از ساقه‌ها را ایجاد می‌کنند. گوجه‌فرنگی‌ها به رنگ های سبز روشن، نارنجی و قرمز از ارتفاعی به اندازه شانه انسان آویزان می‌شوند تا به راحتی چیده شوند.

هر چند نور بالای گلخانه بنفش به نظر می رسد اما در واقع رنگ قرمز با ترکیبی از آبی و سفید می‌باشد و این نشان می دهد که کمترین هزینه انرژی به کار برده می‌شود. با روشن کردن یکی از گلخانه‌ها در زمستان، می‌توان برای  تمام طول سال تولید کرد. بوته‌ها در ماه سپتامبر کاشته و در دسامبر برداشت می‌شوند و بعد از آن نیز چراغ های گلخانه‌ها تا سال آینده خاموش می‌شوند.

هرچند این شرکت به پایداری خود می‌بالد و در گوجه فرنگی تخصص بالایی دارد اما گوجه فرنگی‌های پرورش یافته در اینجا ارگانیک نیستند زیرا برای کاشت ارگانیک در هلند باید در زمین‌های باز صورت بگیرد.

با این حال کنترل سیستم این گلخانه ارگانیک می‌باشد. مگس ها از تخم ها بیرون می آیند و دشمنان طبیعی حشرات خاصی هستند که در اینجا پرواز می‌کنند. در این گلخانه‌ها کارت هایی وجود دارند که حشرات روی آنها می چسبند. هر روز با دوربین از آنها یک عکس گرفته می‌شود و به فضای ذخیره ابری[4] منتقل می‌شوند. رایانه محاسبه می‌کند که آیا در برخی از گونه‌های گوجه کاشت شده، حشرات زیادتر شده اند یا نه. زمانیکه کنترل بیولوژیکی از بین برود از محصولات دیگری برای مدت کوتاهی استفاده می‌شود اما به ندرت این وضعیت پیش می آید به همین منظور در گلخانه این شرکت از زیست شناس نیز استفاده می‌شود.

در گلخانه این شرکت سیگنال هشدار نیز وجود دارد و آن درباره گاری روباتیکی است که در طول مسیر و به موازات بوته‌های گوجه حرکت می‌کند. با دیدن افراد به‌طور خودکار متوقف می‌شود، جعبه‌های خالی را به سمت جلو می رساند و سپس گوجه‌ها را می‌چیند و برمی‌گردد.

برای گلخانه شرکت دویی وستین توماتن در زمستان تقریباً 75 نفر و در تابستان 150 نفر کار می‌کنند. انواع گوجه فرنگی این شرکت (مانند گوجه فرنگی درختی، گوجه فرنگی آلویی و گوجه فرنگی گرد) در سوپرمارکت های بزرگ هلندی و بریتانیایی نیز به فروش می رسد.

 تامین گرمایش از عمق 2 کیلومتری زمین

شرکت دویی وستین توماتن نه تنها از نظر مقیاس بلکه از نظر نحوه استفاده از انرژی نیز درخور توجه است.  به طور سنتی بخش باغبانی مصرف کننده عمده گاز بوده است اما این شرکت یکی از اولین تولیدکنندگانی بود که به گرمایش زمین-گرمایی روی آورده است. انرژی گرمای اکثر گلخانه‌های این شرکت از عمق بیش از دو کیلومتری زمین حاصل می‌شود. علاوه بر این برق گلخانه‌ها نیز از 2500 پنل خورشیدی نصب شده بر روی پشت بام ها تامین می‌شود.

شرکت دویی وستین توماتن از سال 2011 با انرژی زمین-گرمایی کار می‌کند. در کنار گلخانه، تاسیسات بزرگی قرار دارد که به نقطه ای خارج از سایت می رسد و لوله‌های سیاه و سفید بزرگی از زمین بیرون می آید. یک فلش قرمز به سمت بالا نشان می دهد که آب در اینجا بالا می رود. هر صد متر که به عمق زمین بروید، حدود سه درجه گرمتر می‌شود.

در کنار آن یک لوله دیگری در چند متری وجود دارد و یک فلش آبی روی آن قرار دارد و آب را به داخل زمین برمی‌گرداند. اینجا لوله‌ها در کنار هم هستند. در زیر زمین آنها به صورت مورب از هم جدا می‌شوند تا فاصله زیادی ایجاد کنند. در عمیق ترین نقطه لوله‌ها 1600 متر از هم فاصله دارند. بین سی تا پنجاه سال طول می‌کشد تا آب زیرزمینی دوباره به میزانی که استخراج شده برگردد و در آن زمان آب این مناطق گرم شده اند.

 ساخت جعبه‌های مقوایی با الیاف گوجه فرنگی

پایداری در شرکت دویی وستین توماتن فقط در مورد انرژی نیست بلکه در مورد زباله نیز صورت می‌گیرد. در این شرکت نه تنها از زمین برای گرمایش بلکه برای ذخیره آب باران نیز استفاده می‌شود و منبع اصلی آبیاری هم آب باران می‌باشد. در زمستان که باران زیاد و بیش از نیاز می‌بارد، آب مازاد به سمت سیلوهای بزرگ هدایت می‌شود و تا یک نقطه خاصی پر می‌شوند. در اینجا یک لایه ماسه نیز در عمق حدود چهل متر وجود دارد. آب به داخل آن پمپاژ می‌شود و بدین ترتیب حوضچه آب شیرین ایجاد می‌شود. در تابستان نیز دوباره آب به این حوضچه پمپاژ می‌شود.

یکی دیگر از ماموریت های این شرکت مبارزه با زباله‌های سبز است. در این شرکت دیگر گوجه‌فرنگی اضافی وجود ندارد چرا که گوجه‌فرنگی‌های اضافی با حرارت فر در این شرکت خشک می‌شوند و هزاران کیلو ساقه گوجه فرنگی به قسمت زباله‌های سبز می روند. بدین ترتیب یک مزاحمت بزرگ برای شرکت درست می‌شود فلذا ترجیح می دهند که دوباره از آنها استفاده کنند. بوته‌های گوجه فرنگی خرد و خشک می‌شود و با اضافه کردن آنها به کاغذ باطله، جنس آنها مقاوم تر می‌شوند. با این روش می‌توان کاغذ را هفت برابر بیشتر بازیافت کرد. صدها هزار جعبه بسته بندی ساخته شده از الیاف گوجه فرنگی قدیمی‌با این روش بازیافت و تبدیل به محصول جدید می‌شوند.

پروژه‌های نوآورانه با بوته‌های گوجه فرنگی:

در این شرکت 12 سال است در زمینه یافتن راهی برای به کارگیری مجدد ساقه گوجه فرنگی کار می‌شود و حتی تلاش شده از آنها برای تهیه لباس نیز استفاده شود و حتی توفیقاتی در زمینه ساخت تی شرت هایی با الیاف گوجه فرنگی نیز حاصل شده است. جعبه‌های گوجه‌فرنگی با الیاف گوجه‌فرنگی آسان‌تر و بادوام است. این شرکت در حال حاضر با یک پردازشگر بزرگ زباله و تولید کننده کاغذ فعالیت می‌کند و امیدواری وجود دارد که آن را در مقیاس بزرگ برای تولید کاغذ توسعه داده شود تا جایگزینی برای درختان شود.

همچنین این شرکت در حال بررسی این مساله است که آیا می‌تواند CO2 را از هوای بیرون استخراج کرده و آن را به گلخانه‌های گیاهان وارد کند؟ دانشگاه واخنینگن همچنین در حال انجام آزمایشی است تا ببیند آیا می‌توانند تمام علفزارهای اطراف گلخانه‌ها را با گیاهان بومی‌بکارند بدون اینکه گوجه‌فرنگی در گلخانه‌ها توسط حشرات ناخواسته آسیب ببیند.

تحقق این پروژه‌ها در دستور کار مالکیت جدید شرکت می‌باشد. برنامه جاه طلبانه این شرکت راه اندازی شرکت های کشت قابل توجه در سایر نقاط اروپا با همان روش تولید پایدار می‌باشد. هم اکنون به دنبال مکان‌هایی در اروپا هستند که در آن انرژی پایدار در دسترس باشد.

[1] - Ted Duijvestijn

[2] - Cibus Fund

[3] - Geothermal heat

[4] - Cloud